Δέκα χρόνια μετά την επίθεση της 11ης Μαρτίου, η Μαδρίτη δεν ξεχνά

Δέκα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα, από την 11η Μαρτίου του 2004, όταν ακριβώς 911 ημέρες από το χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη (σ.σ. ο Σεπτέμβριος είναι ο ένατος μήνας του έτους), δέκα βόμβες εκρήγνυνται ταυτόχρονα σε τέσσερις αμαξοστοιχίες στους σταθμούς του Σάντα Εουχένια και Ελ Πόθο, στην είσοδο του σταθμού Ατότσα και σε άλλο σημείο στον ίδιο σταθμό της Μαδρίτης. Ήταν 7.40 το πρωί και τα τρένα ήταν γεμάτα κόσμο, καθώς οι Ισπανοί χρησιμοποιούν στις καθημερινές τους μετακινήσεις από και προς τη δουλειά τους κατά κόρον τον σιδηρόδρομο. Η επίθεση αφήνει πίσω της 191 νεκρούς, κάτι λιγότερο από 2.000 τραυματίες και πολύ κόσμο να αρνείται μέχρι και σήμερα να μετακινηθεί με τρένο.

Η επίθεση πέρασε στην ιστορία ως από τις πλέον πολύνεκρες στην ιστορία της χώρας, αλλά και ως την επίθεση που έβαλε την Ισπανία στο παιχνίδι του φόβου τρομοκρατικών επιθέσεων και στον χάρτη των στόχων της Αλ Κάιντα. Παρότι η συντηρητική κυβέρνηση του Χοσέ Μαρί Αθνάρ έσπευσε τότε να αποδώσει την ευθύνη για την επίθεση στην ΕΤΑ, το ίδιο βράδυ μια τρομοκρατική οργάνωση του δικτύου της Αλ Κάιντα ανέλαβε την ευθύνη. Η επιμονή της κυβέρνησης να κατηγορήσει τη βασκική αυτονομιστική οργάνωση οδήγησε στην ήττα του Χοσέ Μαρί Αθνάρ, μόλις τρεις ημέρες αργότερα στις βουλευτικές εκλογές, αναδεικνύοντας νικητή, παρότι δεν αναμενόταν, τον σοσιαλιστή Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεθ Θαπατέρο.

Μάλιστα, η ημερομηνία που επελέγη από την οργάνωση να προκαλέσει το μακελειό δεν θεωρείται καθόλου τυχαία. Στις 11 Μαρτίου του 2004, συμπληρώθηκαν 911 ημέρες από το τρομοκρατικό χτύπημα στους δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης. Οι δυτικοί όταν γράφουν τις ημερομηνίες, βάζουν μπροστά τον μήνα και έπειτα την ημέρα, έτσι η 11η Σεπτεμβρίου αντί για 11/9 γράφεται 9/11. Μετρώντας λοιπόν, από τον μοιραίο Σεπτέμβρη του 2001 μέχρι την ημέρα των εκρήξεων στην Ισπανία το 2004, συμπληρώνονταν 911 ημέρες.

«Μεγάλη» τρομοκρατική απειλή

Η Ισπανία, εξοικειωμένη με τις επιθέσεις της ETA, απόρησε με την ξαφνική εμφάνιση της ισλαμικής τρομοκρατίας στο έδαφός της. «Η τρομοκρατία των τζιχαντιστών ήταν αρκετά μακρινή σε εμάς» υπενθύμισε χθες ο υπουργός Εσωτερικών Χόρχε Φερνάντεθ Ντίαθ.

Στα δέκα χρόνια αυτά, έχουν αυξηθεί οι επιχειρήσεις για την εξάρθρωση ισλαμιστικών οργανώσεων και 472 ισλαμιστές συνελήφθησαν. Ωστόσο, η κυβέρνηση συνεχίζει να ανησυχεί για την τρομοκρατική απειλή που κρίνει ότι παραμένει «υψηλή».

«Είναι σαφές ότι η Ισπανία είναι ένας από τους στρατηγικούς στόχους του παγκόσμιου τζιχάντ, δεν είμαστε οι μόνοι προφανώς, αλλά σίγουρα είμαστε στο στόχαστρο», πρόσθεσε ο υπουργός.
Τρεις εβδομάδες μετά τις επιθέσεις, στις 3 Απριλίου 2004, επτά άνδρες που θεωρούνταν οι κύριοι βομβιστές των επιθέσεων αυτοκτόνησαν, πυροδοτώντας εκρηκτικά μέσα σε διαμέρισμα στο προάστιο Λεγκάνες της Μαδρίτης.

Το 2007, μια δίκη που οδήγησε στην καταδίκη 21 προσώπων, με δύο ποινές ρεκόρ σχεδόν 43.000 χρόνων στη φυλακή, γράφει τον επίλογο του κεφαλαίου αυτού. Ωστόσο οι επιθέσεις σφράγισαν τη ζωή πολλών πληγέντων.

Εκδηλώσεις μνήμης

Από τα ξημερώματα, λουλούδια, κάρτες στη μνήμη των θυμάτων και άλλα μικροαντικείμενα κρέμονται από τα κάγκελα κατά μήκος της γραμμής κοντά στον σταθμό Ατότσα.

Αργότερα, κατά την έναρξη των επίσημων εκδηλώσεων μνήμης στον καθεδρικό ναό της Αλμουδένα, περίπου 1.000 άνθρωποι, θύματα των επιθέσεων αλλά και διασώστες, πυροσβέστες, αστυνομικοί, παρακολούθησαν την επιμνημόσυνη δέηση μαζί με τον βασιλιά Χουάν Κάρλος, τη βασίλισσα Σοφία, τον πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι και άλλους επισήμους από τη βασιλική οικογένεια και την πολιτική ηγεσία.

Οι Ισπανοί δεν ξεχνούν

«Έχουν περάσει δέκα χρόνια, αλλά δεν είναι πολύ μακρινό παρελθόν. Έχασα έναν παλιό συμμαθητή μου και την αδελφή ενός φίλου μου που ζει εκεί, ακριβώς στη γωνία. Όλη μέρα την ψάχναμε στα νοσοκομεία», θυμάται ο Εβαρίστο Ρουίθ, ένας 47χρονος άνδρας που ζει σε αυτή τη γειτονιά. Δεν σβήνουν ποτέ από τη μνήμη του οι εικόνες εκείνου του πρωινού. «Η γυναίκα μου άκουσε μια έκρηξη. Άνοιξα το παράθυρο και είδα τους ανθρώπους που περπατούσαν, πάνω στις ράγες. Περπατούσαν σαν ρομπότ, σαν ζόμπι».

Στις 11 Μαρτίου 2004 πολλοί κάτοικοι της γειτονιάς αυτής είχαν πάει κουβέρτες για να καλύψουν τα πτώματα. Άλλοι προσπάθησαν να περάσουν πάνω από τα διαχωριστικά για διασώσουν εγκλωβισμένους επιβάτες.

«Δεν μπορώ πια να περάσω πεζή ανάμεσα σε δύο σταθμευμένα αυτοκίνητα. Φοβάμαι ότι υπάρχει βόμβα», δήλωσε η Αντενίρια Μορέιρα, μια 48χρονη νοσηλεύτρια από τη Βραζιλία, η οποία τότε έγκυος τριών μηνών, απέβαλε μετά τον κλονισμό που υπέστη.