Η πρωθυπουργός της Δανίας ζήτησε σήμερα συγγνώμη από τους έξι επιζώντες ενός κοινωνικού πειράματος της δεκαετίας του 1950, εξαιτίας του οποίου 22 παιδιά από τη Γροιλανδία απομακρύνθηκαν από τις οικογένειές τους και εστάλησαν στη Δανία για να «ενσωματωθούν» στη δανική κοινωνία.
Τα παιδιά των ιθαγενών Ινουίτ ήταν ηλικίας 4-9 ετών όταν το 1951 μεταφέρθηκαν με πλοίο στη Δανία — αποικία της οποίας ήταν τότε η Γροιλανδία — για να προσπαθήσουν να τα αναθρέψουν ως «μικρούς Δανούς»
Σύμφωνα με το «σχέδιο», τα παιδιά επρόκειτο να επιστρέψουν στη Γροιλανδία και να αποτελέσουν μέρος μιας νέας δανόφωνης ελίτ, η οποία θα συνέβαλε στον εκσυγχρονισμό του πληθυσμού των ιθαγενών της νήσου της Αρκτικής.
Το πείραμα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειας της Δανίας να πείσει τα Ηνωμένα Έθνη ότι η Γροιλανδία (αποικία της Δανίας μέχρι το 1953) αποτελούσε αναπόσπαστο κομμάτι της.
Η Δανία και άλλες αποικιακές δυνάμεις είχαν δεσμευτεί να εργαστούν για την αποαποικιοποίηση όταν εντάχθηκαν στον διεθνή οργανισμό το 1945.
«Οι ιστορίες σας μας συγκίνησαν βαθύτατα και για τον λόγο αυτόν η Δανία λέει σήμερα τη μοναδική λέξη που είναι σωστό να πει: Συγγνώμη!», δήλωσε η πρωθυπουργός Μέτε Φρεντέρικσεν ενώπιον ακροατηρίου στο οποίο βρίσκονταν οι έξι επιζώντες Ινουίτ, σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Εθνικό Μουσείο της Δανίας.
«Εκτεθήκατε σε κάτι το οποίο ήταν λάθος. Ήταν απάνθρωπο, παράλογο και άκαρδο», τόνισε η δανή πρωθυπουργός.
Τα παιδιά δεν επεστράφησαν ποτέ στις οικογένειές τους. Είτε υιοθετήθηκαν από οικογένειες Δανών είτε εστάλησαν πίσω στη Γροιλανδία για να μεγαλώσουν σε ορφανοτροφεία, υποχρεωμένα να μιλούν τη δανική γλώσσα και να μην έχουν επαφή με τους συγγενείς τους.
«Οι γονείς μας είπαν “ναι” σε εκείνο ταξίδι, αλλά δεν ήξεραν σε τι συμφώνησαν», δήλωσε η Εύα Ίλουμ, η οποία απομακρύνθηκε από την οικογένειά της το 1951.
Το ζοφερό κοινωνικό πείραμα αποτελεί «αγκάθι» στις σχέσεις μεταξύ Γροιλανδίας και Δανίας.
«Είναι κομμάτι της κοινής μας ιστορίας… Η αλήθεια αποκαλύφθηκε και είναι μια αλήθεια που πονάει όταν ανατρέχεις στο παρελθόν», είπε ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας Μούτε Έγκεντε.
Η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων της Γροιλανδίας έχει ρίζες στην κοινότητα των Ινουίτ. Οι περίπου 57.000 κάτοικοι είναι διασκορπισμένοι στο τεράστιο νησί του Βόρειου Ατλαντικού, που έχει έκταση όσο το 1/4 των Ηνωμένων Πολιτειών. Η Γροιλανδία παραμένει επισήμως τμήμα του Βασιλείου της Δανίας, αλλά έχει αποκτήσει ευρεία αυτονομία και διατηρεί το δικαίωμα να κηρύξει την ανεξαρτησία της.
Η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρεντέρικσεν είχε στείλει απολογητική επιστολή τον Δεκέμβριο του 2020, αλλά σήμερα ζήτησε για πρώτη φορά συγγνώμη αυτοπροσώπως από τους έξι επιζώντες εκείνου του απάνθρωπου κοινωνικού πειράματος.
