Οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές που προκήρυξε στη Γαλλία ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν με σκοπό να ξεκαθαρίσει την πολιτική κατάσταση, όπως σαφώς υποστήριξε, τελικά περιέπλεξαν ακόμη περισσότερο την όλη κατάσταση, ενισχύοντας την πολιτική αβεβαιότητα, μετά και το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου.
Το CNN σε ανάλυσή του για τις γαλλικές εκλογές αναφέρει ότι ναι μεν η αύξηση της υποστήριξης στον αριστερό συνασπισμό του Νέου Λαϊκού Μετώπου (NFP) απέτρεψε το ακροδεξιό κόμμα Εθνική Συσπείρωση (RN) της Μαρίν Λεπέν να ανέλθει στην εξουσία, ωστόσο το πολιτικό τοπίο παραμένει θολό.
Τα ερωτήματα που τίθενται είναι πολλά τόσο για το ποιος θα μπορούσε να είναι ο επόμενος πρωθυπουργός της Γαλλίας όσο και για το αν απέδωσε εν τέλει η κίνηση του Μακρόν.
Πλήρης αντιστροφή του κλίματος μετά τον δεύτερο γύρο των εκλογών
Η Εθνική Συσπείρωση βρέθηκε πιο κοντά από ποτέ στο κατώφλι της εξουσίας, αφού προηγήθηκε στον πρώτο γύρο των εκλογών, με τις προσδοκίες της ηγεσίας να αυξάνονται για τον σχηματισμό της πρώτης ακροδεξιάς κυβέρνησης της Γαλλίας μετά τη φιλοναζιστική κυβέρνηση του Βισύ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ωστόσο, μετά από μια εβδομάδα πολιτικών διαπραγματεύσεων, κατά τις οποίες περισσότεροι από 200 αριστεροί και κεντρώοι υποψήφιοι αποχώρησαν από τον δεύτερο γύρο σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί η διάσπαση του δημοκρατικού μετώπου, το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, μία συμμαχία πολλών κομμάτων από την άκρα αριστερά έως την πιο μετριοπαθή κεντροαριστερά, κατέλαβε την πρώτη θέση, συγκεντρώνοντας τις περισσότερες έδρες στον καθοριστικό δεύτερο γύρο.
Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο κέρδισε 182 έδρες στην Εθνοσυνέλευση, καθιστώντας το τη μεγαλύτερη ομάδα στο κοινοβούλιο των 577 εδρών. Η κεντρώα συμμαχία Ensemble του Μακρόν, η οποία κατέλαβε την τρίτη θέση στον πρώτο γύρο, αύξησε τα ποσοστά της και κέρδισε 163 έδρες. Αντιθέτως, το κόμμα Εθνική Συσπείρωση και οι σύμμαχοί του παρότι προηγήθηκαν στον πρώτο γύρο, κέρδισαν 143 έδρες.
Το αποτέλεσμα ωστόσο δεν αναδεικνύει νικητή των εκλογών την αριστερή συμμαχία αφού δεν κατάφερε να κερδίσει 289 έδρες, που απαιτούνται για την απόλυτη πλειοψηφία, γεγονός που ενισχύει την πολιτική αβεβαιότητα λόγω της αδυναμίας σχηματισμού σταθερής κυβέρνησης.
Επί του παρόντος, ως νίκη καταγράφεται η συγκρότηση του δημοκρατικού μετώπου με την απόσυρση υποψηφίων από την αριστερά και την κεντρώα παράταξη του Μακρόν που οδήγησε στην ανατροπή των αποτελεσμάτων του πρώτου γύρου και στην απώλεια της πρώτης θέσης από την Εθνική Συσπείρωση.
Η ακροδεξιά πιο ισχυρή από ποτέ
Πλήθος υποστηρικτών είχε καταφτάσει στα κεντρικά γραφεία του κόμματος RN στο Παρίσι για να παρακολουθήσουν τη στιγμή που πολλοί περίμεναν εδώ και δεκαετίες. Την επιβεβαίωση ότι το κόμμα τους είχε κερδίσει τις περισσότερες έδρες στο γαλλικό κοινοβούλιο.
Η απογοήτευση ήταν εμφανής όταν άρχισαν να δημοσιεύονται οι εκτιμήσεις που έδειχναν την Εθνική Συσπείρωση στην τρίτη θέση. Ο Ζορντάν Μπαρντελά, ο 28χρονος επικεφαλής των βουλευτικών εκλογών που επέλεξε η Λεπέν εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του, ενώ διαμαρτυρήθηκε για τις επικίνδυνες εκλογικές συμφωνίες που έγιναν μεταξύ του NFP και του Ensemble που «στέρησαν από τον γαλλικό λαό» μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία του RN.
«Αποφασίζοντας να παραλύσει σκόπιμα τους θεσμούς μας, ο Εμανουέλ Μακρόν ώθησε τη χώρα προς την αβεβαιότητα και την αστάθεια», είπε ο Μπαρντελά, χαρακτηρίζοντας το δημοκρατικό μέτωπο «συμμαχία ατιμίας».
Ωστόσο, η επιτυχία του RN δεν πρέπει να υποτιμάται. Στις εκλογές του 2017, όταν ο Μακρόν ανέβηκε στην εξουσία, το RN κέρδισε μόλις οκτώ έδρες, ενώ το 2022, αύξησε τη δύναμή του στις 89 έδρες.
Στις εκλογές της Κυριακής κέρδισε 125 έδρες, καθιστώντας το το μεγαλύτερο κόμμα. Πιθανότατα θα παραμείνει μια ισχυρή δύναμη στο επόμενο κοινοβούλιο, ενώ η σταθερότητα του αριστερού συνασπισμού δεν έχει δοκιμαστεί.
Θα παραμείνει η Αριστερά ενωμένη;
Πριν από ένα μήνα, το Νέο Λαϊκό Μέτωπο δεν υπήρχε. Από την Κυριακή, είναι η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα στο γαλλικό κοινοβούλιο και θα μπορούσε ο επόμενος πρωθυπουργός της Γαλλίας να προέρχεται από τις τάξεις του. Η ονομασία του προέρχεται από την προσπάθεια να αναστήσει το πρώτο Λαϊκό Μέτωπο που εμπόδισε την ακροδεξιά να αποκτήσει εξουσία το 1936. Τα αποτελέσματα της Κυριακής αποτελούν επανάληψη της ίδιας ιστορίας.
Αν και πέτυχε τον ιδρυτικό του σκοπό, δεν είναι σαφές εάν ο συνασπισμός θα διατηρηθεί. Το μπλοκ που συγκροτήθηκε βιαστικά περιλαμβάνει πολλά κόμματα: το ακροαριστερό κόμμα Ανυπότακτη Γαλλία, τους Σοσιαλιστές, τους Οικολόγους και την κεντροαριστερή Place Publique.
Η συμμαχία επί του παρόντος χαρακτηρίζεται από πολυφωνία. Κάθε κόμμα γιόρτασε ξεχωριστά τα αποτελέσματα με τις δύο από τις πιο εξέχουσες προσωπικότητές του – τον Ζαν-Λυκ Μελανσόν της Ανυπότακτης Γαλλίας και τον μετριοπαθή Ραφαέλ Γκλυκσμάν της Place Publique να μη μιλούν σχεδόν καθόλου.
Οι διαφωνίες σχετικά με την οικονομική και την εξωτερική πολιτική θα μπορούσαν να επεκταθούν, καθώς τα επεκτατικά σχέδια δαπανών του NFP – που περιλαμβάνουν αύξηση του κατώτατου μισθού, περιορισμό της τιμής ορισμένων τροφίμων και της ενέργειας και κατάργηση των συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων του Μακρόν – έρχονται σε σύγκρουση με τους περιοριστικούς δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ανάγκη της Γαλλίας να χαλιναγωγήσει το αυξανόμενο έλλειμμά της.
Αποδυναμωμένος ο Μακρόν
Την ίδια ώρα ο Μακρόν βγαίνει αποδυναμωμένος. Η απόφασή του να προκηρύξει πρόωρες εκλογές με το κόμμα του να βρίσκεται πίσω στις δημοσκοπήσεις μπέρδεψε ακόμη και τους πιο οξυδερκείς πολιτικούς αναλυτές, προβλημάτισε τους στενότερους συμμάχους του και προκάλεσε σύγχυση σε πολλούς Γάλλους ψηφοφόρους. Προκήρυξε εκλογές μετά τη συντριβή του κόμματός του από το RN στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον περασμένο μήνα, λέγοντας ότι δεν μπορούσε να αγνοήσει το μήνυμα που του έστειλαν οι ψηφοφόροι και ότι ήθελε να ξεκαθαρίσει την κατάσταση.
Όμως τα αποτελέσματα της Κυριακής δείχνουν ότι έχει πετύχει το αντίθετο. Ο Éduoard Philippe, πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας και σύμμαχος του Μακρόν, είπε ότι αυτό που «προοριζόταν ως διευκρίνιση έχει οδηγήσει σε μεγάλη ασάφεια». Αν και το κόμμα του Μακρόν ανέκαμψε από τον πρώτο γύρο, έχασε περίπου 100 έδρες σε σύγκριση με τις εκλογές του 2022.
Πού πηγαίνει η Γαλλία;
Η πρώτη απόφαση που πρέπει να λάβει ο Μακρόν είναι να διορίσει νέο πρωθυπουργό. Έχει ήδη καθυστερήσει αυτή τη διαδικασία αρνούμενος την παραίτηση του Γκαμπριέλ Ατάλ, ζητώντας του να παραμείνει στο αξίωμα προς το παρόν.
Συνήθως, ο Γάλλος πρόεδρος διορίζει πρωθυπουργό από τη μεγαλύτερη ομάδα του κοινοβουλίου. Αλλά δεν είναι σαφές από ποιο κόμμα εντός της συμμαχίας της Αριστεράς θα προέρχεται. Το κόμμα του Μελανσόν κέρδισε τις περισσότερες έδρες εντός του NFP, αλλά οι σύμμαχοι του Μακρόν έχουν επανειλημμένα αρνηθεί να συνεργαστούν με την Ανυπότακτη Γαλλία, λέγοντας ότι είναι εξίσου ακραίο με την Εθνική Συσπείρωση και ως εκ τούτου ακατάλληλο να κυβερνήσει.
Προκειμένου να επιτευχθεί η πλειοψηφία που απαιτείται για την ψήφιση νόμων, το NFP πιθανότατα θα πρέπει να συνάψει συμμαχίες με το Ensemble του Μακρόν. Η εύρεση κοινού εδάφους θα είναι ένα επίπονο έργο, που σημαίνει ότι είναι πιθανό να δημιουργηθεί πολιτικό αδιέξοδο. Χωρίς σαφή πλειοψηφία, μια κυβέρνηση μειοψηφίας αυτόν τον μήνα ενδεχομένως να βρεθεί αντιμέτωπη με ψήφο δυσπιστίας, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει στην εναλλαγή πολλών κυβερνήσεων.
Μια διέξοδος θα μπορούσε να είναι μια «τεχνοκρατική» κυβέρνηση, η οποία θα περιλάμβανε υπουργούς χωρίς κομματικές σχέσεις για τη διαχείριση των καθημερινών θεμάτων. Ωστόσο, ο διορισμός της μπορεί να θεωρηθεί αντιδημοκρατικός και να αναζωπυρώσει περαιτέρω τον λαϊκισμό. Η Ιταλία αποτελεί το παράδειγμα προς αυτή την κατεύθυνση: μετά την πρωθυπουργία του Μάριο Ντράγκι, του κατ’ εξοχήν τεχνοκράτη , η χώρα εξέλεξε την πιο ακροδεξιά κυβέρνησή από εκείνη του Μπενίτο Μουσολίνι. Ενώ η Γαλλία απέφυγε μια ακροδεξιά κυβέρνηση προς το παρόν, η απειλή της Εθνικής Συσπείρωσης παραμένει ισχυρή.
