Σύνταξη-επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Η αόρατη Aston Martin από τη ταινία Die Another Day, θεωρείται ως ένα εξαιρετικό παράδειγμα ανοησίας – ένα από τα πολλά ειδικά εφέ που έχουν δημιουργηθεί από υπολογιστές (CGI) στις ταινίες James Bond. Αποδεικνύεται όμως, ότι είναι πραγματικό.
«Το απόλυτο της βρετανικής μηχανικής», υπερηφανεύεται ο διάσημος χαρακτήρας Q. «Θα πρέπει να αστειεύεσαι», του απαντά ο Bond. «Όπως έμαθα από τον προκάτοχό μου, δεν αστειεύομαι ποτέ με τη δουλειά μου» ανταπαντά ο Q. «Η Aston Martin το ονομάζει Vanquish, εμείς το λέμε Vanish (εξαφάνιση). Μικροσκοπικές κάμερες από όλες τις πλευρές του αυτοκινήτου προβάλλουν την εικόνα που βλέπουν σε ένα πολυμερές πλαστικό δέρμα που εκπέμπει φως στην αντίθετη πλευρά», καταλήγει με υπερηφάνεια.
Καθώς o 007 του Daniel Craig κάνει την τελευταία του εμφάνιση στη πολυαναμενόμενη καινούργια ταινία No Time To Die, οι οπαδοί των ταινιών James Bond (που πάντα κάνουν τον απολογισμό τους), θα θυμούνται την εκδοχή του ως την πιο σκληροτράχηλη και ρεαλιστική. Αυτές οι ιδιότητες θεωρούνται τώρα πολύτιμες γιατί το κύκνειο άσμα του προκατόχου του (Pierce Brosnan) το 2002, Die Another Day, εκτροχιάστηκε από άστοχα και υπερβολικά ειδικά εφέ και ένα gadget που πολλοί θεώρησαν ως το πιο γελοίο σε ολόκληρη τη σειρά: το περιβόητο αόρατο αυτοκίνητο.
Ο Chris Corbould, ο μακροχρόνιος επικεφαλής των ειδικών εφέ των ταινιών Bond και βετεράνος δεκαπέντε ταινιών 007, τα έχει προλάβει όλα. Η πρώτη του ταινία ήταν The Spy Who Loved Me του 1977, με την καταδυόμενη Lotus. Ακόμη και ο ίδιος πιστεύει πως η Aston Martin Vanish δοκίμασε την ευπιστία του κοινού στο έπακρο. «Εκεί που το παρατραβήξαμε πολύ ήταν στο Die Another Day με το αόρατο αυτοκίνητο. Δεν με άρεσε από την πρώτη στιγμή. Το πήγαμε πολύ μακριά », παραδέχτηκε αργότερα.
Είναι ένα συζητήσιμο θέμα, δεδομένων των αρκετών γελοίων gadget που κατά καιρούς έχει χειριστεί ο Bond, όλα αυτά τα χρόνια. Ο Corbould, ωστόσο, είναι φανατικός οπαδός των πρακτικών αποτελεσμάτων και πιστεύει ότι όσο τρελά και αν φαίνονται τα πράγματα, τα gadgets θα πρέπει να έχουν μια θεμελιώδη αξιοπιστία. Αλλά εδώ είναι η ειρωνεία: η τεχνολογία αορατότητας ήταν γερά ριζωμένη στην πραγματικότητα και ήταν εμπνευσμένη από τη δουλειά που πραγματοποίησε ο – τώρα ανενεργός – Οργανισμός Αξιολόγησης και Έρευνας της Άμυνας της Αγγλίας.
Οι συγγραφείς του σεναρίου Robert Wade και Neil Purvis είχαν διαβάσει για αυτήν, ενώ ερευνούσαν για την ταινία και υπερασπίστηκαν τη συμπερίληψή της. «Όταν το προτείναμε αρχικά δεν ήμασταν σίγουροι ότι κάποιος θα μπορούσε να το κάνει», είχε δηλώσει ο Wade. «Η ιδέα είναι ότι σε τοποθεσίες όπως η Ισλανδία ή μια έρημος, όταν δεν υπάρχει μεγάλο κοντράστ στο background, είναι αόρατο, αλλά σε αστικό περιβάλλον δεν λειτουργεί το ίδιο αποτελεσματικά». Ή, όπως λέει ο Q «Είναι ένα καμουφλάζ – όχι μια συσκευή απόκρυψης».
Ο Corbould το διασκεδάζει πάντα όταν η πραγματικότητα έρχεται σε αρμονική επαφή με τα φανταχτερά gadget του Bond. Αυτό συμβαίνει ήδη με την περίπτωση της τεχνολογίας αορατότητας. Η BAE Systems, μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες αεροδιαστημικής και αμυντικής τεχνολογίας στον κόσμο, συνεργάστηκε με τη Σουηδική Διοίκηση Αμυντικού Υλικού για να αναπτύξει ένα σύστημα που ονομάζεται Adaptiv για χρήση στα άρματα της. Το όχημα καλύπτεται με εξαγωνικά pixels και θερμικές κάμερες σαρώνουν το φόντο πάνω στο οποίο κινείται το άρμα, όπως φαίνεται από κάθε οπτική γωνία. Στη συνέχεια ρυθμίζουν τα pixels ώστε να ταιριάζουν. Σας ακούγεται οικείο;
«Οι προηγούμενες προσπάθειες για παρόμοιες συσκευές αντιμετώπισαν προβλήματα λόγω κόστους, υπερβολικών απαιτήσεων ισχύος ή επειδή ήταν ανεπαρκώς ανθεκτικές», λέει ο Peder Sjölund, επικεφαλής του έργου. «Τα πάνελ μας μπορούν να φτιαχτούν τόσο ισχυρά ώστε να παρέχουν χρήσιμη θωράκιση και να καταναλώνουν σχετικά χαμηλά επίπεδα ηλεκτρικής ενέργειας, ειδικά όταν το όχημα είναι σε κατάσταση ακινησίας», προσθέτει.
Επιπλέον, υπήρχαν επιπρόσθετες προκλήσεις. Για παράδειγμα, μπορεί κανείς να καλύψει ένα τανκ, αλλά η απόκρυψη των ιχνών θερμότητας της εξάτμισης του είναι πολύ δύσκολη. Στη συνέχεια, υπάρχει το θέμα του θορύβου, ένα ζήτημα που αντιμετώπισε και η Aston Martin Vanquish του Bond. Τροφοδοτείται από έναν κινητήρα V12 – 5,9 λίτρων, του οποίου η ηχητική υπογραφή ήταν ένα σήμα κατατεθέν (και από τα πιο δημοφιλή του χαρακτηριστικά). Δυστυχώς όμως, δεν βοηθάει καθόλου όταν προσπαθεί κανείς να την κρύψει.
Το 2012, η Mercedes δημιούργησε ένα όχημα κυψέλης καυσίμου με βάση το οικογενειακό χάτσμπακ της κατηγορίας Β. Αυτό ήταν καλυμμένο με στρώμα LED αξίας 263.000 δολ. και ψηφιακή κάμερα SLR στην απέναντι πλευρά του αυτοκινήτου. Τα πλάνα που τραβούσε στην πλευρά του συνοδηγού εμφανιζόταν στη συνέχεια σε πραγματικό χρόνο στην πλευρά του οδηγού. Αυτή η τεχνολογία οπτικού καμουφλάζ αναπτύχθηκε από επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο. Το υλικό που χρειαζόταν για να λειτουργήσει ζύγιζε 499 κιλά, υπογραμμίζοντας την προβληματική εξάρτηση από τις κάμερες και τους προβολείς.
Σχεδόν μια δεκαετία μετά ωστόσο, η ιδέα στην οποία στηρίζεται το αόρατο αυτοκίνητο είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα. Ο Βρετανός φυσικός John Pendry είναι πρωτοπόρος στον τομέα των μεταϋλικών. Αυτά απαρτίζονται από μια ομάδα νανο-κατασκευών, μικροσκοπικών δομών που μπορούν να εκτρέψουν τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα, κάμπτοντας το φως γύρω από ένα αντικείμενο, το οποίο ως εκ τούτου καθιστούν αόρατο. Ο ίδιος και η ομάδα του στο Imperial College London ασχολούνται επίσης με τη διερεύνηση της επιστήμης της πλασμονικής: τον έλεγχο και τον χειρισμό του φωτός σε κλίμακα νανομέτρων.
Παράλληλα, το κόστος κατασκευής μεταϋλικών μειώνεται σταδιακά και αρχίζουν να εμφανίζονται ενδιαφέρουσες πραγματικές εφαρμογές. Η καναδική εταιρεία Meta συνεργάζεται με την Airbus για να αναπτύξει ένα φίλτρο οπτικής θωράκισης που ονομάζεται metaAIR που προστατεύει τους πιλότους από ακτίνες λέιζερ. Εκατοντάδες νανομετρικά στρώματα στο γυαλί του πιλοτηρίου αντανακλούν διαφορετικές συχνότητες φωτός για να μπλοκάρουν την ακτινοβολία λέιζερ. Η Meta επίσης διεξάγει μελέτες για την αντικατάσταση του διαφανούς μετάλλου που καλύπτει τα smartphone, ένα υλικό του οποίου οι ιδιότητες και η στιβαρότητα θα επιταχύνουν την άφιξη εύκαμπτων ή αναδιπλούμενων συσκευών. Τα μεταϋλικά μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την προστασία των κτιρίων από σεισμούς: χρησιμοποιούνται σε επίπεδο θεμελίων και μπορούν να αντανακλούν ή να απορροφούν σεισμικά κύματα.
Όλα τα παραπάνω θα είχαν ελάχιστο ενδιαφέρον για τον άνθρωπο που στρατολογήθηκε να αντικαταστήσει τον πιστό υποστηρικτή του Bond – Desmond Llewelyn – στον ρόλο του Q, το 2002. Όπως ομολόγησε ο (τότε) νέος Q, John Cleese: «Απεχθάνομαι την τεχνολογία σε όλες της τις μορφές. Είναι ελάχιστα πράγματα που μπορώ να κάνω να λειτουργήσουν. Μερικές φορές δυσκολεύομαι και με τα μολύβια».
Πηγή: Wired
