Σύνταξη-Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch) ζητάει από το διεθνές ποινικό δικαστήριο να ερευνήσει «συστηματικές διακρίσεις» εναντίον των Παλαιστινίων.
Το Παρατηρητήριο κατηγορεί Ισραηλινούς αξιωματούχους για τη διάπραξη εγκλημάτων απαρτχάιντ και διώξεων, υποστηρίζοντας ότι η κυβέρνηση επιβάλλει μια συνολική πολιτική ώστε να «διατηρήσει την κυριαρχία των Εβραίων Ισραηλινών έναντι των Παλαιστινίων».
Σε μια έκθεση που κυκλοφόρησε την Τρίτη, η ομάδα υπεράσπισης που εδρεύει στη Νέα Υόρκη έγινε ο πρώτος μεγάλος διεθνής οργανισμός για τα δικαιώματα που εκδίδει ισχυρισμούς αυτού του τύπου. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι, μετά από δεκαετίες προειδοποιήσεων πως μια παγιωμένη πολιτική περιορισμών της παλαιστινιακής ζωής θα μπορούσε να οδηγήσει σε απαρτχάιντ, διαπίστωσε πως έχει ήδη παραβιαστεί ο «ουδός».
«Αυτό είναι το πιο καταφανές εύρημα που έχει καταγράψει το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την ισραηλινή συμπεριφορά, τα τελευταία 30 χρόνια που καταγράφουμε καταχρήσεις στο έδαφος του» δήλωσε ο Omar Shakir, διευθυντής του τομέα Ισραήλ και Παλαιστίνης. Ο Shakir είπε ότι η οργάνωσή του δεν είχε κατηγορήσει άμεσα -μέχρι τώρα- Ισραηλινούς αξιωματούχους για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Απαντώντας στους ισχυρισμούς, το Υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ κατηγόρησε το Παρατηρητήριο για «μακροχρόνια αντι-ισραηλινή ατζέντα» και είπε ότι η έκθεση ήταν «φυλλάδιο προπαγάνδας» που δεν είχε «καμία σχέση με γεγονότα ή την πραγματικότητα στην περιοχή». «Οι φαντασιακοί ισχυρισμοί που ετοίμασε το Παρατηρητήριο είναι εξωφρενικοί και ψευδείς» δήλωσε εκπρόσωπος.
Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι υποδέχτηκαν με ικανοποίηση την έκθεση, περιλαμβανομένου του Υπουργείου Εξωτερικών, εκπρόσωπος του οποίου δήλωσε ότι «εξέθεσε την αποικιακού τύπου κατάληψη και τις μεροληπτικές και ρατσιστικές πολιτικές -που εφαρμόζονται- κατά των Παλαιστινίων».
Η έκθεση βασίστηκε σε πολυετή τεκμηρίωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ανάλυση των ισραηλινών νόμων, επισκόπηση των κυβερνητικών εγγράφων προγραμματισμού και δηλώσεις αξιωματούχων.
Το Παρατηρητήριο συνέκρινε πολιτικές και πρακτικές έναντι περίπου 7 εκατομμυρίων Παλαιστινίων που ζουν στα κατεχόμενα εδάφη αλλά και εντός του Ισραήλ, με εκείνες που αφορούν περίπου τον ίδιο αριθμό Εβραίων Ισραηλινών που ζουν στις ίδιες περιοχές.
Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπήρχε μια «σημερινή πραγματικότητα μιας ενιαίας αρχής που είναι η ισραηλινή κυβέρνηση, η οποία μεθοδολογικά εξασφαλίζει τα προνόμια των Εβραίων Ισραηλινών, καταπιέζοντας συγχρόνως τους Παλαιστινίους, πιο σοβαρά στην κατεχόμενη περιοχή».
Ο όρος απαρτχάιντ -που στα Afrikaans σημαίνει διαχωρισμός- χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά σε σχέση με τον ρατσιστικό διαχωρισμό εναντίον μη λευκών πολιτών, στη Νότια Αφρική. Αποτελεί έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Σύμφωνα με το καταστατικό της Ρώμης του 1998, που ίδρυσε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ), το απαρτχάιντ ορίζεται ως «θεσμοθετημένο καθεστώς συστηματικής καταπίεσης και κυριαρχίας από μια φυλετική ομάδα έναντι οποιασδήποτε άλλης» με πρόθεση τη «διατήρηση αυτού του καθεστώτος». Η δίωξη, η οποία είναι επίσης έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, ορίζεται ως «η σκόπιμη και σοβαρή στέρηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων» μιας ομάδας ανθρώπων.
Το Παρατηρητήριο είπε ότι στο Ισραήλ -όπου περίπου το ένα πέμπτο των 9 εκατομμυρίων πολιτών είναι Παλαιστίνιοι- και στις κατεχόμενες περιοχές, οι αρχές επιδιώκουν να μεγιστοποιήσουν τη διαθέσιμη γη για χρήση από εβραϊκές κοινότητες και να συγκεντρώσουν τους περισσότερους Παλαιστίνιους σε πυκνοκατοικημένα κέντρα.
Η έκθεση διευκρινίζει επίσης: «Οι αρχές έχουν υιοθετήσει πολιτικές για να μετριάσουν αυτό που έχουν χαρακτηρίσει ανοιχτά ως δημογραφική απειλή από τους Παλαιστινίους», αναφέροντας ανησυχίες που εξέφρασαν Ισραηλινοί πολιτικοί ότι ο πλειοψηφικός παλαιστινιακός πληθυσμός θα έθετε σε κίνδυνο το εβραϊκό κράτος. «Στην Ιερουσαλήμ, για παράδειγμα, το κυβερνητικό σχέδιο για τον δήμο θέτει ως στόχο του, την διατήρηση μιας σταθερής εβραϊκής πλειοψηφίας στην πόλη» και καθορίζει ακόμη και τις δημογραφικές αναλογίες που ελπίζει να διατηρήσει.
«Οι ισραηλινές αρχές κάνουν συστηματική διάκριση εναντίον Παλαιστινίων», συνεχίζει η έκθεση. Αυτό ήταν πιο ακραίο στα κατεχόμενα εδάφη, συμπεριλαμβανομένης της Δυτικής Όχθης, την οποία κατέλαβε το Ισραήλ στον πόλεμο των έξι ημερών, του 1967. Αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες Ισραηλινοί έποικοι ζουν εκεί ως πολίτες, ενώ περίπου 2,7 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι ζουν υπό στρατιωτικό νόμο.
Ο εκτελεστικός διευθυντής του Παρατηρητηρίου, Kenneth Roth, δήλωσε ότι αυτό δεν είναι απλώς «καταχρηστική κατοχή». «Αυτές οι πολιτικές, οι οποίες παρέχουν στους Εβραίους Ισραηλινούς τα ίδια δικαιώματα και προνόμια όπου κι αν ζουν και κάνουν διακρίσεις εναντίον των Παλαιστινίων σε διαφορετικούς βαθμούς όπου κι αν αυτοί ζουν, αντικατοπτρίζουν μια πολιτική προνομίου ενός ατόμου εις βάρος ενός άλλου», δήλωσε ο Roth.
Όταν αναφέρθηκαν παρόμοιες καταγγελίες στο παρελθόν, το Ισραήλ είχε προσβληθεί από τον ισχυρισμό ότι κάνει διακρίσεις εις βάρος Παλαιστινίων πολιτών της χώρας, γνωστών και ως Αράβων Ισραηλινών. Παρέπεμψε στους νόμους περί ίσων δικαιωμάτων και το γεγονός ότι οι Άραβες εκπροσωπούνται στην κυβέρνηση και το δικαστικό σύστημα.
Όσον αφορά την κατεχόμενη Δυτική Όχθη, το Ισραήλ επισημαίνει συμφωνίες που υπογράφηκαν τη δεκαετία του 1990 και έδωσαν στους Παλαιστίνιους περιορισμένη αυτοδιοίκηση. Ωστόσο, το Παρατηρητήριο αναφέρει ότι η ισραηλινή κυβέρνηση «διατηρεί τον πρωταρχικό έλεγχο σε πολλές πτυχές» της ζωής τους, συμπεριλαμβανομένων των συνόρων, των φυσικών πόρων και της κυκλοφορίας ανθρώπων και αγαθών.
Εν τω μεταξύ, περίπου 2 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι ζουν υπό αυστηρό αποκλεισμό στη Γάζα. Οι ισραηλινές δυνάμεις αποσύρθηκαν από τη Γάζα το 2005, αλλά εξακολουθούν να διατηρούν τον έλεγχο των συνόρων, του θαλάσσιου και του εναέριου χώρου της.
Η έκθεση ακολουθεί παρόμοια ευρήματα από ισραηλινούς οργανισμούς για τα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης μιας ανακοίνωσης τον Ιανουάριο από τον B’Tselem που ισχυρίστηκε ότι η χώρα δεν ήταν δημοκρατία αλλά «καθεστώς απαρτχάιντ». Μια άλλη εγχώρια ομάδα, το Yesh Din, δημοσίευσε μια νομική γνώμη το περασμένο καλοκαίρι στην οποία υποστήριξε ότι το απαρτχάιντ διαπράχθηκε, αλλά περιόρισε τα ευρήματά του στη Δυτική Όχθη. Το Ισραήλ απέρριψε έντονα αυτούς τους ισχυρισμούς.
Η μετατόπιση της αντίληψης προς το απαρτχάιντ είναι μέρος ενός κινήματος που οδηγείται από ακτιβιστές που κέρδισαν δυναμική μετά από απειλές από τους Ισραηλινούς για προσάρτηση, που κατά τους καταγγέλλοντες αποδεικνύουν πως η κατοχή είναι μόνιμη, καθώς και θέσπιση νόμων που κατοχυρώνουν επιπλέον πολιτικά δικαιώματα στους Εβραίους έναντι των Αράβων – δύο εξελίξεις που ανέφερε το Παρατηρητήριο στην έκθεσή του.
Η έκθεση καλεί τον εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου να «ερευνήσει και να διώξει αυτούς που αποδεδειγμένα εμπλέκονται» και ζήτησε κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένων απαγορεύσεων ταξιδιών και παγώματος περιουσιακών στοιχείων σε υπεύθυνους αξιωματούχους, που δεν κατονόμασε.
Πέρυσι, η ίδια ομάδα δικαιωμάτων διαπίστωσε ότι οι καταχρήσεις από την κυβέρνηση της Μιανμάρ εναντίον Ροχίνγκιας Μουσουλμάνων ισοδυναμούν επίσης με εγκλήματα απαρτχάιντ και διώξεως.
Πηγή: The Guardian
