Του Κώστα Μπετινάκη
Δεν θέλει η Μόσχα να βρίσκεται η Τουρκία σε αναταραχή και αποσταθεροποίηση καθώς έχει να χάσει πολλά, αν η πολιτική νεο-ιμπεριαλισμού του Ερντογάν, οδηγηθεί σε αδιέξοδο.
Τουρκικά μαχητικά πραγματοποίησαν νέα κύματα αεροπορικών επιδρομών εναντίον 17 στόχων του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK) στη νότια επαρχία Χακάρι χτες τη νύχτα, καθώς άλλος ένας τούρκος στρατιώτης σκοτώθηκε σε επίθεση εναντίον φυλακίου.
«Οι 17 στόχοι αυτονομιστών τρομοκρατών που επλήγησαν εξουδετερώθηκαν στα όρη Μπουζούλ και Ικιγιάκα της επαρχίας Χακάρι, στα σύνορα με το Ιράν και το Ιράκ», αναφέρει στρατιωτικό ανακοινωθέν.
Τα τουρκικά μαχητικά βομβαρδίζουν εδώ και δύο εβδομάδες στόχους του ΡΚΚ στους ορεινούς όγκους στα σύνορα με το Ιράκ, αλλά και μέσα σε ιρακινό έδαφος, καθώς και σε περιοχές της ΝΑ Τουρκίας
Τεταμένη η κατάσταση στην Τουρκία
Η σειρά των βομβιστικών επιθέσεων στην Τουρκία και η κλιμακούμενη ένταση με τους Κούρδους σχολιάζεται στον γερμανόφωνο Τύπο.
Η Neue Zürcher Zeitung γράφει: «Θα συμμετάσχει όντως πιο ενεργά ο Ερντογάν στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Χαλιφάτου, όπως υποσχέθηκε στους Αμερικανούς; Θα πρέπει κάποιος να είναι σκεπτικός διότι μέχρι σήμερα αυτός ο αγώνας του χρησίμευε ως πρόφαση στον αγώνα κατά το PKK. Και οι λόγοι για αυτό τον αγώνα δεν έχουν εκλείψει».
Η Stuttgarter Zeitung επισημαίνει τους κινδύνους για την κλιμάκωση της κρίσης που θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν εμφύλιο και υποστηρίζει: «Δεν είναι ακόμη πολύ αργά για να αποτρέψουν αυτό τον πόλεμο, αλλά απαιτείται από όλα τα συμβαλλόμενα μέρη να αναγνωρίσουν την πραγματικότητα, κυρίως δε ο Ταγίπ Ερντογάν. Συμπεριφέρεται κατά τέτοιο τρόπο ως εάν το προεδρικό αξίωμα να συγκέντρωνε όλες τις εξουσίες που αυτός επιθυμεί. Και οι Κούρδοι αντάρτες όμως θα πρέπει να κατανοήσουν πως δεν μπορούν να επιβάλουν τις επιθυμίες τους με τα όπλα».
Η αυστριακή Die Presse επισημαίνει: «Το κύριο μέτωπο για την ηγεσία στην Άγκυρας βρίσκεται αλλού: στον αγώνα εναντίον του PKK και στην κατάκτηση μιας απόλυτης πλειοψηφίας στο τουρκικό κοινοβούλιο. Αυτό είναι ένα επικίνδυνο παιχνίδι εξουσίας διότι δεν θέτει σε κίνδυνο μόνο την ειρήνη στην Τουρκία αλλά και την επιτυχία των επιχειρήσεων κατά του Ισλαμικού Χαλιφάτου».
Ως παρενέργεια αυτής της δραστηριοποίησης των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, θα μπορούσε να θεωρηθεί η πρόκληση χάους στην ίδια την Τουρκία, απειλώντας να διαρρήξει τη συνεχώς αυξανόμενη συνεργασία Άγκυρας – Μόσχας την τελευταία δεκαετία, υποστηρίζουν διπλωματικές πηγές στη Ρωσία.
Οι πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον τζιχαντιστών του Ισλαμικού Χαλιφάτου και Κούρδους μαχητές στη Συρία και το Ιράκ. μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τον περιφερειακό ρόλο του μόνου ισλαμικού κράτους – μέλους του ΝΑΤΟ, την ώρα που αναζωπυρώνεται η συζήτηση γύρω από τη διεθνή τρομοκρατία.
Μεγάλη ανησυχία προκάλεσε η εντολή του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τη συνέχιση των επιχειρήσεων. Η αντιτρομοκρατική επιχείρηση – σκούπα της τουρκικής αστυνομίας σε όλη τη χώρα, (συνελήφθησαν περισσότεροι από 1300 ύποπτοι για διασυνδέσεις με τους τρομκράτες) εμφανίστηκε ως απάντηση στην άμεση απειλή εναντίον του τουρκικού κράτους.
Ωστόσο, έξι στους επτά συλληφθέντες δεν ήταν συνδεδεμένοι με το Χαλιφάτο, αλλά με το PKK. Το ίδιο ύποπτες είναι και οι εξορμήσεις των τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών. Από τις 23 έως τις 26 Ιουλίου, ενώ βομβάρδισαν μόνο τρεις στόχους του IΧ, έπληξαν περισσότερους από 400 στόχους του PKK και του YPG.
Πόλεμος Ερντογάν κατά Κούρδων
Στο ερώτημα γιατί τα τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη έθεσαν στο στόχαστρό του, τους αντάρτες του PKK απαντά ο Βίκτορ Ναντέιν –Ραγιέφσκι, ερευνητής στο Ινστιτούτο Παγκόσμιας Οικονομίας και Διεθνών Σχέσεων της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, σκιαγραφώντας την πολυπλοκότητα των σχέσεων μεταξύ Άγκυρας και Κούρδων:
«Ο Ερντογάν σταμάτησε τις μεταρρυθμίσεις κι αναβίωσε τη νοσταλγία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, προωθώντας την τάση του «νεο-οθωμανισμού. Δεν ήταν όμως καλή ιδέα, διότι για τους Κούρδους, η Οθωμανική Αυτοκρατορία συνδέεται με ένα αδίστακτο καθεστώς. Εξίσου προσβλητική ήταν και για τους Άραβες».
Σύμφωνα με τον Ναντέιν – Ραγιέφσκι, τα πράγματα έχουν αλλάξει προς το χειρότερο μετά τις βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουνίου, όπου το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών» (HDP) κέρδισε το 13% των ψήφων, στερώντας από το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης τη δυνατότητα σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης, και ακυρώνοντας το στόχο του Ερντογάν για αλλαγή του Συντάγματος και μετατροπή του πολιτεύματος σε προεδρική δημοκρατία.
Διπλό χτύπημα
Μετά τη εκλογική συντριβή, ο Ερντογάν αντεπιτέθηκε θεωρώντας επικίνδυνη την άνοδοτου HDP στο πλαίσιο της νέας πραγματικότητας:
Οι Σύροι Κούρδοι έχουν αποκτήσει αυτονομία από τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ, ενώ το Ιρακινό Κουρδιστάν απολαμβάνει ένα καθεστώς σχεδόν κυρίαρχου εδάφους, με πολλά χαρακτηριστικά κρατικής υπόστασης.
Στους στόχους της Άγκυρας είναι:
# Η αποδυνάμωση του Μπασάρ Αλ Άσαντ, ανοίγοντας πιθανώς το δρόμο για ένα φιλο-τουρκικό καθεστώς, και
# Να αποτρέψει του Κούρδους της Συρίας να ακολουθήσουν τους ιρακινούς συγγενείς τους, σχηματίζοντας ένα κρατικό μόρφωμα που θα μαγνητίζει τους Τούρκους αδελφούς τους.
Παρά το γεγονός ότι η Τουρκίας, μπορεί να καυχηθεί ότι έχει το δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ, είναι αντιμέτωπη με πάρα πολλές προκλήσεις. Η υπομονή του πληθυσμού ήδη εξαντλείται με την επιβράδυνση της οικονομίας, ενώ η δημοτικότητα του Ερντογάν έχει κάνει τεράστια βουτιά από το 71% σε λιγότερο από 38%.
Η Μόσχα ανησυχεί
Οποιαδήποτε απευφκταία εξέλιξη θα μπορούσαμε να δημιουργήσει ανακατατάξεις σε ολόκληρη την περιοχή. Οι Κούρδοι με ενισχυμένη αίσθηση της εθνικής ενότητας, θα επηρεάσουν τη μεταπολεμική ατζέντα απαιτώντας μια δίκαιη λύση στο πρόβλημά τους. Η ανάδυση ενός ενωμένου Κουρδιστάν φαίνεται τώρα ως ένα πιο αληθοφανές σενάριο από ό,τι πριν εξαπολύσει ο Ερντογάν την επίθεσή του.
Η Μόσχα έχει λόγους να ανησυχεί, λόγω των αμοιβαία επωφελών οικονομικών σχέσεων με την Τουρκία, σε δύο μεγάλα έργα: το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας στη Μερσίνα, που θα κατασκευαστεί από την Rosatom, και του τουρκικού αγωγού με ρωσικό φυσικό αέριο, που σχεδιάζεται να κατασκευασθεί από την Gazprom.
