Η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία κατηγόρησαν το Ιράν ότι έχει αυξήσει το απόθεμα ουρανίου με υψηλό βαθμό εμπλουτισμού σε «πρωτοφανή επίπεδα», χωρίς να παρουσιάσει «καμία αξιόπιστη αιτιολόγηση» από την άποψη των ειρηνικών σκοπών του πυρηνικού του προγράμματος.
Οι 3 χώρες καταγγέλλουν το Ιράν ότι το πράττει χωρίς να υπάρχει «καμιά αξιόπιστη δικαιολογία» για αυτό από την άποψη των πολιτικών σκοπών του πυρηνικού προγράμματός του.
Οι τρεις χώρες απαίτησαν το Ιράν να «αντιστρέψει την πυρηνική κλιμάκωση» σε κοινή ανακοίνωση που δημοσιοποίησαν πριν από συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ αφιερωμένη στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Το Ιράν αρνείται τις κατηγορίες
Η Ισλαμική Δημοκρατία τονίζει πως είναι νόμιμο δικαίωμά της να έχει πρόγραμμα πυρηνικής έρευνας για πολιτικούς σκοπούς, ιδίως για την παραγωγή ενέργειας, κι αρνείται πως θέλει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, όπως υποπτεύονται αρκετές δυτικές πρωτεύουσες.
«Το απόθεμα εμπλουτισμένου σε υψηλό βαθμό ουρανίου του Ιράν έφθασε σε επίπεδα άνευ προηγουμένου, χωρίς καμιά αξιόπιστη δικαιολογία για πολιτικούς σκοπούς», ανέφεραν οι τρεις κυβερνήσεις, σχήμα γνωστό ως E3, προσθέτοντας πως αυτό «δίνει στο Ιράν τη δυνατότητα να προχωρήσει γρήγορα στην παραγωγή επαρκούς σχάσιμου υλικού για αρκετά πυρηνικά όπλα».
«Το Ιράν επιτάχυνε την εγκατάσταση προηγμένων συσκευών φυγοκέντρισης, κάτι που αποτελεί νέο επιζήμιο βήμα στις προσπάθειες του να υπονομεύσει τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμά του που παριστάνει ότι υποστηρίζει», προστίθεται στην ανακοίνωση των τριών κυβερνήσεων.
Η E3 αναφέρθηκε την περασμένη εβδομάδα σε πιθανή καταφυγή σε ρήτρα της διεθνούς συμφωνίας για το ιρανικό πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας που επιτρέπει την εκ νέου επιβολή των κυρώσεων σε βάρος του Ιράν.
Η συμφωνία με το Ιράν που απέσυρε ο Τραμπ
Το 2015, η Τεχεράνη έκλεισε στη Βιέννη συμφωνία με τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Βρετανία, την Κίνα, τη Ρωσία και τις ΗΠΑ, επισήμως το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ), για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Το κείμενο προέβλεπε περιορισμούς στο πρόγραμμα αυτό, με αντάλλαγμα άμβλυνση των διεθνών κυρώσεων σε βάρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Αλλά το 2018, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε μονομερώς τη χώρα του από τη συμφωνία -προς την οποία συμμορφωνόταν η Τεχεράνη, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ)- κι επανέφερε σε ισχύ τις κυρώσεις σε βάρος του Ιράν.
Σε αντίποινα, η Τεχεράνη αύξησε κατά πολύ τις αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου. Το Ιράν είναι το μοναδικό κράτος που δεν διαθέτει πυρηνικό οπλοστάσιο αλλά έχει στην κατοχή του ουράνιο εμπλουτισμένο κατά 60%, επισημαίνει ο ΔΟΑΕ. Το όριο εμπλουτισμού που είναι απαραίτητο για να κατασκευαστεί πυρηνικό όπλο είναι το 90%.
Η τοποθέτηση του ΟΗΕ και η αντίδραση του Ιράν
Την Τρίτη ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας η αναπληρώτρια γενική γραμματέας του ΟΗΕ αρμόδια για τις πολιτικές υποθέσεις Ρόουζμαρι ΝτιΚάρλο έκρινε πως τα μέρη βρίσκονται σε «αδιέξοδο» εδώ και δέκα μήνες, αφού εξέπνευσε η ισχύς απόφασης του διεθνούς οργανισμού που επικύρωνε τη συμφωνία του 2015 για δέκα χρόνια.
Ο Ιρανός πρεσβευτής στα Ηνωμένα Έθνη από την πλευρά του αντέτεινε πως οι δυτικές χώρες, όχι το Ιράν, είναι αυτές που αθετούν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν.
Ο Αμίρ Ιραβανί χαρακτήρισε τις κατηγορίες αυτές «ανυπόστατες», κρίνοντας πως «βασίζονται σε αυθαίρετες και παραπλανητικές ερμηνείες» της συμφωνίας του 2015.
