Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε, ο οποίος επιθυμεί διακαώς να διευθετηθεί μια διμερής διένεξη της Ιαπωνίας με τη Ρωσία που στοιχειώνει τη διμερή σχέση από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, υποσχέθηκε στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν ότι οι ΗΠΑ δεν θα αναπτύξουν στρατεύματα στα δύο από τα νησιά την κυριαρχία επί των οποίων διεκδικούν αμφότερα τα κράτη εάν επιστραφούν στη χώρα του, γράφει η ιαπωνική εφημερίδα «Asahi» στο σημερινό της φύλλο.
Ο Άμπε, ο οποίος θέλει να αφήσει πολιτική κληρονομιά μια σημαντική διπλωματική επιτυχία, αλλά και να βελτιώσει τις σχέσεις ανάμεσα στο Τόκιο και τη Μόσχα, για να αντιμετωπιστεί η άνοδος της ισχύος της Κίνας, έχει δεσμευθεί ότι θα επιλυθεί η ρωσοϊαπωνική διένεξη για τέσσερις νησίδες στον δυτικό Ειρηνικό Ωκεανό, οι οποίες κατελήφθησαν από τα σοβιετικά στρατεύματα λίγο πριν τερματιστεί ο πόλεμος.
Οι νησίδες αυτές είναι γνωστές ως Βόρεια Εδάφη στην Ιαπωνία και Νότιες Κουρίλες στη Ρωσία.
Σε περίπτωση σύναψης οποιασδήποτε συμφωνίας για την επιστροφή των δύο εκ των τεσσάρων νησίδων στην Ιαπωνία, θα πρέπει να διευκρινιστεί εάν και κατά πόσον θα είναι εφαρμοστέα η διμερής συνθήκη ΗΠΑ-Ιαπωνίας για την ασφάλεια – που βρίσκεται στον πυρήνα της ιαπωνικής διπλωματίας – και κατά συνέπεια το εάν η Ουάσινγκτον θα έχει δικαίωμα να εγκαταστήσει στρατιωτικές βάσεις σε αυτές.
Οι τέσσερις νησίδες έχουν εξαιρετικά υψηλή στρατηγική αξία για τη Ρωσία, καθώς εγγυώνται την πρόσβαση του πολεμικού της ναυτικού στον δυτικό Ειρηνικό.
Την Τετάρτη, οι δύο ηγέτες συμφώνησαν κατά τη διάρκεια μιας συνάντησής τους στη Σιγκαπούρη να επιταχυνθούν οι συνομιλίες, στη βάση της κοινής διακήρυξης του 1956, όταν η Σοβιετική Ένωση είχε συμφωνήσει να παραδώσει τις δύο μικρότερες νησίδες μετά την υπογραφή συμφωνίας ειρήνης για τον επίσημο τερματισμό του πολέμου ανάμεσα στις δύο χώρες, όποτε γινόταν.
Κατά το δημοσίευμα της «Asahi», ο Άμπε διαβεβαίωσε τον Πούτιν ότι οι ΗΠΑ δεν θα εγκαταστήσουν στρατιωτικές βάσεις στις δύο νησίδες, αφού αυτές επιστραφούν στην Ιαπωνία. Ένας σύμβουλος του Άμπε για θέματα ασφαλείας έλεγε έως τώρα ότι υπήρχε ενδεχόμενο να ανεγερθούν αμερικανικές βάσεις εκεί.
Ο Ιάπωνας κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιοσιχίντε Σούγκα απέφυγε να σχολιάσει το δημοσίευμα της
«Asahi».
Επί σειρά ετών, η Ιαπωνία επέμενε ότι έπρεπε να της επιστραφούν και τα τέσσερα νησιά πριν υπογραφεί μια συμφωνία ειρήνης, αλλά το τελευταίο διάστημα υπήρξαν ενδείξεις ότι το Τόκιο επανεξετάζει τη στάση του, με βάση τη φόρμουλα «δύο συν άλφα», δηλαδή την παράδοση των δύο μικρότερων νησίδων, της παραχώρησης πρόσβασης χωρίς την ανάγκη οι Ιάπωνες να ζητούν βίζες στις δύο μεγαλύτερες, και δημόσια έργα. Ο Άμπε θέλει να έχει κλειστεί συμφωνία πριν από τέλος της θητείας του, αλλά ο Πούτιν δεν είναι σίγουρος ότι συμμερίζεται τη σπουδή του συντηρητικού Ιάπωνα πρωθυπουργού.
