Του Κώστα Μπετινάκη
Θέλοντας και μη, μας ενέπλεξαν στην αμερικανο-ρωσική διαμάχη για την κρίση στη Συρία. Δεν είναι παράδοξο που αποκρύπτεται ευσχήμως ποιος και γιατί τη δημιούργησε.
Ως προς το ελληνικό σκέλος, «η Ρωσία ζήτησε και έλαβε την άδεια διέλευσης αεροσκαφών της που μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια στη Συρία από τον ελληνικό εναέριο χώρο για το χρονικό διάστημα 1-24 Σεπτεμβρίου, ανέφερε διπλωματική πηγή», σύμφωνα με τον ρωσικό ενημερωτικό ιστότοπο Sputnik.
Κι αυτό παρά τις αμερικανικές αντιρρήσεις.
Τι επιδιώκει η Ουάσινγκτον
Εκείνο που θέλουν να περάσουν στο διεθνές κοινό οι ΗΠΑ είναι πως η Ρωσία είναι πολύ πιθανόν να χρησιμοποιεί τακτικές υβριδικού πολέμου στη Συρία, ανάλογες με αυτές που μετέρχεται στην Ουκρανία. Άλλωστε οι δύο συγκρούσεις, όσο κι αν δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά, αποτελούν συγκοινωνούντα δοχεία.
Σύμφωνα με δυτικούς διπλωμάτες, μάλιστα, Ρώσοι πιλότοι έχουν αρχίσει να φτάνουν στη Συρία για να πετάξουν με ρωσικά μαχητικά και επιθετικά ελικόπτερα εναντίον του Ισλαμικού Χαλιφάτου και να βάλουν κατά των ανταρτών που μάχονται το καθεστώς Άσαντ. Όπως υποστηρίζει ο Alex Fishman στην ιστοσελίδα information clearing house.info σε άρθρο με τίτλο «Αλήθεια ή μύθος; Ρωσικά μαχητικά στους αιθέρες της Συρίας», οι διπλωματικές πληροφορίες αναφέρουν ότι οι Ρώσοι «διαπραγματεύονται την πώληση στη Συρία μαχητικών MiG-29 και εκπαιδευτικών Yak-130 (που ωστόσο μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως επιθετικά αεροσκάφη)».
Για τους Αμερικανούς, στην περίπτωση που επιβεβαιωθούν αυτές οι πληροφορίες, είναι προφανές πως θα αλλάξει άρδην ο συσχετισμός εις βάρος των αντικαθεστωτικών ανταρτών, αλλά και γενικότερα στη Μέση Ανατολή.
Οι σχέσεις Μόσχας – Τελ Αβίβ
Είναι γνωστό πως οι Ρώσοι δεν τρέφουν εχθρικά αισθήματα για το Ισραήλ ή οποιοδήποτε άλλο κυρίαρχο κράτος στην περιοχή, ωστόσο βασικός τους στόχος είναι η καταστροφή του Ισλαμικού Χαλιφάτου και η διατήρηση του καθεστώτος Άσαντ.
Η παραμονή του Άσαντ στην εξουσία αποτελεί βασική επιδίωξη της Ρωσίας και δεν βρίσκει αντίθετο το Ισραήλ και το ΙράνΩστόσο, η ρωσική αεροπορική παρουσία στη Συρία αποτελεί φραγμό στην ασυδοσία της ισραηλινής αεροπορίας που θεωρεί ότι έχει δικαίωμα να αλωνίζει στον συριακό εναέριο χώρο και γενικότερα στη Μέση Ανατολή. Δυτικοί διπλωμάτες ανέφεραν ότι αυτές τις ημέρες εντείνονται οι διαβουλεύσεις ανάμεσα στους Ρώσους και τους Ιρανούς με στόχο την αντιμετώπιση του Ισλαμικού Χαλιφάτου και της απειλής που συνιστά στο καθεστώς Άσαντ. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η πρόσφατη επίσκεψη του διοικητή της ιρανικής δύναμης κρούσης «Quds» στρατηγού Qasem Soleimani στη Μόσχα. Ρώσοι και Ιρανοί θέλουν με οποιονδήποτε τρόπο να αποτρέψουν την ανατροπή του Άσαντ από τη διακυβέρνηση της Συρίας. Ακριβώς το αντίθετο από εκείνο που επιδιώκουν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους. Για τους Ρώσους και τους Ιρανούς, ο Άσαντ αποτελεί την ασπίδα εναντίον της εξάπλωσης του Χαλιφάτου στην περιοχή.
Ισλαμικό Χαλιφάτο και ΗΠΑ
Θα πρέπει να επισημανθεί στο σημείο αυτό πως η αντίδραση των ΗΠΑ και των συμμάχων τους εναντίον του Χαλιφάτου περιορίζεται σε κάποιες αεροπορικές επιδρομές και χαλαρή ρητορική. Η Ουάσινγκτον αντιδρά έντονα στην παραμονή του Άσαντ στην εξουσία.
Αμερικανοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι διεξάγουν εντατικές διαβουλεύσεις με Ιρανούς κυβερνητικούς εκπροσώπους, έχοντας ως στόχο τον συντονισμό αντίδρασης στη διείσδυση του Ισλαμικού Χαλιφάτου στο Ιράκ. Διεθνείς αναλυτές επισημαίνουν πως η αμερικανο-ιρανική συνεργασία επικεντρώνεται σε δύο στόχους:
- στην επαρχία Ανμπάρ, όπου οι Ιρακινοί δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τους τζιχαντιστές και
- στη Μοσούλη, την οποία επιθυμούν να ανακαταλάβουν.
Δυτικές διπλωματικές πηγές δίνουν έμφαση στις «ανησυχίες» της διακυβέρνησης Ομπάμα για την άμεση ανάμειξη της Ρωσίας στον συριακό εμφύλιο, αλλά έως τώρα δεν έχει εκφραστεί με άμεση αντίδραση.
Ο ρόλος της Τουρκίας
Ένας άλλος παίκτης στην «ευαίσθητη» περιοχή, η Τουρκία, ως τώρα έχει αρνηθεί να προβεί σε οποιαδήποτε ουσιαστική ενέργεια που θα περιόριζε τη δυναμική του Ισλαμικού Χαλιφάτου.
Στο σημείο τούτο παίζει ρόλο και η στάση της Άγκυρας στις ρωσο-ιρανικές κινήσεις και την αμερικανική σιγή, πριν ξεκινήσει τον ανοικτό πόλεμο εναντίον των τζιχαντιστών σε συριακό έδαφος. Προς το παρόν περιορίζεται στην προσπάθεια να πείσει ώστε να δημιουργηθεί «εδαφική ζώνη ασφαλείας βάθους δεκάδων χιλιομέτρων στα συρο-τουρκικά σύνορα».