Toυ Κώστα Μπετινάκη
Δύο διαφορετικά γεγονότα σημειώθηκαν την περασμένη εβδομάδα που φαινομενικά δεν είχαν σχέση μεταξύ τους, αλλά συνδέονται με το παιχνίδι των αγωγών.
Η συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής της συμφωνικής Ορχήστρας του Αζερμπαϊτζάν, για να γνωρίσουμε τη μουσική κουλτούρα της χώρας, με την οποία έχουν πέσει υπογραφές για τον αγωγό φυσικού αερίου, τον γνωστό αγωγό ΤΑΡ. (Από το Αζερμπαϊτζάν, θα φτάνει στα ελληνοτουρκικά σύνορα, θα διασχίζει τη Βόρεια Ελλάδα και Αλβανία και με υποθαλάσσιο αγωγό καταλήγει στην Ιταλία).
Το δεύτερο γεγονός ήταν η επίσκεψη στην Αθήνα, του προέδρου της Gazprom Αλεξέι Μίλερ.
Όπως αποκαλύπτει το ρεπορτάζ του Νίκου Μελέτη στο «Έθνος της Κυριακής» η επίσκεψη Μίλερ, έγινε ώστε «να διαμηνύσει στην ΕΕ αλλά και την Ουάσιγκτον ότι η Ρωσία είναι πλέον εκείνη που έχει τη δυνατότητα διαφοροποίησης… πελατών και έτσι, μετά την πρώτη συμφωνία της εταιρείας του με την Κίνα, μπορεί από πλεονεκτικότερη θέση να διαπραγματεύεται με τη Δύση».
«Η συμφωνία της Ρωσίας με την Κίνα είναι θεμελιώδους σημασίας για την παγκόσμια ενεργειακή αγορά, καθώς προβλέπει την κατασκευή αγωγού που θα μεταφέρει σχεδόν 38 bcm τον χρόνο για 30 χρόνια, με δυνατότητα αύξησης της χωρητικότητάς του στα 60 bcm, ενώ εάν προστεθεί και η υπό εξέταση πρόταση για προμήθεια της Κίνας με φυσικό αέριο και από το «Δυτικό Σιβηρικό Σκέλος» η δυνατότητα εξαγωγών στην Κινά θα εκτοξευτεί στα 120 bcm, στα οποία δεν περιλαμβάνονται οι εξαγωγές LNG από τον σταθμό της Σαχαλίνης».
Από την άλλη, ο αγωγός South Stream είναι ένα από τα πιο φιλόδοξα έργα της Ρωσίας καθώς, παρακάμπτοντας την Ουκρανία, εξασφαλίζει την αποσύνδεση της πώλησης ρωσικού φυσικού αερίου προς τη Δύση από τις σχέσεις της Μόσχας με το Κίεβο.
Επαναδιαπραγμάτευση των συμφωνιών για τον South Stream, απαιτεί η Κομισιόν
Tην εκτίμηση ότι οι διμερείς συμφωνίες που έχει συνάψει η Ρωσία με ορισμένες χώρες μέλη της ΕΕ (Ελλάδα, Αυστρία, Βουλγαρία, Κροατία, Ουγγαρία και Σλοβενία) αλλά και τη Σερβία για την κατασκευή του αγωγού South Stream παραβιάζουν την κοινοτική νομοθεσία και θα πρέπει να τύχουν επαναδιαπραγμάτευσης διατυπώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η Βουλγαρία έχει ήδη αναθέσει την κατασκευή του South Stream στο έδαφός της στη ρωσική κοινοπραξία Stroytransgaz. Βασικός μέτοχος (63%) στην Stroytransgaz είναι ο όμιλος Volga, ο ιδιοκτήτης της οποίας είναι ο Gennady Timchenko.
Ο Timchenko πιστεύεται ότι είναι ο 6ος πλουσιότερος άνθρωπος στη Ρωσία, (σύμφωνα με το Forbes) και έχει στενούς δεσμούς με τον πρόεδρο Vladimir Putin. Βρίσκεται δε, στον κατάλογο κυρώσεων των ΗΠΑ, που επιβλήθηκαν κατά της Μόσχας στα μέσα Μαρτίου. Λόγω της κρίσης με την Ουκρανία.
Ανένδοτη η Βουλγαρία
Σε πρόσφατη σύνοδο κορυφής της ΕΕ, ο Πρόεδρος της Επιτροπής José Manuel Barroso κατέστησε σαφές ότι η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ θα επιβάλει περιορισμούς στη Βουλγαρία για τη συνέχιση των εργασιών του South Stream.
Παρά την σαφή προειδοποίηση της Κομισιόν, η Βουλγαρία είναι αποφασισμένη να συνεχίσει την κατασκευή του ρωσικού αγωγού South Stream, όπως έχει προγραμματιστεί.
Για την ΕΕ, «η εταιρεία South Stream Bulgaria, η οποία έχει συσταθεί για το έργο αυτό, της έχει ανατεθεί ο σχεδιασμός, η χρηματοδότηση και η λειτουργία του αγωγού φυσικού αερίου, χωρίς τη διαφανή και ανταγωνιστική διαδικασία, που αναμένεται σε τέτοιες περιπτώσεις».
Η Κομισιόν ζήτησε από τη βουλγαρική κυβέρνηση να αναστείλει τις εργασίες κατασκευής του South Stream της Gazprom και να περιμένει την σχετική απόφαση για τη συμβατότητα του έργου με το ευρωπαϊκό δίκαιο. Ωστόσο το βουλγαρικό σοσιαλιστικό κόμμα, που είναι ο κύριος κυβερνητικός εταίρος, απάντησε αμέσως και τόνισε ότι η κατασκευή θα συνεχίσει κανονικά.
Η Κομισιόν έχει αρχίσει την διαδικασία για παραβάσεις εναντίον της Βουλγαρίας και της ζήτησε να σταματήσει την κατασκευή του South Stream.
Ελληνική εμπλοκή;
Μια δεύτερη ανησυχία, κύκλων της ΕΕ, είναι ότι η διακυβερνητική συμφωνία μεταξύ της Ρωσίας και της Βουλγαρίας προβλέπει τη δυνατότητα για υπεργολαβίες μέρους των εργασιών σε άλλες επιχειρήσεις, «κατά προτίμηση σε ρωσικούς και βουλγαρικούς πλειοδότες χωρίς δημοσίευση στην επίσημη εφημερίδα της βουλγαρικής κυβέρνησης».
Σε κάποιο σημείο η διακυβερνητική συμφωνία ορίζει ότι «ελληνικές και βουλγαρικές επιχειρήσεις θα αναλάβουν υπεργολαβίες», και σε ένα άλλο ότι «θα προτιμηθούν εταιρείες από τα κράτη των Μερών της συμφωνίας (Βουλγαρία και Ρωσία) που είναι ενάντια στους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ».