«Όσο πλησιάζουμε στο 2014 και στην προαναγγελθείσα αποχώρηση των στρατευμάτων της διεθνούς συμμαχίας από το Αφγανιστάν, τόσο η κατάσταση στη χώρα αυτή θα βρίσκεται στη διεθνή ατζέντα». Αυτό υποστήριξε ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Ρωσίας στον ΟΣΣΑ Ίγκορ Λιάκιν-Φρολόφ. «Είναι δύσκολο να πούμε τι θα συμβεί στο μέλλον. Η ένταση μπορεί να αυξηθεί και οι απειλές που προέρχονται από το Αφγανιστάν να κλιμακωθούν και να “καταπιούν” πολλές γειτονικές περιοχές. Συμπεριλαμβανομένων και τμημάτων των χωρών του ΟΣΣΑ».
Ήδη οι εμπειρογνώμονες του ΟΣΣΑ έχουν επεξεργαστεί διαφορετικά σενάρια για την εξέλιξη της κατάστασης στο Αφγανιστάν, μετά την αποχώρηση του μεγαλύτερου τμήματος των στρατευμάτων του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ. Ωστόσο, όπως δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα στην «Kommersant» ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού, ο Νικολάι Μπορντιούζα, ακόμα και κατά το πιο ρεαλιστικό σενάριο οι προοπτικές είναι αρνητικές.
Με την εκτίμηση αυτή συμφωνεί και ο ειδικός απεσταλμένος του Ρώσου προέδρου για το Αφγανιστάν, επικεφαλής του δεύτερου τμήματος Ασίας του ρωσικού ΥΠΕΞ, Ζαμίρ Καμπούλοφ. «Εάν δεν επιλυθεί το πρόβλημα της βελτίωσης της μαχητικής ικανότητας των εθνικών αφγανικών δυνάμεων ασφαλείας -και η κατάσταση δυστυχώς δεν εμπνέει αισιοδοξία- είναι πολύ πιθανό να αυξηθεί η επιρροή των εξτρεμιστών στην περιοχή. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να οδηγήσει σε κύκλο ταραχών, μέχρι και σε εμφύλιο πόλεμο, με επακόλουθη διαίρεση της χώρας στη βάση εθνικών κριτηρίων» εξήγησε ο διπλωμάτης.
Ναρκωτικά, συμμορίες, φονταμενταλιστές
Στο Μπισκέκ, οι υπουργοί και οι γραμματείς των Συμβουλίων Ασφαλείας των κρατών του «ευρασιατικού ΝΑΤΟ» συζήτησαν τις κυριότερες απειλές που αντιμετωπίζουν σήμερα οι γείτονες του Αφγανιστάν (μόνο το Τατζικιστάν έχει περίπου 1.300 χιλιόμετρα κοινών συνόρων): η αδιάκοπη ροή ναρκωτικών ουσιών, ο κίνδυνος εισβολής από ένοπλες συμμορίες που εκπαιδεύονται σε στρατόπεδα και κέντρα εκπαίδευσης στο Αφγανιστάν, η εξάπλωση των ριζοσπαστικών θρησκευτικών ιδεών και η υποστήριξη των τοπικών φονταμενταλιστών στην Κεντρική Ασία, το λαθρεμπόριο όπλων. Μετά το 2014 όλα αυτά τα προβλήματα μπορεί να επιδεινωθούν.
Ωστόσο, όπως διαβεβαίωσε πηγή της ρωσικής αντιπροσωπείας, «ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση, δεν πρόκειται να υπάρξει φυσική παρουσία στρατιωτικών του ΟΣΣΑ στο Αφγανιστάν».
Εκτός από το Αφγανιστάν, στην πρωτεύουσα της Κιργιζίας συζητήθηκαν επίσης θέματα που αφορούν την εκπαίδευση και τη βελτίωση της μαχητικής και επιχειρησιακής ικανότητας των «συλλογικών» δυνάμεων του ΟΣΣΑ.
Η Ρωσία ενισχύει την αεροπορική της βάση στην Κιργιζία
Ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού διέταξε την άμεση ενίσχυση της ρωσικής αεροπορικής βάσης στην πόλη Καντ, που βρίσκεται στο έδαφος της συμμάχου της στον ΟΣΣΑ Κιργιζίας. Οι ενέργειες αφορούν επίσης την ολοκλήρωση των ημιτελών κατασκευών στη βάση και την επιχειρησιακή τους εκμετάλλευση το συντομότερο δυνατό. Τη σχετική ανακοίνωση την έκανε στις 27 Μαΐου ο αναπληρωτής υπουργός Άμυνας Ανατόλι Αντόνοφ.
Η απόφαση ελήφθη μετά την ανακοίνωση του κλεισίματος της γειτονικής αεροπορικής βάσης των ΗΠΑ στο Μανάς. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η εκσυγχρονισμένη βάση στο Καντ θα ενισχύσει τη μαχητική ισχύ και ικανότητα της δύναμης ταχείας αντίδρασης του ΟΣΣΑ, αν και θεωρούν την απειλή της Κιργιζίας από τους Ταλιμπάν κάπως υπερβολική.
Η βάση του Καντ στην Κιργιζία άρχισε να λειτουργεί το 2003 και έγινε το αεροπορικό συστατικό κομμάτι των συλλογικών δυνάμεων ταχείας επέμβασης του ΟΣΣΑ. Το 2009 υπεγράφη συμφωνία για τη μίσθωση της βάσης για 49 χρόνια. Κάθε χρόνο η Μόσχα πληρώνει στο Μπισκέκ πάνω από 4,5 εκατομμύρια δολάρια.
Η Ρωσία έχει επίσης αμυντικές εγκαταστάσεις και σε άλλες χώρες της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών. Από τις πιο σημαντικές αμυντικές υποδομές έξω από τα ρωσικά σύνορα παραμένει η ναυτική βάση του στόλου της Μαύρης Θάλασσας στην Ουκρανία, η βάση στο Γκιουμρί στην Αρμενία και η στρατιωτική βάση Νο. 201 στο γειτονικό Τατζικιστάν.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Vzgliad», μετά την ανάληψη από τον Σοϊγκού της ευθύνης του Υπουργείου Άμυνας το Νοέμβριο του 2012, η Μόσχα άρχισε να εντατικοποιεί την προσπάθεια για να επεκτείνει τη στρατιωτική της παρουσία στον χώρο που κάλυπτε η Σοβιετική Ένωση.
Αφγανιστάν: Το ΝΑΤΟ παίρνει μαθήματα από την ΕΣΣΔ
Σύμφωνα με υψηλόβαθμους ρωσικούς στρατιωτικούς κύκλους, στα τέλη Μαρτίου το ΝΑΤΟ απεύθυνε «μέσω στρατιωτικο-διπλωματικών διαύλων» ανεπίσημη παράκληση προς το Υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας να του δοθεί πρόσβαση στις πληροφορίες που σχετίζονται με την απαγκίστρωση του σοβιετικού στρατού από το Αφγανιστάν το 1989. Συγκεκριμένα, η Συμμαχία ενδιαφέρθηκε για την πραγματοποίηση συναντήσεων με όσους συμμετείχαν στα γεγονότα εκείνα και για μια από κοινού ανάλυση των εγγράφων του Υπουργείου Άμυνας της ΕΣΣΔ από την περίοδο του Αφγανιστάν.
Επίσης, σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, το ΝΑΤΟ επιθυμεί να συγκρίνει τις δυνατότητες κινητοποίησης της ΕΣΣΔ στο τέλος της αφγανικής εκστρατείας με τις σημερινές δικές του, προκειμένου «να σχηματίσει μια σαφή εικόνα» και «να κατανοήσει πού, σε ποια χρονική στιγμή και ποια ήταν τα λάθη που είχαν γίνει». Το ΝΑΤΟ σκοπεύει να χρησιμοποιήσει την εμπειρία της αποχώρησης των σοβιετικών στρατευμάτων για την απόσυρση των δικών του δυνάμεων από το Αφγανιστάν, οι οποίες είναι ακριβώς οι ίδιες με εκείνες τις ΕΣΣΔ στη χώρα αυτήν το 1988.
Επισημαίνεται πως επίσης στα τέλη Μαρτίου βρετανικά ΜΜΕ δημοσίευσαν αποσπάσματα της εισήγησης που συντάχθηκε ύστερα από αίτημα του Υπουργείου Άμυνας της Βρετανίας, με τίτλο «Τα μαθήματα από την αποχώρηση των σοβιετικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν». Εκεί αναφέρεται ότι στη διάρκεια της επιχείρησής του στο Αφγανιστάν το ΝΑΤΟ επαναλαμβάνει τα λάθη της ΕΣΣΔ.
Στο έγγραφο επισημαίνεται ότι σκοπός και των δύο στρατιωτικών επιχειρήσεων ήταν η προσπάθεια επιβολής στο Αφγανιστάν μιας ξένης ιδεολογίας. Στην περίπτωση της σοβιετικής παρουσίας, αφορούσε την κομμουνιστική ιδεολογία, ενώ, σε εκείνη του ΝΑΤΟ, το «μοντέλο της δυτικής δημοκρατίας». Σύμφωνα με τη γνώμη των Βρετανών αναλυτών, σε καθεμιά από τις περιπτώσεις η κεντρική κυβέρνηση που υποστηριζόταν από τις ξένες δυνάμεις ήταν «διεφθαρμένη και αντιδημοφιλής», ενώ οι εξεγερθέντες είχαν την υποστήριξη της σημαντικής πλειοψηφίας του πληθυσμού.
Πηγή: vz.ru – Kommersant.ru
Επιμέλεια Κ. Μπετινάκης
