Παρουσία ηγετών από όλο τον κόσμο και κάτω από δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, το Ισραήλ αποχαιρέτησε την Παρασκευή τον Σιμόν Πέρες, μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της σύγχρονης ιστορίας του.
Η αύρα του Σιμόν Πέρες ως τελευταίου επιζώντα των πατέρων του έθνους και η συνεχής παρουσία του επί δεκαετίες στην πολιτική ζωή τον επέβαλαν ως διακεκριμένη προσωπικότητα διεθνώςΟ Πέρες νοσηλευόταν σε κρίσιμη κατάσταση σε νοσοκομείο του Τελ Αβίβ, ύστερα από εγκεφαλικό επεισόδιο που υπέστη πριν από δυο εβδομάδες.Έφυγε σε ηλικία 93 ετών την Τετάρτη.
H κηδεία του άρχισε με τη μεταφορά του φέρετρου που είναι καλυμμένο με την ισραηλινή σημαία –υπό τον ήχο των εβραϊκών επικήδειων προσευχών– μέχρι το βήμα, όχι μακριά από τον τόπο όπου θα ταφεί ο Πέρες στο εθνικό κοιμητήριο στο όρος Χερτζλ.
Για την κηδεία συγκεντρώθηκαν στην Ιερουσαλήμ 70 ξένοι ηγέτες, μεταξύ των οποίων ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα (σ.σ.: ο οποίος ηγείται 30μελούς αντιπροσωπείας, ο πρώην Αμερικανός πρόεδρος Μπιλ Κλίντον, ο Φρανσουά Ολάντ της Γαλλίας, ο τέως πρόεδρος της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί, ο Ντόναλντ Τουσκ της Ε.Ε., ο πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, ο πρωθυπουργός Ρέντσι της Ιταλίας, ο πρωθυπουργός του Καναδά Τζάστιν Τριντό, ο πρωθυπουργός του Βελγίου Σαρλ Μισέλ, ο βασιλιάς Φίλιππος ΣΤ΄της Ισπανίας , ο πρίγκιπας Κάρολος της Βρετανίας κ.α.
Παρακολουθείστε την κηδεία του Πέρες:
Το Ισραήλ δεν έχει γνωρίσει παρόμοιο γεγονός τουλάχιστον μετά την κηδεία το 1995 του Γιτζάχ Ράμπιν, ο οποίος είχε επίσης τιμηθεί με το Νόμπελ Ειρήνης το 1994 μαζί με τον Πέρες και τον Γιάσερ Αραφάτ. Η αστυνομία μιλά για πρωτοφανή επιχείρηση, με την κινητοποίηση 8.000 αστυνομικών και δρακόντεια μέτρα ασφαλείας.
Η υπηρεσία εσωτερικής ασφαλείας αρμόδια για την προστασία προσωπικοτήτων έχει αναπτύξει εκατοντάδες πράκτορες.
Ιστορική χειραψία
Η κηδεία του Πέρες έδωσε την ευκαιρία και για μια χειραψία του πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου με τον Παλαιστίνιο Μαχμούντ Αμπάς.
Κάτω από την τεράστια τέντα που στήθηκε για την τελετή, οι Αμπάς και Νετανιάχου είπαν: «Είμαι ευτυχής που σας βλέπω, έχει περάσει πολύς καιρός» δήλωσε στα αγγλικά ο Παλαιστίνιος πρόεδρος απευθυνόμενος προς τον ισραηλινό πρωθυπουργό, πριν χαιρετήσει την σύζυγο του Νετανιάχου, σύμφωνα με βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα από τον εκπρόσωπο του ισραηλινού πρωθυπουργού.
Οι δύο άνδρες δεν έχουν χαιρετηθεί από τη σύνοδο κορυφής για το Κλίμα στο Παρίσι, εδώ και έναν χρόνο.
Και η ίδια η έλευση του Μαχμούντ Αμπάς στην Ιερουσαλήμ αποτελεί σπάνιο γεγονός, που δεν έχει επαναληφθεί εδώ και χρόνια, καθώς χρειάζεται ειδική άδεια.
Την παρουσία Αμπάς στην τελετή χαιρέτισε και ο Μπαράκ Ομπάμα: «Υπενθυμίζει ότι η ειρηνευτική διαδικασία έχει μείνει στη μέση» τόνισε.
Ο Ομπάμα κατέταξε τον Πέρες «μεταξύ των γιγάντων του 20ού αιώνα», όπως ο Νοτιοαφρικανός ηγέτης Νέλσον Μαντέλα.
«Από πολλές απόψεις, μου θύμιζε τους άλλους γίγαντες του 20ού αιώνα που είχα την τιμή να συναντήσω. Άνδρες όπως ο Νέλσον Μαντέλα, γυναίκες όπως η μεγαλειότητά της η βασίλισσα Ελισάβετ» είπε.
Κατά την επικήδεια ομιλία του, ο Αμερικανός πρόεδρος σημείωσε την ασυνήθη παρουσία του παλαιστίνιου προέδρου Μαχμούντ Αμπάς: είναι «η υπενθύμιση πως η ειρήνη είναι ένα ημιτελές έργο», είπε.
Κανείς Άραβας δεν βρέθηκε στην Ιερουσαλήμ, ενώ η Αίγυπτος εκπροσωπήθηκε από τον υπουργό Εξωτερικών.
Ο Μαχμούντ Αμπάς χαιρέτισε στο πρόσωπο του Σιμόν Πέρες «έναν εταίρο για την ειρήνη των γενναίων» και επικρίθηκε από τη Χαμάς για τη συμμετοχή του στην κηδεία ενός «εγκληματία».
Ο Νετανιάχου αποχαιρέτησε τον Σιμόν Πέρες, «έναν μεγάλο άνδρα» για το Ισραήλ και τον κόσμο.
Όπως τόνισε στην ομιλία του: «Ήταν ένας μεγάλος άνδρας για το Ισραήλ, ήταν ένας μεγάλος άνδρας για τον κόσμο. Το Ισραήλ πενθεί, και ο κόσμος πενθεί. Αλλά εμείς, και ο κόσμος θέλουμε να βρούμε στην κληρονομιά του τους λόγους να ελπίζουμε».
Παυλόπουλος: Ο Πέρες ξεπέρασε τα σύνορα της χώρας του
Σε δηλώσεις του μετά την κηδεία του Σιμόν Πέρες, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος έκανε λόγο για έναν ηγέτη διεθνούς διαμετρήματος.
«Ο Σιμόν Πέρες ανήκει στην πολιτική γενιά που θεμελίωσε το Κράτος του Ισραήλ, ξεπέρασε όμως, και μάλιστα κατά πολύ, τα σύνορα της χώρας του και έχει ήδη κατακτήσει μια εμβληματική θέση στο Παγκόσμιο Πολιτικό Πάνθεον λόγω της ειλικρινούς προσήλωσής του και του διαχρονικού αγώνα του υπέρ της Ειρήνης, της Δημοκρατίας και της Δικαιοσύνης, κυρίως δε της Κοινωνικής Δικαιοσύνης» ανέφερε ο κ. Παυλόπουλος και πρόσθεσε:
«Υπό τις συνθήκες αυτές η απώλειά του προκαλεί ένα εξαιρετικά δυσαναπλήρωτο κενό για την ανθρωπότητα».
Ποιος ήταν ο Σιμόν Πέρες
Πρώην πρωθυπουργός και πρόεδρος, ο τελευταίος της γενιάς των πατέρων του Κράτους του Ισραήλ και ένας από τους κύριους αρχιτέκτονες των συμφωνιών του Όσλο (1993 και 1995) που έθεσαν τις βάσεις της παλαιστινιακής αυτονομίας και προορίζονταν, τότε να οδηγήσουν σε ειρήνη, ο Σιμόν Πέρες ήταν η αιχμή του δόρατος στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τους Παλαιστίνιους.
Για τον ρόλο του αυτόν τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης το 1994, μαζί με τον Γιάσερ Αραφάτ και τον Γιτζάκ Ραμπίν.
Η λύση των δύο κρατών, ενός ισραηλινού και ενός παλαιστινιακού, που θα συνυπάρχουν εν ειρήνη «είναι ο μοναδικός δυνατός δρόμος για τον τερματισμό της τρομοκρατίας, της βίας και του μίσους» έλεγε ακόμη τον περασμένο Φεβρουάριο εν μέσω του αδιεξόδου στο οποίο έχει περιέλθει το παλαιστινοισλαηλινό ζήτημα.
Γεννημένος το 1923 σε εύπορη οικογένεια στην τότε Πολωνία και σημερινή Λευκορωσία, ο Σιμόν Πέρες μετανάστευσε το 1934 στην Παλαιστίνη που τελούσε υπό βρετανική εντολή.
Εντάχθηκε από πολύ νωρίς στο σύστημα των κιμπούτζ και κατατάχθηκε το 1947 στη Haganah, τον πρόδρομο του ισραηλινού Στρατού, όπου τον έθεσε υπό την προστασία του ο ιδρυτής του κράτους του Ισραήλ, ο Μπεν Γκουριόν.
Εξελέγη στο Κοινοβούλιο το 1959, όπου είχε συνεχή παρουσία μέχρι το 2014. Εξελέγη δύο φορές πρωθυπουργός από το 1984 έως το 1986 και από το 1995 έως το 1996, πρόεδρος από το 2007 έως το 2014, υπουργός Άμυνας, Εξωτερικών, Οικονομικών, συνοδοιπόρος των Μπεν Γκουριόν, Γιτζάκ Ραμπίν, Αριέλ Σαρόν.
Στη δεκαετία του 1950, από τη θέση του γενικού διευθυντή του Υπουργείου Άμυνας είχε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην τροφοδοσία του Ισραήλ με σύγχρονα όπλα, κυρίως από τη Γαλλία.
Έλαβε μέρος στην προετοιμασία της εκστρατείας του Σουέζ, το 1956, με τη συμμετοχή του Ισραήλ, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, μετά την εθνικοποίηση της Διώρυγας.
Ως υπουργός Άμυνας στη δεκαετία του 1970 εγγυήθηκε για την εγκατάσταση των πρώτων εβραϊκών οικισμών στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη, των θεωρούμενων παράνομων από τον ΟΗΕ και κύριο εμπόδιο για την ειρήνη.
Ήταν πρωθυπουργός το 1996, όταν περισσότεροι από 100 άμαχοι σκοτώθηκαν σε προσφυγικό καταυλισμό του ΟΗΕ που βομβαρδίστηκε από το Ισραήλ στο χωριό Κανά του Λιβάνου.
«Πατέρας» του πυρηνικού προγράμματος του Ισραήλ
Από τη θέση του γενικού διευθυντή του Υπουργείου Άμυνας, ο Σιμόν Πέρες έθεσε τις βάσεις του ισραηλινού πυρηνικού προγράμματος και πρωτοστάτησε στην κατασκευή του αντιδραστήρα της Ντιμόνα, με τη βοήθεια της Γαλλίας.
Υπήρξε ο εμπνευστής της πολιτικής της αμφισημίας, που βρίσκεται ακόμη σε ισχύ, σχετικά με το αν το Ισραήλ κατέχει ή όχι πυρηνικά όπλα.
Για την κατασκευή του αντιδραστήρα της Ντιμόνα, ο Σιμόν Πέρες είχε χρησιμοποιήσει ως δικαιολογία την ενεργειακή πενία, αλλά αναφέρθηκε επίσης και στον αποτρεπτικό του ρόλο.
«Δεν έχω καμία αμφιβολία για το γεγονός ότι η Ντιμόνα έδωσε στο Ισραήλ μία αποτρεπτική διάσταση. Για μένα η Ντιμόνα αποτέλεσε το πρώτο βήμα προς το Όσλο», έλεγε το 2014.
Επιμέλεια: Χρήστος Καράμπελας
Διαβάστε επίσης:
