Σύνταξη Κ. Μπετινάκης

Παρόλο που έχουν περάσει 30 χρόνια από τον πόλεμο στον Κόλπο, οι επιπτώσεις παραμένουν.

Οι συνέπειες εξακολουθούν να υπάρχουν τρεις δεκαετίες μετά, ιδιαίτερα στο Ιράκ και τη Μέση Ανατολή, αλλά και πιο μακριά, αφού ο Σαντάμ Χουσεΐν έγινε ο πρώτος Άραβας ηγέτης που εισέβαλε σε άλλο αραβικό έθνος.

Την Πέμπτη 2 Αυγούστου 1990, στις 02:00 π.μ. περίπου, 100.000 ιρακινά στρατεύματα και 700 τανκς πέρασαν μέσω των συνοριακών σταθμών του Κουβέιτ. Ο Σαντάμ ανακοίνωσε τότε ότι ο εμίρης του Κουβέιτ είχε απολυθεί και το εμιράτο ήταν πλέον η δέκατη ένατη επαρχία του Ιράκ.

Αυτή ήταν η δεύτερη εισβολή του σε γείτονα. Τον Σεπτέμβριο του 1980 είχε εισβάλει στο Ιράν.
Μεγάλο μέρος του ιρανικού στρατού και της πολεμικής αεροπορίας εξαρτάται από τα ανταλλακτικά των ΗΠΑ και αυτά είχαν στεγνώσει μετά την πτώση του Σάχη το 1979. Ο Σαντάμ πίστευε ότι θα ήταν κάτι πολύ εύκολο, καθώς μεγάλο μέρος του οπλισμού και της αεροπορικής δύναμης του Ιράν θα ήταν αχρησιμοποίητο. Αρχικά οι κινήσεις του ήταν επιτυχείς, οδηγώντας βαθιά στο Ιράν. Όμως, οι Ιρανοί αντέδρασαν, ξεκίνησαν επιθέσεις ανθρώπινου κύματος ενάντια στο ιρακινό πυροβολικό και τον πόλεμο της τάφρου, που θύμιζε WWI.

Αδιέξοδο. Ο πόλεμος τελείωσε τελικά το 1988 υπό την εκεχειρία των Ηνωμένων Εθνών, που τελικά δεν μεσολάβησε, αν και οι δύο χώρες εξαντλήθηκαν.

Το Κουβέιτ είχε δανείσει αρχικά στον Ιρακινό ηγέτη 14 δισεκατομμύρια δολάρια για να βοηθήσει στη χρηματοδότηση της σύγκρουσης. Ο Σαντάμ πίστευε ότι αυτό το χρέος πρέπει να διαγραφεί. Το Κουβέιτ αρνήθηκε και ζήτησε άμεση πληρωμή.

Τελικά, στις 29 Νοεμβρίου 1990, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με το ψήφισμα 678 επιτρέπει τη χρήση στρατιωτικής βίας. Κατηγόρησε το Ιράκ ότι αρνούνταν να συμμορφωθεί με τα διεθνή αιτήματα και περιφρόνησε κατάφωρα το Συμβούλιο Ασφαλείας. Δηλώνει ότι, αν δεν αποσυρθεί το Ιράκ έως τις 15 Ιανουαρίου 1991, τα κράτη μέλη εξουσιοδοτήθηκαν «να χρησιμοποιήσουν όλα τα απαραίτητα μέσα» για να επιβάλουν τη συμμόρφωση. Υπήρξαν 12 ψήφοι υπέρ, δύο κατά (Κούβα και Υεμένη) και μία αποχή (Κίνα).

Εξετάζοντας την πορεία του πολέμου, συχνά παραβλέπεται η σημασία μιας συμφωνίας. Το 1975 το Ιράν και το Ιράκ υπέγραψαν τη Συμφωνία στο Αλγέρι. Αυτή η συμφωνία οριοθέτησε τα αμφισβητούμενα σύνορά τους και επέτρεψε στον Σαντάμ να συντρίψει τους Κούρδους στο βόρειο τμήμα του Ιράκ που είχαν λάβει βοήθεια από το Ιράν.

Όταν ο Σάχης ανατράπηκε, ο Σαντάμ, με την ευλογία της Ουάσιγκτον, έγινε ο αστυνομικός της περιοχής.

Ο Σαντάμ αισθάνθηκε ότι είχε σώσει την περιοχή του Κόλπου και άξιζε μεγαλύτερο σεβασμό. Πάνω απ’ όλα, ήθελε περισσότερα χρήματα. Όμως η τιμή του πετρελαίου έπεφτε. Το Κουβέιτ είχε αυξήσει την παραγωγή πετρελαίου από το όριο του ΟΠΕΚ 1,5 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα σε 1,9 εκατομμύρια λίγες μόλις εβδομάδες πριν από την εισβολή. Αυτό μείωσε περαιτέρω την τιμή του πετρελαίου από 18 US $ (τότε 30,40 $) σε 14 US $. Πτώση 1 δολ. ΗΠΑ το βαρέλι κόστισε στο Σαντάμ 1 δισεκατομμύριο δολάρια τον χρόνο.

Ο Σαντάμ κατηγόρησε επίσης το Κουβέιτ ότι κλέβει το πετρέλαιό του τρυπώντας με κλίση προς τα βόρεια κατά μήκος των συνόρων τους. Το Κουβέιτ απέρριψε με υπερηφάνεια αυτούς τους ισχυρισμούς. Ο Σαντάμ δεν πείστηκε και κατηγόρησε το εμιράτο ότι κλέβει κατάφωρα τους πόρους του έθνους του οποίου οι στρατοί το έσωσαν από την επανάσταση του Ιράν.

Ο Σαντάμ ήταν ο αστυνομικός. Τώρα ήθελε να είναι ο νόμος. Εικόνες εισβολής, ανθρώπινων ομήρων, Desert Shield, Desert Storm, αντιαεροπορικά flak, Scud and Cruise με πυραύλους, θρήνους, σειρήνες και καπνό από καύση πετρελαιοπηγών είχαν πλημμυρίσει οι τηλεοπτικές μας οθόνες.

Ίσως η πιο υποτιμημένη κληρονομιά των γεγονότων πριν από 30 χρόνια εξακολουθεί να βρίσκεται στη μεταβαλλόμενη άμμο του Κόλπου.