«Η Διεθνής Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος είναι η ημέρα, κατά την οποία πρέπει να επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα. […] Πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από την ανάμνηση και να εξασφαλίσουμε ότι οι νέες γενιές γνωρίζουν αυτή την ιστορία. Πρέπει να εφαρμόσουμε τα διδάγματα του Ολοκαυτώματος στον κόσμο. Και πρέπει να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε ώστε όλοι οι άνθρωποι απολαμβάνουν τις προστασίες και τα δικαιώματα που αντιπροσωπεύουν τα Ηνωμένα Έθνη» είχε δηλώσει ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν το 2007, με αφορμή την κήρυξη της 27ης Ιανουαρίου ως ημέρας μνήμης των θυμάτων του Τρίτου Ράιχ.
Στη διάρκεια του Ολοκαυτώματος υπολογίζεται ότι μόνο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης θανατώθηκαν περίπου τρία εκατομμύρια ΕβραίοιΑπορρίπτοντας κάθε άρνηση του Ολοκαυτώματος ως ιστορικό γεγονός, στις 2 Νοεμβρίου 2005, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησε την απόφαση A/RES/60/7, με την οποία καταδικάζει «χωρίς κανένα ενδοιασμό» όλες τις εκδηλώσεις θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, παρακίνησης, κακοποίησης ή βίας κατά προσώπων ή κοινοτήτων, βασισμένων σε εθνική καταγωγή ή θρησκευτικές πεποιθήσεις, απ’ όπου κι αν προέρχονται.
Με την ίδια απόφαση, η 27η Ιανουαρίου ανακηρύχθηκε Διεθνής Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Παράλληλα, καλούνται τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ «να επεξεργαστούν προγράμματα εκπαίδευσης που θα μεταδώσουν στις μελλοντικές γενεές τα διδάγματα του Ολοκαυτώματος και να βοηθήσουν να προλαμβάνονται πράξεις γενοκτονίας».
Η 27η Ιανουαρίου επιλέχθηκε, διότι την ημέρα εκείνη του 1945, τα προελαύνοντα σοβιετικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου στην Πολωνία.
Στη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, της μεγαλύτερης γενοκτονίας στην παγκόσμια ιστορία, υπολογίζεται ότι μόνο στα στρατόπεδα εξολόθρευσης θανατώθηκαν, με τουφεκισμό, καταναγκαστική εργασία, απαγχονισμό και δηλητηριώδη αέρια περίπου τρία εκατομμύρια Εβραίοι. Το σύνολο των Εβραίων που θανατώθηκαν από την άνοδο του Ναζιστικού Κόμματος στην εξουσία μέχρι την κατάρρευσή του ανέρχεται σε έξι περίπου εκατομμύρια. Οι πρακτικές εξόντωσης των Ναζί δεν εξαντλήθηκαν στους Εβραίους.
Το στρατόπεδο του Κέλμνο λειτουργούσε ως κέντρο εξολόθρευσης των Ρομά. Σε όλα τα στρατόπεδα εξόντωσης άρχισε, επίσης, και συστηματική εξολόθρευση των ομοφυλοφίλων ανδρών και γυναικών, των πολιτικών κρατουμένων, κυρίως κομουνιστών, αιχμαλώτων πολέμου, κατά κύριο λόγο από τη Ρωσία, Μαρτύρων του Ιεχωβά και άλλων.
Αμέσως μετά το Ολοκαύτωμα εμφανίζεται η δικονομική έννοια του εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας. Μερικοί από τους πιο υψηλόβαθμους Ναζί δικάστηκαν στις Δίκες της Νυρεμβέργης, όπου προήδρευαν δικαστές των Συμμάχων και ήταν το πρώτο διεθνές δικαστήριο του είδους του.
Συνολικά 5.025 Ναζί εγκληματίες καταδικάστηκαν από το 1945 έως το 1949 στους αμερικανικούς, βρετανικούς και γαλλικούς τομείς της Γερμανίας. Άλλες δίκες έγιναν στις χώρες των κατηγορούμενων. Ορισμένοι από αυτούς, ωστόσο, κατάφεραν αν διαφύγουν από κάθε δίωξη.
Επίσης, σήμερα είναι η «Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος» η οποία καθιερώθηκε με ομόφωνη απόφαση της Βουλής τον Ιανουάριο του 2004 (Ν.3218/04 και Π.Δ. 31/05) και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Ιανουαρίου, για να τιμηθεί η μνήμη των χιλιάδων Ελλήνων Εβραίων, που έχασαν τη ζωή τους στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και να εξαρθεί ο ηρωισμός των χριστιανών Ελλήνων, που με κίνδυνο της ζωής τους στην κατεχόμενη Ελλάδα, έσωσαν πολλούς Εβραίους συμπολίτες τους από βέβαιο θάνατο.
Η ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών
«Αισθανόμαστε ιδιαίτερο αποτροπιασμό στην ανάμνηση της μαζικής εξόντωσης του εβραϊκού πληθυσμού από το χιτλερικό καθεστώς, που έπληξε με ιδιαίτερα οδυνηρό τρόπο και την κοινότητα των Ελλήνων Εβραίων» αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Υπουργείο Εξωτερικών.
Η ελληνική Πολιτεία, συνεχίζει, καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια, προκειμένου η μνήμη αυτού του γεγονότος να παραμένει ζωντανή και να παραδειγματίζει τις νεότερες γενιές. «Παράλληλα, αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την αποκατάσταση ιστορικών αδικιών σε βάρος της ελληνικής εβραϊκής κοινότητας και για τη θεσμική κατοχύρωση του σεβασμού της μνήμης του Ολοκαυτώματος» συμπληρώνει.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών, η Ελλάδα στηρίζει όλες τις διεθνείς πρωτοβουλίες για τον σεβασμό της μνήμης του Ολοκαυτώματος και για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού και κάθε άλλου φαινομένου μισαλλοδοξίας, προκειμένου η ανθρωπότητα να μην ζήσει τέτοιες θηριωδίες ποτέ ξανά.
