Δικαιώνεται τελικά ο αγώνας του εφοπλιστή Νικόλα Πατέρα για το Πάρκο Ριζάρη. Συγκεκριμένα το Συμβούλιο της Επικρατείας με απόφασή του ζητεί να γίνει νέα περιβαλλοντική μελέτη, βάζοντας ουσιαστικά φρένο στο έργο για την κατασκευή ενός κεντρικού σταθμού, αφού έκανε μερικώς δεκτή την αίτηση του Ιδρύματος του Νικολάου Πατέρα και του ίδιου του επιχειρηματία, που ζητούσε τη μετακίνηση του σχετικού εργοταξίου.
Αυτό σημαίνει ότι κερδήθηκε μια σημαντική μάχη στον προσπάθεια του Ιδρύματος να διασωθεί το πάρκο Ριζάρη, αφού τουλάχιστον προσωρινά και με βάση την απόφαση του ΣτΕ, διασώζονται τα 230 δέντρα και η υπόλοιπη βλάστηση αυτής της όασης του κέντρου της πρωτεύουσας.
Στην εν λόγω υπόθεση είχε μάλιστα αναφερθεί εκτενώς ο Νικόλαος Πατέρας σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει ο ίδιος στη «Ζούγκλα» τον περασμένο Φεβρουάριο. Ο κ. Πατέρας, εξηγούσε πως μόλις κατάλαβε ότι το έργο αυτό θα κατέστρεφε το πάρκο προσπάθησε από την πρώτη στιγμή να βρει τη λύση έτσι ώστε και να μπορέσει να γίνει ο σταθμός αλλά και να αποφευχθεί η περιβαλλοντική καταστροφή. Κατέφυγε λοιπόν στους αρμοδίους, και με τις ανάλογες ενέργειες και επικοινωνίες προσπάθησε να βρει λύση.
Το Ίδρυμα του Νικολάου Πατέρα προσέφυγε το περασμένο έτος στο ΣτΕ ζητώντας να ακυρωθεί, μεταξύ των άλλων:
1) η απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος, με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για την αδειοδότηση τμήματος της Γραμμής 4 του μετρό κατά το σκέλος που αφορά τον σταθμό του Ευαγγελισμού στο Πάρκο Ριζάρη,
2) η παράλειψη έκδοσης απόφασης για την έγκριση ΤΕΠΕΜ, όπως προβλέπεται από το νόμο 4014/2011,
3) η απόφαση του Δήμου Αθηναίων με την οποία εγκρίθηκε το μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του Δήμου, του υπουργείου Υποδομών, της εταιρείας Αττικό Μετρό και της εταιρείας Ανάπλαση Αθήνας,
4) η άδεια του Δήμου Αθηναίων, με την οποία παραχωρήθηκε η χρήση του πάρκου για την κατασκευή του σταθμού Ευαγγελισμός και την παράλειψή του να εκδώσει άδεια κατάληψης.
Το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ με την υπ΄ αριθμ. 2274/2023 απόφασή του δέχθηκε μερικώς την αίτηση ακύρωσης του εν λόγω Ιδρύματος, καθώς δεν έχει εγκριθεί η ΤΕΠΕΜ και ανέπεμψε την υπόθεση στη διοίκηση προκειμένου να μεριμνήσει για την κατάρτιση και έγκριση της εν λόγω μελέτης. Μάλιστα, όπως επισημαίνουν οι σύμβουλοι Επικρατείας, η κατάρτιση της μελέτης αυτής είναι υποχρεωτική και όχι απλώς δυνητική.
Συγκεκριμένα, στην απόφαση του ΣτΕ αναφέρεται:
«Η διοίκηση μη νομίμως απέσχε από την έγκριση τεχνικής περιβαλλοντολογικής μελέτης, για την κατάρτιση της οποίας από τον μελετητή πρέπει η ίδια να μεριμνήσει και η οποία θα έχει υποχρεωτικώς ως αντικείμενο την κατά το δυνατόν ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της κατασκευής του σταθμού Ευαγγελισμός στο πάρκο Ριζάρη.
Η μελέτη αυτή, πριν από την έγκριση της οποίας πρέπει να εκφραστούν και να συνεκτιμηθούν οι απόψεις της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας, όπως προβλέπει ευθέως η δασική νομοθεσία και επιτάσσουν οι εγκριθέντες περιβαλλοντικοί όροι, μπορεί να τροποποιήσει ακόμη, επ΄ ωφελεία του περιβάλλοντος, τον αρχικό σχεδιασμό του έργου στο πάρκο Ριζάρη, χωρίς ωστόσο η τροποποίηση αυτή να καθίσταται επιβεβλημένη, δεδομένου ότι η νομιμότητα της σχετικής εγκριτικής του αρχικού σχεδιασμού της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) εκπροθέσμως προσβαλλομένης, δεν ελέγχεται στο πλαίσιο της παρούσης δίκης».
Το ιστορικό της υπόθεσης του Πάρκου Ριζάρη
Σημειώνεται ότι το πάρκο 15 στρεμμάτων διαμορφώθηκε με γενναία χορηγία ύψους 300.000 ευρώ από το ίδρυμα Πατέρα και αποτελεί ένα από τα πιο όμορφα σημεία μέσα στην τσιμεντούπολη της Αθήνας.
Από τον Οκτώβριο του 2021, οπότε στήθηκε το εργοτάξιο, και ως τον Μάιο του 2022 έγινε προσπάθεια εξεύρεσης εναλλακτικής λύσης σε συζητήσεις που έγιναν μεταξύ του Νικόλα Πατέρα, του τότε υπουργού Μεταφορών Κώστα Καραμανλή, του διευθύνοντος συμβούλου της Αττικό Μετρό Α.Ε. Νικόλαου Κουρέτα και του τότε υφυπουργού Υποδομών, Γιώργου Καραγιάννη. Όμως, μετά το αδιέξοδο η προσφυγή στο ΣτΕ ήταν μονόδρομος.
Αξίζει να αναφερθεί ότι θέση για το πάρκο έχει πάρει και ο Νίκος Δένδιας με επιστολή του, ο οποίος μιλά για περιβαλλοντική καταστροφή, καθώς θα θυσιαστούν 230 δέντρα.
Από πλευράς του ο Δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, είχε στείλει επίσης επιστολή στο ΣτΕ κρατώντας ωστόσο μια πιο «χλιαρή» στάση: «Στην περίπτωση που η Αττικό Μετρό κρίνει πως υφίσταται βιώσιμη και άρτια τεχνικά λύση που δύναται να εξασφαλίσει τις λιγότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εκτέλεση του υπό κρίση έργου, λαμβάνοντας υπόψη πώς δεν προβλέπεται μία σημαντική μετατόπιση στη χωροθέτηση του σταθμού, ο Δήμος θα ήταν θετικός ιδιαίτερα καθόσον θα σήμαινε τη μικρότερη δυνατή απώλεια υφισταμένου πρασίνου» ανέφερε ο Δήμος Αθηναίων στο υπόμνημά του.
Και μπορεί να προτάθηκε ως λύση η μετακίνηση του σκάμματος στη βόρεια πλευρά του πάρκου με κόστος 5 εκατομμύρια ευρώ (με στόχο να σωθούν τα 230 δέντρα), η εταιρεία ωστόσο μέσα σε λίγες ημέρες ανέβασε το ποσό από τα 5 στα 50 εκατομμύρια για την διαδικασία της μετακίνησης.
Σημειώνεται ότι η πλευρά Πατέρα υπενθυμίζει ότι σύμφωνα με νόμο του ΣτΕ «σε περίπτωση ύπαρξης εναλλακτικής λύσης που συνεπάγεται τη μη θυσία ή τη μείωση του πρασίνου που είναι αναγκαίο να θυσιαστεί, γεγονός που θα είχε καταστροφικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η διοίκηση θα πρέπει, εφόσον αυτή είναι τεχνικά εφικτή, να την εξετάζει και να την επιλέγει, ακόμα και αν αυτή είναι πιο δαπανηρή».
Ο εφοπλιστής έκανε προσφυγή στο ΣτΕ τον Μάιο του 2022, ωστόσο η εναλλακτική λύση είχε ήδη αποκλειστεί από το υπουργείο Υποδομών. Μάλιστα, ο κ. Πατέρας υποστηρίζει ότι το Πάρκο επρόκειτο να καταληφθεί για τις ανάγκες του εργοταξίου χωρίς να έχει εκδοθεί η απαραίτητη τεχνική περιβαλλοντική μελέτη. Πρόκειται για κατάληψη που παραβιάζει τις διατάξεις του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου της Αθήνας σύμφωνα με τις οποίες, δεν προβλέπεται άλλη χρήση εκτός από το να παραμείνει ελεύθερος χώρος πρασίνου.
