Φωτορεπορτάζ: Γιώργος Μουτάφης 

Χωρίς παρελθόν, παρόν και μέλλον. Άνθρωποι που αναγκάστηκαν να παρατήσουν τις περιουσίες, τους φίλους και τις οικογένειές τους, αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο με κίνδυνο πάντα την ίδια τους τη ζωή. Πρόσωπα πονεμένα από τη φυγή, σκληρά από τις εικόνες του πολέμου, ρυτιδωμένα από τα κύματα και την αλμύρα της θάλασσας, προσπαθώντας να περάσουν λαθραία τα νερά του Αιγαίου πάνω σε ένα καΐκι ή μια φουσκωτή βάρκα.

Αν δεν τους τελειώσει το οξυγόνο σε κάποια κρύπτη φορτηγού, αν δεν τους πετάξουν οι λαθρέμποροι στα παγωμένα νερά, αν δεν τους τρυπήσει το λιμενικό τα φουσκωτά, αν δεν αναποδογυρίσει η βάρκα τους από τα μποφόρ, αν δεν πεθάνουν από την πείνα ή τη δίψα σε κάποια βραχονησίδα, αν δεν τους ξαναγυρίσουν στην Τουρκία, αν σταθούν τυχεροί θα φτάσουν στη Χίο, τη Μυτιλήνη, τη Σάμο… Αν όχι, θα δουν τους δικούς τους να πεθαίνουν, τα μωρά τους να αρρωσταίνουν, τις έγκυες γυναίκες τους να προσπαθούν να κολυμπήσουν για να σώσουν τη ζωή τους και του μωρού τους.

Όσοι τα καταφέρουν, θα βρεθούν στη χειρότερη σε φυλακές-κέντρα υποδοχής λαθρομεταναστών και στην καλύτερη σε κάποιον από τους πρόχειρους καταυλισμούς, προσπαθώντας να επιβιώσουν σε χαρτόκουτα, τρώγοντας νερό κι αλεύρι ή ότι έχει ευχαρίστηση κάποιος συνάνθρωπός τους να τους προσφέρει.

Λαθρομετανάστες ή πρόσφυγες; Είχαν άλλη επιλογή ή όχι; Άφησαν την «όμορφη» ζωή τους για να έρθουν να χαλάσουν τη δική μας; Ή μήπως ένα χαρτόκουτο πάνω από το κεφάλι τους είναι καλύτερο από το σφύριγμα της βόμβας που δε θα αφήσει τίποτα να επιζήσει; Θα γίνουν μπαλάκι μεταξύ κατοίκων της περιοχής, τοπικής αυτοδιοίκησης, Αστυνομίας και κυβέρνησης. Γιατί το βάρος τόσων χιλιάδων ψυχών δεν μπορεί κανείς να το κουβαλήσει.

Τα πρώτα μαζικά κύματα λαθρομεταναστών από χώρες της Μέσης Ανατολής άρχισαν να καταφθάνουν στη χώρα μας το 1996, με τους Κούρδους πρόσφυγες να δημιουργούν καταυλισμούς και να «σημαδεύουν» την Πάτρα ως σταθμό αναχώρησης για μια καλύτερη ζωή. Ο πόλεμος στο Ιράκ και οι διώξεις που αντιμετώπιζαν από το τουρκικό κράτος έκαναν περισσότερους από 22.500 Ιρακινούς υπηκόους να εισέλθουν παράνομα στην Ελλάδα από το 1995 έως το 1997. Τα χρόνια των ταλιμπάν και η εισβολή της Αμερικής στο Αφγανιστάν το 2001 οδήγησαν εκατοντάδες χιλιάδες Αφγανούς να προσφύγουν στις χώρες της Δύσης. Τα τελευταία δυο χρόνια, στο κύμα των λαθρομεταναστών προστέθηκαν και οι Σομαλοί, οι οποίοι από το 1991 αντιμετωπίζουν εμφύλιο πόλεμο στη χώρα τους.

Για τους περισσότερους πρώτο πέρασμα ήταν η Τουρκία, μετά η Ελλάδα και μετά το χάος. Προσπαθώντας να φτάσουν με οποιονδήποτε τρόπο σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Σουηδία, όπου το μέλλον τους υπόσχεται να είναι λιγότερο οδυνηρό σε σχέση με άλλα κράτη, μαζεύονται στο λιμάνι της Πάτρας. Το «μαγικό» καράβι για την Ιταλία ίσως κάποια μέρα να μεταφέρει λαθραία και τους ίδιους, αν φυσικά μπουν στο σωστό φορτηγό και δεν τους βρουν «παγωμένους» μετά από μέρες κάπου στην Ελβετία.

Σήμερα υπολογίζεται ότι μόνο στην Πάτρα ζουν ή μάλλον επιβιώνουν περίπου 5.000 οικονομικοί μετανάστες. Οι 2.000 Αφγανοί βρίσκονται στον πρόχειρο καταυλισμό του λιμανιού, μεγάλο μέρος του οποίου καταστράφηκε από την πρόσφατη πυρκαγιά. Οι υπόλοιποι -Κούρδοι, Ιρακινοί, Πακιστανοί, Σομαλοί- είναι διασκορπισμένοι στα παγκάκια και τις πλατείες της πόλης. Δεν είναι λίγες οι φορές που πέρα από την Αστυνομία, τη βιαιότητα του κράτους και τα «κατηγορώ» των κατοίκων έχουν να αντιμετωπίσουν ο ένας τον άλλον. Γιατί η «καλύτερη» θέση για να χωθούν παράνομα σε κάποιο φορτηγό ή πλοίο δε σηκώνει πολλές φιλίες.

Πρώτη καταχώρηση: (11 Φεβρουαρίου 2009, 22:19)