Αλλαγές στη διοίκηση των πανεπιστημίων, στην εκλογή πρυτάνεων, στο σύστημα των μετεγγραφών, αλλά και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση επιφέρει το προωθούμενο πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, το οποίο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή το επόμενο διάστημα.
Παρατίθενται οι επερχόμενες αλλαγές υπό τη μορφή ερωτήσεων – απαντήσεων:
Τι αλλάζει στη διοίκηση των πανεπιστημίων;
Καταργούνται τα Συμβούλια Ιδρύματος που εισήχθησαν ως θεσμός με τον λεγόμενο «νόμο Διαμαντοπούλου». Τη διοίκηση των ανώτατων ιδρυμάτων θα ασκούν στο εξής η σύγκλητος, το πρυτανικό συμβούλιο, οι πρυτάνεις και οι αντιπρυτάνεις.
Αλλάζει κάτι και στην εκλογή των πρυτάνεων;
Ναι, καθώς θα εκλέγονται από ένα εκλεκτορικό σώμα το οποίο απαρτίζεται από το σύνολο των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας (καθηγητές, ερευνητές, φοιτητές, διοικητικούς υπαλλήλους, τεχνικούς εργαστηρίων κλπ). Η ψήφος τους, ωστόσο, δεν έχει την ίδια βαρύτητα. Ειδικά για τους φοιτητές, η συμμετοχή των οποίων είχε αποκλειστεί από τον προηγούμενο νόμο, ο συντελεστής βαρύτητας ορίζεται στο 0,6, ενώ μειώνεται ανάλογα με τη συμμετοχή. Εάν δηλαδή συμμετάσχουν οι μισοί φοιτητές, τότε ο συντελεστής πέφτει στο 0,3%.
Γιατί υπάρχουν αντιδράσεις για τη συμμετοχή των φοιτητών;
Η συμμετοχή των φοιτητών θεωρείται ένα από τα «αγκάθια» του νομοσχεδίου, αφού συνδέθηκε με την κομματικοποίηση της εκλογικής διαδικασίας. Το υπουργείο αντιτείνει ότι αυτός ο κίνδυνος αποτρέπεται, καθώς στις εκλογές συμμετέχει πλέον το σύνολο των φοιτητών και όχι εκπρόσωποί τους – επομένως δεν χειραγωγείται η ψήφος τους.
Οι πρυτάνεις συμφωνούν με τη νέα διαδικασία;
Η σύνοδος θα συνέλθει την επόμενη εβδομάδα για να τοποθετηθεί συνολικά. Αντιδράσεις, ωστόσο, προκαλεί η διάταξη που προβλέπει ότι οι νέες πρυτανικές αρχές θα πρέπει να εκλεγούν έως τις 31 Ιουλίου του 2016. Αυτό σημαίνει ότι οι πρυτάνεις που εξελέγησαν πριν από μερικούς μήνες (όπως ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών) δεν θα προλάβουν να ολοκληρώσουν τη θητεία τους. Θα έχουν, πάντως, δικαίωμα συμμετοχής στις επόμενες εκλογές.
Και πώς θα ψηφίζει το εκλεκτορικό σώμα;
Αυτό είναι ένα άλλο «αγκάθι», καθώς καταργείται η ηλεκτρονική ψηφοφορία που εξασφάλιζε την απρόσκοπτη ολοκλήρωση της εκλογικής διαδικασίας, αφού στο παρελθόν οι εκλογές είχαν διακοπεί από φοιτητές που είχαν αποσπάσει τις κάλπες κ.λπ. Τη διαφωνία του με την ηλεκτρονική ψηφοφορία είχε εκφράσει, πάντως, στη Βουλή ακόμη και ο πρωθυπουργός.
Η συμμετοχή των φοιτητών περιορίζεται στις εκλογές;
Όχι, αφού θα συμμετέχουν και στη σύγκλητο (ένας από κάθε σχολή). Ωστόσο, ο αριθμός των προπτυχιακών φοιτητών δεν θα μπορεί να υπερβαίνει το 30% του αριθμού των μελών ΔΕΠ.
Πράγματι επιστρέφουν οι «αιώνιοι» φοιτητές;
Ναι, αφού «η ιδιότητα του φοιτητή διατηρείται μέχρι την απονομή του τίτλου σπουδών», ενώ καταργούνται οι διατάξεις περί διαγραφής τους από τα μητρώα των ιδρυμάτων. Κανένας φοιτητής, πάντως, που έχει ξεπεράσει τα ν+2 έτη φοίτησης δεν δικαιούται παροχές σίτισης, στέγασης και εκπτώσεων στα μέσα μεταφοράς.
Δικαίωμα μετεγγραφής ποιοι θα έχουν;
Εδώ πέφτει «τσεκούρι» – τουλάχιστον σε σχέση με πέρυσι: ο αριθμός των μετεγγραφομένων δεν θα μπορεί να υπερβαίνει το 15% του συνολικού αριθμού των εισακτέων. Εάν δηλαδή μια σχολή ή τμήμα υποδέχεται 200 φοιτητές στο πρώτο έτος, οι μετεγγραφές δεν θα μπορούν να ξεπεράσουν τις 30. Ως προς τα κριτήρια, αυτά είναι οικονομικά και κοινωνικά. Στα οικονομικά κριτήρια, το εισόδημα έως 3.000 τον χρόνο μοριοδοτείται με 5 μόρια. Από 3.000 – 6.000 τα μόρια είναι 4, από 6.000 – 8.000 είναι 3. Τα 8.000 ευρώ είναι και το εισοδηματικό πλαφόν. Στα κοινωνικά κριτήρια, οι ορφανοί και από τους δύο γονείς φοιτητές λαμβάνουν 2 μόρια, οι πολύτεκνοι 2 και οι τρίτεκνοι 1. Δικαίωμα μετεγγραφής κατοχυρώνουν και όσοι φοιτητές έχουν αδελφή, φοιτητή του προπτυχιακού κύκλου σπουδών (1 μόριο). Με 1 μόριο πριμοδοτούνται και οι φοιτητές που έχουν αναπηρία από 67% και άνω, όπως και φοιτητές που είναι ορφανοί από έναν γονέα ή τέκνα άγαμης μητέρας. Σε περίπτωση ισοψηφίας λαμβάνονται υπ’ όψιν τα μόρια εισαγωγής στο πανεπιστήμιο.
Το άσυλο επανέρχεται;
Τουλάχιστον ως διατύπωση ναι, αφού στον νόμο – πλαίσιο του 2011 αυτός ο όρος δεν υπήρχε, καθώς γινόταν λόγος για ακαδημαϊκή ελευθερία και ελεύθερη έκφραση και διακίνηση ιδεών. Στο πολυνομοσχέδιο αναφέρεται επακριβώς ότι «το ακαδημαϊκό άσυλο αναγνωρίζεται για την κατοχύρωση των ακαδημαϊκών ελευθεριών, την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, την προστασία του δικαιώματος στη γνώση, τη μάθηση και την εργασία, έναντι οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει». Διατηρείται, πάντως, η φράση «σε αξιόποινες πράξεις που τελούνται εντός των χώρων των ΑΕΙ εφαρμόζεται η κοινή νομοθεσία».
Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση τι αλλάζει;
Κατ’ αρχάς καταργείται η Τράπεζα Θεμάτων, η οποία στο εξής θα έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα και μόνο. Έπειτα, η αξιολόγηση, που επίσης καταργείται, δίνει τη θέση της στην «κριτική αποτίμηση» των σχολικών μονάδων από τους ίδιους τους διδάσκοντες. Οι πιο θεμελιώδεις αλλαγές, πάντως, συντελούνται στην ιδιωτική εκπαίδευση. Εκεί απαγορεύονται τα φροντιστήρια εντός των ιδιωτικών σχολείων, ενώ τα ιδιωτικά φροντιστήρια και τα κέντρα ξένων γλωσσών υποχρεούνται να μη λειτουργούν σε ημέρες διακοπών και αργιών.
Αυτές είναι:
Α. Διακοπών:
Ι) Χριστουγέννων, από την 24η Δεκεμβρίου μέχρι και την 3η Ιανουαρίου
ΙΙ) Πάσχα, από τη Μεγάλη Πέμπτη μέχρι και την Τρίτη του Πάσχα.
Β. Αργιών:
Ι) όλες τις Κυριακές
ΙΙ) τις θρησκευτικές γιορτές των Τριών Ιεραρχών και του Αγίου Πνεύματος
ΙΙΙ) τις εθνικές επετείους της 28ης Οκτωβρίου και 25ης Μαρτίου
IV) 17η Νοεμβρίου
V) την Καθαρά Δευτέρα
VI) την 1η Μαΐου
VII) την κατά τις ισχύουσες διατάξεις ημέρα αργίας για την έδρα κάθε φροντιστηρίου και κέντρου ξένων γλωσσών λόγω τοπικής θρησκευτικής ή εθνικής γιορτής
VIII) τη γιορτή Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
