Την έκταση των στεγαστικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι αιτούντες άσυλο και οι πρόσφυγες στην Ελλάδα αναδεικνύουν τρεις μη κυβερνητικές οργανώσεις σε αναφορά τους με θέμα «Χωρίς σπίτι, χωρίς ελπίδα: Μια αποτίμηση της στεγαστικής κατάστασης των αιτούντων-αιτουσών και δικαιούχων διεθνούς προστασίας υπό το πρίσμα του δικαιώματος στη στέγη».
Αστεγία για σημαντικό ποσοστό των προσφύγων και αιτούντων άσυλο, ακόμα και ευάλωτων περιπτώσεων, εξώσεις προσφύγων από δομές χωρίς σχέδιο για τη διασφάλιση της στέγασής τους, αυξανόμενη απομόνωση των αιτούντων άσυλο σε κλειστές ελεγχόμενες δομές χωρίς εξασφαλισμένη πρόσβαση σε βασικά αγαθά, είναι ανάμεσα σε όσα διαπιστώνονται στην έκθεση, την οποία συνέταξαν το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, το Κέντρο Διοτίμα και η International Rescue Committee.
Μάλιστα, σε δείγμα 30 ερωτηματολογίων που αναλύθηκαν έωςς τη στιγμή της δημοσίευσης σε σχέση με τη στέγαση, διαπιστώθηκε μεταξύ άλλων ότι το 26,7% των ερωτηθέντων διέμεναν στο δρόμο, σε εγκαταλειμμένα κτίρια ή μετακινούνταν διαρκώς λόγω έλλειψης σταθερής κατοικίας, ενώ το 40% περιέγραψαν τις συνθήκες στέγασής τους ως «κακές» ή «πολύ κακές», ακόμα και άτομα που διέμεναν σε διαμερίσματα του προγράμματος ESTIA, που έκαναν λόγο για ύπαρξη κοριών και εντόμων, λερωμένων τοίχων και στρωμάτων.
Επιπλέον, οι υπηρεσίες του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες έλαβαν από τις αρχές του 2020 έως τα μέσα Νοεμβρίου 2021 αιτήματα υποστήριξης από 1.461 άτομα που καταγράφηκαν ως άστεγα ή/και διαμένοντα σε καταλήψεις, μεταξύ των οποίων γυναίκες, θύματα εμπορίας ανθρώπων και ασυνόδευτα παιδιά. Το Κέντρο Διοτίμα προέβη στην παραπομπή του 24% το 2020 και 22% το 2021 των υποστηριζόμενων επιζωσών/επιζώντων έμφυλης βίας σε φορείς στέγασης λόγω διαβίωσης στον δρόμο ή σε επισφαλείς συνθήκες. Στην αναφορά τους οι οργανώσεις σημειώνουν ότι «διαφαίνεται μια αόρατη κρίση που επηρεάζει ακόμη και άκρως ευάλωτα άτομα, τα οποία στερούνται στέγης και προστασίας».
Οι οργανώσεις ζητούν από την ελληνική Πολιτεία να μεριμνήσει για την έγκαιρη και συμπεριληπτική υλοποίηση της νέας Εθνικής Στρατηγικής για την Ένταξη, τη δημοσίευση της οποίας καλωσορίζουν επιφυλασσόμενες για την παροχή εκτενέστερων σχολίων κατόπιν ανάλυσής της. Επίσης, ζητούν τη φιλοξενία των αιτούντων άσυλο σε δομές μικρής κλίμακας εντός του αστικού ιστού και την εύρεση εναλλακτικών στέγασης για τους πρόσφυγες με τη συνδρομή και της ΕΕ, την αναθεώρηση της απόφασης ορισμού της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας που οδηγεί μεταξύ άλλων σε αυξημένο κίνδυνο ανέχειας και αστεγίας, την απλοποίηση των διαδικασιών εγγραφής στο πρόγραμμα Helios και τη συστηματικότερη καταγραφή των ατόμων που ζουν σε συνθήκες αστεγίας, ειδικότερα με βάση τις ανάγκες και την ευαλωτότητά τους, σε συνεργασία με τους δήμους και την κοινωνία των πολιτών.
Η αναφορά γίνεται στο πλαίσιο του έργου «Do the human right thing – Υψώνουμε τη φωνή μας για τα δικαιώματα των προσφύγων», που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Active Citizens Fund του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου.
