Τα ψιλά γράμματα της συμφωνίας

Ανατροπές σε κάθε πτυχή της οικονομικής δραστηριότητας φέρνει η υπογραφή του 3ου Μνημονίου, το οποίο από το πρωί της Παρασκευής αποτελεί και επίσημα νόμο του ελληνικού κράτους, με τον κατάλογο των επιπτώσεών του στις τσέπες των πολιτών να μοιάζει ατελείωτος.

Μέτρα-σοκ και μεγάλες ανατροπές στη λειτουργία της αγοράς φέρνει στις ζωές μας το 3ο ΜνημόνιοΜια πρώτη «ακτινογραφία» στα νέα μέτρα αποκαλύπτει -μεταξύ άλλων- φοροκαταιγίδα με… πολλαπλά θύματα, σημαντικές αλλαγές στην πώληση άρτου, φαρμάκων, γάλακτος, ποτών και στη διαδικασία των εκπτώσεων, καθώς και μεγάλες μειώσεις στις συντάξεις.

Φορολογικά, πτωχευτική διαδικασία, άνοιγμα αγορών και επαγγελμάτων, κόκκινα δάνεια και ασφαλιστικά ζητήματα μπαίνουν στο μικροσκόπιο της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, η οποία, όπως αναφέρει σε εγκύκλιό της, τις επόμενες ημέρες, θα προχωρήσει σε ασφαλείς εκτιμήσεις για το κόστος και τα αποτελέσματά τους.

Τι θα φέρει στη ζωή μας το 3ο μνημόνιο:

Φορολογικά

• Εφαρμόζονται διαδικασίες εξπρές για αποτελεσματικότερες και γρηγορότερες κατασχέσεις τραπεζικών υπολοίπων σε όσους χρωστούν στο δημόσιο. Η εφορία θα μπορεί να κάνει γρήγορο προέλεγχο για τον εντοπισμό των τραπεζικών υπολοίπων του οφειλέτη και να εκδίδει στοχευμένα κατασχετήρια. Επίσης, αν υπάρξει εμφάνιση κάποιου ποσού μετά την έκδοση του κατασχετηρίου τότε αυτό θα κατάσχεται αμέσως. Παράλληλα, μειώνονται όλα τα όρια για τις κατασχέσεις στα 1.000 ευρώ και το ποσό άνω του νέου ορίου θα κατάσχεται όλο.

Σε ότι αφορά μισθούς, συντάξεις και ασφαλιστικά βοηθήματα, το ακατάσχετο όριο μειώνεται από τα 1.500 στα 1.000 ευρώ (καθαρό ποσό αφού αφαιρεθούν οι εισφορές). Ειδικά για περιπτώσεις πολιτών που δοκιμάζονται οικονομικά θα μπορεί να κατασχεθεί το 50% για το τμήμα του μισθού ή της σύνταξης μεταξύ των 1.000 και 1.500 ευρώ (δηλαδή 250 ευρώ). Μειώνεται από τα 1.500 στα 1.250 ευρώ το ακατάσχετο ποσό από έναν τραπεζικό λογαριασμό για κάθε φορολογούμενο. 

• Ορίζεται ότι ο φόρος εισοδήματος του φετινού εκκαθαριστικού για τις επιχειρήσεις θα πληρωθεί σε 5 δόσεις με την πρώτη τον Αύγουστο και τη τελευταία έως τέλος Δεκεμβρίου. Η προκαταβολή φόρου για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες αυξάνεται για το φορολογικό έτος 2015 από 55% σε 75% και από το 2016 στο 100%, ενώ για το 2016 θα επανασχεδιαστεί η εισφορά αλληλεγγύης με την ενσωμάτωση της στις κλίμακες φορολογίας.

• Καταργείται η έκπτωση 2% για εφάπαξ εξόφληση και κάθε απαλλαγή εξαίρεσης για διάφορες κατηγορίες επιχειρήσεων, όπως η έκπτωση επισφαλών απαιτήσεων έως 1,5% επί των πωλήσεων πρακτορείων του ΟΠΑΠ.

• Καταργείται ο «προληπτικός φόρος» του 26% και η διάταξη η οποία δεν επέτρεπε, υπό προϋποθέσεις, τριγωνικές συναλλαγές μέσω χωρών, με προνομιακό φορολογικό καθεστώς.

• Αυξάνεται από το φετινό εκκαθαριστικό η προκαταβολή φόρου των αγροτών από το 27,5% στο 55 (φορολογικό έτος 2014), ενώ από το 2016 οι αγρότες θα φορολογούνται με συντελεστή 20% και από το 2017 με συντελεστή 26%.

• Αυξάνεται ο ειδικός φόρος κατανάλωσης του αγροτικού πετρελαίου από τον προσεχή Οκτώβριο, από τα 66 στα 200 ευρώ το χιλιόλιτρο, ενώ από την 1η Οκτωβρίου 2016 εξισώνεται με το πετρέλαιο κίνησης στα 330 ευρώ το χιλιόλιτρο.

• Αυξάνεται από το 3% σε πάνω από 5% (παρεμβατικό επιτόκιο ΕΚΤ συν 5 μονάδες) το επιτόκιο της ρύθμισης των 100 δόσεων με τη ρητή δέσμευση ότι δεν θα υπάρξουν άλλες ρυθμίσεις για φορολογικές οφειλές. Δίνεται η δυνατότητα στην φορολογική διοίκηση να θεσπίσει κριτήρια για τη μείωση του αριθμού των δόσεων για όσους φορολογούμενους έχουν την οικονομική δυνατότητα να αποπληρώσουν νωρίτερα οφειλές οι οποίες έχουν ενταχθεί στη ρύθμιση των 100 δόσεων, ενώ θα χάνουν τη ρύθμιση όσοι δεν θα έχουνξοφλήσει ή ρυθμίσει νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές εντός τριών μηνών.

• Καταργούνται όλοι οι φόροι υπέρ τρίτων που είναι συνδεδεμένοι με τη χρηματοδότηση των ασφαλιστικών ταμείων σταδιακά από το τέλος Οκτωβρίου και θεσπίζεται φόρος στις τηλεοπτικές διαφημίσεις.

• Αυξάνεται από το 2016 στο 15% από το 11% η φορολογία των εισοδημάτων από ενοίκια κάτω των 12.000 ευρώ και στο 35% από 33% για μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ.

• Επεκτείνεται η φορολογία 30% επί των ακαθορίστων εσόδων από τυχερά παιχνίδια και στις συσκευές VLT που προβλέπεται να εγκατασταθούν το δεύτερο εξάμηνο του 2015 και το 2016.

• Σε ότι αφορά το καθεστώς ΦΠΑ στα νησιά, οι εκπτώσεις καταργούνται μέχρι το τέλος του 2016 και ξεκαθαρίζεται νομοτεχνικά ότι από την 1-1-2017 δεν θα ισχύουν μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ σε κανένα νησί.

• Επιβάλλεται συντελεστής 23% ΦΠΑ σε όλα τα ιδιωτικά σχολεία που δεν αποτελούν μη κερδοσκοπικά ιδρύματα, ως ισοδύναμο μέτρο, ώστε να επιστρέψει το βόειο κρέας στο 13%.

• Ο φετινός ΕΝΦΙΑ θα πληρωθεί σε 5 δόσεις, από τον Οκτώβριο έως τον Φεβρουάριο, ενώ διατηρείται η έκπτωση 20% για τα κενά και τα ξενοίκιαστα ακίνητα κατά τη διάρκεια του 2014. Οι πιθανές αλλαγές στις αντικειμενικές τιμές ακινήτων το 2016 δεν επιτρέπεται να επηρεάσουν τον εισπρακτικό στόχο των 2,65 δις ευρώ. Παράλληλα, καταργείται η έκπτωση του ΕΝΦΙΑ που ίσχυε για τα τουριστικά καταλύματα και τα μικρά ξενοδοχεία.

• Επιβάλλεται αύξηση κατά 4% ετησίως για την πενταετία 2016 έως 2020 του φόρου χωρητικότητας των πλοίων καθώς και της εισφοράς των πλοίων ελληνικών συμφερόντων υπό ξένη σημαία τα οποία είναι ασφαλιστικά συμβεβλημένα στο ΝΑΤ. Επίσης, παρατείνεται και για την τετραετία 2016 – 2019 η εισφορά που επιβλήθηκε το 2013 σε ναυτιλιακές εταιρείες επί του εισαγόμενου συναλλάγματος. Τέλος θα υπόκεινται σε φόρο χωρητικότητας τα πλοία με σημαία ευρωπαϊκής ένωσης και ευρωπαϊκού οικονομικού χώρου σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 27/1975.

• Επέρχονται παρεμβάσεις στον φορολογικό μηχανισμό με ενίσχυση προσωπικού για την καλύτερη καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Μεταφέρονται υπηρεσίες και προσωπικό ελέγχων στο ΣΔΟΕ, ενώ
αναδιαρθρώνεται και ο φορολογικός κώδικας.

Πτωχευτική διαδικασία

Οι βασικές τροποποιήσεις περιλαμβάνουν τη διαδικασία αναγγελίας και επαλήθευσης απαιτήσεων, τις προϋποθέσεις υπαγωγής στη διαδικασία εξυγίανσης, τους όρους της ειδικής εκκαθάρισης καθώς και την αντιστοίχιση των γενικών προνομίων και της συρροής προνομίων στον Κώδικα Πολιτικής
Δικονομίας. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στη λεγόμενη «διαδικασία εξυγίανσης» των επιχειρήσεων προκειμένου να διευκολυνθεί η διάσωση βιώσιμων επιχειρήσεων αλλά και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ξεκαθαρίσματος της αγοράς.

• Ανοίγει η διαδικασία συναλλαγής του άρθρου 99 παρ. 1 ν. 3588/2007. Πλέον θα μπορούν να ενταχθούν όχι μόνο οφειλέτες που βρίσκονται σε κατάσταση παρούσας ή επαπειλούμενης αδυναμίας πληρωμών, αλλά και εκείνες οι επιχειρήσεις που απλώς αντιμετωπίζουν πιθανότητα αφερεγγυότητας η οποία θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με την υπαγωγή τους στις διατάξεις του νόμου. Πρακτικά δηλαδή, υγιείς επιχειρήσεις οι οποίες δεν αντιμετωπίζουν σήμερα πρόβλημα αλλά ενδέχεται να
αντιμετωπίσουν στο μέλλον, θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση για την υπαγωγή τους σε διαδικασία εξυγίανσης. Επιπλέον μια εταιρεία θα μπορεί να υποβάλει εκ νέου αίτημα υπαγωγής στη διαδικασία εξυγίανσης μετά από 3 χρόνια αντί για 5 που προβλεπόταν μέχρι σήμερα.

• Η επικύρωση της συμφωνίας εξυγίανσης μεταξύ πιστωτών και οφειλετών δεν θα απαιτεί πλέον ούτε τη γνώμη εμπειρογνώμονα ως προς τη συνδρομή του κριτηρίου βιωσιμότητας, ούτε και τη σχετική πιθανολόγηση του δικαστηρίου, παρά μόνο των πιστωτών, ώστε να διευκολυνθεί η διαδικασία.

• Ρυθμίσεις διευκόλυνσης προβλέπονται και για τη διαδικασία ειδικής εκκαθάρισης σε λειτουργία που προβλέπεται στο άρθρο 106 ια. Το πεδίο εφαρμογής του διευρύνεται ώστε να καλύπτει κάθε οφειλέτη νομικό πρόσωπο που πληροί τα κριτήρια του άρθρου 3 του Πτωχευτικού Κώδικα (μόνιμη παύση πληρωμών). Το αίτημα υποβάλλεται από τον οφειλέτη ή πιστωτές οι οποίοι εκπροσωπούν τουλάχιστον το 20% των συνολικών απαιτήσεων. Η συζήτηση ορίζεται εντός 20 ημερών από την αίτηση και η δικαστική απόφαση εκδίδεται εντός μηνός. Επίσης καταργείται η προϋπόθεση να υπάρχει αξιόχρεος επενδυτής που να ενδιαφέρεται για την αγορά του ενεργητικού της επιχείρησης, ενώ προβλέπεται μεταξύ άλλων ο διορισμός εκκαθαριστή κατά τα πρότυπα της ειδικής διαχείρισης του ν.
4307/2014.

• Από 1-1-2016, οι προβλεπόμενες στον πτωχευτικό κώδικα αρμοδιότητες του συνδίκου, του μεσολαβητή, του ειδικού εντολοδόχου και του ειδικού εκκαθαριστή ασκούνται από φυσικό πρόσωπο ή εταιρεία, το οποίο έπειτα από καταχώρηση σε επαγγελματικό μητρώο, έχει δικαίωμα να ασκεί το επάγγελμα του Συμβούλου Αφερεγγυότητας.

• Η προθεσμία της αναγγελίας των απαιτήσεων των πιστωτών μειώνεται από 3 σε 1 μήνα από τη δημοσίευση της απόφασης πτώχευσης, προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία.

• Η περίοδος απαλλαγής από χρέη φυσικών προσώπων μειώνεται από 10 σε 3 χρόνια. Με την εισαγωγή της διάταξης αυτής, οι αρνητικές συνέπειες της πτώχευσης μειώνονται σημαντικά και επιχειρηματίες, που επιθυμούν να επανενταχθούν στην αγορά, έχουν τη δυνατότητα για ένα νέο ξεκίνημα.

Άνοιγμα αγορών και επαγγελμάτων

• Καταργείται η διάκριση μεταξύ αρτοποιείων και πρατηρίων πώλησης άρτου. Πλέον επιτρέπεται και στα πρατήρια άρτου που έχουν τις απαραίτητες εγκαταστάσεις για ψήσιμο ψωμιού από έτοιμα προϊόντα ζύμης και φέρουν τις ανάλογες προϋποθέσεις, να κάνουν χρήση της ονομασίας «αρτοποιείο». Σε ότι αφορά τα σημεία πώλησης, ψωμί θα μπορούν να διαθέτουν όλα τα καταστήματα τροφίμων και ποτών. Ωστόσο, θα δίνεται η δυνατότητα στους παραδοσιακούς φούρνους που ζυμώνουν το ψωμί να το επισημαίνουν με ειδικές πινακίδες.

• Για το γάλα, η διάρκεια συντήρησης του θα καθορίζεται πλέον από τον παρασκευαστή και υπόκειται σε ελέγχους των αρμοδίων αρχών του υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης. Καταργείται η ρύθμιση που προέβλεπε ότι, η συντήρησή του διαρκεί μέχρι και 7 ημέρες. Παραμένει το γάλα ημέρας το οποίο θα πρέπει να συσκευάζεται σε τελική συσκευασία εντός 24 ωρών από την άμελξη χωρίς να έχει υποστεί διαδικασία θέρμισης ή άλλη επεξεργασία προ της παστερίωσης και η διάρκεια συντήρηση του δεν υπερβαίνει τις 2 ημέρες από την ημέρα παστερίωσης.

• Απελευθερώνονται οι εκπτώσεις. Συλλογικές εκπτώσεις θα εξακολουθήσουν να πραγματοποιούνται τις καθορισμένες και γνωστές σε όλους ημερομηνίες τακτικών και ενδιάμεσων εκπτώσεων, αλλά πλέον το κάθε κατάστημα θα μπορεί ατομικά να πραγματοποιεί εκπτώσεις και εκτός των περιόδων αυτών.

• Θα επιτρέπεται το άνοιγμα φαρμακείων και χωρίς πτυχίο φαρμακοποιού. Παράλληλα, προβλέπεται μείωση της τιμής των γενοσήμων φαρμάκων κατά 32,5%.

• Καταργείται η απόδειξη πραγματοποίησης ακαθάριστων εσόδων ως προϋπόθεση για τη χορήγηση των αδειών κυκλοφορίας στον κλάδο των φορτηγών ιδιωτικής χρήσης.

• Μειώνονται οι αμοιβές των συμβολαιογράφων. Για ποσό αντικειμένου συναλλαγής έως 120.000 € η αμοιβή διαμορφώνεται από 1% σε 0,80%. 

• Αίρεται η απαγόρευση συστέγασης ποτοποιείου, αποσταγματοποιείου, οινοποιείου. 

Κόκκινα Δάνεια

• Έως τα τέλη Αυγούστου 2015, η Τράπεζα της Ελλάδος θα εκδώσει όλες τις αναγκαίες διατάξεις για την εφαρμογή του Κώδικα Δεοντολογίας, κατόπιν βελτιώσεων σε συμφωνία με τους θεσμούς.

• Θα επανενεργοποιηθεί το Κυβερνητικό Συμβούλιο Ιδιωτικού Χρέους και θα συσταθεί γραμματεία που θα το επικουρεί.

• Έως τα τέλη Οκτωβρίου του 2015, με βάση την εμπειρογνωμοσύνη εξωτερικού συμβούλου, η Τράπεζα της Ελλάδος θα υποβάλει έκθεση για την κατηγοριοποίηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στους ισολογισμούς των τραπεζών, καθώς και αξιολόγηση της ικανότητας των τραπεζών να αντιμετωπίζουν κάθε κατηγορία μη εξυπηρετούμενων δανείων.

• Θα ιδρυθεί Κέντρο Ενημέρωσης Οφειλετών, που θα παρέχει νομικές και οικονομικές συμβουλές σχετικά με οφειλές.

• Μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου του 2015, η κυβέρνηση θα ενισχύσει το θεσμικό πλαίσιο για τη διευκόλυνση της τακτοποίησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μεταξύ άλλων, με τη βελτίωση του νομικού πλαισίου για θέματα αφερεγγυότητας εταιρειών και νοικοκυριών, με την υιοθέτηση κατάλληλων νομικών μέσων για τη συγκρότηση εξειδικευμένων τμημάτων για υποθέσεις αφερεγγυότητας τόσο εταιρειών όσο και νοικοκυριών και το διορισμό και την κατάρτιση επαρκούς αριθμού πρόσθετων δικαστών και δικαστικών υπαλλήλων για υποθέσεις αφερεγγυότητας τόσο εταιρειών όσο και νοικοκυριών.

• Θα δημιουργηθεί Υπηρεσία Πίστωσης και Πλούτου ως ανεξάρτητη αρχή, που θα προσδιορίζει τις δυνατότητες πληρωμής των δανειοδοτών για τη διευκόλυνση των τραπεζικών ιδρυμάτων και θα τροποποιηθεί ο νόμος για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό, ώστε να ενθαρρυνθούν οι οφειλέτες να συμμετάσχουν, διασφαλίζοντας συγχρόνως ίση μεταχείριση μεταξύ των ιδιωτικών και των δημόσιων πιστωτών.

• Έως τα τέλη Μαρτίου του 2016, η Τράπεζα της Ελλάδος θα αναθεωρήσει τον Κώδικα Δεοντολογίας με κατευθυντήριες γραμμές αναδιάρθρωσης χρεών για ομάδες δανειοληπτών (π.χ. ΜΜΕ), βάσει σαφών κριτηρίων κατηγοριοποίησης λιανικών χαρτοφυλακίων και με την εισαγωγή μηχανισμών ταχείας διεκπεραίωσης, περιλαμβανομένων τυποποιημένων εγγράφων αξιολόγησης, συμβάσεων αναδιάρθρωσης και λύσεων τακτοποίησης.

Ασφαλιστικά Θέματα

Έμμεσες και άμεσες περικοπές συντάξεων και παροχών, που ενδέχεται να ξεπερνούν τα 7 δισ. ευρώ για τους επόμενους 18 μήνες περιλαμβάνει το νέο Μνημόνιο. Αν και υπάρχουν μέτρα που δεν έχουν κοστολογηθεί και άλλα που δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί, το Μνημόνιο δεσμεύει την Κυβέρνηση για περικοπές 0,25% του ΑΕΠ για το 2015 και 1% για το 2016, ήτοι 2,25 δισ. ευρώ. 

Παράλληλα ξεκαθαρίζει ότι θα πρέπει να ληφθούν ισοδύναμα μέτρα για την εφαρμογή της απόφασης του ΣτΕ που έκρινε τις περικοπές στις συντάξεις αντισυνταγματικές, ήτοι επιπλέον μέτρα 2 έως 3 δις ευρώ, ενώ εάν η κυβέρνηση επιμείνει στη μη εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις, θα πρέπει να λάβει και άλλα μέτρα, ύψους 1,4 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί στο έλλειμμα των επικουρικών ταμείων που θα δημιουργηθεί έως το τέλος του επόμενου έτους. Σε αυτό το πλαίσιο, οι περικοπές συντάξεων φαίνεται ότι αποτελούν μονόδρομο, ενώ αυξήσεις αναμένονται στις εισφορές, και μάλιστα σε μεγάλες κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες, όπως είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες – αυτοαπασχολούμενοι και οι αγρότες.

Στον υπολογισμό των «εξοικονομήσεων» πρέπει να προστεθεί και η δέσμευση για περιορισμό των
προνοιακών επιδομάτων – παροχών κατά 0,5% του ΑΕΠ, και μάλιστα ετησίως, καθώς και της κατάργησης του ΕΚΑΣ έως το 2019.

Τα μέτρα που οδηγούν σε έμμεσες ή άμεσες περικοπές, είναι τα εξής:

• Παρακράτηση 6% στις κύριες και επικουρικές συντάξεις το 2015 – 2016.

• Σταδιακή κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων.

• Διατήρηση των κατώτατων συντάξεων στα σημερινά επίπεδα μέχρι το 2021, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

• Εισαγωγή εισοδηματικών κριτηρίων για την καταβολή της κατώτατης σύνταξης, ακόμη και σε όσους συνταξιοδοτούνται μετά τις 30 Ιουνίου 2015 και έχουν συμπληρώσει τα 67 έτη.

• Σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ για όλους τους συνταξιούχους έως τα τέλη Δεκεμβρίου του 2019, αρχίζοντας με το ανώτερο 20% των δικαιούχων τον Μάρτιο του 2016.

• Εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος ή εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτών εναλλακτικών μέτρων στο συνταξιοδοτικό σύστημα.

• Θεσμοθέτηση ισοδύναμων μέτρων για την εφαρμογή της δικαστικής απόφασης του ΣτΕ για τις συντάξεις.

Βάσει του νέου συστήματος που έχει καθοριστεί από το 2010, κατά την πλήρη εφαρμογή του νόμου, το μέσο ποσοστό αναπλήρωσης δεν θα ξεπερνά το 50%. Η συμμετοχή του κράτους σταδιακά περιορίζεται στην καταβολή της βασικής σύνταξης που το 2010 εκτιμήθηκε ότι θα είναι στα 360 ευρώ.

Παράλληλα, εντός του 2016 θα ολοκληρωθεί όχι μόνο η διοικητική – οργανωτική ενοποίηση όλων των Ταμείων σε ένα, υπό ενιαία δομή και λειτουργία, αλλά και η ουσιαστική ενοποίηση των όρων και προϋποθέσεων ασφάλισης και λήψης σύνταξης. Τα βήματα που θα οδηγήσουν σε ένα Ταμείο
για όλους, με ενιαία δομή αλλά και κοινό κανονισμό για τις εισφορές και τις παροχές, είναι:

• Υπαγωγή όλων των επικουρικών ταμείων στο υπερ-επικουρικό των μισθωτών ETEA από την 1η Σεπτεμβρίου 2015, εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος (ή ισοδύναμα μέτρα) και χρηματοδότησή τους αποκλειστικά από εισφορές εργοδοτών – εργαζομένων από την 1η Ιανουαρίου 2015.

• Καθιέρωση στενότερης σύνδεσης μεταξύ εισφορών και παροχών, ήτοι αναλογικότερο σύστημα, αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των εισφορών στους αυτοαπασχολούμενους, με βάση το πραγματικό εισόδημα και -εντός τριών ετών- κατάργηση της επιπλέον κρατικής χρηματοδότησης, με
εναρμόνιση των κανόνων σχετικά με τις εισφορές σε όλα τα ταμεία, με βάση το ΙΚΑ.

• Σταδιακή εναρμόνιση των κανόνων για τις συντάξεις του ΟΓΑ με αυτά που ισχύουν στα άλλα ταμεία. Μετά την ενοποίηση όλων των ταμείων (κύριων και επικουρικών) σε μία ενιαία οντότητα, θα επιδιωχθεί η ενοποίηση των αποθεματικών των ταμείων έως τον Δεκέμβριο του 2016. Η μεταρρύθμιση θα ολοκληρωθεί εντός του 2017, με την ενσωμάτωση της είσπραξης όλων των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, μαζί με τους φόρους, από τη φορολογική διοίκηση (Δεκέμβριος 2017).