Ρεπορτάζ: Σωτήρης Σκουλούδης
«Φρένο», αν και πολλοί είναι αυτοί που κάνουν λόγο για «χειρόφρενο», βάζει στην ανάπτυξη του κορυφαίου τουριστικού προορισμού της χώρας μας η γραφειοκρατία, μιας και πρόσφατη η εφαρμογή ενός ξεχασμένου νόμου που ψηφίστηκε επί χούντας, έρχεται να αναστρέψει την υπάρχουσα κατάσταση και, πρακτικά, να προκαλέσει πολύμηνες, ακόμα και πολυετείς, καθυστερήσεις σε οποιαδήποτε οικοδομική δραστηριότητα της Σαντορίνης!
Σε μια περίοδο μάλιστα, που ο τουρισμός -και η διάσωσή του ουσιαστικά- αποτελεί τη μέγιστη προτεραιότητα για τη χώρα μας, δεδομένης της τεράστιας κρίσης που έχει επιφέρει η πανδημία του κορωνοϊού στη βαριά μας βιομηχανία, με τον πρωθυπουργό, κατά τα άλλα, να ιεραρχεί ως ύψιστη προτεραιότητα την ανάπτυξη του συγκεκριμένου τομέα.
Στο πασίγνωστο παγκοσμίως λοιπόν νησί της Σαντορίνης, από τον Οκτώβριο του 2019 τίθεται σε ισχύ μια συγκεκριμένη διάταξη, βάσει της οποίας… οι εκατοντάδες οικοδομικές άδειες που έχουν κατατεθεί παραμένουν σφραγισμένες στα συρτάρια, όχι πλέον της πολεοδομίας, αλλά του τμήματος Αρχαιολογίας του υπουργείου Πολιτισμού, η έγκριση του οποίου απαιτείται για όλες -ανεξαιρέτως- τις οικοδομικές δραστηριότητες!
Γιατί συμβαίνει αυτό; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, ανατρέχοντας στο όχι και τόσο πρόσφατο παρελθόν… Από το 1974 έως πρότινος, όπως συμβαίνει παντού στη χώρα, οι νέες άδειες οικοδόμων, οι αναθεωρήσεις οικοδομικών αδειών, οι άδειες επισκευών κλπ χορηγούνταν από την πολεοδομία της Σαντορίνης, και αρκούσε η έγκριση του Αρμόδιου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Θήρας.
Μόνο στην περίπτωση που η υπό έκδοση οικοδομική άδεια βρίσκεται εντός η πλησίον σε σαφώς προσδιορισμένο από το ίδιο το Υπουργείο Πολιτισμού τόπο αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, απαιτούνταν και η γνωμοδότηση του αρμόδιου αρχαιολογικού συμβουλίου.
Πέρσι όμως, η Γενική Διεύθυνση Αναστήλωσης Μουσείων και Τεχνικών Έργων του Υπουργείου Πολιτισμού με έγγραφο της προς την Υπηρεσία Δόμησης Θήρας, «θυμήθηκε» την αρμοδιότητα της να γνωμοδοτεί παράλληλα με το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής για όλες τις μελέτες που κατατίθενται στην Υπηρεσία Δόμησης Θήρας προς αδειοδότηση, και όχι μόνο στα σημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος που έχουν προσδιοριστεί σαφώς από το Υπουργείο Πολιτισμού. Αφορμή, μια διάταξη του 1972 σύμφωνα με την οποία η Σαντορίνη είχε χαρακτηριστεί ολόκληρη ως «ιστορικός τόπος»!
Έκτοτε, η τοπική κοινωνία και φυσικά ο επιχειρηματικός κόσμος έχουν ήδη αρχίσει να βιώνουν την αναστολή, ουσιαστικά, των επενδυτικών δραστηριοτήτων, καθώς περισσότερες από 250 άδειες εκκρεμούν τους τελευταίους μήνες, ενώ, παραδοσιακά και όπως γνωρίζουμε όλοι μας, η καθυστέρηση που μπορεί να επιφέρει η απαραίτητη υπογραφή της αρχαιολογικής υπηρεσίας, μπορεί να ξεπεράσει τα δύο χρόνια!
Ως εκ τούτου, ακόμα και για την ανέγερση μιας απλής κατοικίας, οπουδήποτε στο νησί, πλέον απαιτείται η έγκριση του αρχαιολογικού συμβουλίου!
Όπως τονίζουν τοπικοί παράγοντες στο zougla.gr, πλέον διακυβεύονται όλες οι επενδυτικές δραστηριότητες στο νησί, καθώς ελάχιστοι είναι αυτοί που μπορούν να περιμένουν ολόκληρα χρόνια για να εγκριθεί μια απλή άδεια, όσο βεβαίως και η δυνατότητα απορρόφησης ΕΣΠΑ και κονδυλίων από την Ε.Ε. που έχουν προβλεφθεί για αυτόν τον σκοπό.
Οι αντιδράσεις για όλα αυτά είναι τεράστιες, ενώ σχετική επιστολή διαμαρτυρίας έχει στείλει ακόμα και το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής Θήρας (διαβάστε την επιστολή εδώ).
Για το ζήτημα έχει αποστείλει επίσης επιστολή προς τα αρμόδια υπουργεία η Ένωση Ξενοδόχων Σαντορίνης, ενώ αναμένονται αντιδράσεις και από άλλους φορείς, με κύριο αίτημα όλων, να παραμείνει το καθεστώς ως είχε μέχρι το 2019 αν και -όπως επισημαίνουν – οι καθυστερήσεις στο νησί υφίσταντο πάντα, λόγω της υποστελέχωσης της πολεοδομίας.
Τώρα, το πρόβλημα γιγαντώνεται, με πολύ σοβαρές συνέπειες για όλους στο νησί, και για τον τουρισμό μας γενικότερα…
Για το ζήτημα, αναμένεται να ενημερώσει μάλιστα τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ο δήμαρχος του νησιού, Αντώνης Σιγάλας, κατά την επίσκεψη του πρώτου στο νησί το Σάββατο 13 Ιουνίου.
Ακολουθεί η επιστολή της Ένωσης Ξενοδόχων Σαντορίνης:
ΠΡΟΣ :
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Υπουργό Κον Κ. Χατζηδάκη
Υφυπουργό Χωροταξίας & Αστικού Περιβάλλοντος Κον Δ. Οικονόμου
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
Υπουργό Κα Λ. Μενδώνη
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
Υπουργό Κον Α. Γεωργιάδη
ΚΟΙΝ:
ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ
Δήμαρχο Κον Α. Σιγάλα
Σαντορίνη, 1 Ιουνίου 2020
Κύριοι Υπουργοί,
Θέλουμε να εκφράσουμε την δυσαρέσκεια και την απογοήτευση μας για την αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών που έχει επέλθει τους τελευταίους 8 μήνες από την Υπηρεσία Δόμησης (ΥΔΟΜ) Θήρας, λόγω της εμπλοκής στην διαδικασία αδειοδότησης της Υπηρεσίας Νεοτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Αττικής, Αν. Στερεάς και Κυκλάδων.
Η Γενική Διεύθυνση Αναστήλωσης Μουσείων και Τεχνικών Έργων του ΥΠΠΟ όλως αιφνιδίως με το υπ. αρ. ΥΠΠΟΑ/ γδαμτε/535577/55842 της 04-10-2019 έγγραφο της με θέμα «Επισήμανση καθεστώτος προστασίας της νήσου Θήρας ως ιστορικού τόπου» ανακάλυψε την αρμοδιότητα της να γνωμοδοτεί παράλληλα με το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.) επί των μελετών που κατατίθενται στην ΥΔΟΜ Θήρας για την έκδοση οικοδομικών αδειών. Ουσιαστικά ζητά την αποστολή του συνόλου των μελετών που αφορούν ανεγέρσεις νέων οικοδομών καθώς και επεμβάσεις σε υφιστάμενα κτήρια, προς έγκριση από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και κατά συνέπεια το Τοπικό Συμβούλιο του ΥΠΠΟ.
Για την Σαντορίνη καθώς και για τα υπόλοιπα νησιά αρμοδιότητας της ΥΔΟΜ Θήρας, (Ίο, Σίκινο, Φολέγανδρο, Ανάφη Θηρασία), ήταν έτσι κι αλλιώς μια δύσκολή, επώδυνη και χρονοβόρα διαδικασία η έκδοση οικοδομικής άδειας, εξαιτίας της δυσλειτουργίας του Σ.Α. αλλά και της υποστελέχωσης του Πολεοδομικού Γραφείου Θήρας.
Πέραν της τεράστιας χρονικής καθυστέρησης που έχει επιφέρει η συγκεκριμένη απαίτηση της Εφορείας Νεοτέρων Μνημείων (ουσιαστικά σταματάει την νόμιμη δόμηση στην Σαντορίνη), θεωρούμε ότι είναι εσφαλμένη, διότι για την έγκριση νέων οικοδομών ή την επισκευή υφισταμένων, αρμόδιος φορέας είναι το ΥΠΕΝ μέσω του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.), το οποίο συνεδριάζει στην Σαντορίνη κατά τακτά χρονικά διαστήματα, διεκπεραιώνοντας τις υποθέσεις και τις μελέτες που διαβιβάζονται προς αυτό. Εξυπακούεται ότι για τις μελέτες που αφορούν σε κηρυγμένα μνημεία ή βρίσκονται σε ζώνες προστασίας αυτών αλλά και για όλες τις μελέτες που αφορούν σε περιοχές εντός των αναθεωρημένων αρχαιολογικών χώρων, θα εξακολουθεί να έχει την ευθύνη της έγκρισης τους το ΥΠΠΟ μέσω της εκάστοτε Εφορείας Αρχαιοτήτων, όπως ίσχυε και ισχύει έως σήμερα .
Να σημειώσουμε εδώ, ότι ο μέσος χρόνος για την έγκριση κάποιας μελέτης από το τοπικό Συμβούλιο των Νεοτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟ, στις μέχρι τώρα υποβαλλόμενες σε αυτό μελέτες είναι περίπου 2 χρόνια. Από το Οκτώβριο του 2019 που έγινε η παραπάνω υπενθύμιση της Γενικής Διεύθυνση Αναστήλωσης Μουσείων και Τεχνικών Έργων του ΥΠΠΟ προς την ΥΔΟΜ Θήρας, δεν έχει εκδοθεί καμία οικοδομική άδεια από πλήθος άνω των 250 κατατεθειμένων φακέλων (αν και έχουν την έγκριση του Σ.Α . Π. Θήρας). Είναι πλέον μεγάλο το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε, αφού όχι μόνο δεν θα μπορούν να εκδοθούν οικοδομικές άδειες για ανέγερση, μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα, αλλά δεν θα μπορούμε ούτε να επισκευάζουμε, να εκσυγχρονίζουμε και να αναβαθμίζουμε τις ήδη υπάρχουσες υποδομές μας.
Η νόμιμη οικοδομική δραστηριότητα στην Σαντορίνη έχει παγώσει, με ότι αυτό συνεπάγεται για την τοπική και εθνική οικονομία και την αγορά εργασίας. Κυρίως όμως έχουν καθυστερήσει τραγικά με άμεσο κίνδυνο οριστικής ματαίωσης όλα τα επενδυτικά σχέδια του τουριστικού τομέα, από συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα (εντεταγμένα και στον Αναπτυξιακό Νόμο), τα οποία στο σύνολό τους περιλαμβάνουν κτιριακές εγκαταστάσεις. Η οικοδομική ανάπτυξη αποσκοπεί στην δημιουργία νέων τουριστικών καταλυμάτων υψηλών προδιαγραφών με σκοπό να ανταγωνιστούν αντάξια αντίστοιχα καταλύματα του εξωτερικού. Να μπορούν οι υφιστάμενες μονάδες να αναβαθμιστούν, για να πρεσβεύουν την Ελλάδα σε παγκόσμιο επίπεδο, με αιχμή του δόρατος την Σαντορίνη, ένα νησί που έχει καταφέρει να είναι ο Νο 1 προορισμός στις επιλογές των επισκεπτών από όλο τον κόσμο.
Οραμα του πρωθυπουργού μας κ. Κ. Μητσοτάκη, είναι η Σαντορίνη, στα πλαίσια του πιλοτικού προγράμματος που είναι εντεταγμένη, να αναδειχθεί σε παγκόσμιο πρώτυπο εκσυγχρονισμού και αειφορίας, ένα μοντέλο που θα ακολουθήσουν όλα τα άλλα νησιά μας και όλοι οι τουριστικοί προορισμοί της Ελλάδας. Η εμπλοκή της υπηρεσίας Νεοτέρων μόνο καθυστερήσεις και δυσλειτουργίες δημιουργεί στην υλοποίηση του.
Λόγω των δυσμενών οικονομικών συνθηκών της σημερινής εποχής είναι σε όλους κατανοητό το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η οικονομία του νησιού, η όποια σε μεγάλο βαθμό κατά την περίοδο του χειμώνα βασίζεται στην οικοδομική δραστηριότητα, που κατ’ επέκταση συνδέεται με την ανάπτυξη των τουριστικών υποδομών. Σ’ αυτή την κρίσιμη για την χώρα μας και την οικονομία μας συγκυρία, όπου η κυβέρνηση, οι παραγωγικοί φορείς και οι εργαζόμενοι δίνουμε τη μάχη της επιβίωσης, η προώθηση και υλοποίηση των επενδύσεων είναι η μοναδική αξιόπιστη απάντηση στην απειλή της οικονομικής κατάρρευσης. Θεωρούμε ότι είναι εγκληματικό η κρατική γραφειοκρατία να επιτείνει το πρόβλημα και να μας δίνει την χαριστική βολή.
Παρακαλούμε λοιπόν στα πλαίσια της αναπτυξιακής πορείας του τόπου, αλλά και στα πλαίσια της απλούστευσης των διαδικασιών για την έκδοση διοικητικών πράξεων, για τις δικές σας ενέργειες, προκειμένου να λυθεί το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί και απασχολεί όλο το νησί, για να επανέλθουμε στην προτέρα κατάσταση που ίσχυε από το 1974 μέχρι και το 2019 για τον τρόπο έγκρισης και χορήγησης οικοδομικών αδειών.
Κύριοι Υπουργοί,
Ζητούμε την άμεση παρέμβαση σας, ώστε να αρθεί το σημερινό αδιέξοδο.
Ενεργείστε άμεσα γιατί σε λίγο η κατάσταση θα είναι ανεπίστρεπτη.
Εκπέμπουμε σήμα κινδύνου και περιμένουμε βοήθεια.
Με εκτίμηση
Για την Ένωση Ξενοδόχων Σαντορίνης
Αντώνης Ηλιόπουλος»
