Σε εξωφρενικά επίπεδα αναμένεται να φτάσει η τιμή της βενζίνης μέχρι το τέλος της εβδομάδας.
Με την κρίση στην Ουκρανία να φέρνει κυρώσεις στη Ρωσία, μεταξύ των οποίων το ενεργειακό εμπάργκο από ΗΠΑ και Βρετανία, όλα δείχνουν πως ο καλπασμός των τιμών σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ρεύμα, καύσιμα, θα διαρκέσει για πολύ καιρό ακόμα.
Την εκτίμηση ότι η τιμή της βενζίνης θα φτάσει στα 2,5 ευρώ το λίτρο μέχρι το τέλος της εβδομάδας έκανε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πρατηριούχων, Γιώργος Ασμάτογλου, μιλώντας στον ΑΝΤ1.
Όπως είπε ο κ. Ασμάτογλου, τις τελευταίες μέρες οι τιμές της βενζίνης μεταβάλλονται συνεχώς, έχοντας πλέον ξεπεράσει τα 2 ευρώ και «οδεύουν» προς τα 2,20 ευρώ ανά λίτρο. Εξήγησε πάντως ότι, στην περίπτωση που υπάρξει μείωση στα καύσιμα, θα φανεί αμέσως στις τιμές των πρατηρίων βενζίνης.
Αυτή τη στιγμή η μέση τιμή της αμόλυβδης βενζίνης στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας πλέον έχει υπερβεί τα 2 ευρώ το λίτρο, ενώ η diesel ήδη κυμαίνεται στο 1,8 ευρώ το λίτρο.
Όσον αφορά το πετρέλαιο θέρμανσης, από σήμερα Τετάρτη θα διατίθεται με μέση τιμή στα μεγάλα αστικά κέντρα στο 1,5 ευρώ, πέντε λεπτά ακριβότερα απ’ ό,τι χθες. Προφανώς, στην περίπτωση των νησιών η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη, καθώς στη μέση μπαίνουν τα μεταφορικά.
Το brent στα 131 δολάρια το βαρέλι
Το πετρέλαιο συνεχίζει το ανοδικό του ράλι στα 127 δολάρια το βαρέλι καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε χθες ότι οι ΗΠΑ θα απαγορεύσουν τις εισαγωγές ρωσικού αργού, κλιμακώνοντας τις προσπάθειες να παρακωλύουν την οικονομία της χώρας, πιέζοντας ταυτόχρονα ακόμη περισσότερο τις αγορές ενέργειας.
Το West Texas Intermediate παράδοσης Απριλίου αυξάνεται 2,4% στα 126,72 δολάρια το βαρέλι στη Νέα Υόρκη και το Brent παράδοσης Μαίου ενισχύεται 2,8% στα 131,54 δολάρια το βαρέλι.
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης στη Νέα Υόρκη, έχουν εκτοξευθεί περισσότερο από 35% από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πριν από σχεδόν δύο εβδομάδες, και διαμορφώθηκαν την Τρίτη στο υψηλότερο επίπεδο από το 2008.
Το Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσε επίσης ότι θα καταργήσει σταδιακά τις εισαγωγές αργού από τη Ρωσία μέχρι το τέλος του έτους, ενώ οι Shell Plc και BP Plc σταματούν νέες αγορές, ωστόσο άλλα ευρωπαϊκά κράτη είναι απρόθυμα να δεσμευτούν σε μια παρόμοια δράση.
Η εισβολή έχει ταράξει τις αγορές εμπορευμάτων από μέταλλα μέχρι και σιτηρά, και έχει πυροδοτήσει ανησυχίες ότι η παγκόσμια οικονομία οδεύει προς ένα σοκ, τη στιγμή που οι χώρες ανακάμπτουν από την πανδημία του κορωνοϊού.
Οι τράπεζες και οι traders προβλέπουν ακόμη υψηλότερες τιμές αργού και οι ήδη σφιχτές αγορές ενέργειας πιέζονται.
Η Ρωσία είναι βασικό μέρος της συμμαχίας OPEC+ και μεγάλος παραγωγός αργού και πετρελαϊκών προϊόντων όπως το diesel.
Οι αυξανόμενες κυρώσεις στη χώρα δημιουργούν φόβους για την προμήθεια, με τις τιμές των καυσίμων να ακολουθούν στα ύψη το πετρέλαιο.
Οι εισαγωγές πετρελαίου από τη Ρωσία, αποτελούσαν πέρυσι το 3% των αποστολών αργού που έφτασαν στις ΗΠΑ.
Όταν συμπεριληφθούν και άλλα πετρελαϊκά προϊόντα, η Ρωσία αντιστοιχεί στο 8% περίπου των εισαγωγών πετρελαίου.
«Η Ευρώπη δεν ακολουθεί το παράδειγμα των ΗΠΑ, πολύ απλά επειδή δεν μπορεί ακόμη. Αυτό ανακουφίζει κάποια ένταση στις αγορές πετρελαίου. Το αργό πετρέλαιο brent πιθανότατα θα παγιωθεί μεταξύ 120-130 δολαρίων το βαρέλι αυτή την εβδομάδα, εάν τα πράγματα παραμείνουν ως έχουν», αναφέρει αναλυτής της Oanda Asia Pacific.
Επιστολή του Κυριάκου Μητσοτάκη
Την ίδια στιγμή, επιστολή στην οποία περιλαμβάνονται έξι σημεία για την αντιμετώπιση των αυξήσεων στη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου, που έχουν βάλει «φωτιά» σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, έστειλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Διαβάστε αναλυτικά την επιστολή:
Αγαπητή Πρόεδρε,
Σας γράφω αυτή την επιστολή σχετικά με την αυξανόμενη οικονομική απειλή που αφορά τη χονδρική αγορά φυσικού αερίου, την οποία πιστεύω πως θα πρέπει άμεσα και αποφασιστικά να αντιμετωπίσουμε, ώστε να αποτρέψουμε να επιφέρει επιπλέον κόστος στις ζωές των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις οικονομίες των κρατών-μελών και στην επιτυχή εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Η εξέλιξη των τιμών αναφοράς στη χονδρική αγορά φυσικού αερίου τους τελευταίους μήνες, και ειδικά από τον Δεκέμβριο του 2021, δεν καθοδηγείται πια από τις κανονικές δυνάμεις της προσφοράς, όπως προκύπτει από πρόσφατη έρευνα του Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) και της Ομάδας Συντονισμού για το Φυσικό Αέριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στην πραγματικότητα, καθοριστικό ρόλο πλέον στη διαμόρφωση των τιμών διαδραματίζουν πολιτικές δηλώσεις και φόβοι που πηγάζουν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία που οδηγούν σε αβεβαιότητα, τεράστιες διακυμάνσεις τιμών και κερδοσκοπία.
Η κρίση που είναι σε εξέλιξη στην Ουκρανία έχει ουσιαστικά παρακάμψει τους φυσικούς μηχανισμούς διαμόρφωσης των τιμών και δυστυχώς κάθε προσπάθεια εκ μέρους της Ένωσής μας μέχρι τώρα, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα, δεν κατέστη δυνατόν να αντισταθμίσει το τεράστιο βάρος που επωμίζονται τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις. Το παράδοξο είναι πως ούτε η παραγωγική δυνατότητα ούτε οι εφοδιαστικές αλυσίδες φυσικού αερίου έχουν επηρεαστεί από την τρέχουσα κρίση. Αυτό σημαίνει πως δεν έχουμε πρόβλημα ποσότητας, αλλά έχουμε πρόβλημα στις τιμές.
Σε μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα αυτό μπορεί να αμβλυνθεί, μειώνοντας την εξάρτηση της Ένωσης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, ωστόσο, πιστεύω ότι μια στοχευμένη και χρονικά περιορισμένη παρέμβαση στην αγορά είναι απαραίτητη προκειμένου να ομαλοποιήσουμε την κατάσταση. Όλα αυτά τα μέτρα θα πρέπει να εστιάζουν στις τιμές του φυσικού αερίου και όχι στις ποσότητες, θα πρέπει να εφαρμοστούν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, και να έχουν σαφώς προσδιορισμένες προϋποθέσεις ενεργοποίησης, αλλά και ρήτρες εξόδου. Με μια τέτοιου είδους παρέμβαση στην αγορά, η Ένωσή μας μπορεί να προστατεύσει τα μέλη της, σταματώντας την “εργαλειοποίηση” του φυσικού αερίου σε βάρος των οικονομιών μας και αποσυνδέοντας τη γεωπολιτική από την ενεργειακή κρίση, χωρίς να επηρεάζεται η παραγωγή και η προσφορά του φυσικού αερίου βραχυπρόθεσμα.
Πρέπει να σημειωθεί ότι είναι απίθανο το πρόβλημα αυτό να εκλείψει μόλις υποχωρήσει η ζήτηση για επιδοτήσεις για αέριο θέρμανσης. Αν δεν δράσουμε τώρα, το πρόβλημα θα συνεχιστεί στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος -που συνδέονται με τις τιμές του φυσικού αερίου στις αγορές χονδρικής- τους επόμενους μήνες της άνοιξης και του καλοκαιριού, θέτοντας ένα τεράστιο βάρος στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Κατόπιν προσεκτικής αξιολόγησης των διαθέσιμων επιλογών, θα ήθελα να σας προτείνω ένα Σχέδιο Έξι Σημείων. Κάθε στοιχείο του Σχεδίου έχει ως στόχο να αντιμετωπίσει την υφιστάμενη κλιμάκωση που παρατηρείται στη χονδρική αγορά του φυσικού αερίου.
- Πλαφόν Τιμών: Πλαφόν στις τιμές του Ταμείου Μεταφοράς Τίτλων, το οποίο θα έχει ως σημείο αναφοράς την ιστορικά υψηλότερη τιμή αερίου πριν από την κρίση.
- Ημερήσιο Όριο Τιμών ως Προστατευτικό Μέτρο: Ένα εύρος διακύμανσης στις τιμές του Ταμείου Μεταφοράς Τίτλων, για παράδειγμα της τάξεως του +/- 10%.
- Καθορισμός Τιμών σε περίπτωση Έκτακτης Ανάγκης: Καθορισμός τιμών στο Ταμείο Μεταφοράς Τίτλων, ως μέτρο έκτακτης ανάγκης στην περίπτωση που υπάρξουν ανακοινώσεις που αφορούν τις ροές φυσικού αερίου μέσω αγωγών από τη Ρωσία.
- Πλαφόν στο Κέρδος: Πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, για παράδειγμα της τάξεως του 5%, βάσει της παρακολούθησης του κόστους παραγωγής από τους ρυθμιστές της αγοράς και το Σταθμισμένο Κόστος Παραγωγής Ενέργειας (LCOE) στις μονάδες παραγωγής.
- Εμπόριο με Φυσική Παράδοση: Θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο να επιτραπεί, η επιλογή για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, που θα επιτρέπει τις συναλλαγές μόνο με φυσική παράδοση.
- Ενίσχυση Ρευστότητας: Αύξηση της ρευστότητας στην αγορά φυσικού αερίου συνδέοντας τις αγορές ΗΠΑ/ ΕΕ/ Ασίας. Για παράδειγμα, ενισχύοντας τη συνεργασία με την Κίνα όσον αφορά τα φορτία Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG), με πιθανό πλαφόν στο κόστος μεταφοράς για να εξουδετερωθούν κίνητρα κερδοσκοπίας.
Όλες αυτές οι επιλογές αποτελούν σημαντικές παρεμβάσεις στην αγορά που έχουν χρησιμοποιηθεί και στο παρελθόν σε έκτακτες περιπτώσεις σε άλλες αγορές, με στόχο την εξισορρόπησή τους, ενώ σε κάποιες άλλες αγορές συνιστούν πάγια χαρακτηριστικά. Πιστεύω ακράδαντα πως οι ασυνήθιστες εποχές επιβάλλουν ασυνήθιστα μέτρα. Οι ενέργειες αυτές αποβλέπουν μόνο στην προστασία της εύρυθμης λειτουργίας της χονδρικής αγοράς αερίου, η οποία έχει υποστεί μεγάλη πίεση εξαιτίας της διαρκώς εντεινόμενης κρίσης στην Ουκρανία, με σοβαρές συνέπειες και στην ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από το αέριο.
Ενώ ο μεσομακροπρόθεσμος στόχος θα πρέπει να είναι η επιστροφή σε μια αγορά που λειτουργεί κανονικά, είναι υποχρέωση των κυβερνήσεων και των ρυθμιστών να παρεμβαίνουν όταν έκτακτες περιστάσεις διαταράσσουν κατά τα άλλα υγιείς μηχανισμούς της αγοράς.
Το Σχέδιο Έξι Σημείων έχει σχεδιαστεί για να προστατεύσει και να επαναφέρει τις αγορές χονδρικής φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και να διασφαλίσει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι πολίτες και οι οικονομίες των κρατών-μελών της, αλλά και η παγκόσμια οικονομία, δεν θα υποφέρουν αδικαιολόγητα σε μια περίοδο που ήδη χαρακτηρίζεται από μεγάλες προκλήσεις.
Ελπίζω ότι θα βρείτε το σκεπτικό μου και την πρότασή μου επίκαιρα και παραμένω στη διάθεσή σας για μια πιο λεπτομερή ανταλλαγή απόψεων πάνω στο ζήτημα.
Με εκτίμηση,
Κυριάκος Μητσοτάκης
