Ρεπορτάζ: Παναγιώτης Βλαχουτσάκος
Σε ιδιωτική επιχείρηση είχε μετατρέψει ένας επιχειρηματίας, σε συνεργασία με τη σύζυγό του, το υποκατάστημα της Συνεταιριστικής Τράπεζας Δυτικής Μακεδονίας στη Κοζάνη, καταφέρνοντας να αποκομίσει παράνομα πάνω από τρία εκατομμύρια ευρώ.
«Ενορχηστρωτής» της δυσώδους υπόθεσης που αποκαλύπτει η zougla.gr, ήταν η σύζυγος του επιχειρηματία, κυρία Τ., η οποία ήταν υπάλληλος της τράπεζας και διαχειριζόταν μέσω του συστήματος συμψηφισμού επιταγών -μεταξύ άλλων- και τις επιταγές του συζύγου της, οι οποίες δεν αποπληρώνονταν σχεδόν ποτέ με αποτέλεσμα η τράπεζα να υποστεί τεράστια οικονομική ζημιά.
Αιτία για να αποκαλυφθεί η «κομπίνα» στάθηκε η παρέμβαση της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία, μετά από ενδελεχή έλεγχο, διαπίστωσε τις «υπόγειες» διαδρομές των επιταγών, κάνοντας μάλιστα λόγο για συγκάλυψη από μεριάς της τράπεζας.
Το σύστημα συμψηφισμού
Το οικονομικό σκάνδαλο «στήθηκε» γύρω από το Διατραπεζικό Ηλεκτρονικό Σύστημα Συμψηφισμού Επιταγών (Δ.Η.Σ.Σ.Ε.) και το Γραφείο Συμψηφισμού της ΤτΕ. Τι είναι όμως το Δ.Η.Σ.Σ.Ε.;
Το Γραφείο Συμψηφισμού της ΤτΕ αποστέλλει τις επιταγές προς πληρωμή παρακρατώντας το συνολικό ποσό των επιταγών από το λογαριασμό της τράπεζας που τηρείται στην ΤτΕ. Αντιστοίχως, η τράπεζα οφείλει να ακολουθεί την ίδια διαδικασία για το Δ.Η.Σ.Σ.Ε.
Δηλαδή, να φροντίζει να εξοφλούνται οι επιταγές από τον εκδότη-πελάτη τους ή στην περίπτωση που παραμένουν απλήρωτες, να σφραγίζονται και να ενημερώνεται το Γραφείο Συμψηφισμού (ώστε να επιστρέφονται και τα αντίστοιχα διαθέσιμα στον λογαριασμό της). Επομένως, κάθε επόμενη μέρα ο λογαριασμός της τράπεζας πρέπει ουσιαστικά να κλείνει το υπόλοιπο της προηγούμενης μέρας.
«Το Δ.Η.Σ.Σ.Ε. είναι ένα σύστημα στο οποίο κάθε μέρα εμφανίζονται οι επιταγές που είναι στα χέρια άλλων τραπεζών με εκδότες τους δικούς μας πελάτες όπως και εμείς τις επιταγές άλλων τραπεζών που έχουμε φέρει πελάτες τις καταθέτουμε και γίνεται ο συμψηφισμός τους. Πρώτα πληρώνει η τράπεζα και μετά περιμένει να πάρει τα λεφτά από τον εκδότη» αναφέρει χαρακτηριστικά στέλεχος τράπεζας.
Το κόλπο
Δηλαδή, οι απλήρωτες επιταγές δεν σφραγίζονταν, τα οφειλόμενα χρήματα δεν αντλούνταν από τον λογαριασμό των εκδοτών, δεν ενημερώνονταν το Γραφείο Συμψηφισμού και επομένως η Συνεταιριστική Τράπεζα Δυτικής Μακεδονίας είχε συνεχείς εκροές καθώς δεν επέστρεφαν τα χρήματα στο λογαριασμό που τηρεί στην ΤτΕ.
Έτσι ο λογαριασμός της αντί να κλείνει, συνεχώς διογκωνόταν, φτάνοντας μάλιστα στις 28 Ιουνίου 2011 τα 3,6 εκατ. ευρώ.
Ο εγκέφαλος
Η απάτη αφορούσε σχεδόν αποκλειστικά τις επιταγές ενός επιχειρηματία από την Κοζάνη, ο οποίος δραστηριοποιείται στην χονδρική εμπορία ποτών και αναψυκτικών. Το πόρισμα αναφέρει ότι, κατά δήλωση των στελεχών της τράπεζας, υπεύθυνη διακίνησης των επιταγών του Εισερχόμενου Συμψηφισμού για το κεντρικό κατάστημα ήταν η κυρία Τ., σύζυγος του επιχειρηματία.
Η υπάλληλος μάλιστα, όπως διαπιστώθηκε, κρατούσε τις εν λόγω επιταγές του εισερχόμενου συμψηφισμού στο συρτάρι της. Δηλαδή, επί της ουσίας, η εταιρία καρπωνόνταν το σύνολο των εσόδων από τις πωλήσεις, ενώ το κόστος προμήθειας των εμπορευμάτων (το οποίο θα πληρωνόταν μέσω των επιταγών), καλύπτονταν από τα διαθέσιμα της τράπεζας.
Η αντίστροφη μέτρηση για την αποκάλυψη της δράσης της υπαλλήλου, ξεκίνησε όταν πήρε άδεια εγκυμοσύνης. Τότε, λόγων διάφορων υποψιών, στελέχη της τράπεζας έψαξαν και βρήκαν τις επιταγές, αποκαλύπτοντας τις «δραστηριότητές» της.
Ωστόσο, πλήθος ερωτηματικών εγείρει το γεγονός ότι, όπως διαπιστώθηκε από τον έλεγχο, μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου, η τράπεζα δεν προέβη σε καταγγελία αλλά αποσιώπησε το γεγονός.
Βλέπουν συγκάλυψη
Κόλαφο αποτελεί για την τράπεζα το πόρισμα των ελεγκτών που διενήργησαν τον έλεγχο.
Σύμφωνα με το έγγραφο, η τράπεζα μετά την αποκάλυψη της δράσης της υπαλλήλου, δεν προχώρησε σε καταγγελία ούτε εις βάρος της αλλά ούτε και εις βάρος του επιχειρηματία. «Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στον προσκομισθέν τηλεφωνικό κατάλογο της τράπεζας εξακολουθούσε να εμφανίζεται το όνομα της υπαλλήλου, η οποία φέρεται να αποχώρησε την 9.9.2011» σημειώνεται χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, οι ελεγκτές επισημαίνουν ότι το έργο του ελέγχου δυσχεράνθηκε, από την παροχή ανεπαρκών ή ακόμα και αντιφατικών πληροφοριών από τα στελέχη της τράπεζας. Ενδεικτικό είναι ότι το ποσό των «προβληματικών» επιταγών, αρχικά αναφέρθηκε ότι ανέρχονταν σε 2-2,5 εκατ. ευρώ, ενώ από τον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι ξεπερνούσε τα 3,5 εκατ. ευρώ.
Τέλος, στο πόρισμα τους, οι ελεγκτές υπογραμμίζουν ότι η τράπεζα μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου δεν προέβη στις ορθές κινήσεις και δεν ενημέρωσε με ακρίβεια την ΤτΕ, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για συγκάλυψη.
«Το σύνολο των προαναφερθέντων ενεργειών (ελλειπή και ανακριβή στοιχεία και πληροφόρηση προς την ΤτΕ, ανυπαρξία οποιασδήποτε παρουσίασης του ζητήματος ή εισήγησης ή έγκρισης που να προκύπτει αναλυτική καταγραφή των αποφάσεων της Διοίκησης για τη συνολική διευθέτηση του ζητήματος σε Πρακτικά, το γεγονός ότι υπήρξαν μονάχα αποσπασματικές αποφάσεις για επιμέρους ενέργειες προς διευθέτηση του ζητήματος π.χ. έγκριση δανείων χωρίς όμως και πάλι να αναφέρεται ο σκοπός αυτών, ήτοι ότι μέσω αυτών «τακτοποιήθηκαν» επιταγές, ελλειπή στοιχεία στο πόρισμα της Μ.Ε.Ε.) συνεπάγεται ότι πρόκειται για συγκάλυψη» καταλήγουν.
