Ρεπορτάζ: Κωνσταντίνα Παπατσάκωνα
Στην ήρεμη κατάσταση που βρισκόταν επί πολλά χρόνια επέστρεψε, έπειτα από μία διετία, το ηφαίστειο της Σαντορίνης.
Βάσει της ειδικής κλίμακας των επιστημόνων, η εκτίμηση κινδύνου για ενδεχόμενη έκρηξη του ηφαιστείου πλησίασε την «κόκκινη κατηγορία», σύμφωνα με τον καθηγητή Δυναμικής Τεκτονικής και Εφαρμοσμένης Γεωλογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ευθύμη Λέκκα, ο οποίος μίλησε στη zougla.gr για την επιστημονική ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών με θέμα: «Η αφύπνιση του ηφαιστείου της Σαντορίνης – Επιστημονικά Δεδομένα – Αντίδραση Πολιτείας».
Ο κ. Λέκκας, βασικός ομιλητής, παρουσίασε τα ευρήματα των ερευνών που έχουν διεξαχθεί τα δύο τελευταία χρόνια και βάσει των οποίων διαπιστώθηκε τελικά πως το ηφαίστειο έχει περιέλθει πλέον σε κατάσταση σχετικής ηρεμίας.
«Το τέλος του 2011 οπότε είχε δημιουργηθεί ένα ενιαίο επιστημονικό κέντρο για την γενική εποπτεία της Σαντορίνης, το ηφαίστειο μάς διέψευσε και άρχισε πάλι να… κοιμάται!» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Ευθύμης Λέκκας.
(Η Καλντέρα)
(Το μάγμα)
(Το ηφαίστειο)
Στόχος της διάσκεψης ήταν να ενημερωθούν οι φοιτητές αλλά και οι καθηγητές – επιστήμονες για όσα διαδραματίστηκαν στη Σαντορίνη τα τελευταία δύο χρόνια.
Σύμφωνα με τον κ. Λέκκα, διεθνώς υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες εκτίμησης κινδύνου για ένα ηφαίστειο:
1. Πράσινη κατηγορία: Το ηφαίστειο έχει μια φυσιολογική διαδικασία
2. Κίτρινη κατηγορία: Το ηφαίστειο «παίρνει μπροστά» και έχουμε υψηλότερη δραστηριότητα
3. Πορτοκαλί κατηγορία: Μας φανερώνει ότι έχουμε ένα ηφαίστειο σε διέγερση αλλά δεν έχει έρθει η έκρηξη
4. Κόκκινη κατηγορία: Όταν σημειώνεται η έκρηξη του ηφαιστείου
«Εμείς προετοιμαστήκαμε επαρκώς, αλλά το ηφαίστειο επανήλθε στην “Πράσινη” κατηγορία» ανέφερε χαρακτηριστικά στη zougla.gr ο καθηγητής κ. Λέκκας.
Οι σεισμολόγοι και οι ηφαιστειολόγοι παρακολουθούσαν από τον Ιούνιο του 2011 με πολύ μεγάλη προσοχή τη σεισμική ακολουθία που εκδηλώθηκε εκείνη την περίοδο στο νησί της Σαντορίνης. Η ασυνήθιστη δραστηριότητα που καταγραφόταν στο ηφαίστειο της Θήρας οφειλόταν στη στάθμη του μάγματος που ανεβαίνει από τον πυθμένα του ηφαιστείου αυξάνοντας την πίεση στον κώνο του κρατήρα.
(Φωτογραφίες από την παρουσίαση στην ημερίδα)
Η ειδική μελέτη που εκπονήθηκε και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Geoscience κατέληξε στο συμπέρασμα πώς η ροή μάγματος στον «θάλαμο» του ηφαιστείου της Σαντορίνης κατά τους τελευταίου μήνες αντιστοιχούσε σε 10 – 20 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί με την σειρά της από το 10%-50% (κατά προσέγγιση πάντα) του συνολικού μάγματος το οποίο θα μπορούσε να προκαλέσει έκρηξη στο ηφαίστειο.
«Είδαμε ότι αυξανόταν η σεισμικότητα στην περιοχή και οι κάτοικοι άρχισαν να ανησυχούν μετά από αυτό το γεγονός επιστήμονες από διάφορες ειδικότητες και εθνικότητες εγκατέστησαν ένα σύνολο οργάνων και είχαν κάποιες μεμονωμένες καταγραφές για το ηφαίστειο» ανέφερε ο κ. Λέκκας.
Ο γεωλόγος Δημήτρης Σακελλαρίου, Διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και συντονιστής υποβρύχιων οχημάτων και αρχηγός της αποστολής στη Σαντορίνη, είχε δηλώσει τον Ιούλιο του 2012 στη zougla.gr , πως είχαν τοποθετηθεί μια σειρά επιστημονικών οργάνων στο βυθό της Καλντέρας της Σαντορίνης « τα οποία θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να γνωρίζουν ακριβώς τι συμβαίνει στην περιοχή και να είναι έτοιμοι να συμβουλεύσουν τις δημόσιες αρχές στην περίπτωση που συντρέχει λόγος για την άμεση λήψη μέτρων».
Στην «αποστολή», η οποία ξεκίνησε στις 13 Ιουλίου, συμμετείχαν Έλληνες, Γάλλοι και Ισπανοί ερευνητές.
Ο κ. Σακελλαρίου δήλωσε πως είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τι ακριβώς συμβαίνει στην περιοχή ενώ εμφανίστηκε καθησυχαστικός καθώς, όπως ανέφερε, δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι μπορεί να επίκειται κάποια δραστηριότητα του ηφαιστείου.
Το ηφαίστειο της Σαντορίνης
Να θυμίσουμε ότι τρία είναι τα ενεργά ηφαίστεια στην ελλαδική περιοχή. Τα ηφαίστεια της Μήλου, της Θήρας και της Νισύρου.
Το νησιωτικό σύμπλεγμα της Σαντορίνης αποτελεί παγκοσμίως μοναδικό φαινόμενο ηφαιστείου με καλντέρα. Το μισοφέγγαρο που ονομάζουμε Σαντορίνη, η Θηρασιά και το Ασπρονήσι σχηματίζουν έναν νοητό κύκλο, στη μέση του οποίου βρίσκεται η καλντέρα της Σαντορίνης, η μεγαλύτερη στο κόσμο.
Το ηφαίστειο αφυπνίστηκε για πρώτη φορά πριν από 2,5 εκατομμύρια χρόνια και συνέχισε την δραστηριότητα του μέχρι και σήμερα. Σε αυτό το μακρύ χρονικό διάστημα έχουν συμβεί 12 εξαιρετικά μεγάλες εκρήξεις.
Η Νέα Καμμένη και η Παλαιά Καμμένη σχηματίστηκαν από υποθαλάσσιες εκρήξεις και αποτελούν το πιο πρόσφατα κομμάτια γης της Μεσογείου. Ο σχηματισμός της Νέας Καμμένης άρχισε μόλις πριν 440 χρόνια με τα τελευταία κομμάτια ηφαιστειακής λάβας πετρώνουν πάνω της μόλις εδώ και 50 χρόνια.
Η τελευταία έκρηξη έγινε το 1950. Οι κάτοικοι την έζησαν δίνουν τρομακτικές περιγραφές: «Οι φλόγες ξεπηδούσαν από την θάλασσα», «Η λάβα εκτινασσόταν», «Κάπνα ξετυλιγόταν», «Πυρακτωμένο μάγμα ανέβλυζε», «Η θάλασσα κόχλαζε» «Οι δυνατοί σεισμοί και οι εκτινάξεις ηφαιστειακής τέφρας μας ταλαιπώρησε». Πρόκειται για μερικές μόνο από τις μαρτυρίες που κόβουν την ανάσα…
Διαβάστε επίσης:
Στο μικροσκόπιο το ηφαίστειο της Σαντορίνης, Πρώτη καταχώρηση: Δευτέρα, 10 Σεπτεμβρίου 2012, 17:15
Yπό στενή παρακολούθηση το ηφαίστειο της Θήρας, Πρώτη καταχώρηση: Κυριακή, 19 Ιουνίου 2011, 11:20
