Ρεπορτάζ: Παναγιώτης Βλαχουτσάκος-Φίλιππος Καραμέτος

Διαστάσεις «τσουνάμι» λαμβάνει το λαθρεμπόριο που έχει στηθεί στα σύνορα της χώρας από κυκλώματα τα οποία συνεχίζουν να «θησαυρίζουν», πλασάροντας παράνομα προϊόντα στην ελληνική αγορά.

Καύσιμα, αλκοολούχα ποτά και τσιγάρα είναι μονάχα μερικά από τα αγαθά που περνούν παράνομα από τους τελωνειακούς σταθμούς στην ελληνική αγορά, ζημιώνοντας το Δημόσιο με δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, καθώς οι ελεγκτικοί μηχανισμοί αδυνατούν -ή αδιαφορούν- να αντιμετωπίσουν τη «μαφία» των λαθρεμπόρων.

Ενδεικτικό της οικονομικής ζημίας που προκαλείται στα ταμεία του κράτους είναι το γεγονός ότι μόνο από το λαθρεμπόριο καυσίμων χάνεται πάνω από 1 δις ευρώ ετησίως, ενώ η ζημία από τις παράνομες εισαγωγές εμπορευμάτων από Βουλγαρία, Ιταλία και Τουρκία αγγίζει τα 6 δις ευρώ τον χρόνο.

«Χρυσός» τα λαθραία καύσιμα

Τεράστιες είναι οι ποσότητες καυσίμων που καταλήγουν στις γειτονικές βαλκανικές χώρες (Αλβανία, Σκόπια, Βουλγαρία, Μαυροβούνιο) μέσω «εικονικών» εξαγωγών, εξηγεί στη zougla.gr ο καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ, κ. Δημήτρης Μάρδας.

«Όσον αφορά στις εικονικές εξαγωγές, παρατηρούμε δύο φαινόμενα. Στην πρώτη περίπτωση δείχνουμε ότι εξάγουμε πάρα πολλά καύσιμα, ενώ η απέναντι χώρα δείχνει ότι εισάγει πάρα πολύ λίγα. Αυτό το φαινόμενο παρατηρείται κυρίως στα χερσαία σύνορα.

Για παράδειγμα, στα Σκόπια εξηγάγαμε το 2009 καύσιμα 120.000.000 δολαρίων και αυτοί δήλωσαν ότι εισήγαγαν καύσιμα 20.000.000 δολαρίων. Οι διαφορές είναι τεράστιες» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Παράλληλα, ένα άλλο φαινόμενο το οποίο παρατηρείται στις εικονικές συναλλαγές είναι να δηλώνονται τεράστιες εξαγωγές, ενώ στην πραγματικότητα η αξία των εισαγωγών είναι πολύ μικρότερη.

«Για παράδειγμα, στην Τουρκία, εμείς δηλώνουμε ότι εξάγουμε καύσιμα αξίας 135.000.000 δολαρίων και αυτοί λένε ότι εισάγουν από εμάς καύσιμα αξίας 545.000.000 δολαρίων. Η διαφορά και σε αυτήν την περίπτωση είναι τεράστια.

Ο Ο.Η.Ε. προσπάθησε να εξηγήσει το φαινόμενο λέγοντας ότι ίσως να ευθύνεται η ταξινόμηση των προϊόντων σε κωδικούς. Δηλαδή, να ταξινομούνται τα καύσιμα σε διαφορετικό κωδικό και να δίνεται άλλη ερμηνεία» σημειώνει ο καθηγητής.

Χαρακτηριστική είναι η περιγραφή που δίνει ο κ. Μάρδας σε μελέτη του για το λαθρεμπόριο καυσίμων, περιγράφοντας τους τρόπους με τους οποίους αυτό πραγματοποιείται.

Μερικοί από αυτούς είναι:

– ο Έλληνας οδηγός του βυτιοφόρου βενζινών δηλώνει το προς εξαγωγή ποσό στα σύνορα και κατόπιν, αντί να βρεθεί στα απέναντι φυλάκια της γειτονικής χώρας, κάνει μια στροφή και επιστρέφει στη βάση του στην Ελλάδα με ένα φορτίο που δήθεν εξήχθη

– ένα απλό επιβατικό αυτοκίνητο σταματά στα σύνορα, σφραγίζει τα τιμολόγια του εικονικού φορτίου των καυσίμων που δήθεν εξάγονται και ο οδηγός επιστρέφει στο σπίτι του

– το βυτιοφόρο δηλώνει στα ελληνικά σύνορα την αξία των καυσίμων προς εξαγωγή που αντιστοιχούν σε ένα πλήρες φορτίο, ενώ μεταφέρει τη μισή ποσότητα, η οποία δηλώνεται ακολούθως στο απέναντι φυλάκιο

– το βυτιοφόρο δηλώνει την αξία των καυσίμων προς εξαγωγή που πράγματι φέρει και κατόπιν ο οδηγός κατευθύνεται στο γειτονικό τελωνείο – ενδιάμεσα το βυτιοφόρο εξαφανίζεται

– μεταφορές transit. Μια μεταφορά transit καυσίμων προς το Μαυροβούνιο δηλώνεται στην Ελλάδα ως «εξαγωγή», ενώ στην ΠΓΔΜ δηλώνεται ως «transit» και όχι ως εισαγωγή.

O καθηγητής Δ. Μάρδας στη zougla.gr

Εκτός όμως από το λαθρεμπόριο καυσίμων, «πάρτι» εκατομμυρίων έχει στηθεί και όσον αφορά στις παράνομες εισαγωγές τσιγάρων και αλκοολούχων ποτών, δραστηριότητα η οποία, ειδικά τα τελευταία χρόνια, έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις.

Αφορμή έχουν σταθεί οι -σημαντικά- χαμηλότερες τιμές στις οποίες πωλούνται τα συγκεκριμένα προϊόντα στις γειτονικές βαλκανικές χώρες, με αποτέλεσμα να είναι πολλοί εκείνοι που δείχνουν επιρρέπεια και τολμούν να αναλάβουν το ρίσκο της εμπλοκής τους στην έκνομη δραστηριότητα.

Από τη μεριά τους, οι αρμόδιοι φορείς φέρονται να τηρούν ρόλο παρατηρητή, καθώς, παρόλο που υπάρχει η δυνατότητα το φαινόμενο να καταπολεμηθεί μέσω ειδικών μηχανημάτων σάρωσης, ακόμα δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες διαδικασίες απόκτησής τους.

Πρόκειται για ειδικά μηχανήματα ακτινών Χ, που μπορούν να «σκανάρουν» το εσωτερικό των εμπορευματοκιβωτίων κατά τη διακίνησή τους στα λιμάνια και των οχημάτων στους χερσαίους μεθοριακούς σταθμούς, περιορίζοντας τη δυνατότητα εισόδου λαθραίων εμπορευμάτων στη χώρα.

Μάλιστα, για το συγκεκριμένο θέμα έχει καταθέσει ερώτηση στη Βουλή ο βουλευτής της Δημοκρατικής Αριστεράς, κ. Βασίλης Οικονόμου. Ο ίδιος, μιλώντας στη zougla.gr, επεσήμανε ότι πρόκειται για μία προμήθεια η οποία έχει προταθεί από το 2003, δηλαδή πριν από εννέα ολόκληρα χρόνια, χωρίς ωστόσο να έχει ακόμα πραγματοποιηθεί.

«Εδώ και εννέα χρόνια προσπαθεί το Δημόσιο να κάνει τη συγκεκριμένη αγορά, πάντα όμως κάπου σκοντάφτει. Αυτή η κατάσταση πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα, γιατί αυτή η αδυναμία να εξοπλιστούμε με τα απαραίτητα μηχανήματα επιφέρει στα δημόσια ταμεία τεράστια οικονομική ζημιά» αναφέρει μεταξύ άλλων ο βουλευτής.

O βουλευτής της ΔΗΜΑΡ Β. Οικονόμου στη zougla.gr