Ανησυχία προκαλούν τα στοιχεία που έρχονται στο φως της δημοσιότητας και καταδεικνύουν τη μετάδοση του AIDS στη χώρα μας.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότεροι από 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι προσβλήθηκαν από τον ιό και 1,7 εκατομμύριο έχασαν τη ζωή τους το 2011 σε όλο τον κόσμο. Ειδικά στην Ελλάδα, όμως, οι αριθμοί προκαλούν σοκ, καθώς φέτος παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων μεταξύ των χρηστών ενδοφλέβιων ναρκωτικών κατά 46,4%, με την έξαρση αυτή να επικεντρώνεται σχεδόν αποκλειστικά στην Αττική. Κυρίαρχος παράγοντας αναδεικνύεται η οικονομική κρίση, αφού οι χρήστες αντιμετωπίζουν συνθήκες πρωτοφανούς ένδειας, με αποτέλεσμα να κάνουν κοινή χρήση συρίγγων, αλλά και να έχουν αυξήσει την ενδοφλέβια χρήση νοθευμένων ή νέων, φθηνότερων ουσιών.
Σε μήνυμά του, ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Λυκουρέντζος εξέφρασε την ανησυχία του, χαρακτηρίζοντας απαραίτητη τη συνεχή ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης.
Για την αναχαίτιση της επιδημίας, ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) Marc Sprenger συστήνει εντατικοποίηση του προγράμματος δωρεάν διανομής συρίγγων και βελονών στους χρήστες.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ECDC, για να αναχαιτιστεί η επιδημία θα πρέπει να διανέμονται ετησίως 150-200 σύριγγες ανά χρήστη. Όσες διανέμονται στην Αθήνα είναι σαφώς λιγότερες, γι’ αυτό και θα πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες των αρμόδιων φορέων.
Όπως ανέφερε χθες σε συνέντευξη Τύπου ο κ. Sprenger, «αν δεν επιτευχθεί κλιμάκωση του προγράμματος, είναι πολύ πιθανό η μετάδοση του HIV μεταξύ των ατόμων που κάνουν ενέσεις ναρκωτικών στην Αθήνα να επιταχυνθεί, καταλήγοντας σε υψηλή συχνότητα του AIDS».
Στην ίδια συνέντευξη Τύπου συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο καθηγητής επιδημιολογίας και προληπτικής ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Άγγελος Χατζάκης, η πρόεδρος του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) κ. Τζένη Κρεμαστινού, η πρόεδρος του Οργανισμού Κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ) κ. Μένη Μαλλιώρη και ο διοικητής του Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων Υγείας κ. Πάνος Ευσταθίου, και παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα του προγράμματος «Αριστοτέλης», στο πλαίσιο του οποίου εξετάστηκαν τον περασμένο Αύγουστο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο 1.400 χρήστες ενδοφλέβιων ουσιών.
Η zougla.gr επικοινώνησε με την πρόεδρο του ΟΚΑΝΑ, κ. Μένη Μαλλιώρη, η οποία ανέφερε ότι έχουμε δραματική αύξηση των κρουσμάτων των ατόμων που κάνουν ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών ουσιών. Παράλληλα έδωσε το δικό της μήνυμα για τη σημερινή ημέρα:
Θετικό στον ιό του AIDS ήταν το 19% των Ελλήνων και το 24% των μεταναστών χρηστών. Τον τελευταίο χρόνο, το 11% των ατόμων που έκαναν χρήση ενέσιμων ναρκωτικών ουσιών χρησιμοποίησε την ίδια σύριγγα με άλλον χρήστη τουλάχιστον τις μισές από αυτές τις φορές. Αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης αντιμετωπίζουν όσοι έκαναν κοινή χρήση συρίγγων (27% ήταν οροθετικοί, έναντι του 18% όσων δεν ανέφεραν κοινή χρήση), όσοι παρουσιάζουν αυξημένη συχνότητα ενδοφλέβιας χρήσης, γυναίκες χρήστες που επιδίδονται σε πορνεία (32% έναντι του 17% που δεν ανέφερε σεξ με αντάλλαγμα), άτομα με ιστορικό φυλάκισης και άστεγοι.
Με αφορμή την έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα το ECDC για το πρόβλημα της Ελλάδας αναφορικά με τον ιό HIV, αναφέρθηκε ότι από το 2009 η ύφεση στη χώρα έχει μειώσει την οικονομική παραγωγή κατά το ένα πέμπτο, ενώ έχει ανεβάσει την ανεργία σε επίπεδο-ρεκόρ.
Το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης δέχεται μεγάλη πίεση, γεγονός που καθιστά δυσκολότερη την περίθαλψη των φτωχών, των ανέργων ή των αστέγων.
Η υπεύθυνη Αγωγής Υγείας και Ενημέρωσης Κοινού του ΚΕΕΛΠΝΟ, κ. Ειρήνη Ξανθοπούλου, μίλησε στη zougla.gr με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS και ανέφερε χαρακτηριστικά ότι πρέπει να κινητοποιηθούμε, να δράσουμε στοχευμένα και συστηματικά. Σύμφωνα με την κ. Ξανθοπούλου, «ο χρήστης έχει ως προτεραιότητα να πάρει τη δόση του και όχι τις δωρεάν σύριγγες που προσφέρουμε». Πρόσθεσε, επίσης, ότι αυξάνονται καθημερινά τα αιτήματα για ενημέρωση σχετικά με τον ιό στα σχολεία:
Αν και η Ελλάδα παρουσιάζει μόνο 7,4 μολύνσεις από τον HIV ανά 100.000 κατοίκους -σε σύγκριση με τις 10 ανά 100.000 κατοίκους στη Βρετανία ή τις 27,3 στην Εσθονία-, τα ποσοστά έχουν αυξηθεί μετά το 2011 στις ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως οι χρήστες ναρκωτικών.
Από το 2007 μέχρι το 2010, υπήρχαν μόνο 10 έως 15 κρούσματα μόλυνσης από τον HIV τον χρόνο μεταξύ των χρηστών ενέσιμων ναρκωτικών.
Στη διάρκεια του 2011, όμως, υπήρξαν 256 τέτοια κρούσματα ή 27% του συνόλου. Άλλα 314 αναφέρθηκαν από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο του 2012 – τα περισσότερα στην Αθήνα.
Το ECDC ανακοίνωσε, πάντως, ότι δεν είναι σαφές σε ποιον βαθμό η κρίση χρέους έχει συμβάλει στη διάδοση του HIV στη χώρα μας.
Αυξητική είναι, δυστυχώς, η διάδοση του ΑIDS και στη Δυτική Ελλάδα καθώς -σύμφωνα με πληροφορίες- κάθε χρόνο προστίθενται ολοένα και περισσότεροι φορείς, ενώ αυξητικές είναι οι τάσεις και στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Η μη χρήση προφυλακτικού έχει τραγικές συνέπειες, ενώ η ενημέρωση του κοινού δεν δείχνει να φέρνει αποτέλεσμα.
Η zougla.gr επικοινώνησε με τον υγειονολόγο κ. Δετοράκη, ο οποίος έχει εργαστεί στο Κέντρο Ελέγχου και Αναφοράς AIDS στο νοσοκομείο «Άγιος Ανδρέας» στην Πάτρα και έχει γράψει το βιβλίο «Αγωγή της σεξουαλικής συμπεριφοράς». Ο κ. Δετοράκης ανέφερε ότι, ενώ σε όλη την Ευρώπη υπάρχει μείωση των φορέων, στη χώρα μας καταγράφεται αύξηση. Διερωτάται μάλιστα, για το πόσα άτομα δεν έχουν καταγραφεί και ζητά να μπει το μάθημα της Σεξουαλικής Αγωγής στα σχολεία.
«Fuck me Blind»
Το 1986, ο καλλιτέχνης και κινηματογραφιστής Derek Jarman διεγνώσθη με AIDS. Το ανακοίνωσε ο ίδιος έναν μήνα αφότου το έμαθε, σε μια εποχή που η τότε άγνωστη ασθένεια προκαλούσε ακόμα τρόμο. Ο ίδιος πέθανε με τον μαρτυρικό τρόπο που απεβίωσαν οι πρώτοι ασθενείς, όταν δεν υπήρχε ούτε ένα φάρμακο ικανό να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της αρρώστιας. Λίγο πριν πεθάνει κι ενώ είχε τυφλωθεί, ζωγράφισε αυτό το έργο, με τον τίτλο «Fuck me Blind»: η σπαρακτική κραυγή ενός ανθρώπου που πεθαίνει και θέλει να μοιραστεί το δράμα του, αλλά και να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη σχετικά με την ασθένεια. Το είδαμε το 2007 στην 1η Μπιενάλε της Αθήνας.
Επιμέλεια: Άννα Μορφούλη – Κωνσταντίνα Παπατσάκωνα
