Μία άκρως αποκαλυπτική έρευνα η οποία έχει ως σκοπό να αναδείξει τις περιοχές της επικράτειας στις οποίες υπάρχει μεγαλύτερη επαναληπτικότητα αγροτοδασικών πυρκαγιών και να αναδείξει τους λόγους που οι περιοχές αυτές εμφανίζουν μεγαλύτερη συχνότητα του φαινομένου αυτού επιμελήθηκε ο Αντιστράτηγος – Υπαρχηγός ΠΣ, Ανδριανός Γκουρμπάτσης.
Η έρευνα
Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν το σημαντικότερο πρόβλημα του χερσαίου φυσικού περιβάλλοντος στις χώρες της νότιας Ευρώπης και ιδιαίτερα στην Ελλάδα.
Οι δασικές πυρκαγιές στα μεσογειακά δάση, όπως είναι και τα ελληνικά, δεν αποτελεί πάντα απειλή υποβάθμισης αλλά περισσότερο μια φυσιολογική διαδικασία αναγέννησης τους. Τη στιγμή όμως που σήμερα οι πυρκαγιές προκαλούνται σε ποσοστό πάνω από το 90% από ανθρώπινες δραστηριότητες, τότε έχουμε μια υποβάθμιση, που απειλεί το πολύτιμο φυσικό μας κεφάλαιο και τελικά την ίδια την
ποιότητα τς ζωής μας (www.wwf.gr – Δασικές Πυρκαγιές).
Οι δασικές πυρκαγιές και οι καταστροφές που προκαλούνται στο φυσικό περιβάλλον και ειδικότερα στα δάση της χώρας, διαγράφουν το μέγεθος του προβλήματος και της ανάγκης άμεσης και συστηματικής αντιμετώπισής τους από την Πολιτεία.
Κάθε έτος εκδηλώνονται κατά μέσο αριθμό 10.635 αγροτοδασικές πυρκαγιές, από τις οποίες καταστρέφονται κατά μέσο αριθμό 508.544 στρέμματα αγροτοδασικών εκτάσεων.
Οι νομοί με τη μεγαλύτερη συχνότητα πυρκαγιών στην ίδια περιοχή
Η επαναληπτικότητα των πυρκαγιών σε ένα Νομό διαχρονικά εξαρτάται και από τις επικρατούσες συνθήκες της ευρύτερης περιοχής του, όπως τα κλιματολογικά δεδομένα, αλλά και από άλλους παράγοντες, όπως για παράδειγμα τα κίνητρα των εμπρηστών, τα φυσικά αίτια (κεραυνοί) κ.α.
Επίσης οι πυρκαγιές που προκλήθηκαν ή οι καταστροφές που προξενήθηκαν στην ίδια περιοχή των Νομών αυτών άλλοτε προκάλεσαν μικρότερες και άλλοτε μεγαλύτερες καταστροφές. Επισημαίνεται ότι οι πυρκαγιές αυτές δεν είναι κατ΄ ανάγκη και αυτές που προκάλεσαν και τις μεγαλύτερες καταστροφές στους αντίστοιχους Νομούς για το υπό έρευνα διάστημα.
Οι νομοί της χώρας στους οποίους έχει καταγραφεί για το διάστημα (1984 – 2014) σημαντική δραστηριότητα αγροτοδασικών πυρκαγιών, δηλαδή μεγαλύτερος αριθμός πυρκαγιών και συγκεκριμένα περισσότερες από τέσσερις πυρκαγιές στην ίδια περιοχή – γιατί τρεις πυρκαγιές προκλήθηκαν σε πάρα πολλές περιοχές – είναι οι εμφανιζόμενοι στον παρακάτω πίνακα και είναι κατά φθίνουσα σειρά, με κριτήριο τον αριθμό των πυρκαγιών.
1ος στην κατάταξη είναι ο Νομός Μαγνησίας με οκτώ πυρκαγιές, 2ος είναι ο Νομός Ρεθύμνου με έξι πυρκαγιές, 3ος είναι ο Νομός Κέρκυρας με πέντε πυρκαγιές και την 4η θέση καταλαμβάνουν οι Νομοί Αττικής, Κεφαλλονιάς και Αρκαδίας με τέσσερις πυρκαγιές σε καθέναν από αυτούς.
Επισημαίνεται ότι δεν αποκλείεται στις εν λόγω περιοχές πέραν των συγκεκριμένων συνολικά 31 δασικών πυρκαγιών για κάθε μια από τις περιοχές αυτές, να έχουν προκληθεί και άλλες μικρότερης έκτασης πυρκαγιές είτε στα ίδια σημεία είτε στην πέριξ αυτών περιοχών, οι οποίες όμως δεν εντοπίστηκαν και δεν καταμετρήθηκαν δορυφορικά.
Πιο αναλυτικά οι ανωτέρω Νομοί είναι οι εξής:
Νομός Αττικής
Στον εν λόγω Νομό, εκδηλώθηκαν στον Δήμο Ραφήνας – Πικερμίου και πιο συγκεκριμένα στην ευρύτερη περιοχή νότια της Καλλιτεχνούπολης και βόρεια του Πικερμίου, που περικλείεται από Καλλιτεχνούπολη, Δασαμάρι, Ντράφι, Πικερμίου και Ραφήνας (βλ. Χάρτη 2), το υπό έρευνα διάστημα συνολικά τέσσερις πυρκαγιές, από τις οποίες καταστράφηκαν συνολικά (221.363) στρέμματα:
Ειδικότερα:
α) Το έτος 1987, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (1.050) στρέμματα 4αγροτοδασικής έκτασης.
β) Το έτος 1999, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (85.652) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
γ) Το έτος 2005, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (4.236) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
δ) Το έτος 2009, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (130.425) ,στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
Νομός Κέρκυρας
Στον εν λόγω Νομό, εκδηλώθηκαν στον ομώνυμο Δήμο στο Βόρειο Τμήμα αυτού και πιο συγκεκριμένα στο όρος Παντοκράτορα, σε υψόμετρο 500 – 600 μέτρων περίπου, στην ευρύτερη περιοχή Νοτιοδυτικά της Περίθειας και Βορειοανατολικά του Περάματος, η οποία περικλείεται μεταξύ Περάματος, Λαυκί και Περίθειας (βλ. Χάρτη 3), το υπό έρευνα διάστημα συνολικά πέντε πυρκαγιές,
από τις οποίες καταστράφηκαν συνολικά (16.957) στρέμματα:
Ειδικότερα:
α) Το έτος 1984, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (544) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
β) Το έτος 1986, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (2.643) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
γ) Το έτος 1987, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (4.600) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
δ) Το έτος 2005, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (499) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
ε) Το έτος 2011, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (8.671) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
Νομός Αρκαδίας
Στον εν λόγω Νομό, εκδηλώθηκαν στη διαδημοτική διασυνοριακή περιοχή των Δήμων Γόρτυνος και Μεγαλόπολης και πιο συγκεκριμένα στην ευρύτερη περιοχή Νοτιοδυτικά του Ελληνικού, σε υψόμετρο περίπου 500μ. (βλ. Χάρτη 4), το υπό έρευνα διάστημα συνολικά τέσσερις πυρκαγιές, από τις οποίες καταστράφηκαν συνολικά (7.996) στρέμματα:
Ειδικότερα:
α) Το έτος 1986, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (202) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
β) Το έτος 2003, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (1.511) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
γ) Το έτος 2006, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (6.188) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
δ) Το έτος 2001, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (95) στρέμματα αγροτοδασική έκτασης.
Νομός Κεφαλλονιάς
Στον εν λόγω Νομό, εκδηλώθηκαν στον ομώνυμο Δήμο, στο Νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού και συγκεκριμένα στην περιοχή μεταξύ του Κάτω Κατελειού και Ρατζακλί σε υψόμετρο μεγαλύτερο από τα 100 μέτρα (βλ. Χάρτη 5), το υπό έρευνα διάστημα συνολικά τέσσερις πυρκαγιές, από τις οποίες καταστράφηκαν συνολικά (32.537) στρέμματα:
Ειδικότερα:
α) Το έτος 1987, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (3.181) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
β) Το έτος 2000, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (5.720) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
γ) Το έτος 2007, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (23.523) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
δ) Το έτος 2010, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (113) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
Νομός Ρεθύμνου
Στον εν λόγω Νομό, εκδηλώθηκαν στον Δήμο Αγίου Βασιλείου, νότια της Κρύας Βρύσης και πιο συγκεκριμένα περίπου στο κέντρο της ευρύτερης περιοχής που περικλείεται μεταξύ Κρύας Βρύσης, Ορνέ, Μέλαμπες, Σακτουρίας και Κάτω Σακτουρίας ,σε υψόμετρο 500 – 600 μέτρων (βλ. Χάρτη 6), το υπό έρευνα διάστημα συνολικά έξι πυρκαγιές, από τις οποίες καταστράφηκαν συνολικά (59.748)
στρέμματα.
Ειδικότερα:
α) Το έτος 1985, από τις δύο προκληθείσες πυρκαγιά καταστράφηκαν συνολικά (674) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
β) Το έτος 2000, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (23.253) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
γ) Το έτος 2003, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (8.964) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
δ) Το έτος 2010, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (170) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
ε) Το έτος 2011, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (26.687) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
Νομός Μαγνησίας
Στον εν λόγω Νομό, εκδηλώθηκαν στον Δήμο Αλμυρού και πιο συγκεκριμένα στην ευρύτερη περιοχή Βόρεια της Φυλακής και Πέρδικας και μεταξύ αυτών, που περικλείεται από τις περιοχές Φυλακή, Πέρδικα και Νεραίδα, σε υψόμετρο περίπου 400 μέτρων (βλ. Χάρτη 7), το υπό έρευνα διάστημα συνολικά οκτώ πυρκαγιές, από τις οποίες καταστράφηκαν συνολικά (70.488) στρέμματα:
Ειδικότερα:
α) Το έτος 1986, από τις 4 προκληθείσες πυρκαγιές καταστράφηκαν συνολικά (6.061) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
β) Το έτος 1991, από τις 2 προκληθείσες πυρκαγιές καταστράφηκαν συνολικά (661) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
γ) Το έτος 2000, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (56.424) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
ε) Το έτος 2011, από την προκληθείσα πυρκαγιά καταστράφηκαν (7.342) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
Ανάλυση
Μια πυρκαγιά που εκδηλώνεται σε μια περιοχή ενός Νομού μπορεί να οφείλεται σε τυχαία ή φυσικά αίτια, όπως από πτώση κεραυνού, όμως μπορεί να οφείλεται και σε ανθρωπογενή αίτια. Μια δεύτερη πυρκαγιά στην ίδια πάντα περιοχή μπορεί να είναι συμπτωματικό φαινόμενο, ενδεχομένως όμως να οφείλεται και σε σκοπιμότητα. Βέβαια το να συμβαίνει συχνά πυρκαγιά στην ίδια περιοχή του αυτού Νομού δεν πάντοτε είναι κατ΄ ανάγκη «ύποπτο» αλλά και εύκολο να ερμηνευτεί.
Το να εμφανίζεται όμως συχνά το φαινόμενο πρόκλησης πυρκαγιών στην ίδια ευρύτερη περιοχή ενός Νομού, όπως για παράδειγμα τρεις τουλάχιστον φορές, αυτό κάτι σημαίνει. Μπορεί μεν να είναι «αθώο» ποινικά αξιολογούμενο, και ενδεχομένως να οφείλεται σε απροσεξία των κατοίκων της περιοχής αυτής, σε σχέση με άλλες περιοχές του ίδιου Νομού, μπορεί όμως -και το πιθανότερο- ο δράστης/ες να κινήθηκε με δόλο και συγκεκριμένα με ίδια ή διαφορετικά κίνητρα.
Πάντως τυχαίες δεν είναι ή συμπτωματικά δεν μπορεί να εκδηλώθηκαν στην ίδια περιοχή περισσότερες από μια ή δύο πυρκαγιές. Τα αίτια κάθε φορά πρέπει να διερευνηθούν, εντοπιστούν, αναλυθούν και αξιολογηθούν από τις αρμόδιες ανακριτικές αρχές.
Κοινά στοιχεία των πυρόπληκτων περιοχών
Από τα ανωτέρω δεδομένα στοιχεία προκύπτουν πολλές ομοιότητες στις πυρόπληκτες περιοχές. Τα κοινά στοιχεία που προκύπτουν από την προαναφερόμενη ανάλυση και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των προαναφερόμενων πυρόπληκτων περιοχών είναι τα εξής:
1) Οι πέντε από τις έξι περιοχές και συγκεκριμένα οι περιοχές των Νομών Αρκαδίας, Μαγνησίας, Κέρκυρας, Κεφαλλονιάς και Ρεθύμνου παρουσιάζουν το χαρακτηριστικό ότι αυτές είναι αγροτοκτηνοτροφικές. Επίσης οι εν λόγω περιοχές είναι ημιορεινές και βρίσκονται σε υψόμετρο μεταξύ 100 και 600 μέτρων. Συνεπώς οι κύριες δραστηριότητες των κατοίκων που αναπτύσσονται σε αυτές τις περιοχές είναι κατ΄αρχήν οι αγροτικές και κτηνοτροφικές και οι προκληθείσες πυρκαγιές έχουν σχέση
με τις δραστηριότητες αυτές.
2) Εξάλλου η τελευταία εξ αυτών των περιοχών και συγκεκριμένα η περιοχή του Νομού Αττικής, βρίσκεται στη ζώνη μείξης οικιστικών περιοχών και δασικών εκτάσεων. Συνεπώς η αιτία τουλάχιστον των περισσοτέρων προκληθεισών πυρκαγιών στην περιοχή αυτή δεν αποκλείεται να έχει σχέση με ιδιοκτησιακά οφέλη των δραστών και πιο συγκεκριμένα οι δράστες απέβλεψαν στη διείσδυση του
αστικού ιστού μέσα στο δασικό, για ίδιον (περιουσιακό) όφελος.
3) Επίσης από τον συνολικό αριθμό των 31 δασικών πυρκαγιών, που προκλήθηκαν στις εν λόγω περιοχές:
• Τη δεκαετία (1984 -1993), προκλήθηκαν οι 13 πυρκαγιές.
• Τη δεκαετία (1994 – 2003), προκλήθηκαν οι 7 πυρκαγιές.
• Τη δεκαετία (2004 – 2014), προκλήθηκαν οι 11 πυρκαγιές.
Εκτίμηση αιτίας πυρκαγιών
α) Για τις πυρκαγιές στις περιοχές των Νομών Κέρκυρας, Κεφαλλονιάς, Ρεθύμνου, Αρκαδίας και Μαγνησίας κατά συνέπεια με βάση τα ανωτέρω στοιχεία το πλέον πιθανό κίνητρο των δραστών τουλάχιστον των περισσοτέρων πυρκαγιών στις συγκεκριμένες περιοχές είναι η δημιουργία και ανάπτυξη βοσκοτόπων, χωρίς να αποκλείεται και κάποια άλλη δόλια συμπεριφορά, όπως για παράδειγμα είναι η απόκρυψη άλλου εγκλήματος κ.α. Άλλωστε πολλές από τις πυρκαγιές κατά τους
μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο, σύμφωνα με σχετικές έρευνες, οφείλονται σε δόλιες συμπεριφορές κτηνοτρόφων για πρόκληση πυρκαγιών με σκοπό τη βελτίωση ή δημιουργία και ανάπτυξη βοσκοτόπων.
Ως γνωστόν, η κτηνοτροφία αποτελεί για τη χώρα μας σημαντική οικονομική δραστηριότητα και η βόσκηση αγροτικών ζώων είναι παράγοντας οικολογικός του μεσογειακού οικοσυστήματος. Στον μεγάλο αριθμό των δασικών πυρκαγιών και των καμένων εκτάσεων, που παρατηρούνται στη χώρα μας, συμβάλλουν και οι προκαλούμενοι από τους κτηνοτρόφους εμπρησμοί. Η μία στις τρεις δασικές
πυρκαγιές με πρόθεση, ποσοστό (32,4%) κατά μέσο ετήσιο όρο, σύμφωνα με στοιχεία έρευνας του κ. Γκουρμπάτση για τα αίτια των δασικών πυρκαγιών, για το διάστημα (2000- 2009), προκαλούνται από τους κτηνοτρόφους, με κίνητρο τη βελτίωση βοσκοτόπων.
Οι πυρκαγιές αυτές προκαλούνται σε περιόδους, που οι θερμοκρασίες είναι υψηλές και η βλάστηση ξηρή. Προκαλούνται κυρίως τον μήνα Σεπτέμβριο. Τούτο γιατί, η φωτιά είναι για τους κτηνοτρόφους μια παραδοσιακή τεχνική, π.χ Κρήτη, ένα μέσο (εργαλείο): 1) ελέγχου της ανεπιθύμητης βλάστησης, 2) παραγωγής επιθυμητής βλάστησης (ποώδη είδη), που αναγεννάται στις καμένες εκτάσεις με τη
βροχή από την αθρόα φύτρωση των σπόρων και 3) για τη δημιουργία νέων βοσκοτόπων με την καταστροφή του δάσους, σε περίπτωση και χρησιμοποιείται κάτω από τις ανωτέρω συνθήκες την περίοδο εμφάνισης των πρώτων φθινοπωρινών βροχών. Οι πυρκαγιές αυτές οδηγούν σε ερημοποίηση της περιοχής.
Πολλές από τις πυρκαγιές με το ως άνω κίνητρο υπήρξαν καταστροφικές γιατί δεν ελήφθησαν υπόψη ή αγνοήθηκαν οι επικρατούσες μετεωρολογικές και άλλες συνθήκες και παράγοντες, που ευνοούσαν την επέκταση τους. Επιβάλλεται λοιπόν η Πολιτεία να δει τη σχέση δάσος – βόσκηση – πυρκαγιά και να λάβει μέτρα θεσμοθέτησης της διαχείρισης ελεγχόμενης φωτιάς για τη βελτίωση βοσκοτόπων.
β) Εξάλλου το πλέον πιθανό κίνητρο των δραστών των περισσοτέρων από τις τέσσερις πυρκαγιές, που προκλήθηκαν στη συγκεκριμένη περιοχή του Νομού Αττικής, ενδεχομένως να σχετίζεται με το κέρδος από ιδιοκτησιακά οφέλη και πιο συγκεκριμένα με την καταπάτηση δασικών εκτάσεων ή παράνομη δόμηση στην περιοχή αυτήν, χωρίς βέβαια να αποκλείεται και άλλη σκόπιμη συμπεριφορά.
Συμπεράσματα
Με βάση τα ανωτέρω δεδομένα στοιχεία της παρούσας έρευνας καθώς και την ειδικότερη ανάλυση τους προκύπτουν τα εξής:
i) Οι πιο πυρόπληκτες περιοχές της Ελλάδας με τουλάχιστον τέσσερις και πάνω δασικές πυρκαγιές, που προκλήθηκαν κατά το διάστημα (1984 – 2014) στην ίδια ευρύτερη περιοχή είναι έξι και βρίσκονται στους εξής, κατά φθίνουσα σειρά με βάση τον αριθμό πυρκαγιών, νομούς της επικράτειας:
1ος – Ο Νομός Μαγνησίας / Δήμος Αλμυρού, με οκτώ συνολικά δασικές πυρκαγιές.
2ος – Ο Νομός Ρεθύμνου, Δήμος Αγ. Βασιλείου, με έξι συνολικά δασικές πυρκαγιές.
3ος – Ο Νομός Κέρκυρας, Δήμος Κέρκυρας, με πέντε συνολικά δασικές πυρκαγιές.
4οι – Οι Νομοί:
• Αττικής / Δήμος Ραφήνας – Πικερμίου,
• Αρκαδίας / διαδημοτική περιοχή Δήμων Μεγαλόπολης και Γορτυνίας
• Κεφαλλονιάς / Δήμος Κεφαλλονιάς,
με τέσσερις ο καθένας από τους εν λόγω Νομούς δασικές πυρκαγιές.
ii) Από το συνολικό αριθμό των 31 δασικών πυρκαγιών που προκλήθηκαν στις εν λόγω περιοχές των ανωτέρω νομών κατά το διάστημα (1984 – 2014), κάηκαν συνολικά (409.089) στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης.
iii) Από το συνολικό αριθμό των 31 δασικών πυρκαγιών:
• Οι 12 πυρκαγιές, ποσοστό 38,7%, εκδηλώθηκαν το διάστημα που την ευθύνης της καταστολής των δασικών πυρκαγιών είχε η Δασική Υπηρεσία δηλαδή το διάστημα (1984 -1997).
• Οι 19 πυρκαγιές, ποσοστό 61,3%, εκδηλώθηκαν το διάστημα που την ευθύνη της καταστολής των δασικών πυρκαγιών είχε ανατεθεί στο ΠΣ με τον Ν.142612/1998 δηλαδή (1998 – 2014).
v) Oι λόγοι που προκάλεσαν τις συγκεκριμένες πυρκαγιές στις προαναφερόμενες περιοχές, εκτιμάται ότι οφείλονται στα εξής αίτια:
1).- Οι συγκεκριμένες πυρκαγιές στις προαναφερόμενες περιοχές των Νομών Κέρκυρας, Κεφαλλονιάς, Ρεθύμνου, Αρκαδίας και Μαγνησίας προκλήθηκαν από τους δράστες αυτών με δόλιο τρόπο και πλέον πιθανό κίνητρο τουλάχιστον, αν όχι για όλες τουλάχιστον για τις περισσότερες από αυτές, τη χρήση φωτιάς για κτηνοτροφικές ανάγκες και συγκεκριμένα: α) για τον έλεγχο της ανεπιθύμητης βλάστησης, β) για την παραγωγή επιθυμητής βλάστησης (ποώδη είδη), που αναγεννάται στις καμένες εκτάσεις με τη βροχή από την αθρόα φύτρωση των σπόρων και γ) για τη δημιουργία νέων βοσκοτόπων με την καταστροφή του δάσους και δασικών εκτάσεων, χωρίς βέβαια να αποκλείονται και άλλα κίνητρα, αν
όχι σε όλες τουλάχιστον στις περισσότερες από τις συγκεκριμένες πυρκαγιές, όπως για παράδειγμα η απόκρυψη άλλου εγκλήματος κ.α.
2).- Επίσης οι συγκεκριμένες πυρκαγιές στην προαναφερόμενη περιοχή του Νομού Αττικής προκλήθηκαν με δόλιο τρόπο και πλέον πιθανό κίνητρο των δραστών τους, τουλάχιστον στις περισσότερες από αυτές, ιδιοκτησιακά οφέλη από την επιχείρηση διείσδυσης του αστικού ιστού μέσα στο δασικό, όπως με την αυθαίρετη ιδιοποίηση (καταπάτηση) ή παράνομη δόμηση σε δασικές εκτάσεις, χωρίς βέβαια να αποκλείονται και άλλα οικονομικά οφέλη (κέρδος) ή άλλα και άλλα κίνητρα των δραστών.
