Ρεπορτάζ: Σωτήρης Σκουλούδης
Εικονολήπτης: Νίκος Χριστοφάκης
Μοντάζ: Θανάσης Παλλαντζάς
Κλιμακώνεται η πολύχρονη διαμάχη των κατοίκων του Γραμματικού με τις αρμόδιες κρατικές αρχές, σχετικά με την κατασκευή ΧΥΤΑ σε μια ορεινή καταπράσινη έκταση του Μαραθώνα, με τους πολίτες να δηλώνουν ανυποχώρητοι σε οποιοδήποτε ενδεχόμενο μεταφοράς «έστω και μιας σακούλας σκουπιδιών στην περιοχή τους», την Περιφέρεια Αττικής να επιμένει στη λειτουργία του «ως μια απαραίτητη λύση για την Αττική» και τελικά την Ευρωπαϊκή Ένωση να καλείται πολύ σύντομα να αποφασίσει το τι μέλλει γενέσθαι.
Η κατασκευή του είχε σταματήσει λόγω διακοπής της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης μετά από σχετικό έλεγχο των επιθεωρητών, ο ΧΥΤΑ όμως βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο Ουσιαστικά το θέμα ξεκινάει από το 2003, οπότε και εκπονήθηκε η πρώτη («ψευδής», κατά τους κατοίκους) μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων σχετικά με τη λειτουργία του ΧΥΤΑ στην περιοχή Σέσι, και μέχρι να φτάσουμε στο σήμερα, το ακανθώδες αυτό ζήτημα χαρακτηρίζεται από μακρόχρονες δικαστικές διαμάχες, αντιφατικούς περιβαλλοντικούς ελέγχους από ανεξάρτητους επιστήμονες, ευρωπαίους ελεγκτές και κρατικά όργανα, μέχρι και συνεχιζόμενα βίαια επεισόδια μεταξύ των κατοίκων και των δυνάμεων καταστολής που κλήθηκαν να προστατεύσουν το έργο.
Η κατασκευή του είχε σταματήσει λόγω διακοπής της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης μετά από σχετικό έλεγχο των επιθεωρητών, ο ΧΥΤΑ όμως βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο με τα περισσότερα έργα της πρώτης φάσης του έργου να έχουν ήδη ολοκληρωθεί, με την Περιφέρεια μάλιστα να έχει προγραμματίσει τη δοκιμαστική περίοδο λειτουργίας του ήδη για το πρώτο τρίμηνο του 2018.
Κι ενώ η κατάσταση θυμίζει ήδη… «Κερατέα», το «τελευταίο χαρτί» των κατοίκων, οι οποίοι διαφωνούν για μια σειρά από πολύ σοβαρά νομικά και περιβαλλοντικά επιχειρήματα στη λειτουργία του ΧΥΤΑ, θα παιχτεί τον Μάρτιο στις Βρυξέλλες, οπότε και η αρμόδια Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αποφανθεί περί της νομιμότητας ή μη του έργου, λαμβάνοντας υπόψη τις εισηγήσεις του δημάρχου Μαραθώνα Ηλία Ψινάκη από τη μία πλευρά, και της Περιφέρειας από την άλλη.
Το zougla.gr εισήλθε στον ΧΥΤΑ Γραμματικού μαζί με κατοίκους, οι οποίοι μας παρουσίασαν τους σπουδαιότερους λόγους κατά τους οποίους «δεν πρόκειται να επιτρέψουν ποτέ» τη λειτουργία τουΤο zougla.gr εισήλθε στον ΧΥΤΑ Γραμματικού μαζί με κατοίκους, οι οποίοι μας παρουσίασαν τους σπουδαιότερους λόγους κατά τους οποίους «δεν πρόκειται να επιτρέψουν ποτέ» τη λειτουργία του.
Οι κάτοικοι μάλιστα, σε πρόσφατη δυναμική τους παρέμβαση στο Περιφερειακό Συμβούλιο της Αττικής, έθεσαν την Περιφερειάρχη Ρένα Δούρου προ του… παλαιού της εαυτού, όποτε και συμμεριζόταν και η ίδια την αγωνία τους, καλώντας τους μάλιστα να αγωνιστούν κατά την κατασκευή του έργου που σήμερα η ίδια προωθεί.
Δείτε το ρεπορτάζ στον ΧΥΤΑ:
Άνθρωποι της δημοτικής αρχής και ενεργοί πολίτες του Δήμου Μαραθώνα παρουσιάζουν στον φακό του zougla.gr τα επιχειρήματα κατά τα οποία θεωρούν το έργο ως «περιβαλλοντικό έγκλημα», που θέτει σε κίνδυνο το μέλλον όλων των γύρω περιοχών, ακόμα και της Εύβοιας, αλλά και, κυρίως των επόμενων γενεών…
Δείτε τις δηλώσεις τους στον φακό του zougla.gr:
Ο Γιώργος Νησιώτης, Αντιδήμαρχος του Δήμου Μαραθώνα, εξηγεί ότι το πρόβλημα ξεκινάει από την «εσφαλμένη χωροθέτηση», που είχε είχε αναδειχτεί στο παρελθόν και από την ίδια τη σημερινή Περιφερειάρχη, Ρένα Δούρου. «Η κοινωνία δεν μπορεί να δεχτεί τη δημιουργία ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ σε χώρο με ρέματα, διότι θα μολυνθεί ο υδροφόρος ορίζοντας, θα καταστραφούν οι ιχθυοκαλλιέργειες του Ευβοϊκού Κόλπου, αλλά και η πρωτογενής παραγωγή του Μαραθώνα, που δεν είναι άλλη από την αγροτική παραγωγή. Φανταστείτε πόσο καταστροφικό θα ήταν αυτό», υπογραμμίζει, ξεκαθαρίζοντας όμως ότι:
«Είμαστε σύμφωνοι με μικρής κλίμακας έργα διαχείρισης απορριμμάτων τα οποία θα διαχειρίζεται ο κάθε δήμος, όχι όμως να δεχτούμε τα σκουπίδια όλου του λεκανοπεδίου. Εμείς είμαστε ήδη σε συνεννόηση με τον εθνικό οργανισμό ανακύκλωσης για τη δημιουργία ΚΔΑΥ. Να ξέρετε ότι εάν δεν γίνει το αυτονόητο, τότε σίγουρα στον Δήμο Μαραθώνα δεν θα περάσει ούτε ένα κιλό σκουπίδια, όπως έχουμε όλοι δεσμευτεί», καταλήγει.
Η Μαρίνα Αντωνίου, Εκπρόσωπος του Πολιτιστικού Περιβαλλοντικού Συλλόγου Βαρνάβα, παρουσιάζεται ιδιαίτερα ανήσυχη για το μέλλον του τόπου της: «Συνειδητοποιήσαμε ότι δύο πράγματα που προστατεύονται από το Σύνταγμα, οι πολίτες και τα ρέματα, στην περίπτωση του ΧΥΤΑ αγνοούνται παντελώς από την Πολιτεία. Η λειτουργία του θα προκαλέσει τεράστια περιβαλλοντική επιβάρυνση από τους ρύπους των 24ωρων δρομολογίων των απορριμματοφόρων. Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως είναι ο κίνδυνος για τον υδροφόρο ορίζοντα. Κανείς δεν αγοράζει τομάτες Φυλής. Αύριο, δεν θα αγοράζει και τομάτες Μαραθώνα. Δεν θα είναι ασφαλές το νερό που θα πίνουμε, που θα ποτίζουμε, που θα κολυμπάμε. Δημιουργείται έτσι ένα ζοφερό μέλλον για όλους μας», υπογραμμίζει, για να καταλήξει: «Και για όσους λένε ότι θα πρέπει να σταματήσει το “έγκλημα Φυλή”, τους απαντάμε ότι κανείς δεν σταματά ένα έγκλημα με ένα άλλο έγκλημα»…
Η Σταυρούλα Δρακοπούλου, Δημοτική Σύμβουλος του Δήμου Μαραθώνα, παρουσιάζεται σίγουρη και ξεκάθαρη: «Ο Δήμος Μαραθώνα έχει τη δύναμη του επιχειρήματος ώστε να μην επιτρέψει τη λειτουργία ενός παράνομου, καταστροφικού για το περιβάλλον και κοστοβόρου έργου. Το επιχείρημα μας βασίζεται τόσο στο νομικό, όσο και στο επιστημονικό και τεχνικό επίπεδο. Αυτό μας κάνει αποφασιστικούς διότι υπερασπιζόμαστε τη ζωή μας, τη ζωή των παιδιών μας και δεν μπορούμε να κάνουμε πίσω, όπως άλλωστε έκανε και η Κερατέα»…
Ο Ιωάννης Παππάς, μαθητής Λυκείου Μαραθώνα, δίνει τη δική του απάντηση στην Περιφερειάρχη: «Ως νεολαία αποδείξαμε ότι δεν είμαστε 10 γραφικοί, όπως μας είχε πει η κυρία Δούρου, αλλά ότι είμαστε χιλιάδες. Να μας απαντήσει για ποιον λόγο χρηματοδοτεί ένα έργο που το είχε απεντάξει η Ευρωπαϊκή Ένωση, ως ακατάλληλο για πολλούς λόγους. Όλοι οι κάτοικοι του Μαραθώνα είναι συνειδητοποιημένοι», υπογραμμίζει.
Ο Γεώργιος Βαρδής, μαθητής Λυκείου Μαραθώνα, αναφέρθηκε στο παρόν και το μέλλον της ορθολογικής διαχείρισης των απορριμμάτων: «Στόχος μας είναι να ενημερώσουμε τον κόσμο για το τι συμβαίνει πραγματικά. Το έργο είναι επίσης βέβηλο, διότι βρίσκεται δίπλα από τους τάφους των νεκρών του αεροπορικού δυστυχήματος «Ήλιος». Θέλουμε να απεμπλακούμε τους πρωτόγονους τρόπους διαχείρισης των απορριμμάτων», σημειώνει.
Ο Στέφανος Γανωτής, Εκπαιδευτικός, καλεί τον κόσμο σε «εγρήγορση», καθώς, όπως αναφέρει, «ηεντύπωση μου από την επίσκεψη στην Περιφέρεια μου έδωσε την εντύπωση ότι βρισκόμαστε σε δύσκολη κατάσταση, κατά την οποία υπάρχουν ειλημμένες αποφάσεις. Ερήμην του κόσμου και της κοινωνίας της ευρύτερης περιοχής. Εμείς είμαστε σε εγρήγορση. Για να αντιμετωπίσεις μια τόσο αποφασισμένη περιφέρεια θα πρέπει να γνωρίζουμε πολύ καλά τι ακριβώς συμβαίνει και να έχουμε μια συγκεκριμένη πρόταση, που υπάρχει τέτοια πρόταση.
Τέλος, ο Δημήτρης Καζαζάκης, Φυσικός στο επάγγελμα και Πρόεδρος του Κέντρου Βιωσιμότητας και Περιβαλλοντικής Προστασίας Β.Α. Αττικής δηλώνει την απογοήτευσή από την «παραπλάνηση που δεχόμαστε από όλα τα πολιτικά κόμματα, καθώς όταν βρίσκονται στην αντιπολίτευση συντάσσονται με τις δικές μας θέσεις και μετά τα ξεχνάνε». Επισημαίνει ότι υπάρχουν «άπειροι λόγοι για τους οποίους πρόκειται για περιβαλλοντικό έγκλημα, παράνομο και παράλογο. Εμείς προτείνουμε στη θέση του ΧΥΤΑ να δημιουργηθεί ένας ευχάριστος χώρος αναψυχής, άθλησης και πολιτισμού που θα σέβεται την περιοχή», ενώ καταλήγοντας, προειδοποιεί:
«Δίπλα, στη Ραμνούντα, λατρευόταν η Νέμεσις, που εκδικείται για τις ανθρώπινες παρεμβάσεις στη φύση»…
Νωρίτερα, στις αρχές Ιανουαρίου, πραγματοποιήθηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνάντηση στην Περιφέρεια Αττικής, μεταξύ του Δημάρχου Μαραθώνα Ηλία Ψινάκη, της Περιφερειάρχη Ρένας Δούρου και μαθητών από το Γραμματικό.
Παρακολουθήστε στο βίντεο του marathonnews.gr όσα ειπώθηκαν:
Η συνέχεια, τον Μάρτιο, στις Βρυξέλλες…
2010-2018: Σαν να μην πέρασε μια μέρα…
Σε ρεπορτάζ του zougla.gr, στον ίδιο χώρο, το 2010, πολίτες του Γραμματικού και επιστήμονες τονίζουν ακριβώς τα ίδια επιχειρήματα, κανόντας λόγο για «περιβαλλοντικό έγκλημα». Έκτοτε, το μόνο που άλλαξε είναι ο βαθμός ολοκλήρωσης του ΧΥΤΑ, χωρίς όμως να έχουν δοθεί οι απαραίτητες απαντήσεις…
Διαβάστε το ρεπορτάζ του 2010:
Σε νέες δυναμικές κινητοποιήσεις κατά του έργου κατασκευής του ΧΥΤΑ στην περιοχή Μαύρο Βουνό στο Γραμματικό αποφάσισαν να προβούν οι κάτοικοι της περιοχής, οι οποίοι στις 7 Ιουλίου, «επέτειο της μαύρης ημέρας του 2009» όταν και σημειώθηκαν βίαια επεισόδια με τις δυνάμεις της αστυνομίας στην περιοχή, θα κλιμακώσουν τις κινητοποιήσεις τους αποκλείοντας το χωριό και παύοντας όλες τις δραστηριότητες στην περιοχή.
Όπως οι ίδιοι τονίζουν, το έργο θα οδηγήσει «στην καταστροφή του τελευταίου πνεύμονα της Αττικής και στη μόλυνση του Ευβοϊκού». Καταγγέλλουν ότι ενώ οι ΧΥΤΑ είναι η χειρότερη λύση για τη διαχείριση απορριμμάτων, «το ΥΠΕΚΑ επιμένει στο έργο που θα δέχεται σκουπίδια από όλη την Ελλάδα αγνοώντας τις επιστημονικές μελέτες που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την επαπειλούμενη καταστροφή και παραβλέποντας κάθε άλλη μέθοδο διαχείρισης των απορριμμάτων».
Συγκεκριμένα, από τη λειτουργία του έργου θεωρείται ότι η ατμόσφαιρα της περιοχής θα επιβαρυνθεί, ο Νότιος Ευβοικός θα μολυνθεί μόνιμα, το υπέδαφος σε μεγάλη έκταση θα επιβαρυνθεί με επικίνδυνους ρύπους και βαρέα μέταλλα, ενώ θα κινδυνέψει άμεσα και ο βασικός ταμιευτήρας πόσιμου ύδατος της Αττικής, η λίμνη του Μαραθώνα. Οι συνέπειες για τη δημόσια υγεία, θα είναι φυσικά… ανυπολόγιστες, και περιλαμβάνουν, σύμφωνα με μελέτες, ακόμη και αύξηση καρκινογενέσεων και τερατογενέσεων έως και 40% σε ζώνη 100 χιλιομέτρων γύρω από τον ΧΥΤΑ!
Στην περιοχή βρίσκεται μόνιμα μια διμοιρία των ΜΑΤ που ελέγχει τη διέλευση παντός… διερχόμενου στην περιοχή, υπό τον φόβο της νέας δυναμικής αντίδρασης των κατοίκων κατά του έργου. Η Zougla.gr βρέθηκε στην περιοχή και συνομίλησε με μια ομάδα δραστήριων κατοίκων, οι οποίοι τα τελευταία επτά συναπτά έτη αντιστέκονται σθεναρά στο έργο.
Ο Γιώργος Κόλλιας, πρώην πρόεδρος Κοινότητας Βαρνάβα, γνωρίζει το πρόβλημα όσο λίγοι. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, στις περιβαλλοντικές μελέτες αποκρύφτηκαν κρίσιμα στοιχεία –όπως η σεισμική δραστηριότητα της περιοχής- τα οποία αν είχαν ληφθεί υπόψη θα είχε ακυρωθεί η χωροθέτηση του έργου, πράγμα που δεν έγινε προκειμένου «να εξυπηρετηθούν τα επιχειρηματικά συμφέροντα».
Τονίζοντας ότι η λύση των ΧΥΤΑ είναι η πλέον παρωχημένη αλλά και με υψηλό κόστος για τη χώρα μας λόγω των προστίμων που επιβάλλονται από την Ε.Ε., εκτός από το περιβαλλοντικό κόστος ο Γιώργος Κόλλιας επισημαίνει ότι στην περιοχή πρόσφατα βρέθηκαν αρχαίοι τάφοι οι οποίοι θα… αναδειχτούν στη μέση της χωματερής! «Το παιχνίδι της διαχείρισης απορριμμάτων και στη χώρα μας είναι στημένο –δεν είναι τυχαίο ότι στην Ιταλία τα διαχειρίζεται η Μαφία», καταλήγει ο πρώην πρόεδρος της κοινότητας Βαρνάβα.
Ο Νίκος Μπούρμπος, δικηγόρος και μέλος περιβαλλοντικής οργάνωσης που δραστηριοποιείται στην περιοχή, τονίζει στον φακό της Zougla.gr τις «αβλεψίες, αστοχίες, καταπατήσεις, και παρανομίες» που έλαβαν χώρα από την χωροθέτηση του ΧΥΤΑ, μέχρι την έναρξη της κατασκευής του.
Την γνώμη του καταθέτει στο φακό της Zougla.gr και ο Δημήτρης Δαμάσκος, Μηχανολόγος Μηχανικός, ο οποίος τονίζει ότι το έργο δεν πρέπει να γίνει, καθώς πρόκειται για ένα «έργο σπάταλο, προδοτικό για τον ελληνικό λαό που καλείται να κάνει τόσες θυσίες, βουλιμικό από άποψη επιχειρηματικής δραστηριότητας που βασίζεται σε ένα διαφθαρμένο πολιτικό σύστημα», ενώ επισημαίνει ότι η πραγματική λύση στην οποία θα πρέπει να προβεί άμεσα η χώρα μας είναι η ανακύκλωση με έμφαση στο διαχωρισμό στην πηγή. «Αν απλά ακολουθούσαμε τις οδηγίες της Ε.Ε., τότε για όλο το λεκανοπέδιο θα αρκούσε μόνο το ¼ της χωματερής της Φυλής», τονίζει δηκτικά.
Ο Μανώλης Λιονάκης, εκπροσωπώντας την Επιτροπή Αγώνα κατοίκων κατά του ΧΥΤΑ, δηλώνει: «Πιστεύουμε στον αγώνα μας, έχουμε ακράδαντα επιχειρήματα και θα πετύχουμε. Το Γραμματικό θα καταστεί ο καταλύτης για την επίλυση του τεράστιου ζητήματος της διαχείρισης σκουπιδιών», ενώ θεωρεί ότι οι κάτοικοι της περιοχής βρίσκονται «υπό κατοχή», εξαιτίας της έντονης αστυνομικής παρουσίας. Μαζί του συμφωνεί και η Βασιλική Κάκκαρη, κάτοικος της περιοχής, η οποία τονίζει ότι πρόκειται για «το μεγαλύτερο οικολογικό έγκλημα που έχει γίνει στην περιοχή».
Το μυστήριο των περσινών πυρκαγιών (2009)
Οι περσινές καταστροφικές για την Αττική πυρκαγιές ξεκίνησαν από τη συγκεκριμένη περιοχή. Κάτοικοι καταγγέλλουν στο φακό της Zougla.gr ότι οι πυροσβεστικές δυνάμεις αλλά και οι δυνάμεις ασφαλείας που περιφρουρούσαν τον χώρο δεν επενέβησαν για να σβήσουν τη φωτιά από την πηγή της καθώς… πρόσεχαν τα μηχανήματα της κατασκευής, ενώ δεν επέτρεψαν και στους κατοίκους να προσεγγίσουν την περιοχή για να βοηθήσουν.
«Η φωτιά ξεκίνησε από αυτό το σημείο. Η αστυνομία μας σταμάτησε και δεν μας άφησε να προσεγγίσουμε τον χώρο για να βοηθήσουμε στην κατάσβεση! Για ποιο λόγο τους έφυγε η φωτιά αφού υπήρχε τόσες δυνάμεις στο σημείο», δηλώνει στο φακό της Zougla.gr αυτόπτης μάρτυρας, περιπλέκοντας με αυτόν τον τρόπο περισσότερο το μυστήριο της περσινής τραγωδίας και συνδέοντας το με την επικείμενη κατασκευή.
Δείτε ακόμα:
