«Βόμβα» έβαλε το Συμβούλιο της Επικρατείας στα σχέδια του Υπουργείου Οικονομικών για κατασχέσεις -χωρίς προειδοποίηση- μισθών, συντάξεων, ενοικίων και καταθέσεων «εις χείρας τρίτων».

Όπως έγινε γνωστό, οι κατά τόπους ΔΟΥ είναι υποχρεωμένες πλέον να ενημερώνουν τον οφειλέτη για την επερχόμενη κατάσχεση, δίνοντάς του παράλληλα τον απαιτούμενο χρόνο για να προβεί στις ανάλογες ενέργειες αντιμετώπισης του ζητήματος.

Εκτιμάται πως οι οφειλέτες φόρων και ασφαλιστικών οφειλών ξεπερνούν σε αριθμό τα 2,5 εκατομμύρια, ενώ το συνολικό ποσό οφειλής ανέρχεται σε 62,5 δισ. ευρώ.

Ωστόσο, τα περισσότερα χρέη αφορούν σε οφειλές έως 5.000 ευρώ, δηλαδή ποσά που μπορεί είτε να βρίσκονται σε καταθέσεις ή να λαμβάνονται σε τακτική βάση από τους οφειλέτες ως ενοίκια ή μισθοί και συντάξεις.

Υπενθυμίζεται πως με νομοθετική ρύθμιση που ετοιμάζει το Υπουργείο Οικονομικών θα εξαιρούνται από κατάσχεση χρέη έως 500 ευρώ αντί 300 ευρώ που ισχύει σήμερα, ενώ αν πρόκειται για μισθό ή σύνταξη το κράτος δεν θα μπορεί να κατάσχει ποσό έως 1.500 ευρώ από 1.000 ευρώ σήμερα.

Το σκεπτικό της απόφασης

Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, κατά το άρθρο 30 του ν.δ/τος 356/1974 περί Κώδικος Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων συνάγεται ότι «σε περίπτωση κατασχέσεως εις χείρας τρίτων απαιτήσεως οφειλέτου του Δημοσίου, δεν απαιτείται η κοινοποίηση στον τελευταίο του κατασχετηρίου εγγράφου».

Ομως η διάταξη αυτή είναι ανίσχυρη και αντίκειται στη διάταξη του άρθρου 20 παρ. 1 του Συντάγματος, διότι η παράλειψη αυτή έχει ως συνέπεια ο οφειλέτης να μη λαμβάνει γνώση ή να λαμβάνει καθυστερημένα γνώση της εις βάρος του επισπευδομένης αναγκαστικής εκτελέσεως. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορεί να αμυνθεί αποτελεσματικά προ της ολοκληρώσεως της εκτελεστικής διαδικασίας, λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα είτε για την ακύρωση είτε για την αναστολή της πράξεως εκτελέσεως

Πρωτοβάθμιο δικαστήριο, ερμηνεύοντας τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξής Δημοσίων Εσόδων υπό το φως του άρθρου 20 παράγραφος 1 του Συντάγματος, δέχτηκε ότι η έκθεση αναγκαστικής κατασχέσεως εις χείρας τρίτου και εις βάρος οφειλέτη του Δημοσίου πρέπει να κοινοποιείται πριν την εκτέλεση της ούτως ώστε αυτός να μπορεί να στραφεί με τα ένδικα μέσα που του παρέχει ο νόμος κατά της οικείας πράξεως, επιδιώκοντας την ακύρωση ή την αλλαγή της ή να προβεί στη ρύθμιση του χρέους. Ενδεχομένη παράλειψη της κοινοποιήσεως αυτής οδηγεί στην ακύρωση της πράξεως εκτελέσεως, εφόσον ο οφειλέτης επικαλεστεί το γεγονός της μη έγκαιρης έλευσης εις γνώση του τού περιεχομένου της έκθεσης αναγκαστικής κατασχέσεως.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η απόφαση αυτή λόγω της σοβαρότητας του θέματος παραπέμπεται στην ολομέλεια του ΣτΕ στις 5 Μαΐου 2014. Όπως αναφέρει αρμόδιο στέλεχος του Υπουργείου Οικονομικών, η απόφαση αυτή αναμένεται να αλλάξει σημαντικά τη μεθοδολογία που ακολουθεί σήμερα το Υπουργείο Οικονομικών κατά την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών, καθώς μέχρι σήμερα σε αρκετές περιπτώσεις μπορούσε απροειδοποίητα να προχωρήσει σε κατασχέσεις «εις χείρας τρίτων» αν ο οφειλέτης δεν είχε προχωρήσει σε ρύθμιση ή αποπληρωμή των χρεών του.

Οι αλλαγές αυτές θα περιλαμβάνονται στο πολυνομοσχέδιο που πρόκειται να κατατεθεί στη Βουλή την ερχόμενη Παρασκευή και θα πρέπει να έχει ψηφιστεί έως την Κυριακή 30 Μαρτίου.