Την επιτακτική ανάγκη να εφαρμοστεί η εξατομικευμένη ιατρική και σε άλλες ειδικότητες πέραν της ογκολογίας, και να καλύπτεται από τα ταμεία η ανάλυση του DNA μας, επισημαίνει σε συνέντευξη του στο Πρακτορείο Fm και στην εκπομπή της Τάνιας Μαντουβάλου «104,9 Μυστικά Υγείας» ο επίκουρος καθηγητής Παθολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Παναγιώτης Χαλβατσιώτης.
Ο διαπρεπής παθολόγος φέρνοντας παραδείγματα από μελέτες που έχουν διεξαχθεί σε μούμιες που έζησαν χιλιάδες χρόνια πριν, και οι οποίες παρά τον εκ των πραγμάτων υγιεινό τρόπο ζωής, παρουσίασαν αθηρωμάτωση, λόγω γενετικής προδιάθεσης, θέτει στο τραπέζι το ερώτημα για το αν τελικά τα υγιεινά πρότυπα διατροφής και διαβίωσης μπορούν να μας σώσουν από τον καρδιαγγειακό θάνατο (που είναι και η πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως) ή η εξέλιξη και κατάληξη της ζωή μας ακουμπά αποκλειστικά και μόνο στα γονίδια μας;
Με αθηρωμάτωση ο οδηγός των Ιμαλάιων πριν από 5.300 χρόνια
«Οι επιστημονικές εταιρείες σε όλο τον κόσμο συγκλίνουν στο ότι θα πρέπει να ακολουθούμε υγιεινά πρότυπα διατροφής και άσκησης για να προλάβουμε τον κίνδυνο από τον καρδιαγγειακό θάνατο σήμερα. Από μελέτη όμως που έγινε στη μούμια του Ότζι, του οδηγού των Ιμαλάιων που έζησε πριν από 5.300 χρόνια, δηλαδή στη νεολιθική εποχή, και έχει δημοσιευτεί στο Nature Communication, προκύπτει ότι αυτός ο άνθρωπος, ο οποίος πέθανε στα 40 του (και έχοντας ζήσει άκρως υγιεινά, αφού δεν κάπνιζε, ασκείτο εκ των πραγμάτων και ακολουθούσε την παλαιολιθική δίαιτα) πρόλαβε και έκανε αθηρωμάτωση στις αρτηρίες του», λέει ο κ. Χαλβατσιώτης.
Ουσιαστικά με αυτό το περιστατικό αμφισβητείται το κατά πόσο πρέπει πραγματικά να ακολουθούμε τον υγιεινό τρόπο διαβίωσης και αν τελικά θα μας προστατεύσει από το ενδεχόμενο του καρδιαγγειακού θανάτου, επισημαίνει ο κ. Χαλβατσιώτης. «Από τη μελέτη βρέθηκε πως αυτός ο άνθρωπος είχε κάποια γονιδιακή ιδιαιτερότητα, που προδιέθετε στην εύκολη αθηρωμάτωση των αγγείων του, άρα και κατ’ επέκταση στην εύκολη εμφάνιση εμφράγματος, ακόμα κι αν τηρούσε τότε τις οδηγίες που εμείς δίνουμε σήμερα στο γενικό πληθυσμό», επισημαίνει ο γιατρός.
Και οι Φαραώ είχαν αθηρωματικές πλάκες στα αγγεία τους
Ανάλογη μελέτη, σύμφωνα με τον καθηγητή, όχι σε ένα άτομο, αλλά σε 130 μούμιες από την εποχή των Φαραώ, που ζούσαν 1800 χρόνια πριν, που έγινε από το Αμερικάνικο Κολλέγιο του Ιδρύματος Καρδιολογίας και δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό AmericanCardiovascular Imaging, έδειξε ότι οι Φαραώ που πέθαναν στην ηλικία των 35-40 ετών είχαν και αυτοί αθηρωματικές πλάκες στα αγγεία τους. Αντίστοιχες βλάβες, φάνηκαν και σε άλλες μελέτες, που έγιναν σε μούμιες της Λατινικής Αμερικής σε Βολιβία και Περού.
Μειωμένος ο κίνδυνος εμφράγματος στους κατοίκους Μυλοποτάμου Κρήτης
Από την άλλη μεριά υπάρχουν πληθυσμοί, πχ στον ελληνικό χώρο, που είναι αυξημένης αντίστασης στην εμφάνιση των καρδιαγγειακών, σύμφωνα με τον κ. Χαλβατσιώτη. «Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Communication, φάνηκε ότι οι κάτοικοι του Μυλοποτάμου Κρήτης, (εξετάστηκε το γονιδίωμα 250 ατόμων) έχουν ένα καρδιοπροστατευτικό γονίδιο, και ό,τι και να τρώνε έχουν φυσιολογική την “κακή” τους χοληστερίνη, και χαμηλά τα τριγλυκερίδια, άρα είναι μειωμένος ο κίνδυνος εμφάνισης εμφράγματος».
Ο καθηγητής επισημαίνει ότι μέχρι να εφαρμοστεί η εξατομικευμένη ιατρική θα πρέπει να ακολουθούμε τις διεθνείς συστάσεις, γιατί και αυτές βγήκαν μετά από μελέτη πολλών ετών σε χιλιάδες ασθενείς.
Η εξατομικευμένη ιατρική πρέπει να επεκταθεί και σε άλλες ειδικότητες πέραν της ογκολογίας
Όλα αυτά όπως τονίζει ο κ. Χαλβατσιώτης δίνουν το έναυσμα στη σκέψη, αλλά και στην εφαρμογή της εξατομικευμένης ιατρικής. «Δηλαδή θα πρέπει να δούμε ποιοι είναι αυτοί οι πληθυσμοί, πολύ νωρίς στη ζωή τους, οι οποίοι ακόμα κι αν ακολουθήσουν υγιεινή διατροφή, κινδυνεύουν να εμφανίσουν καρδιαγγειακή νόσο. Και ίσως θα πρέπει να ενισχυθεί η αντιμετώπιση του προβλήματος με έγκυρη χορήγηση θεραπείας, ή να δούμε αν κάποιοι θα εμφανίσουν παρενέργειες από την επιλογή της θεραπείας, έτσι ώστε να προλάβουμε τα δύσκολα για τους ανθρώπους αυτούς». Μην ξεχνάμε, αναφέρει ο καθηγητής, ότι η εξατομικευμένη ιατρική εφαρμόζεται ήδη σε άλλες ειδικότητες, όπως αυτή της ογκολογίας.
Γιατί πρέπει να ενταχθεί στα ταμεία η ανάλυση του γονιδιώματος
«Τη σημερινή εποχή της κρίσης και των μνημονίων ο ΕΟΠΥΥ δεν καλύπτει ογκολογικά φάρμακα, αν δεν αποδειχτεί ότι τα φάρμακα αυτά είναι δραστικά, στους ασθενείς που πρόκειται να τα λάβουν. Άρα αφού δεν φοράμε όλοι το ίδιο νούμερο παπούτσι, θα πρέπει πριν πάμε στο γιατρό μας, σε μία εποχή που έρχεται ραγδαία και στη χώρα μας, να “δούμε” το γονιδίωμα μας».
«Θα είναι μία εξέταση που θα γίνεται μία φορά στη ζωή μας κι έτσι θα γνωρίζουμε αν ανήκουμε σε αυτό τον υψηλό κίνδυνο για καρδιαγγειακά», εξηγεί ο κ. Χαλβατσιώτης και προσθέτει:«Η εξέταση του γονιδιώματος δεν καλύπτεται ακόμη από τον ΕΟΠΥΥ, μερικές πανεπιστημιακές μονάδες κάνουν μέρος της εξέτασης, δεν αναλύουν όλο το γονιδίωμα. Σε ιδιωτικό επίπεδο το κόστος είναι ακόμη υψηλό».
Σε ερώτηση για το αν οι ιατρικές εταιρείες έχουν κάνει κάποια βήματα προς την Πολιτεία για να διεκδικήσουν ώστε η εξέταση να καλύπτεται από τα ταμεία, ο κ. Χαλβατσιώτης απαντά: «Για ογκολογικά ζητείται να καλύψει ο ΕΟΠΥΥ το κόστος της εξέτασης, αλλά δεν έχει γίνει ακόμα. Φαντάζομαι ότι είναι θέμα χρόνου». Ωστόσο αυτή η εξέταση δεν αφορά μόνο κακοήθειες και καρδιαγγειακά, αλλά για μία σειρά χρόνιων νοσημάτων που ξέρουμε ότι υπάρχει μία γενετική προδιάθεση. Θα ανακαλύπτει ο γενικός πληθυσμός από νωρίς με μία εξέταση άπαξ το «μέλλον του». «Τώρα βέβαια αυτό το μέλλον μπορεί να το μάθουν και οι ασφαλιστικές εταιρείες» επισημαίνει ο κ. Χαλβατσιώτης «και ίσως δεν είναι καλό, γιατί πιθανόν να αποκλειστούν από αυτές».
