Ρεπορτάζ: Κώστας Μιλόβας

Από σήμερα με απόφαση της κυβέρνησης ανοίγει ο δρόμος των κατασχέσεων μισθών, συντάξεων και επιδομάτων λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Απελευθερώνονται από σήμερα όλες οι πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης, ύστερα από την απόφαση της κυβέρνησης να μην παρατείνει τη σχετική αναστολή, η οποία είχε αποφασισθεί στις 21 Ιουλίου 2015, λόγω των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίωνΕιδικότερα, με τη μη παράταση από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της προγενέστερης απόφασης, η οποία ίσχυε από τα μέσα Ιουλίου λόγω των capital controls και στην ουσία «πάγωνε» την όποια διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης κατασχέσεων, πλέον ο δρόμος για την υλοποίηση σχετικών ενεργειών ανοίγει διάπλατα.

«Το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανακοινώνει ότι δεν παρατείνεται εκ νέου η ισχύς της υπ’ αριθμ. 49214/21−7−2015 Κοινής Υπουργικής Απόφασης “Αναστολή πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης, καταβολής δικαστικών παραβόλων, εγγυοδοσιών και χρηματικών ποσών από μετατροπή ποινών” (Β΄ 1525), η οποία έχει ήδη παραταθεί μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2015 με την υπ’ αριθμ. 57384/31−8−2015 όμοια (Β΄ 1867) και στη συνέχεια μέχρι 31 Οκτωβρίου 2015 με την υπ΄ αρ. 70905/29.9.2015 όμοια (Β’ 2110)» ανέφερε η σχετική ανακοίνωση του υπουργείου.

Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι από σήμερα οι φορολογικές αρχές μπορούν να εισπράξουν από τραπεζικούς λογαριασμούς οφειλετών ποσά για εξόφληση χρεών, ακόμα κι αν τα χρήματα αυτά προέρχονται από συντάξεις, οικογενειακά επιδόματα ή βοηθήματα. Πλέον, το νέο ακατάσχετο όριο μειώνεται στα 1.000 ευρώ (από 1.500), ενώ για ποσά άνω των 1.000 ευρώ και έως 1.500 ευρώ επιτρέπεται η κατάσχεση επί του 50% αυτών. Παράλληλα, για ποσά άνω των 1.500 ευρώ επιβάλλεται κατάσχεση επί του συνόλου του ποσού. Η κατάσχεση χρημάτων από τραπεζικούς λογαριασμούς θα γίνεται ανεξάρτητα από το εάν ο οφειλέτης είναι δεύτερο ή τρίτο όνομα. Από τη μεριά του, το Υπουργείο Οικονομίας επισημαίνει πως η πρώτη κατοικία θα εξακολουθήσει να προστατεύεται.

Διαδικασία εφαρμογής ακατάσχετου

Ο οφειλέτης που επιθυμεί να προστατεύσει τα χρήματα στον τραπεζικό του λογαριασμό αρκεί να ενεργοποιήσει μέσω της εφαρμογής του Taxisnet τη σχετική εντολή, η οποία γνωστοποιεί αυτόματα στην εφορία τον έναν και μοναδικό ακατάσχετο τραπεζικό λογαριασμό στον οποίο οι καταθέσεις (για τα φυσικά πρόσωπα) μέχρι του ποσού των 1.000 ευρώ δεν θα μπορούν να δεσμευτούν για χρέη προς το Δημόσιο.

Εκτιμάται πως περίπου 100.000 ασφαλισμένοι με οφειλές στα Ταμεία κινδυνεύουν άμεσα, καθώς από τον Δεκέμβριο ξεκινά η διαδικασία με τα ηλεκτρονικά κατασχετήρια μέσω των οποίων μπαίνει χέρι απευθείας σε τραπεζικούς λογαριασμούς των οφειλετών με χρέη από 5.000 ευρώ και άνω μέσω του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ).

Πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας

Όσον αφορά στους πλειστηριασμούς α’ κατοικίας για οφειλές σε τράπεζες, βάσει του νόμου η προστασία από τη διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης παρέχεται μόνο μέσω του νόμου 3869/2010.

Στην εκδοθείσα εγκύκλιο αναφέρεται σχετικά:

1. Μειώνεται από τα 1.500 στα 1.000 το όριο για κατασχέσεις μισθών, απευθείας από τα χέρια του εργοδότη. Το ίδιο ισχύει για συντάξεις και για κοινωνικά επιδόματα.
– για ποσά άνω των 1.000 ευρώ και έως 1.500 ευρώ επιτρέπεται η κατάσχεση επί του ½ αυτών
– για ποσά άνω των 1.500 ευρώ επιτρέπεται η κατάσχεση επί του συνόλου του υπερβάλλοντος των 1.500 ευρώ ποσού.
2. Μειώθηκε το ακατάσχετο ποσό στις καταθέσεις φυσικών προσώπων σε πιστωτικά ιδρύματα για έναν και μοναδικό ατομικό ή κοινό λογαριασμό και σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα από 1.500 ευρώ σε 1.250 ευρώ μηνιαίως.
– Αν κάποιος λαμβάνει π.χ. 1.100 ευρώ μισθό, η εφορία μπορεί να ζητήσει από το λογιστήριο της επιχείρησης να βάλει στον λογαριασμό μισθοδοσίας του τα 1.050 ευρώ (τα χίλια μένουν ακατάσχετα) και τα μισά από τα 100 ευρώ να πηγαίνουν κατευθείαν στην εφορία.
– Αν κάποιος παραλείψει να δηλώσει έναν μοναδικό λογαριασμό στην εφορία, θα κατάσχονται όλα αδιακρίτως τα λεφτά.
3. Εξαιρούνται της κατάσχεσης εις χείρας τρίτων οι απαιτήσεις από μισθούς, συντάξεις καθώς και κάθε είδους ασφαλιστικά βοηθήματα που καταβάλλονται περιοδικά, εφόσον το ποσό αυτών μηνιαίως, αφαιρουμένων των υποχρεωτικών εισφορών, είναι μικρότερο από 1.000 ευρώ, στις περιπτώσεις δε που υπερβαίνει το ποσό αυτό επιτρέπεται η κατάσχεση για τα χρέη προς το Δημόσιο επί του 50% του υπερβάλλοντος ποσού των 1.000 ευρώ και μέχρι του ποσού των 1.500 ευρώ, ενώ για ποσά άνω των 1.500 ευρώ επιτρέπεται η κατάσχεση επί του συνόλου του υπερβάλλοντος ποσού.

Η διάταξη εφαρμόζεται τόσο στις κατασχέσεις που επιβάλλονται μετά την έναρξη ισχύος της (δηλ. από 19-08-2015), ανεξάρτητα από τον χρόνο γένεσης των απαιτήσεων του Δημοσίου, καθώς και στις ήδη επιβληθείσες ενεργείς κατασχέσεις για τις απαιτήσεις (από μισθούς, συντάξεις και κάθε είδους ασφαλιστικά βοηθήματα) του οφειλέτη έναντι του τρίτου που γεννώνται από την έναρξη ισχύος της (δηλαδή κατασχέσεις για τις οποίες ο τρίτος έχει προβεί σε θετική δήλωση και υφίστανται αποδοτέα από αυτόν ποσά στο Δημόσιο με βάση τις προγενέστερες διατάξεις).

Διευκρινίζεται ότι στην έννοια των υποχρεωτικών εισφορών εμπίπτουν οι υποχρεωτικές ασφαλιστικές εισφορές και τυχόν υποχρεωτικές κρατήσεις που επιβάλλονται με νόμο, όπως είναι οι υποχρεωτικές κρατήσεις του άρθρου 38 του ν. 3986/2011, ενώ δεν εμπίπτουν ο παρακρατούμενος Φ.Μ.Υ., το παρακρατούμενο ποσό έναντι της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 29 του ν. 3986/2011 καθώς και τυχόν παρακρατήσεις από δάνεια.