Ρεπορτάζ: Xρήστος Μαζάνης
Mπορεί τα προβλήματα στατικότητας του ταφικού μνημείου της Αμφίπολης και ειδικά του τρίτου θαλάμου να έχουν βάλει προς το παρόν φρένο στις ανασκαφές, η αγωνία όμως για τα μυστικά που κρύβει ο τύμβος του λόφου Καστά μεγαλώνει.
Διεθνούς φήμης αρχαιολόγοι από το εξωτερικό, συγγραφείς αλλά και ιστορικοί καθημερινά εκφράζουν τον θαυμασμό τους για τη σπουδαιότητα του μνημείου, ενώ κάποιοι από αυτούς διατυπώνουν και τις απόψεις τους για το ποιον ή ποιους θα ήθελαν να είναι μέσα στον τύμβο. Δεν είναι λίγοι, βέβαια, αυτοί που μιλούν για ένα αρχαιολογικό θρίλερ, καθώς όσο περνά ο καιρός και δεν λύνεται το μυστήριο, τόσο περισσότερο αναδεικνύονται νέα σενάρια και ιστορίες. Πάντως, η άποψη που επικρατεί και ουδείς μπορεί να την αμφισβητήσει είναι ότι «στην αρχαιολογία τίποτα δεν είναι απίθανο».
Όπως είναι γνωστό, στόχος πια της ομάδας ανασκαφής είναι να σχεδιαστούν και να αποφασιστούν τα αναγκαία μέτρα προστασίας των εργαζομένων και του τρίτου θαλάμου στον τύμβο. Παράλληλα, γίνεται σχολαστική τεκμηρίωση της υφιστάμενης κατάστασης στον χώρο. Δηλαδή, οι ανασκαφείς θέλουν να εξασφαλίσουν αρχικά τη σταθερότητα και στη συνέχεια να αποκαλύψουν τον τρίτο θάλαμο ο οποίος μπορεί να δώσει περισσότερα στοιχεία για το ταφικό μνημείο.
O διευθυντής της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών, καθηγητής Εμανουέλε Στέφανο – Γκρέκο, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο zougla.gr, μίλησε για τα ευρήματα στην Αμφίπολη, αλλά και για τη σημαντικότητα του ταφικού μνημείου στον λόφο Καστά. Παράλληλα, έβαλε φρένο στα σενάρια περί ανακάλυψης του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ενώ διαφώνησε και με την άποψη του Κύπριου καθηγητή ιστορίας Θεόδωρου Μαυρογιάννη ότι το ταφικό μνημείο ανήκει στον Ηφαιστίωνα.
«Κατ’ αρχάς θα ήθελα να ξεκαθαρίσω πως ο τύμβος βρέθηκε πριν από έναν χρόνο, οπότε οι Ιταλοί αρχαιολόγοι είναι ενημερωμένοι για τις ανασκαφές και φυσικά για τη σπουδαιότητα του ταφικού μνημείου» σημειώνει ο καθηγητής και προσθέτει: «Φαίνεται ότι εκεί υπάρχει μια μεγάλη ταφή, αλλά σίγουρα δεν είναι ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Έλληνας στρατηλάτης ετάφη στην Αλεξάνδρεια, αυτό είναι γνωστό. Για την Αμφίπολη ξέρουμε ότι υπήρχε η Ρωξάνη, ο Αλέξανδρος ο 4ος και ο Κάσσανδρος. Από το εντυπωσιακό αυτό μνημείο που βλέπουμε στην Αμφίπολη δεν θα ήταν αδύνατο να μη σκεφτούμε ότι εκεί μπορεί να βρίσκονται οι παραπάνω που ανέφερα».
Eρωτηθείς για τις Καρυάτιδες, ο κ. Γκρέκο υποστηρίζει: «Ξέρουμε ότι οι Καρυάτιδες δεν ήταν ένα διακοσμητικό στοιχείο μόνο, αλλά έπρεπε να προστατεύουν έναν ιερό χώρο κι αυτός ήταν ο τάφος του παλιού βασιλιά της Αθήνας, του Κέκροπα».
Δημοσιογράφος: Κύριε καθηγητά, αρκετοί συνάδελφοί σας, από τα στοιχεία που έρχονται στο φως της δημοσιότητας αναφέρουν ότι ο τύμβος Καστά μπορεί να κρύβει μια μεγάλη ταφή, να είναι ένα κενοτάφιο ή ένα πολυάνδριο. Τι λέτε εσείς;
Eμ. Γκρέκο: Για να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα θα πρέπει να δω το τελικό στάδιο της ανασκαφής. Θα πρέπει να δούμε τι υπάρχει πέρα από τον τρίτο θάλαμο. Αν λοιπόν έχει ταφεί κάποιος, είναι ένας τάφος, αν δεν υπάρχουν υπολείμματα οστών είναι ένα κενοτάφιο. Τώρα, αν υπάρχουν πολλοί θαμμένοι, μιλάμε για πολυάνδριο. Εγώ από τις διαστάσεις περιμένω να βρίσκονται εκεί πολλά άτομα. Ο πρωθυπουργός σας, πάντως, έχει δίκιο. Πρόκειται για κάτι μεγαλειώδες, μια σπουδαία ανακάλυψη. Παρόλο που γνωρίζω καλά την ιστορία της Αμφίπολης, από την εποχή του Λαζαρίδη, δεν περίμενα εκεί να υπάρχει κάτι τόσο μεγάλο.
Δημ.: Πιστεύετε ότι οι Ιταλοί αρχαιολόγοι μπορούν να βοηθήσουν από τη μεριά τους αυτήν την ανασκαφή δίνοντας στοιχεία;
Eμ. Γκρέκο:Θα ήταν όμορφο, αλλά οι Έλληνες αρχαιολόγοι είναι εξαιρετικοί, δεν έχουν ανάγκη από βοήθεια.
O διευθυντής της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Αθήνα αναφέρθηκε και στις Καρυάτιδες που συναντώνται σε τάφους στην Ιταλία. Όπως τόνισε: «Καρυάτιδες συναντάμε και στην Ιταλία σε τάφους μάλιστα που μοιάζουν με μακεδονικούς. Στο Βάστε, στην Πούλια. Σας θυμίζω πως ο κουνιάδος του Μεγάλου Αλεξάνδρου πέθανε στην Ιταλία. Δεν μπορώ να αποκλείσω για ένα τόσο μεγάλο ταφικό μνημείο όπως αυτό της Αμφίπολης και τον Αλέξανδρο τον 4ο».
Δημ.:Ο Αλέξανδρος ο 4ος όμως βρίσκεται στις Αιγές, έτσι δεν είναι;
Eμ. Γκρέκο: Είναι μια υπόθεση, δεν είναι σίγουρο.
(O καθηγητής υποδέχεται στη σχολή το 2008 τον πρόεδρο της Δημοκρατίας της Ιταλίας Τζόρτζιο Ναπολιτάνο)
Δημ.: Έχετε ακούσει την άποψη του καθηγητή Μαυρογιάννη για τον τάφο του Ηφαιστίωνα;
Eμ. Γκρέκο: Ναι, ξέρω τον καθηγητή Μαυρογιάννη από την Κύπρο και τη θεωρία που διατύπωσε πρόσφατα ότι στον τύμβο Καστά είναι θαμμένος ο Ηφαιστίωνας. Θα σας έλεγα ότι από τα ιστορικά στοιχεία που διαθέτουμε μου φαίνεται περίεργο. Δεν νομίζω.
Μη χάσετε την εκπομπή στην τηλεόραση της Ζούγκλας «Τα μυστικά της Αμφίπολης»
