Γράφει η Πέλυ Μπεβούδα*
Αύγουστος 2022… Οι πλαγιές είναι καταπράσινες, ο ήλιος λαμπερός. Ο τόπος αυτός μοιάζει αέναα να σε καλεί να τον εξερευνήσεις, να σε αγκαλιάσει και να σε κάνει να χαθείς στη μοναδική του ομορφιά. Να μυρίσεις τα αρώματά του, να γευτείς κάθε σταγόνα του, να συναντήσεις τους ανθρώπους του…
Σε αυτή τη γη σήμερα, αν κάποιος δεν ξέρει, δεν μπορεί να διακρίνει το γυμνό και κατάμαυρο τοπίο που πεισματικά αντιπαραβάλλεται στο μυαλό μας, τα νεκρά ζώα, τα καμένα δέντρα, τους απανθρακωμένους ανθρώπους. Αν κάποιος δεν ξέρει τι έγινε εδώ τον Αύγουστο του 2007, η εικόνα μπορεί να τον ξεγελά. Αν όμως κοιτάξει τα μάτια των ανθρώπων, αυτά θα του πουν την αλήθεια…θα του «δείξουν» το απόκοσμο, θα τον
κάνουν να αφουγκραστεί την φορτισμένη σιωπή, θα τον κάνουν να καταλάβει που βρίσκεται. Θα νοιώσει το αβάσταχτο της κάθε μέρας της ζωής τους από ΤΟΤΕ, θα διακρίνει ότι ο ήλιος δεν λάμπει τελικά τόσο. Φταίνε οι μνήμες, φταίει το κενό της απώλειας…
Ο Αύγουστος του θανάτου και της καταστροφής, 15 ολόκληρα χρόνια μετά, παραμένει μια μεγάλη, ανοιχτή πληγή που αιμορραγεί. Και το «μαύρο» καλοκαίρι του 2007, αυτό των ασύμ- μετρων απειλών και του στρατηγού ανέμου, δεν περνά, όσος καιρός και αν τρέξει. Είναι σαν να σταμάτησε ο χρόνος εκεί, σε εκείνες τις ώρες. Μια παύση τυλιγμένη στα πέπλα του θανάτου αλλά και στην αδυναμία των αρμοδίων να κάνουν αυτό που οφείλουν ώστε ο τόπος να «αναστηθεί», να αναγεννηθεί ουσιαστικά, να ζήσει και πάλι.
Μόνο η φύση κατάφερε να κερδίσει το μαύρο. Ακόμη και σήμερα, 15 ολόκληρα χρόνια μετά, το μέτρημα δίνει κάθε φορά δυναμική στην αφαίρεση. Οι άνθρωποι που χάθηκαν στον όλεθρο λείπουν, οι φωνές τους, οι καλημέρες τους, τα παιγνίδια των παιδιών και τα γέλια τους στις αυλές των παππούδων, τα «καλωσορίσατε…» κάθε Αύγουστο που τα χωριά ενώναν ξανά τις οικογένειες… Πώς άλλωστε θα μπορούσε να συμ- βαίνει διαφορετικά;
Το καλοκαίρι του 2007 μια σειρά από δασικές πυρκαγιές σε πολλούς νομούς της Ελλάδας είχαν ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 84 άνθρωποι και να καούν 1.500 σπίτια και περισσότερα από 268.834 εκτάρια (περ. 2.700km2) γης, 4,5 εκατομμύρια ελαιόδεντρα και 60.000 ζώα… Η Ηλεία, πλήρωσε το μεγαλύτερο τίμημα… 63 ψυχές χάθηκαν. Με μικρά ονόματα και επώνυμα… Φωνές σώπασαν, καρδιές έπαψαν χτυπούν. Και οι τελευταίοι χτύποι τους, εκκωφαντικοί, σαν τεράστια τύμπανα, στα αφτιά μου… ακόμη και σήμερα… 15 ολόκληρα χρόνια μετά!
Τους μετρώ όλα αυτά τα χρόνια, τους σκέφτομαι συχνά, πολλούς άλλωστε τους γνώριζα…κάνω εικόνα τις μορφές τους, τους κοιτάζω στα μάτια, κόκκινα και θολά πίσω από καπνό. Τους μυρίζω… κάρβουνο και πόνος η μυρωδιά τους. Ακούω όλα μαζί τα «γιατί;» του κόσμου. Ακούω και έναν λυγμό που δεν στέρεψε. Είναι της μάνας, του πατέρα, των παιδιών, των συντρόφων, των αδερφών, των θείων, των παππούδων και των γιαγιάδων… για εκείνους που μαρτύρησαν στο ολοκαύτωμα…
Ηλεία, καλοκαίρι 2007. Το φονικότερο χτύπημα από τις φωτιές στην Ελλάδα τον Αύγουστο του 2007 συντελέστηκε σε αυτόν το νομό. Ένα πύρινο μέτωπο τον κατέστρεψε από άκρη σε άκρη. Στις φλόγες το Γεράκι, η Κρέστενα, ο Γρύλλος, το Βρεστό, η Καλλιθέα, το Σαμικό, η Πλατιάνα. η Ανδρίτσαινα, το Κλινδιά, το Μουζάκι, το Γούμερο, το Φανάρι, η Πεύκη και πλειάδα μικρότερων οικισμών…
Και ο δήμος Ζαχάρως-Φιγαλείας που έμελε να γραφτεί στην ιστορία ως ένα σύγχρονο ολοκαύτωμα που πέρα από τις τεράστιες καταστροφές, πήρε μαζί του και ανθρώπινες ζωές… Χωριά μαρτυρικά η Αρτέμιδα και η Μάκιστος, με την καταγραφή των θανάτων να ντύνει στα μαύρα σχεδόν όλα τα σπίτια…
Αλλά και ο δήμος Αρχαίας Ολυμπίας, που είδε μέσα σε λίγες ώρες να χάνει κάτι από τη λάμψη του και να λαβώνεται κυριολεκτικά και μεταφορικά. Ο τόπος και το γόητρο, η γη και οι ιδέες, το παρόν και το ένδοξο παρελθόν, το αύριο και το όραμα…
Ο σύγχρονος αυτός «πόλεμος» κινητοποίησε τις κοινωνίες, τον κάθε πολίτη, που με άμεσα αντανακλαστικά και ευαισθησία, ανθρωπιά και αλληλεγγύη, έγινε εθελοντής, συμπαραστάτης, αρωγός και δωρητής.
Κινητοποίησε τη Δικαιοσύνη που -ως όφειλε- αναζήτησε στοιχεία, ευθύνες και προσπάθησε να τις αποδώσει.
Κινητοποίησε και αυτούς που λαμβάνουν τις αποφάσεις, περισσότερο στο πεδίο των εξαγγελιών αλλά πολύ λιγότερο σε αυτό της εφαρμογής τους. Λόγια πολλά ακούσαμε, ρεπορτάζ ατέλειωτα καλύψαμε, μελάνι πολύ καταναλώσαμε για να αποτυπώσουμε τις σκέψεις τους, τις προτάσεις και τις αποφάσεις που έλαβαν.
Τους ακολουθήσαμε στις αυτοψίες τους, τους φωτογραφήσαμε όταν έδειχναν ότι συναισθάνονται τον πόνο και την απώλεια, όταν χτυπούσαν με συμπόνια τους πληγέντες στον ώμο και σχεδόν τους έπειθαν ότι «είμαστε εδώ για εσάς…», τους ηχογραφούσαμε όταν ράγιζε η φωνή τους και διαβεβαίωναν ότι δεν θα ξεχάσουν και κυρίως ότι δεν θα επιτρέψουν ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ να βιώσει η χώρα τέτοια «ανείπωτη εθνική τραγωδία» για την οποία έκανε λόγο τότε ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής. Στην ιστορία πέρασαν και οι δηλώσεις του τότε υπουργού Δημόσιας Τάξης, Βύρωνα Πολύδωρα, περί «ασύμμετρης απειλής» -φράση που χρησιμοποιήθηκε και στις πρώτες δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα – όσο και τα περί «Στρατηγού Ανέμου» που δυσκόλευε το έργο της κατάσβεσης….
Και ενώ ζήσαμε αυτές τις στιγμές, ενώ όλοι δεσμεύονταν ότι δεν θα επιτρέψουν ξανά στον εφιάλτη να ξυπνήσει, τα γεγονότα που ακολούθησαν επιβεβαιώνουν ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται, επίσης τραγικά, εξίσου άδικα, παράλογα ίδια. Η τραγωδία στο Μάτι ήρθε 11 χρόνια μετά τον θρήνο στην Ηλεία, με την κρατική μηχανή το ίδιο αναποτελεσματική. Θυσία και εκεί αθώες ψυχές, περιουσίες, δάση, θυσία η ίδια η ζωή…
15 χρόνια μετά, επίμονα η πραγματικότητα διαψεύδει τα σενάρια περί θωράκισης, τα σχέδια πρόληψης, τις αποφάσεις και τις υποσχέσεις. Η αδυναμία μας απέναντι στο θεριό αντί να εξαλείφεται, διαρκώς επιβεβαιώνεται και μάλιστα κάθε φορά δείχνει να μεγαλώνει. 15 χρόνια, κάθε καλοκαίρι, ο φόβος επανέρχεται, η αγωνία αγκαλιάζει τις κοινωνίες τόπων μικρών μα και μεγάλων…και όταν ο πρώτος καπνός φανεί, η «ταινία» αρχίζει να παίζει από την αρχή, σαν ένα πρόχειρο remake, που λίγο-πολύ όλοι γνωρίζουμε το τέλος…
Δείτε το συγκινητικό αφιέρωμα της ΟΡΤ:
* Η Πέλυ Μπεβούδα, είναι δημοσιογράφος του τηλεοπτικού σταθμού ΟΡΤ στην Ηλεία, όπου αφηγείται και το σχετικό παραπάνω τηλεοπτικό αφιέρωμα.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφ.«Πατρίς», με την αφορμή της συμπλήρωση των 15 ετών από την μεγάλη φονική πυρκαγιά στην Ηλεία που στοίχισε τη ζωή 63 ανθρώπινων ψυχών.
