Του Κώστα Μπετινάκη

Τι γίνεται με τον αγωγό αερίου Ρωσίας – Τουρκίας που θεωρητικά θα περνούσε στη νότια Ευρώπη μέσω Ελλάδας;

Οικονομικοί λόγοι αλλά και γενικότερες γεωπολιτικές εξελίξεις δείχνουν ότι ο «Turkish Stream» θα σταματήσει στην Τουρκία και δεν θα περάσει από την Ελλάδα. Θα έχει λοιπόν κι αυτός την ίδια τύχη με τον «South Stream»;

Δυσοίωνο το μέλλον του αγωγού Greek Stream -συνέχεια του Turkish Stream που θα μετέφερε ρωσικό αέριο από την Τουρκία προς την νότια και κεντρική ΕυρώπηΥπάρχουν πολλές δυσκολίες στην προώθηση του φιλόδοξου σχεδίου, που θα διοχέτευε το ρωσικό αέριο στο νότιο τμήμα της Ευρώπης, παρακάμπτοντας -την απόλυτα ελεγχόμενη από τη Δύση πλέον- Ουκρανία. Σύμφωνα με τους αναλυτές, η αξία του έργου έχει περικοπεί και υπολογίζεται πλέον ότι θα στοίχιζε γύρω στα 13,6 δισεκατομμύρια ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), και πως η Gazprom είχε βρει τη χρηματοδότηση του έργου.

Η πρόοδος των εργασιών και η διάρκειά τους δεν είναι ξεκάθαρη, καθώς ούτε το τελικό μήκος των αγωγών είναι καθορισμένο ακόμη. Αν το έργο καθυστερήσει κι άλλο, πάντως, τότε ο προϋπολογισμός του θα ανέβει, σύμφωνα με τη Μαρία Μπέλοβα της εταιρείας «Vygon Consulting».

«Πόρτα» από την Gazprom

Χωρίς να έχει επιβεβαιωθεί κάτι επίσημα, γεγονός είναι ότι υπάρχει η ματαίωση της συμφωνίας ανάμεσα στην Gazprom και τη Saipem, ιταλική εταιρεία κατασκευής του υποθαλάσσιου αγωγού στη Μαύρη Θάλασσα. Η ιταλικών συμφερόντων επιχείρηση ειδοποιήθηκε από την Gazprom πως σταματά η συνεργασία τους.

Η Gazprom… σχόλασε ιταλική εταιρεία που θα προχωρούσε στην εγκατάσταση του αγωγού στη Μαύρη ΘάλασσαΤο ειδικό σκάφος της ιταλικής εταιρείας βρισκόταν εδώ και έξι μήνες στα ρωσικά χωρικά ύδατα, περιμένοντας να αρχίσει τις υποθαλάσσιες εργασίες εγκατάστασης του αγωγού στη Μαύρη Θάλασσα. Πλέον έχει αποπλεύσει από το σημείο χωρίς να προβεί σε κάποια ενέργεια. Παράλληλα, η Gazprom φέρεται να έχει συμφωνήσει να πληρώσει όλες τις κυρώσεις που προβλέπονταν από την ακύρωση της συμφωνίας, με το ποσό να πλησιάζει τα 300 εκατ. δολάρια. Όπως έγραψε η οικονομική εφημερίδα Kommersant «έχει παγώσει το πρόγραμμα του Νότιου Διαδρόμου που επρόκειτο να εξυπηρετήσει ο Turkish Stream και αντ’ αυτού προωθείται ο “North Stream” με αγωγό μέσω Βαλτικής».

Τον περασμένο Ιούνιο, οι εταιρείες Gazprom, Shell, OMV και E. υπέγραψαν Μνημόνιο συνεργασίας για την κατασκευή ενός δεύτερου αγωγού αερίου (North Stream) με ικανότητα μεταφοράς 55 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως. Πάντως, όπως υποστηρίζει ο επικεφαλής των αναλυτών της UFS IC, Ilya Balakirev, «πρόκειται στην ουσία για συμφωνία πρόθεσης και δεν υπάρχει κάτι υποχρεωτικό».

Turkish Stream στα… χαρτιά!

Το αρχικό σχέδιο που έχει ανακοινώσει ο ρωσικός κολοσσός ενέργειας ήταν πως το έργο θα μπορούσε να είναι έτοιμο μέσα στον Δεκέμβριο του 2016. Αυτά για τον πρώτο από τους τέσσερις συνολικά αγωγούς.

Εκείνον που θα μεταφέρει το ρωσικό αέριο κάτω από τη Μαύρη Θάλασσα σε σταθμό διανομής στην Τουρκία. Οι εργασίες κατασκευής του επρόκειτο να αρχίσουν τον περασμένο Ιούνιο. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν συνέβη, αφού Ρωσία και Τουρκία δεν έχουν ακόμη υπογράψει τη διακυβερνητική συμφωνία.

Ως βασικό πρόβλημα παρουσιάζεται το γεγονός ότι δεν έχει σχηματιστεί ακόμη κυβέρνηση στην Τουρκία, σύμφωνα με δήλωση του πρωθυπουργού της Ρωσίας Νμίτρι Μεντβέντεφ.

Η Άγκυρα ζητάει επίμονα από τη Ρωσία τιμές αντίστοιχες με αυτές που αγοράζει η Γερμανία το ρωσικό φυσικό αέριο (μέσω Ουκρανίας)Είναι μήπως και ο μακρύς δάκτυλος της Ουάσινγκτον που έχει παίξει κάποιον ρόλο; Διότι οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην «Gazprom» και την τουρκική εταιρεία «Botas» έχουν σκοντάψει στο ποσό της έκπτωσης που επιδιώκουν να κερδίσουν οι Τούρκοι, όπως γράφει η οικονομική εφημερίδα «Vedomosti». Η Gazprom, όμως, υποστηρίζει πως το ζήτημα αυτό έχει λυθεί. Οι Τούρκοι διαπραγματευτές πιστεύουν ότι όταν η χώρα τους θα μεσολαβεί για να μεταφερθεί το ρωσικό αέριο σε μια τόσο μεγάλη αγορά, όπως η ευρωπαϊκή, θα πρέπει τουλάχιστον να έχει μια τιμή αντίστοιχη με της Γερμανίας -χώρα που πληρώνει σήμερα τη χαμηλότερη τιμή στην Ευρώπη.

Πάντως, η Τουρκία επιθυμεί να υπογραφεί συμβόλαιο για την τιμή μαζί με τη διακυβερνητική συμφωνία και το θέτει ως προϋπόθεση, προκειμένου να αρχίσουν οι εργασίες κατασκευής του αγωγού. Από την άλλη, η Ρωσία ήταν εκείνη που έδειχνε να βιάζεται, επειδή ήθελε να έχει αρχίσει να λειτουργεί η διοχέτευση αερίου μέσω του Turkish Stream όχι αργότερα από τα τέλη του 2019, οπότε λήγει η σύμβαση με την Ουκρανία.

Ρωσική στροφή και ανατολικά

Τα σχέδια της Ρωσίας στρέφονται και προς ανατολάς. Η ρωσική κρατική εταιρεία Rostekh σχεδιάζει να βοηθήσει το Πακιστάν με τεχνικά έργα, ώστε να λαμβάνει το ιρανικό αέριο.

Όπως ανακοινώθηκε, η κατασκευαστική εταιρεία Rostekh θα προχωρήσει στην υλοποίηση ενός αγωγού αερίου, μήκους 680 μιλίων, στο Πακιστάν, μέσα στο 2017 με κόστος κατασκευής 2.5 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Στο έργο αυτό αναμένεται να συμμετάσχουν και ξένοι επενδυτές, όχι όμως δυτικοί, επειδή η εταιρεία είναι στη μαύρη λίστα των δυτικών κυρώσεων.

Γιατί καθυστερούν οι ρωσοτουρκικές συνομιλίες;

Στις 24 Μαΐου, σε συνέντευξή του στο ρωσικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Interfax, ο Τούρκος πρεσβευτής στη Μόσχα Ümit Yardım είχε πει πως η έναρξη των εργασιών για τον Turkish Stream, δεν θα πρέπει να αναμένονται νωρίτερα από το 2017.

Προηγουμένως, η Gazprom υπολόγιζε η τροφοδοσία με αέριο προς την Τουρκία μέσω του αγωγού, να έχουν αρχίσει τον Δεκέμβριο του 2016.

Όπως είχε πει χαρακτηριστικά ο Τούρκος πρεσβευτής, «θα ήταν λάθος να πούμε αν ο αγωγός λειτουργήσει το 2016 ή το 2017, επειδή οι υπογραφές για την κατασκευή του ανάμεσα στη Μόσχα και την Άγκυρα δεν έχουν μπει ακόμη. Οπότε ο αγωγός θα πρέπει να αναμένεται μετά το 2017».

Στις 3 Αυγούστου, η καθημερινή εφημερίδα Kommersant έγραψε ότι οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε Ρωσία και Τουρκία «για την πρώτη φάση του αγωγού αερίου Turkish Stream θα συνεχισθούν μετά το τέλος του Φθινοπώρου, οπότε αναμένεται να έχει σχηματισθεί η νέα τουρκική κυβέρνηση».

Οι συνομιλίες των δύο μερών δεν έχουν επίσημα σταματήσει, αλλά συνεχίζονταν de facto ως τα μέσα Ιουνίου, σύμφωνα με πηγές της ρωσικής κυβέρνησης και της Gazprom. Ρωσικές πηγές ανέφεραν στην RT.com πως «η απουσία κυβέρνησης στην Τουρκία, είναι το βασικό εμπόδιο στις διαπραγματεύσεις. Το θέμα της τιμής του αερίου θα εξετασθούν κατόπιν».

Διαβάστε επίσης:

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ: #Greek Stream #Turkish Stream #αγωγός #Κρεμλίνο #Ρωσία