Ρεπορτάζ: Xρήστος Μαζάνης
Η διαδικτυακή πειρατεία εδώ και μερικά χρόνια αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο. Παράλληλα, σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν, δεν αντιμετωπίζεται συντονισμένα, ούτε καν σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
.jpg)
Ωστόσο, σε διάφορες χώρες αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες, οι οποίες μέχρι τώρα στόχευαν στον περιορισμό της ανεξέλεγκτης δράσης στο Διαδίκτυο. Γρήγορα όμως αποδείχτηκε ότι η οδός αυτή δεν είναι αποτελεσματική και επιπλέον έχει τεράστιο κόστος, αφού προϋποθέτει την παρακολούθηση όλων των χρηστών για να εντοπιστούν αυτοί που κατεβάζουν παράνομα περιεχόμενο.
Ο πόλεμος, λοιπόν, ανάμεσα στους υπερασπιστές της πνευματικής ιδιοκτησίας και τους υπέρμαχους της ελευθερίας του Διαδικτύου καλά κρατεί και μάλιστα χωρίς νικητή.
Μεγάλη η φοροδιαφυγή στην Ελλάδα
Τουλάχιστον 2,5 εκατομμύρια ήταν οι εγγεγραμμένοι χρήστες ιστότοπων διακίνησης μουσικών κομματιών και κινηματογραφικών ταινιών στην Ελλάδα που μπλοκαρίστηκαν το τελευταίο διάστημα, σύμφωνα με έρευνες που έχει διενεργήσει η Δίωξη Ηλεκτρονικού εγκλήματος. Όσον αφορά τη φοροδιαφυγή, υπολογίζεται περίπου στα 78 εκατομμύρια ευρώ.
«Υπολογίζουμε ότι αυτή τη στιγμή τουλάχιστον 800.000 χρήστες στην Ελλάδα κατεβάζουν παράνομα ταινίες και μουσική», αναφέρει στο zougla.gr o Διευθυντής της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ., Μανώλης Σφακιανάκης. «Κάνουμε ένα σαφάρι καθημερινά μέσα στο Διαδίκτυο για να εντοπίζουμε τέτοιες ιστοσελίδες. Ως χώρα κατατασσόμαστε στις πρώτες θέσεις στο κατέβασμα τραγουδιών και ταινιών. Πάντοτε όταν κλείνουμε μια σελίδα ανοίγει μια άλλη. Υπάρχει ένα παγκόσμιο κυνήγι λόγω μεγάλης φοροδιαφυγής», προσθέτει.
Παράλληλα η χώρα μας σύμφωνα με στοιχεία, φαίνεται να είναι από τις πρώτες στην εξάπλωση πειρατικού λογισμικού -μεταξύ των 20 χωρών της Δυτικής Ευρώπης- με την εμπορική αξία των προγραμμάτων που τοποθετούνται παράνομα κάθε χρόνο να υπολογίζεται σε περισσότερα από 260 εκατομμύρια ευρώ.
Υπολογίζεται ότι ο μέσος όρος εγκατάστασης πειρατικών προγραμμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και στη Δυτική Ευρώπη, κυμαίνεται λίγο πάνω από το 30% και η αξία του παράνομα εγκατεστημένου λογισμικού αγγίζει τουλάχιστον τα 10 δισ. ευρώ τον χρόνο.
(Σύμφωνα με στοιχεία της Εταιρείας Προστασίας Οπτικοακουστικών Έργων)
Ο Θεόδωρος Πετσίνης, επιχειρησιακός διευθυντής της ΕΠΟΕ (Εταιρεία Προστασίας Οπτικοακουστικών Έργων), αναφέρει στο zougla.gr πως το πρόβλημα με την διαδικτυακή πειρατεία άρχισε να τους απασχολεί από το 2009. «Ο πόλεμος συνεχίζεται με τους πειρατές. Είναι γεγονός ότι όσα κλείνουν, τόσα ανοίγουν. Υπάρχει μια ισορροπία σε αυτή τη μάχη», προσθέτει.
Συνολικά από το 2009 όσον αφορά την καταπολέμηση της πειρατείας στην Ελλάδα:
• Από τις 65 παράνομες ιστοσελίδες που έκλεισαν με ενέργειες της ΕΠΟΕ και της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Γ.Α.Δ.Α, στις 30 έχουν υποβληθεί μηνύσεις και οι υπόλοιπες 35 έκλεισαν μετά από αποστολή εξωδίκων.
• Οι 110 παράνομες ιστοσελίδες που υπολείπονται μέχρι του συνολικού αριθμού των 260 καταγεγραμμένων, τερμάτισαν τη λειτουργία τους αυτόβουλα, συνήθως μετά από ενέργειες και μηνύσεις της ΕΠΟΕ και ως αποτέλεσμα της δημοσιότητας που επακολούθησε.
• Για τις 30 παράνομες ιστοσελίδες στις οποίες έχουν υποβληθεί μηνύσεις και μόνο για το 10% των κινηματογραφικών έργων που διέθεταν χωρίς δικαίωμα, η ζημία που υπέστησαν οι εταιρείες – μέλη της ΕΠΟΕ προσεγγίζει τα 350 εκατομμύρια ευρώ.
• Με δεδομένο ότι υπάρχουν νόμιμες διαδικτυακές πλατφόρμες και ιστότοποι για θέαση, μέσω της χρήσης του διαδικτύου, κινηματογραφικών ταινιών, εάν οι χρήστες χρησιμοποιούσαν αυτές τις πλατφόρμες τα έσοδα του Δημοσίου μόνο από την είσπραξη του Φ.Π.Α. θα ήταν κατ’ελάχιστο 80 εκατομμύρια ευρώ.
• Στις 30 μηνυθείσες ιστοσελίδες υπήρχαν εγγεγραμμένα περισσότερα από 2.500.000 μέλη.
• Όλες σχεδόν οι παράνομες ιστοσελίδες «φιλοξενούν» συνδέσμους ( links ) και torrents που αφορούν , εκτός από κινηματογραφικές ταινίες, μουσικά έργα, προγράμματα υπολογιστών, ηλεκτρονικά παιγνίδια, ψηφιακά βιβλία – e-books κ.α.
• Εκτιμούμε ότι η συνολική ζημία όλων των δικαιούχων των έργων πνευματικής ιδιοκτησίας ξεπερνά τα 5 δις ευρώ( σε περίπτωση που ο τελικός χρήστης θα αγόραζε το προϊόν).
• Από τις ποινικές υποθέσεις που αφορούν υποθέσεις διαδικτυακής πειρατείας ( η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων έχει οδηγηθεί στα κακουργηματικά εφετεία ) έχουν εκδικασθεί μέχρι σήμερα σε Α’ και Β’ βαθμό 5 υποθέσεις στις οποίες υπήρχαν καταδικαστικές αποφάσεις για τους διαχειριστές τους αλλά και για V.I.P μέλη, σε ποινές από 6 μήνες έως και 6 χρόνια.
Αγαπημένο hobby το κατέβασμα ταινίας το Σαββατόβραδο
Με την αύξηση των ταχυτήτων στο Internet στην Ελλάδα, η πειρατεία ταινιών, σειρών και υποτίτλων έγινε ένα αγαπημένο χόμπι για εκατομμύρια χρήστες – έστω και αν πολλοί από αυτούς δεν τις παρακολουθούν ποτέ.
Η πειρατεία οπτικοακουστικών εκπομπών είναι η τελευταία μόδα του internet, καθώς έπρεπε να ωριμάσουν αρκετές τεχνολογίες (broadband συνδέσεις, mp4 αλγόριθμοι, hi-def, vdsl, ισχυροί υπολογιστές).
Κλείνουν τα video club
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται στη χώρα μας μειωμένη ενοικίαση ταινιών σε DVD, με αποτέλεσμα πολλά Video Club να κλείvουν το ένα μετά το άλλο.
«Ο συνδυασμός οικονομικής κρίσης και πειρατείας αποτελειώνει τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις» δηλώνουν στο zougla.gr επιχειρηματίες του κλάδου.
Οι εταιρίες ενοικίασης ταινιών παρόλο που έχουν προβεί σε μείωση των τιμών, δεν πείθουν το κοινό το οποίο κατευθύνθηκε προς την εύκολη λύση, δηλαδή την πειρατεία.
Ουκ ολίγοι κατεβάζουν ταινίες από το διαδίκτυο, τις γράφουν σε δίσκους DVD ή τις βλέπουν online.«Ποιος δίνει πια 1 ή 2 ή 2,50 ευρώ για να δει μια ταινία στο σπίτι;», αναφέρουν χρήστες που κατεβάζουν ταινίες.
Τι αναφέρει ο εκπρόσωπος της IFPI στην Ελλάδα
Σύμφωνα με την IFPI (International Federation of the Phonographic Industry) τα θύματα της παγκόσμιας διαδικτυακής πειρατείας τα τελευταία χρόνια είναι κατά κύριο λόγο οι ανερχόμενοι καλλιτέχνες.
Παλαιότερη μάλιστα έκθεσή της έδειχνε ότι τα έσοδα από τη διανομή ψηφιακής μουσικής αυξήθηκαν κατά 6%, χάρη στις εκατοντάδες υπηρεσίες που έχουν αναπτυχθεί.
Τα νέα μοντέλα αδειοδότησης και διανομής διαμόρφωσαν ένα ποσοστό της τάξης του 29% στις ψηφιακές πωλήσεις των δισκογραφικών, το οποίο θεωρείται ιδιαίτερα μεγάλο άμα συγκριθεί με τα αντίστοιχα 4% για τις εφημερίδες, 2% για τα βιβλία και 1% για τις ταινίες. Οι ψηφιακές πωλήσεις στα παιχνίδια κατέχουν την πρώτη θέση με ποσοστό 39%.
«Δεν υπάρχει κάποια νεότερη έρευνα όσον αφορά την Ελλάδα και την επίδραση της πειρατείας στις ψηφιακές πωλήσεις. Έχουν αναπτυχθεί όμως νέες ψηφιακές υπηρεσίες που μπορούν να βοηθήσουν στην αύξηση των νομίμων εσόδων ψηφιακής πώλησης μουσικής, δηλώνει ο Νίκος Στεφανάκης», τεχνικός προϊστάμενος της IFPI Ελλάδος.«Δεν έχουμε ενθαρρυντική ένδειξη πως ο κόσμος στην Ελλάδα στρέφεται προς τις νόμιμες υπηρεσίες και αυτό πιστεύω ότι δεν είναι θέμα κόστους αλλά θέμα άγνοιας», τονίζει χαρακτηριστικά.
Μουσική βιομηχανία vs πειρατών
Παράλληλα, η μουσική βιομηχανία αντιδρά ενεργά κατά των πειρατών του Internet. Η IFPI έχει δημιουργήσει ένα ειδικό τμήμα κατά της ηλεκτρονικής πειρατείας που χρησιμοποιεί νέες τεχνολογίες αυτοματισμού σε παγκόσμια κλίμακα. Το τμήμα αυτό βοηθά στον εντοπισμό και την προειδοποίηση των πειρατών. Η IFPI υπολογίζει ότι οι ενέργειές του οδήγησαν στην κατάργηση τουλάχιστον 15.000 παράνομων ιστοσελίδων που περιείχαν πάνω από 3 εκατομμύρια πειρατικά αρχεία μουσικής.
Γιατί τελικά ο κόσμος κατεβάζει ταινίες;
Έρευνα που διεξήχθη το 2014 σε 10 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις προτιμήσεις των πολιτών τους και τις συνήθειες στην θέαση ταινιών, έδειξε πως το 70% κατεβάζει ή βλέπει μέσω streaming δωρεάν (παράνομα ή νόμιμα) ταινίες εξαιτίας της μη ύπαρξης εναλλακτικών νόμιμων τρόπων θέασης τους, του υψηλού κόστους και της δυσκολίας πρόσβασης σε κατάλληλη αίθουσα.
Οι σχεδόν 5.000 συμμετέχοντες στην έρευνα από τις χώρες Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Γερμανία, Πολωνία, Κροατία, Ρουμανία, Λιθουανία και Δανία, φανέρωσαν πως το υψηλό κόστος, η δυσκολία πρόσβασης σε αίθουσα και οι λίγες νόμιμες επιλογές τους ωθούν να κατεβάζουν σε μεγάλο ποσοστό τις ταινίες που τους ενδιαφέρουν.
Τα κύρια αποτελέσματα της έρευνας:
-Το 97% των Ευρωπαίων παρακολουθούν ταινίες τουλάχιστον περιστασιακά.
-Η Ευρώπη παράγει πάνω από 1.000 ταινίες κάθε χρόνο, αλλά οι περισσότερες προβάλλονται μόνο στη χώρα παραγωγής τους, ενώ σχετικά λίγες είναι οι ταινίες που προβάλλονται στο εξωτερικό.
-Το 68% των ερωτηθέντων τηλεφορτώνουν ταινίες δωρεάν και 55% βλέπουν ταινίες μέσω μετάδοσης συνεχούς ροής στον υπολογιστή τους ή σε άλλη συσκευή χειρός.Όσοι τηλεφορτώνουν ταινίες δωρεάν είναι συνήθως νέοι, μορφωμένοι και κάτοικοι αστικών περιοχών, είναι άνθρωποι που τους αρέσει ο κινηματογράφος και ενδιαφέρονται για διάφορα είδη ταινιών, αλλά τους απασχολεί το κόστος και η περιορισμένη επιλογή των νόμιμα προσφερόμενων ταινιών.
-Το 14% των ερωτηθέντων δεν έχουν πρόσβαση σε κινηματογράφο σε απόσταση μικρότερη των 30 λεπτών από το σπίτι τους.Το ποσοστό αυτό φτάνει το 37% στη Ρουμανία, το 27% στη Λιθουανία και το 16% στην Κροατία.
-Οι ευρωπαϊκές ταινίες θεωρείται ότι χαρακτηρίζονται από πρωτοτυπία και προκαλούν προβληματισμό, αλλά το κοινό αντιμετωπίζει κριτικά τα σενάρια που είναι «αργά ή βαριά».
-Οι περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν την ταινία που θα δουν μόλις πριν φύγουν για το σινεμά, ενώ τα τρέιλερ αποτελούν το καλύτερο εργαλείο μάρκετινγκ.
-Οι υπερσυνδεδεμένοι και παθιασμένοι με το σινεμά (24% των ευρωπαίων θεατών) ανήκουν συνήθως στη γενιά της ψηφιακής εποχής και είναι κυρίως άντρες και νεαροί ενήλικες. Ζουν κυρίως σε αστικές περιοχές, ασχολούνται πολύ με τα μέσα ενημέρωσης και τον πολιτισμό και είναι πολύ καλά εξοπλισμένοι όσον αφορά τα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας.
