Συνέντευξη: Σωτήρης Σκουλούδης
Ο Γρηγόρης Ζαρκάδας, μετανάστης στη Γερμανία από την πρώτη «φουρνιά» της δεκαετίας του 1950, κατέληξε μετά από 60 χρόνια να τιμάται με μια πολύ σημαντική διάκριση από το γερμανικό κράτος, το οποίο του προσέφερε το παράσημο του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας.
Ο λόγος είναι η μεγάλη του υποστήριξη σε μετανάστες πολλών εθνικοτήτων και η συνεισφορά του στην ομαλή τους ενσωμάτωση στη γερμανική κοινωνία, η οποία ας μην ξεχνάμε ότι κάποτε δεν ήταν καθόλου φιλική σε αυτούς. Κοινωνικός λειτουργός και συνδικαλιστής επί σειρά δεκαετιών στη Φρανκφούρτη, «όπου διαμένουν 170 διαφορετικές εθνικότητες», συνέκρινε μιλώντας στο zougla.gr τις συνθήκες στη δεύτερη πατρίδα του για τους Έλληνες που μεταναστεύουν εκεί τότε και σήμερα.
(Από την ομιλία του Γρηγόρη Ζαρκάδα στην πρόσφατη βράβευσή του)
«Χρειάζεται αντικειμενικότητα και ψυχραιμία και από τις δύο πλευρές», επισημαίνει σχετικά με τις «προβληματικές» σχέσεις Ελλάδας και Γερμανίας αναφορικά με τα δημοσιεύματα στον Τύπο των δύο χωρών, τονίζοντας ότι υποστηρικτές της χώρας μας για το ζήτημα των αποζημιώσεων υπάρχουν και εκεί…
Κύριε Ζαρκάδα, πώς θα συγκρίνατε τις συνθήκες που συναντήσατε εσείς όταν φτάσατε στη Γερμανία, για μια καλύτερη ζωή, σε σχέση με αυτές που αντιμετωπίζουν τα σημερινά ελληνόπουλα που ακολουθούν την ίδια διαδρομή με εσάς, 50 χρόνια μετά;
Η μετανάστευση πριν από 50 χρόνια στηριζόταν σε μια συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών. Η επιλογή του ελληνικού εργατικού δυναμικού στηριζόταν στα γραφεία εργασίας των μεγάλων ελληνικών πόλεων. Σήμερα η ταλαιπωρία με την ελληνική πελατοκρατία και γραφειοκρατία μέχρι να πάρεις το «χρυσό συμβόλαιο εργασίας» δεν υπάρχει πλέον. Αντικαταστάθηκε από την ελεύθερη διακίνηση πολιτών στις χώρες της Ε.Ε. Τότε, η πλειοψηφία των μεταναστών ήταν ανειδίκευτοι ή αμόρφωτοι. Αυτό έχει αλλάξει πλέον. Τα σημερινά ελληνόπουλα της κρίσης που αναζητούν εδώ την τύχη τους έχουν πανεπιστημιακή μόρφωση κι αυτό είναι πολύ σπουδαίο.
Τεράστια εξέλιξη υπάρχει και στη μεταναστευτική πολιτική της Γερμανίας. Τότε βασιζόταν σε έναν «χιτλερικό» νόμο, σήμερα όμως σε μια συνταγματικά κατοχυρωμένη νομοθεσία. Έχουν αλλάξει ριζικά οι προθέσεις της χώρας για την αντιμετώπιση των μεταναστών. Τότε υπήρχε μεγάλη ταλαιπωρία για την ανανέωση της άδειας παραμονής, σήμερα αρκεί μια βεβαίωση από τον εργοδότη. Τώρα τους παράσχονται όλα τα δικαιώματα που έχουν και οι γερμανοί πολίτες.
(Ο Γρηγόρης Ζαρκάδας ανέπτυξε πλούσια συνδικαλιστική δράστη στη Φρανκφούρτη)
Σήμερα οι Έλληνες μετανάστες βρίσκουν εδώ μια οργανωμένη κοινότητα της ομογένειας, με συλλόγους, ενορίες, αθλητικές ομάδες, συγκροτήματα, ελληνικά καταστήματα, ακόμα και γιατρούς ή δικηγόρους. Αυτά δεν υπήρχαν στην εποχή μας όταν υπήρχε φόβος, καχυποψία, περιέργεια από το γερμανό συμπολίτη προς τους ξένους. Σήμερα δεν υπάρχει προκατάληψη για τους Έλληνες γιατί γνωρίζουν πολλά για αυτούς.
Βοηθάει η ελληνική ομογένεια τους… νεοφερμένους; Οι παλαιότεροι, σκέφτονται την επιστροφή;
Με το που φτάσει ο Έλληνας εδώ, από το αεροδρόμιο θα συναντήσει ελληνικά μαγαζιά και εκεί θα τον βοηθήσουν και θα τον ενημερώσουν. Φυσικά αυτό δεν συνέβαινε στις μέρες μας. Τότε πηγαίναμε κατευθείαν στα γερμανικά εργοστάσια και μέναμε σε κατοικίες εκεί. Πολλοί συμπατριώτες μας έχουν βρει δουλειά με τη βοήθεια των συλλόγων μας.
Όποιος θα θελήσει σήμερα να γυρίσει στην Ελλάδα θα το κάνει μόνο αν είναι εξασφαλισμένος, όπως εγώ που είμαι συνταξιούχος. Κάποιος οικογενειάρχης για να πει ότι θα επιστρέψει, θα το σκεφτεί πολλές φορές, γιατί φοβάται ποια θα είναι η εξέλιξη. Η κρίση έχει φοβίσει τον ελληνισμό του εξωτερικού.
Πώς κρίνετε την κατάσταση στην Ελλάδα, δεδομένης και της ιδιαίτερης σχέσης αλλά και τις εντάσεις μεταξύ της χώρας μας και της Γερμανίας, με την Ελλάδα να αποτελεί συχνά πρωτοσέλιδο στον γερμανικό τύπο και μάλιστα πολλές φορές με σχόλια υποτιμητικά και προσβλητικά για το λαό μας;
Αυτό είναι μια πολύ μεγάλη συζήτηση που πρέπει να γίνει και δυστυχώς μένουμε στον λαϊκισμό, όπως και στα διάφορα δημοσιεύματα, κυρίως δεξιών εφημερίδων, όπως με το «βρώμικο χέρι» της Αφροδίτης του Focus, αλλά υπάρχουν και πολλά αντικειμενικά άρθρα και εκτιμήσεις που έχουν προσπαθήσει να δώσουν μια καλή εικόνα στον Γερμανό πολίτη για το τι είναι η κρίση στην Ελλάδα και πώς την αντιμετωπίζει.
Οι ίδιοι οι πολίτες, οι οπισθοδρομικοί θα έλεγα εγώ, είναι ενάντια και μας θεωρούν τεμπέληδες. Ένα μεγάλο ποσοστό όμως ξέρει ότι δεν φταίει μόνο η χώρα μας για την κρίση αλλά και η Ε.Ε. και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί. Η όλη κατάσταση έχει και θετικό αντίκτυπο στον τουρισμό όμως –φέτος είχαμε πολλούς περισσότερους Γερμανούς τουρίστες.
Να εξετάσουμε όμως και τον ελληνικό τύπο, στον οποίο επίσης είχαμε πολλά δημοσιεύματα. Πάντα προσπαθούσαμε να βρούμε αποδιοπομπαίους τράγους για τα λάθη μας και τώρα λέμε φταίνε οι Γερμανοί. Ας κοιτάξουμε λίγο να δούμε τι γίνεται και εδώ. Ο «χιτλερικός μανδύας» που αποδίδουμε στη Μέρκελ ή στο Σόιμπλε δεν είναι καλύτερος από το βρώμικο χέρι της Αφροδίτης στο Focus, έτσι δεν είναι; Πρέπει να βλέπουμε κάποια πράγματα αντικειμενικότερα.
(Σε ευρωπαϊκό συνέδριο στην Κομοτηνή για θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης)
Το ζήτημα των κατοχικών αποζημιώσεων, απασχολεί καθόλου τους Γερμανούς;
Ένα μικρό ποσοστό μόνο Γερμανών μιλάει για αποζημιώσεις προς την Ελλάδα γιατί είναι ένα θέμα που κουράζει και λίγο ταμπού… Υπάρχει όμως μια μερίδα Γερμανών, κυρίως συνδικαλιστών, που θέτουν το θέμα αυτό και θεωρούν ότι θα έπρεπε να έχει ήδη λυθεί και να μη μένει η Γερμανία στη θεωρία της ότι ένα ποσοστό των αποζημιώσεων έχει έρθει με άλλη μορφή στην Ελλάδα, όπως έγινε και με τη συμφωνία για την έλευση εργατικού δυναμικού στη Γερμανία μετά τον πόλεμο. Σε κάθε περίπτωση όμως δεν θα έπρεπε να το λένε αυτό, γιατί ότι και να έχουν δώσει αυτό δεν αποτελεί παρά ένα μικρό ποσοστό αυτών που οφείλουν προς τη χώρα μας.
Πρόσφατα τιμηθήκατε με μια πολύ σημαντική διάκριση από το γερμανικό κράτος, σχετικά με τις ενέργειες σας για τη βοήθεια σε μετανάστες καθώς και για τη δημιουργία «γεφυρών» μεταξύ των πολιτισμών. Ποια ήταν η συνεισφορά σας και ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε;
Η συνεισφορά είναι συνδικαλιστική, πολυπολιτισμική, πολιτική, αυτοδιοικητική, γιατί ήμουν και στο προεδρείο της δημοτικής αρχής της Φρανκφούρτης, αλλά και επαγγελματική, καθώς σαν κοινωνικός λειτουργός είχα δραστηριοποιηθεί στον τομέα της κοινωνικής εργασίας. Ιδιαίτερα στον τομέα της αυτό-οργάνωσης των αλλοδαπών και κυρίως των Ελλήνων. Στη Φρανκφούρτη έχουμε 170 διαφορετικές εθνικότητες που εργάζονται εδώ.
Μετά των ένωση των δύο Γερμανιών είχαμε έξαρση του ρατσισμού. Τότε ήμουν πρόεδρος της επιτροπής για τους αλλοδαπούς στη Φρανκφούρτη και καταφέραμε να μην υπάρξει καθόλου ξενοφοβική και ρατσιστική δραστηριότητα στην περιοχή μας.
Βοηθήσαμε στην οργάνωση των αλλοδαπών, μαζί με προοδευτικούς Γερμανούς και καταφέραμε η συμβίωση των ξένων και των Γερμανών να είναι πολύ καλή και καθόλου προβληματική.
Πώς σχολιάζετε την πρόσφατη δήλωση της γερμανίδας καγκελαρίου, ότι «η πολυπολιτισμικότητα έχει αποτύχει»;
Είναι ανεύθυνη και ατυχής αυτή η θέση. Προσωπικά δεν με εκπλήσσει γιατί ξέρω την πολιτική των κομμάτων. Είναι συνέχεια της συντηρητικής πολιτικής που ακολουθεί το κόμμα της, με κατάλοιπα από τη χιτλερική περίοδο. Η αλλαγή της νομοθεσίας για την υπηκοότητα είναι μια αφετηρία που δίνει δικαιώματα στον ξένο, καθώς τώρα αναγνωρίζεται η διπλή υπηκοότητα. Με τη θέση της αυτή η κυρία Μέρκελ δεν βοηθάει στη σημερινή κατάσταση με τους αλλοδαπούς.
Το μεταναστευτικό πρόβλημα θα απασχολεί όλο και περισσότερο την Ευρώπη και θεωρώ σωστό ότι η ελληνική προεδρία της Ε.Ε. το θέτει στην πρώτη γραμμή των προτεραιοτήτων.
Ακούστε τη συνέντευξη που παραχώρησε ο Γρηγόρης Ζαρκάδας στο zougla.gr :
