Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, με αφορμή την 45η επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, διοργάνωσε εκδήλωσε σήμερα Παρασκευή 16 Νοεμβρίου 2018, στο αμφιθέατρο της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων (ΣΣΕ) στη Βάρη.
Παρέστησαν ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Άμυνας Παναγιώτης Ρήγας, ο Αρχηγός ΓΕΣ Αντιστράτηγος Αλκιβιάδης Στεφανής, εκπροσωπώντας και τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ, ο Αρχηγός ΓΕΑ Αντιπτέραρχος (Ι) Χρήστος Χριστοδούλου, ο Υπαρχηγός ΓΕΝ Υποναύαρχος Ιωάννης Παξιβανάκης ΠΝ ως εκπρόσωπος του Αρχηγού ΓΕΝ και η Ειδική Γραμματέας του ΥΠΕΘΑ Καλλιόπη Παπαλεωνίδα. Επίσης αξιωματικοί των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων και εκπρόσωποι του εκπαιδευτικού προσωπικού των Στρατιωτικών Σχολών.
Παρόντες στην εκδήλωση ήταν περισσότεροι των 1.000 σπουδαστών των Ανωτάτων Στρατιωτικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και των Ανωτέρων Στρατιωτικών Σχολών Υπαξιωματικών του Νομού Αττικής (Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, Σχολή Ικάρων, Σχολή Αξιωματικών Νοσηλευτικής, Σχολές Μονίμων Υπαξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού και της Πολεμικής Αεροπορίας).
Παρευρέθηκαν ως τιμώμενα πρόσωπα συγγενείς στρατιωτικών που διώχθηκαν-βασανίστηκαν στη διάρκεια της δικτατορίας 1967-1974.
– Από την οικογένεια του αείμνηστου επίτιμου Αντιστράτηγου Σπυρίδωνος Μουστακλή, η σύζυγός του Χριστίνα Μουστακλή.
– Από την οικογένεια του αείμνηστου Ναυάρχου Νικολάου Παππά, η σύζυγός του Πούπα Παππά και ο γιός του Αντιναύαρχος ε.α. Βελισσάριος Παππάς.
– Από την οικογένεια του αείμνηστου επίτιμου Πτεράρχου Νικολάου Στάπα, η σύζυγός του Αικατερίνη Στάπα.
Την εκδήλωση άνοιξε ο Διοικητής της ΣΣΕ Υποστράτηγος Χαράλαμπος Λαλούσης, αναφέρθηκε στο νόημα της επετείου και καλωσόρισε τους παρευρισκομένους.
Κεντρικοί ομιλητές ήταν:
Ο Παναγιώτης Ρήγας, Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Άμυνας, με θέμα ομιλίας «Το επίκαιρο του μηνύματος της εξέγερσης του Πολυτεχνείου».
Ο Δημήτριος Αλευρομάγειρος, Αντιστράτηγος ε.α., επίτιμος Γενικός Επιθεωρητής Στρατού, υπηρέτησε στην Κύπρο το 1964 και το 1974 και έλαβε μέρος στην αντίσταση κατά των Τούρκων εισβολέων ως Διοικητής του 336 Τάγματος και έχει διατελέσει Διοικητής σε σειρά Μονάδων και Σχηματισμών, με θέμα ομιλίας «Η 45η επέτειος του Πολυτεχνείου. Διαχρονική αξία της εξέγερσης. Άγνωστες πτυχές της αντίστασης στρατιωτικών κατά της δικτατορίας».
Ο Τάσος Σακελλαρόπουλος, ιστορικός, υπεύθυνος του Ιστορικού Αρχείου του Μουσείου Μπενάκη και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων της Βουλής των Ελλήνων για το φάκελλο της Κύπρου, με θέμα ομιλίας «Ο Φάκελλος της Κύπρου και η στρατιωτική δικτατορία. Οι συνέπειες του πολιτικού ρόλου του Στρατού».
Κατά το άνοιγμα της εκδήλωσης τονίστηκε:
«Τιμάμε σήμερα την 45η επέτειο της φοιτητικής-νεανικής εξέγερσης του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973, που κορυφώθηκε με τη βίαιη καταστολή και την εισβολή του άρματος μάχης στον προαύλιο χώρο του ιδρύματος τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου 1973.
Μια εκδήλωση τιμής και μνήμης που εκπέμπει ένα διαχρονικό μήνυμα Δημοκρατίας και Ελευθερίας. Τιμάμε όλους τους αγωνιστές της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας, και πρώτα αυτούς που πρόταξαν τα στήθη τους και πρόσφεραν και την ίδια τη ζωή τους. Όλους αυτούς που αντιστάθηκαν σ’ ένα ανελεύθερο καθεστώς που επιβλήθηκε δια της βίας των όπλων που κατείχαν ορισμένοι επίορκοι».
Μετά τις ομιλίες έγινε προβολή ντοκιμαντέρ που αναφέρεται στην εξέγερση του 1973 και ακολούθησε η απονομή τιμητικών πλακετών.
Ακολουθεί το κείμενο της ομιλίας του ΑΝΥΕΘΑ Παναγιώτη Ρήγα:
«Κύριοι Αρχηγοί, κύριοι ομιλητές, Συγγενείς των διωχθέντων από το δικτατορικό καθεστώς της περιόδου 1967-1974, αγαπητοί προσκεκλημένοι, Σπουδαστές των Ανώτατων και Ανώτερων Στρατιωτικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων των Ενόπλων Δυνάμεων, ευχαριστώ πολύ για την παρουσία σας.
Πριν από ο,τιδήποτε άλλο, θα ήθελα να καταθέσω πως συνιστά μεγάλη τιμή για μένα, με αφορμή την επέτειο της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973, να έχω την ευκαιρία να διατυπώσω ορισμένες σκέψεις ενώπιον ενός τόσο ιδιαίτερου και εκλεκτού κοινού.
Προφανώς δεν ήμουνα πάντα Υπουργός, ούτε η θέση αυτή αποτέλεσε ποτέ σκοπό στην προσωπική μου διαδρομή, προέκυψε. Η προσωπική μου επιλογή στον επαγγελματικό τομέα με έστρεψε στον χώρο της εκπαίδευσης. Από εκεί προέρχομαι και εκεί ανήκω ακόμη και σήμερα, πέρα από τα νέα καθήκοντα που είχα την τιμή να μου εμπιστευθεί ο πρωθυπουργός.
Το γεγονός αυτό λοιπόν, μου επιτρέπει να νιώθω οικεία σε χώρους σαν και αυτόν που βρισκόμαστε, σε αίθουσες και κτίρια όπου συντελείται η εκπαιδευτική διαδικασία των αυριανών αξιωματικών και υπαξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεών μας.
Όπως επίσης, μου επιτρέπει να αντιλαμβάνομαι τις ιστορικές επετείους, τις εθνικές ή τις θρησκευτικές εορτές, ως αφορμή για ενδιαφέρουσες συζητήσεις, μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών.
Συζητήσεις, που σπάνια δίνεται η δυνατότητα να αναπτύσσονται εντός του καθημερινού προγράμματος διδασκαλίας.
Θεωρώ πως είναι υποχρέωση του καθενός και της καθεμιάς μας κάθε τέτοια μέρα, αλλά και σε κάθε ιστορική επέτειο, να συλλογιζόμαστε το ιστορικό γεγονός, αυτό καθ’ εαυτό.
Εάν γνωρίζουμε λίγα για αυτό, να αναζητούμε πηγές, να διαβάζουμε, είναι μια ευκαιρία να μαθαίνουμε περισσότερα.
Συχνά, στις Επετείους της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου του 1973, γίνεται λόγος για το διαχρονικά επίκαιρον των μηνυμάτων που κουβαλά μέσα στον χρόνο.
Καταβάλλεται προσπάθεια να εντοπιστεί η αναλογία των συνθημάτων που ακούγονταν εκείνες τις μέρες, στο σήμερα. “Δεν θα περάσει ο φασισμός”, “Κάτω η χούντα”, “Ψωμί Παιδεία Ελευθερία” ήταν μεταξύ των συνθημάτων αυτών.
Συνθήματα που και στη σημερινή συγκυρία, κάθε άλλο παρά κενά περιεχομένου είναι.
Βρίσκουν αναφορά στην εμπέδωση και τη διεύρυνση της δημοκρατίας στην χώρα, στην υπεράσπιση του κοινωνικού κράτους, στην αποκατάσταση της κοινωνικής συνοχής, στην παραγωγική και θεσμική ανασυγκρότηση της χώρας, την επάνοδο της Ελλάδας σε συνθήκες λαϊκής κυριαρχίας.
Σε όλα αυτά που περιορίστηκαν ασφυκτικά τα τελευταία χρόνια από τα μνημόνια και το καθεστώς της επιτροπείας. Ταυτόχρονα, εκφράζουν απολύτως σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες και αναγκαιότητες για την περιθωριοποίηση του φασισμού, του ρατσισμού και του λαϊκισμού, που βλέπουμε να σηκώνουν κεφάλι στην Ευρώπη.
Δίνουν φωνή στο δικαίωμα όλων, και ιδιαίτερα της νέας γενιάς, στη μόρφωση, τη δουλειά και την αξιοπρέπεια. Σήμερα η ανεργία πλήττει κυρίως την νεολαία, υπάρχει ανάγκη για δουλειά, για πλήρη και καλά αμειβόμενη απασχόληση, με εξασφαλισμένα εργασιακά δικαιώματα.
Την ίδια στιγμή, με την ταχύτατη εξέλιξη της τεχνολογίας και την είσοδο της ρομποτικής σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας να απειλεί να ανατρέψει εργασιακές ισορροπίες δεκαετιών, το αίτημα για ολόπλευρη και κατά το δυνατόν χωρίς κάθε είδους φραγμούς μόρφωση και για διεύρυνση των επιστημονικών πεδίων παραμένει περισσότερο επίκαιρο από ποτέ.
Μόνο έτσι θα καταστεί εφικτή η αποτελεσματική αντιμετώπιση των σύγχρονων και πολυεπίπεδων προβλημάτων που διαρκώς προκύπτουν και θα προκύψουν και στο μέλλον.
Τα παραπάνω, για να εξασφαλιστεί ότι θα γίνουν και ότι διαρκώς θα προάγονται σε δικαιώματα του καθενός, προκειμένου να υπάρχει η αξίωση όλοι να μετέχουν σε αυτά, απαιτείται να αναπτυχθούν εντός ενός πλαισίου που θα επιτρέπει την ελεύθερη έκφραση, την ελεύθερη πρόσβαση και διακίνηση της πληροφορίας, την κριτική σκέψη.
Διαφορετικά όλα ματαιώνονται. Να λοιπόν και η αυταπόδεικτη διαχρονικότητα του αιτήματος για Ελευθερία, που βρίσκει γόνιμο έδαφος και στη σημερινή συγκυρία.
Και θα μου επιτρέψετε σε αυτό το σημείο, ιδιαίτερα για το αγαθό της ελευθερίας, να σας αναπτύξω ένα συλλογισμό. Ένα συλλογισμό που αφορά το τι συνέβη τότε, ωστόσο η ισχύς του παραμένει αναλλοίωτη μέσα στο χρόνο και βρίσκει εφαρμογή στο σήμερα.
Δεν είναι λίγες οι φορές που έχει ακουστεί δημοσίως η ιστορική ανακρίβεια περί οικονομικών θαυμάτων την περίοδο της δικτατορίας.
Όταν όμως δεν υπάρχει ελευθερία στη δράση και δεν δίνεται η δυνατότητα σε όλους να είναι κοινωνοί στην εξέλιξη και στα όσα απορρέουν από αυτή, τότε η οικονομική πρόοδος που αποτυπώνεται δεν αφορά το σύνολο της κοινωνίας, παρά μόνο τους ολίγους και “εκλεκτούς” που συμμετέχουν ενεργά στην οικονομική ζωή ενός τόπου.
Με δεδομένη δε την ύπαρξη των αποκλεισμών, οι οποίοι παράγουν διακρίσεις και ανισότητα, η δίκαιη κατανομή των πόρων αλλά και των καρπών της παραγωγής προς τον λαό και την κοινωνία αποτελεί αδειανό πουκάμισο, κενό γράμμα.
Καλό είναι λοιπόν, όταν πληροφορούμαστε πως μία οικονομία ευημερεί, όταν ακούμε για αριθμούς που ανθίζουν, να αναζητούμε, και μέσα από τους οικονομικούς δείκτες που αποτυπώνουν αυτή την ευημερία, πόσο δίκαιη είναι η κατανομή του πλούτου, να προσπαθούμε να εξακριβώσουμε εάν η παραγωγή και η διανομή του αφορά το σύνολο της κοινωνίας.
Προτού καταλήξουμε σε βιαστικά συμπεράσματα, ας αναρωτηθούμε: Υπήρχαν αποκλεισμοί στην οικονομική δραστηριότητα επί χούντας; Πώς κατανέμονταν ο παραγόμενος πλούτος της, ποια ήταν τα όρια της οικονομικής δραστηριότητας στη διεθνώς απομονωμένη από τα δημοκρατικά και οικονομικά ανεπτυγμένα κράτη Ελλάδα;
Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά είναι απαραίτητες, πριν καταλήξουμε σε αβασάνιστα συμπεράσματα περί οικονομικών θαυμάτων και σε παρόμοιες ιστορικές διαστρεβλώσεις.
Η Ελευθερία εν τέλει αναδεικνύεται, λόγω του περιεχομένου της και των εγγυήσεων που παρέχει για δίκαιη οργάνωση των κοινωνιών, σε υπέρτατη ηθική αξία.
Έτσι λοιπόν, δικαιολογημένα καταλήγουμε να λέμε, πως, όταν γίνεται λόγος για την πρόοδο του ανθρώπινου είδους μέσα στους αιώνες, ουσιαστικά δεν αναφερόμαστε στην φυσική ιστορία, στην με βιολογικούς όρους εξέλιξη του ανθρώπινου είδους.
Ο λόγος γίνεται για την ηθική ιστορία των ανθρώπων που έχουν ενωθεί επί της γης σε κοινωνίες και κατανέμονται σε εθνότητες.
Πρόοδος είναι τα βήματα που κάνουμε προς τα εμπρός και οπισθοδρόμηση η υπαναχώρηση από τα κεκτημένα.
Είναι λοιπόν αναχρονισμός ασυγχώρητος, εάν φαντάζεται κανείς ή πιστεύει πως με τον όρο Δημοκρατία αναφερόμαστε σε κάποια μόνο τυπικά χαρακτηριστικά, όπως ορισμένα πολιτικά δικαιώματα(πχ καθολικότητα ψήφου), ορισμένη πολιτειακή οργάνωση (στην περίπτωση της χώρα μας, το αβασίλευτο του πολιτεύματος), εναλλαγή εκλεγμένων κυβερνήσεων.
Δεν κληρονομήσαμε και δεν νομιμοποιούμαστε να κληροδοτήσουμε κάτι τέτοιο.
Το κεκτημένο της Δημοκρατίας αφορά πολλά περισσότερα και είναι ασυγχώρητο να μην το γνωρίζουμε εμείς οι Έλληνες. Για τους προγονούς μας η συμμετοχή στην πολιτική ζωή εθεωρείτο προνόμιο και ιδιαίτερο γνώρισμα του ελεύθερου ανθρώπου.
Ήταν εκείνοι οι οποίοι εφάρμοσαν οποιοδήποτε πολίτευμα θα μπορούσε να υλοποιήσει ή να φαντασθεί κάνεις και παραμένοντας ανικανοποίητοι…
…κατέληξαν, μόνοι αυτοί μεταξύ των πολιτισμένων λαών του Αρχαίου κόσμου, στη συγκρότηση της πολιτικής φιλοσοφίας και μέσα από αυτή στην επιλογή του πολιτεύματος της Δημοκρατίας.
Προϋπόθεση αυτού του Δημοκρατικού πολιτεύματος, είναι το ξερίζωμα από τη ψυχή των ανθρώπων κάθε υποτέλειας, η καλλιέργεια ελεύθερης πολιτικής σκέψης, η τόνωση του συναισθήματος της ευθύνης των πολιτών για τη τύχη του κράτους.
Δεν είναι υπερβολή να ισχυριστούμε πως η γένια του Πολυτεχνείου είχε κεκτημένο αυτό το πολιτικό όραμα. Έχουμε χρέος να θυμόμαστε, αλλά και υποχρέωση να συνεχίζουμε τον αγώνα.
Ειδικά στις μέρες μας είναι υποχρέωσή μας να μας βρουν απέναντί τους, οι διάφοροι νοσταλγοί της χούντας, ακροδεξιοί, ρατσιστές, οι θιασώτες του αυταρχισμού και της αναθεώρησης της Ιστορίας, που προβάλλουν ξανά από το σκοτάδι του παρελθόντος, κηρύσσοντας το μίσος τους για ο,τιδήποτε προοδευτικό ή διαφορετικό με αυτούς.
Διότι η απάντηση στις υπαρκτές δυσλειτουργίες και παθογένειες της δημοκρατίας δεν είναι η προσφυγή στο αντίθετο, στην τυραννία. Αυτό ακριβώς συνιστά την επιτομή του λαϊκισμού, η συκοφάντηση της δημοκρατίας.
Η απλούστευση της ερμηνείας των γεγονότων, η επιβολή πως η αλήθεια, πως η κατοχή της αλήθειας είναι προνόμιο κάποιον λίγων, αποτελεί ένα είδος σύγχρονου κυνισμού που, ακριβώς όπως ο ολοκληρωτισμός, απαγορεύει τη συζήτηση, μολύνει τις σχέσεις των ανθρώπων και διαστρέφει όλη την ανθρωπινή συμβίωση.
Οι θεσμοί της δημοκρατίας επιτρέπουν να αντιστεκόμαστε, να αντιμετωπίζουμε τον κίνδυνο, μας εκχωρούν το δικαίωμα να ασκούμε κριτική, την αναδεικνύουν σε ζωτική ανθρώπινη δραστηριότητα, καθόσον και οι ίδιοι είναι ένας ζωτικός όρος ύπαρξης της δημοκρατίας και της ανθρώπινης ζωής.
Ο λόγος γίνεται για ιδανικά, για ηθικές αξίες. Διαφορετικά, δεν θα έβρισκαν τη δύναμη κορίτσια και αγόρια τον Νοέμβριο του 1973, αλλά και όσοι αντιστάθηκαν κατά τη διάρκεια της επτάχρονης χούντας, να αντιταχθούν σε ένα δικτατορικό καθεστώς που προέταξε απέναντι οπλισμένους άνδρες και άρματα μάχης.
Όποιος δεν κατανοεί πως ηθική και Δημοκρατία πηγαίνουν χέρι – χέρι, προφανώς δεν έχει ποτέ επικοινωνήσει με όσα νοηματοδοτεί η έννοιά της.
Αγνοεί την καταγωγή της, τους αγωνιστές της, τους ήρωές της, όσους θυσιάστηκαν για αυτήν. Πολύ περισσότερο αγνοεί την σύγχρονη Ελληνική Ιστορία, που είναι γεμάτη με τέτοιες μικρές και μεγάλες ιστορίες απλών καθημερινών συμπατριωτών μας, οι οποίοι κοσμούν σήμερα το πάνθεον των Ηρώων και μας κάνουν εθνικά υπερήφανους.
Το «Πολυτεχνείο» ως γεγονός, είναι πολλά περισσότερα από τα όσα διαδραματίστηκαν το τριήμερο κατά τα μέσα του Νοέμβρη του 1973, το βράδυ 16 προς 17 του μήνα, όταν ένα άρμα μάχης έριξε την κεντρική πύλη του ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου με όσα επακολούθησαν.
Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί εκείνο το βράδυ υπήρχαν άρματα μάχης στο κέντρο της Αθήνας;
Ήταν απαραίτητη άραγε η τεθωρακισμένη προστασία απέναντι στα νεράντζια που πέταγαν οι φοιτητές; Έτσι ξεκίνησε στις 14/11 η Εξέγερση, με νεράντζια.
Η Εξέγερση, όχι η εναντίωση προς τη δικτατορία, αυτή είχε προ πολλού ξεκινήσει, και μέρα με τη μέρα μεγάλωνε, γιατί η ζωή τότε ήταν ανυπόφορη.
Αναρωτηθήκατε εάν οι ερπύστριες στα άρματα τοποθετούνται για να γκρεμίζουν τις πόρτες των Πανεπιστημίων; Αυτός είναι ο σκοπός τους; Οι Έλληνες στρατιωτικοί εκπαιδεύονται για να εισβάλλουν σε καταλήψεις άοπλων φοιτητών;
Προφανώς και Όχι. Τι δουλειά είχε εκείνο το βράδυ στην Πατησίων ο στρατός λοιπόν; Γιατί κάποιοι του έδωσαν την εντολή να εκκενώσει το Πολυτεχνείο;
Ποιος ήταν ο κίνδυνος; Πως μπορεί μια ομάδα άοπλων νέων ανθρώπων, φοιτητών, εργαζομένων, μαθητών να αποτελεί κίνδυνο; Και για ποιον εντέλει ήταν τόσο μεγάλος κίνδυνος;
Διασώθηκε ή όχι η τιμή των Ένοπλων Δυνάμεων εκείνο το βράδυ, έστω την ύστατη στιγμή, με την εκδήλωση ανθρωπισμού που επέδειξε η πλειοψηφία των τμημάτων που κλήθηκαν να επιχειρήσουν; Πρόκειται για ιστορικό γεγονός, που έχουν υπογραμμίσει όλοι οι αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων.
Από αυτές τις απλές ερωτήσεις εάν ξεκινήσει κάποιος να απαντά, τότε θα μάθει τι σημαίνει χούντα.
Τι σημαίνει φασισμός, τι σημαίνει να φοβάσαι τον γείτονα σου, να προσέχεις πως κοιτάς, τι κοιτάς, τι ακούς, τι διαβάζεις, τι τραγουδάς, πού και πότε τραγουδάς.
Τότε θα μάθεις τι έζησε ο τόπος, η Ελλάδα μας για επτά χρόνια, από το 1967 έως το 1974, για τους νεκρούς του Πολυτεχνείου, για το πώς έγινε η εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο.
Θα μάθεις πως περισσότερο πατριώτης από σένα δεν εκείνος που το φωνάζει, αυτοί που κραυγάζουν είναι και οι πιο επικίνδυνοι. Το έχει αποδείξει η Ιστορία, υπαίτιοι των εθνικών μας τραγωδιών ήταν εκείνοι που μοίραζαν πιστοποιητικά εθνικών φρονημάτων.
Ξέρουμε όλοι μας πολύ καλά ότι, παρά την αιματηρή της κατάληξη, παρά τους δεκάδες νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες, δεν ήταν η εξέγερση του Νοέμβρη του 73 που έριξε άμεσα τη χούντα.
Το Πολυτεχνείο όμως έβαλε αποφασιστικά τη σφραγίδα του στις πολιτικές εξελίξεις της επόμενης περιόδου.
Κανείς δεν φανταζόταν λίγους μήνες πριν την εξέγερση, ότι ο ελληνικός λαός, με πρωτοπόρα τη νεολαία, θα έρχονταν σε κατά μέτωπο αντιπαράθεση με το καθεστώς των Συνταγματαρχών.
Και κανείς δεν φανταζόταν ότι λίγους μήνες μετά, το χουντικό καθεστώς σε συνθήκες πλήρους απομόνωσης, μετά την ωμή καταστολή του Νοέμβρη, και βεβαρημένο από το εθνικό έγκλημα που διέπραξε στην Κύπρο, θα υποχωρούσε για να ανοίξει τον δρόμο σε ένα πραγματικά δημοκρατικό, κοινοβουλευτικό καθεστώς.
Από τότε, η Ελλάδα διανύει τη μακρύτερη περίοδο δημοκρατικής ομαλότητας στη νεότερη ιστορία της. Παρόλα αυτά, το αίτημα για περισσότερη δημοκρατία, για βαθύτερη, πιο ουσιαστική δημοκρατία υπάρχει και θα υπάρχει για πάντα, γιατί η Δημοκρατία δεν είναι κούφιος όρος, χωρίς περιεχόμενο.
Η Δημοκρατία αποτελεί μια ζωντανή οντότητα που ζει και αναπνέει μέσα από τα δικαιώματα ατομικά και συλλογικά και μέσα από τις ελευθερίες του κάθε πολίτη.
Κυρίες και κύριοι,
Οι αναφορές στην Ιστορία, η άντληση διδαγμάτων από αυτή, δεν αποτελεί κανενός είδους αυτομαστίγωμα.
Η ιστορική μνήμη αποτελεί συστατικό στοιχείο της ίδιας της Εθνικής Άμυνας. Φανταστείτε ένα Στρατό χωρίς αναφορές στην ιστορία του τόπου, του κράτους και του έθνους που υπερασπίζεται. Θα ήταν κενός περιεχομένου.
Το ηθικό, το φρόνημα, αλλά και η ίδια η ισχύς των Ενόπλων Δυνάμεων, ορίζονται -και σε μεγάλο βαθμό καθορίζονται- από την αίσθηση του καθήκοντος, από την αίσθηση της συνέχειας.
Ο στρατιωτικός υπηρετεί τον λαό, την κοινωνία, τη δημοκρατία. Αυτό είναι το κράτος. Αυτό είναι το έθνος.
Η συνεισφορά του Νοέμβρη του 1973 είναι σε αυτό ακριβώς το σημείο. Η Επέτειος της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, είναι επέτειος μνήμης θυμάτων των αγωνιστών που έπεσαν υπέρ της Δημοκρατίας.
Αποτελεί πηγή άντλησης διδαγμάτων για τη θεμελιώδη αξία της Ελευθερίας ως μέσου υπεράσπισης, τόσο της αξίας του Ανθρώπου, όσο και αυτού του ίδιου του Δημοκρατικού μας Πολιτεύματος.
Το Πολυτεχνείο είναι το εξεγερτικό πνεύμα που έχουμε όλοι μέσα μας. Είναι η μνήμη που υποτάσσει τη λήθη.
Το Πολυτεχνείο ήρθε να αποδείξει ότι το αδύνατο μπορεί να γίνει δυνατό. Είναι αυτό που καλούμαστε πολλές φορές στη ζωή μας να δείξουμε, να το κάνουμε πράξη».
