Ανοιχτή Επιστολή προς τον κ. Πρόεδρο και κ. Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και τον κ. Υπουργό Δικαιοσύνης
Στις 25/11/2020 αναρτήθηκε σε δικαστικό site (dikastiko.gr) άρθρο της κας Αντιεισαγγελέως του Αρείου Πάγου και Προέδρου της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος, Άννας Ζαϊρη, με τίτλο «Σκέψεις για ταχύτερη ποινική δίκη». Στο άρθρο αυτό αναφέρονται, εκτός των άλλων, κατ’ αντιγραφή τα ακόλουθα τα οποία αποτελούν και τον βασικό πυρήνα- πρόταση της συντάκτριας αυτού για την ταχύτερη διεξαγωγή της ποινικής δίκης.
«Αυτά άλλωστε είναι που καταπονούν κυρίως τα Εφετεία της Χώρας, αρμόδια σε πρώτο και δεύτερο βαθμό για τα περισσότερα κακουργήματα, ιδίως μάλιστα όταν οι δίκες των σοβαρότερων από αυτά διαρκούν μερικούς μήνες ενίοτε μάλιστα και αρκετά χρόνια.
Η λύση για την μείωση της διάρκειας των δικών αυτών βρίσκεται στον περιορισμό του χρόνου κατοχής του βήματος από τους διαδίκους με απόφαση του διευθύνοντος την διαδικασία.»
Επίσης αναγράφεται στο ίδιο άρθρο ότι το παραπάνω μέτρο μπορεί να ενταχθεί στο γενικό δικαίωμα διευθύνσεις της διαδικασίας που ασκείται από τον Πρόεδρο του Δικαστηρίου κατ’ άρθρο 333 ΚΠΔ. Το εν λόγω άρθρο καταλήγει στο ότι “ με τον τρόπο αυτό θα τηρείται η ισονομία και οι καταχρήσεις του βήματος θα αποφεύγονται, με τελική ωφέλεια την επιτάχυνση της δίκης και την αποφυγή άσκοπης απώλειας ανθρώπινων πόρων .”
Καταρχήν θα πρέπει να επισημανθεί ότι η συντάκτρια του άρθρου δεν είναι μόνον Aντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, αλλά είναι και Πρόεδρος της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος, που σημαίνει ότι οποιαδήποτε νομική άποψη υποστηρίζει έχει, λόγω της παραπάνω ιδιότητας της, ιδιαίτερο βάρος και αντίκτυπο, όχι μόνο στους νομικούς και δικαστικούς κύκλους, αλλά γενικότερα στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας. Για αυτό το λόγο θεώρησα υποχρέωσή μου, όντας μαχόμενος δικηγόρος επί 40 ολόκληρα χρόνια και ασχολούμενος κατά σύμπτωση κυρίως με ποινικές υποθέσεις, διαφωνώντας κάθετα με την παραπάνω άποψη- πρόταση της καςΑντεισαγγελέως και Προέδρου της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος, να τοποθετηθώ ως ακολούθως, απευθύνοντας σαν πρώτο βήμα αυτή την Ανοιχτή Επιστολή προς τον κο. Πρόεδρο του Αρείου Πάγου, προς τον κο. Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, προς τον κο. Υπουργό Δικαιοσύνης και φυσικά προς την Ένωση Εισαγγελέων Ελλάδος.
Με απλά λόγια, η κυρία Άννα Ζαΐρη, ούτε λίγο ούτε πολύ, προτείνει και εισηγείται τη μείωση της διάρκειας των δικών που αφορούν κακουργήματα σε α’ και β’ βαθμό, όπου προβλέπονται ποινές πολυετών καθείρξεων και πολλές φορές και ισόβιας κάθειρξης, με τον περιορισμό του χρόνου «κατοχής του βήματος», όπως πολύ κομψά αναφέρει και το προσδιορίζει, από τους διαδίκους με απόφαση του διευθύνοντος τη διαδικασία, δηλαδή του Προέδρου του Δικαστηρίου. Υποστηρίζει επίσης ότι το μέτρο αυτό μπορεί να ενταχθεί στο γενικό δικαίωμα διεύθυνσης της διαδικασίας που ασκείται από τον Προεδρεύοντα στο Δικαστήριο σύμφωνα με το άρθρο 333 ΚΠΔ.
Η πρόταση αυτή βέβαια αποτελεί προσπάθεια περιορισμού των δικαιωμάτων των δικηγόρων, τόσο αυτών που υποστηρίζουν την κατηγορία, όσο και αυτών που υπερασπίζονται τον κατηγορούμενο, αποτελεί μία ξεκάθαρη προσπάθεια χειραγώγησης τους, αποτελεί προσπάθεια φίμωσής τους με έναν υποτιθέμενο μανδύα νομιμότητας, όπου ο παντοδύναμος Πρόεδρος του Δικαστηρίου θα ορίζει το χρονικό όριο μέσα στο οποίο θα επιτρέπεται στους συνηγόρους των διαδίκων να υποβάλλουν ερωτήσεις στους μάρτυρες, να αναπτύξουν ισχυρισμούς και ενστάσεις, και το χρονικό όριο που θα διαρκεί η αγόρευση τους.
Ο Πρόεδρος, λοιπόν, του Δικαστηρίου, σύμφωνα με την παραπάνω πρόταση, δεν θα διευθύνει απλώς τη συζήτηση, αλλά θα χειραγωγεί όλους τους υπόλοιπους παράγοντες αυτής, θα μεταχειρίζεται τους διαδίκους, και τους συνηγόρους στην άσκηση του λειτουργήματός τους και ουσιαστικά θα παρεμβαίνει και θα καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα της δίκης.
Κα. Αντιεισαγγελεύ του Αρείου Πάγου, κα Πρόεδρε της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος, ακούστε λοιπόν γιατί δεν θα περάσει ποτέ η πρότασή σας αυτή, γιατί αποτελεί πρόταση που προσβάλλει το δίκαιο, προσβάλλει το δικηγορικό λειτούργημα, και καταπατά βασικές θεμελιώδεις αρχές και άρθρα του Συντάγματος, της δίκαιης δίκης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αξιοπρέπειας. Ακόμη, να ξέρετε ότι ακόμα και ένας δικηγόρος να είναι απέναντί σας, αυτό αρκεί για να μην περάσει αυτή η πρόταση.
Σύμφωνα με τον ν.4194/2013, (Κώδικας Περί Δικηγόρων) και δη σύμφωνα με το άρθρο 1, ο δικηγόρος είναι δημόσιος λειτουργός.
«Ο δικηγόρος είναι δημόσιος λειτουργός. Το λειτούργημα του αποτελεί θεμέλιο του κράτους δικαίου.»
Σύμφωνα με το άρθρο 2 ο δικηγόρος είναι συλλειτουργός της δικαιοσύνης.
«Ο δικηγόρος είναι συλλειτουργός της δικαιοσύνης. Η θέση του είναι θεμελιώδης, ισότιμη, ανεξάρτητη και αναγκαία για την απονομή της.»
Σύμφωνα με το άρθρο 5:
«Ο δικηγόρος κατά την άσκηση των καθηκόντων του:
α) Υπερασπίζεται το Σύνταγμα, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και τα Πρόσθετα Πρωτόκολλα αυτής, το Χάρτη των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και το σύνολο των διεθνών και ευρωπαϊκών συμβάσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
β) Ακολουθεί τις παραδόσεις του υπερασπιστικού λειτουργήματος και τους κανόνες δεοντολογίας, όπως έχουν διαμορφωθεί ιστορικά κατά την άσκηση της δικηγορίας και διατυπώνονται στον Κώδικα.»
Σύμφωνα με το άρθρο 34 παρ. 1:
Ο δικηγόρος κατά την άσκηση των καθηκόντων του δικαιούται να απολαμβάνει του σεβασμού και της τιμής που οφείλεται στο λειτούργημά του από τους δικαστικούς λειτουργούς και από κάθε άλλο πρόσωπο που ενεργεί στο πλαίσιο της Δημόσιας Διοίκησης.
Αυτόν τον νόμο, τον οποίο έπρεπε να γνωρίζετε, και αυτές τις θεμελιώδεις αρχές που επίσης έπρεπε να γνωρίζετε, ή αν γνωρίζετε, έχετε λησμονήσει, ο κάθε δικηγόρος αυτής της χώρας έχει ορκιστεί να τις υπερασπίζεται, και πάνω από όλα να υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα του εντολέα του, είτε είναι κατηγορούμενος είτε είναι παριστάμενος προς υποστήριξη της κατηγορίας. Κανένας δεν έχει δικαίωμα να περιορίζει τον χρόνο «κατοχής του βήματος», δηλαδή το χρόνο που χρειάζεται ο δικηγόρος για να υποβάλλει ερωτήσεις στους εξεταζόμενους μάρτυρες, να προτείνει ενστάσεις και ισχυρισμούς, να αγορεύει όσο χρειάζεται και όσο απαιτείται για τον εντολέα του, γιατί, πολύ απλά, αυτό απαιτεί το λειτούργημά του, το Σύνταγμα, η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, όλες οι διεθνείς και ευρωπαϊκές συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ο όρκος που έχει δώσει.
Κα Αντεισαγγελεύ, ευθέως ζητάτε και προτείνετε τη φαλκίδευση όλων των παραπάνω δικαιωμάτων. για να μειωθεί η διάρκεια των δικών για κακουργηματικές πράξεις, χάριν της επιτάχυνσης της δίκης, και για να αποφευχθεί η «άσκοπη απώλεια ανθρώπινων πόρων». Επειδή πολύ κομψά αναφέρεστε στην «άσκοπη απώλεια ανθρώπινων πόρων», πρέπει στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι εννοείτε την δήθεν άσκοπη ενασχόληση δικαστών και δικαστικών γραμματέων κατά τη διάρκεια της δίκης.
Ξεχάσατε όμως κάποιον, κα. Αντιεισαγγελεύ, τον Εισαγγελέα της έδρας. Ο Εισαγγελέας της έδρας μπορεί να ρωτάει όσο θέλει και να αγορεύει για όσα διάρκεια θέλει. Αυτό βέβαια είναι το φυσιολογικό, το νόμιμο και το λογικό για την ορθή απονομή της δικαιοσύνης. Αυτό όμως πρέπει να ισχύει για όλους τους συλλειτουργούς της δικαιοσύνης, μεταξύ των οποίων είναι, είτε το θέλουν κάποιοι είτε δεν το θέλουν, είτε τους αρέσει είτε δεν τους αρέσει, είτε το ανέχονται είτε δεν το ανέχονται, και οι δικηγόροι. Επίσης ξεχάσατε και κάποιους άλλους, τον Πρόεδρο του Δικαστηρίου και τους λοιπούς συνέδρους- Δικαστικούς λειτουργούς, που απαρτίζουν τη σύνθεση του Δικαστηρίου, διότι και αυτοί μπορούν να υποβάλουν κατά νόμο ερωτήσεις στους μάρτυρες και στον κατηγορούμενο.
Επομένως φαίνεται ότι τα μαύρα πρόβατα της Ελληνικής δικαιοσύνης είναι οι δικηγόροι, ή, κατά την κα Αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, είναι αυτοί στους οποίους οφείλεται η μεγάλη διάρκεια των δικών με κακουργηματικό αντικείμενο, σύμφωνα με την πρωτοφανή για δικαστικό λειτουργό και επικίνδυνη αυτή άποψη.
Κα Αντεισαγγελεύ, μήπως ξεχάσατε, και δη τόσο σύντομα, αυτά τα οποία έγιναν στην Εισαγγελία Κέρκυρας από Εισαγγελικό λειτουργό; Μήπως ξεχάσατε τις χίλιες σχεδόν δικογραφίες τις οποίες, σύμφωνα με δημοσιεύματα στον Τύπο και τις δηλώσεις του Προέδρου του δικηγορικού συλλόγου της Κέρκυρας, είχε υπεξαγάγει Εισαγγελική λειτουργός της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Κέρκυρας, με όλες τις παρεπόμενες συνέπειες (παραγραφή υποθέσεων, κλπ);
Κα Αντεισαγγελεύ και κα. Πρόεδρε τη Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος, επικαλείστε το άρθρο 333 ΚΠΔ, το οποίο έχει ως εξής:
1. Εκείνος που διευθύνει τη συζήτηση δίνει την άδεια στον εισαγγελέα ή στο δημόσιο κατήγορο και στους συνέδρους δικαστές να υποβάλουν ερωτήσεις.
2. Εκείνος που διευθύνει δίνει επίσης την άδεια στους διαδίκους, όπως και στους συνηγόρους τους, να υποβάλουν ερωτήσεις στους εξεταζόμενους μάρτυρες, πραγματογνώμονες ή τεχνικούς συμβούλους και δεν επιτρέπει ερωτήσεις άσκοπες ή έξω από το θέμα. Δίνει επίσης σ’ αυτούς το λόγο για να αγορεύσουν ή, όταν το ζητήσουν, για να κάνουν δηλώσεις, αιτήσεις ή ενστάσεις για οποιοδήποτε θέμα που αφορά την υπόθεση που συζητείται, εξετάζει τους μάρτυρες, τους κατηγορούμενους και τους αστικώς υπευθύνους και δημοσιεύει την απόφαση.
3. Όταν λάβει το λόγο ο εισαγγελέας ή ο δημόσιος κατήγορος ή ένας από τους διαδίκους, έχουν δικαίωμα να λάβουν το λόγο και οι υπόλοιποι διάδικοι, ο κατηγορούμενος ή ο συνήγορός του έχουν το δικαίωμα να μιλούν πάντοτε τελευταίοι.
Το άρθρο αυτό στην πρώτη παράγραφο αναφέρει ότι ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου, ο οποίος διευθύνει τη συζήτηση, δεν την καθοδηγεί, ούτε την περιορίζει χρονικά, αλλά δίνει την άδεια στον Εισαγγελέα και στους Δικαστές να υποβάλουν ερωτήσεις. Στη δεύτερη παράγραφο αναφέρεται στο ότι ο πρόεδρος του δικαστηρίου δίνει επίσης άδεια στους διαδίκους και στο συνηγόρους για να υποβάλουν τις ερωτήσεις τους, να αγορεύουν και να προβαίνουν σε δηλώσεις κλπ. Εσείς λοιπόν προτείνετε η άδεια που προβλέπει ο νόμος για να υποβληθούν ερωτήσεις να είναι απεριόριστη χρονικά για τον Εισαγγελέα και τους λοιπούς Δικαστές και να τεθεί υπό χρονικούς περιορισμούς για τους διαδίκους και τους συνηγόρους τους.
Με ποιο κριτήριο; Με ποιο κριτήριο κάνετε αυτόν τον διαχωρισμό, όταν και οι μεν και οι δε είναι συλλειτουργοί της δικαιοσύνης; Όταν, με όσα προβλέπονται σε αυτή τη διάταξη, καθιερώνεται η αρχή της κατ’ αντιδικίαν διεξαγωγής της δίκης, όπως και η αρχή της εκατέρωθεν ακρόασης, μέσω της οποίας εξασφαλίζεται η προσφορά λειτουργία της πρώτης;
Αστοχήσατε, κα Αντιεισαγγελεύ του Αρείου Πάγου, και, επειδή έχετε και επιπροσθέτως την ιδιότητα της Προέδρου της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος, απευθύνω, ως ένας από τους χιλιάδες δικηγόρους που είναι συλλειτουργοί της Δικαιοσύνης, και του οποίου η θέση είναι θεμελιώδης, ισότιμη, ανεξάρτητη και αναγκαία για την απονομή της δικαιοσύνης (άρθρο 5 του ν. 4941/2013) την παρούσα Ανοιχτή Επιστολή προς τον κο. Πρόεδρο του Αρείου Πάγου, τον κο. Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και τον κο. Υπουργό Δικαιοσύνης και προς το Συμβούλιο της Ένωσης Εισαγγελέων, για να πάρουν επίσημη θέση επί της προτάσεως αυτής.
Και κάτι τελευταίο: μη διανοηθεί κανείς να προσπαθήσει να φιμώσει τους δικηγόρους κατά την άσκηση του λειτουργήματός τους.
Αυτά προς το παρόν,
Νικόλαος Διαλυνάς, δικηγόρος Θεσσαλονίκης, ΑΜΔΣΘ 1529
