Και το κουδούνι τρόμαξε και χτύπησε από την ένταση και το φόβο! Τα παιδιά έτρεξαν στην πλατεία για να δουν έναν συμμαθητή τους αιμόφυρτο στις πλάκες του πάρκου, ενώ ο άλλος τράπηκε σε φυγή.
Ένα ακόμη περιστατικό βίας είχε καταγραφεί. Η γειτονιά τρόμαξε γιατί δεν ήταν μαθημένη σε αυτούς τους άγριους καβγάδες και ιδίως ανάμεσα σε αμούστακα παιδιά.
Ρεπορτάζ: Λευτέρης Χ. Θεοδωρακόπουλος
Φωτογραφίες – Βίντεο: Γιώργος Δαγκαλάκης
Η βία έχει έρθει και έχει φωλιάσει στις ζωές των παιδιών και μάλιστα οι διαστάσεις της τρομάζουν και προκαλούν πανικό αφού η διαχείριση της δεν είναι καθόλου εύκολη. Πολλοί είναι οι γονείς που δεν ξέρουν πώς να προφυλάξουν τα παιδιά τους, που δεν ξέρουν αν είναι θύματα ή θύτες. Πίσω από την αινιγματική σιωπή τους μπορεί να κρύβονται πληγές χαραγμένες στην ψυχή. Οι εποχές έχουν αγριέψει χωρίς αμφιβολία. Ενδεικτική είναι και η έρευνα που είχε διεξαχθεί από το Χαμόγελο του Παιδιού, σύμφωνα με την οποία, 1/3 έχει υποστεί κάποια μορφή βίας στο σχολικό του περιβάλλον.
Κάτω από αυτή την κοινωνική συνθήκη πολλοί είναι οι γονείς που παίρνουν άμεσα και δραστικά μέτρα που τα παιδιά τους έχουν πέσει θύμα ενδοσχολικού εκφοβισμού ή ακόμη και βίας. Τι κάνουν; Πηγαίνουν τα παιδιά τους σε σχολές πολεμικών τεχνών. Οι λόγοι είναι πολλοί που το κάνουν. Κυρίως για να ανακτήσουν τα παιδιά τους τη χαμένη τους αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, να μπορούν να αμυνθούν λεκτικά με πολιτισμό και να απωθήσουν επιθέσεις σε βάρος τους.
Η «Ζούγκλα» βρέθηκε σε γυμναστήρια πολεμικών τεχνών και συνομίλησε με δασκάλους, αλλά και με γονείς. Δεν ήταν λίγα τα παιδιά που μαθαίνουν κάποια πολεμική τέχνη αφού προηγουμένως είχαν πέσει θύματα ενδοσχολικής βίας.
Σε μια συνοικία στα δυτικά προάστεια μαθαίνουν KRAV MAGA
Ο Χρήστος Τζίκας είναι δάσκαλος KRAV MAGA και ο τρόπος ζωής του πηγάζει από τη φιλοσοφία της αγαπημένης του πολεμικής τέχνης. Ο ίδιος μιλά στη «Ζούγκλα» για τη συμβολή του KRAV MAGA κατά του σχολικού εκφοβισμού και τονίζει πως τα παιδιά μαθαίνουν να επικοινωνούν και να αναπτύσσουν εσωτερικές άμυνες μέσω της εξωστρέφειας.
«Στα παιδιά μαθαίνουμε την αυτοσυγκράτηση, τη σωστή συμπεριφορά. Βασικές αρετές που είναι άξονες ζωές. Στην συνέχεια οι μαθητές μας μαθαίνουν να αμύνονται σε οποιαδήποτε είδους επίθεση, λεκτική ή ακόμη και σωματική. Αυτό που κάνουμε ουσιαστικά είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά πνευματικά, ψυχικά και σωματικά να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες του κόσμου που ζούμε, ενός κόσμου που γίνεται βίαιος σε πολλά επίπεδα. Αν δεν γίνεται να αλλάξει ο κόσμος τότε τα παιδιά που είναι οι άνθρωποι της επόμενης ημέρας να μπορούν να αντιμετωπίσουν την όποια δυσκολία. Οπότε θα πρέπει να μάθουν να αμύνονται τόσο συναισθηματικά, τόσο ψυχολογικά τόσο και σωματικά», λέει χαρακτηριστικά και στην συνέχεια επισημαίνει «Μέσα από το KRAV MAGA εξωτερικεύουν αυτό που σκέφτονται και επικοινωνούν αυτά που τους ενοχλούν. Αν όλα τα παιδιά θα μπορούσαν να το κάνουν αυτό οι θύτες θα ήταν λιγότεροι γιατί θα έβρισκαν αντίδραση, τα περιστατικά bullying θα ήταν πολύ λιγότερα και ο κόσμος θα ήταν καλύτερος. Μέσα από το KRAV MAGA προσπαθούμε να πλάσουμε καλύτερους ανθρώπους.
Ο Χρήστος Τζίκας
Ιουλία Γκεντσίδου: Παιδαγωγός & δασκάλα KRAV MAGA
Η Ιουλία Γκεντσίδου είναι δασκάλα KRAV MAGA και ταυτόχρονα Παιδαγωγός. Η τοποθέτηση της στη Ζούγκλα έχει ιδιαίτερη βαρύτητα καθώς «διαβάζει» τα παιδιά πολύ καλύτερα. Συγκεκριμένα λέει, «Είχα παιδιά που είχαν πέσει θύματα ενδοσχολικής βίας, αλλά ευτυχώς δεν ήταν κάτι τόσο σοβαρό που δεν ξεπεράστηκε. Ήταν τα κλασικά του τύπου με βρίζουνε, με λένε χοντρούλη, με λένε κοντούλη, με λένε αδύναμο, ήταν τέτοια περιστατικά. Τα παιδιά αυτά με την συνδρομή μου μέσα από το KRAV MAGA απέκτησαν αυτοπεποίθηση, έγιναν πιο δυνατά, οπότε πλέον σε ένα σχόλιο σε βάρος τους λεκτικό απλά αδιαφορούσαν γιατί αντιλήφθηκαν ότι δεν είχε και σημασία. Με το δ KRAV MAGA η ψυχή και το μυαλό θωρακίζονται. Χτίζεται η αυτοπεποίθηση ειδικά όταν ξεκινάει να κάνει τεχνικές και δει ότι τα καταφέρνει και αν κάποιος με πιάσει, με αγγίξει έχει το θάρρος να αντιδράσει, δηλαδή αν κάποιος του επιτεθεί και το παιδί του πει άσε με, με τόνο επιβλητικό είναι και αυτό μία νίκη».
Η Ιουλία Γκεντσίδου
Ο ρόλος των γονιών
Η παιδαγωγός και δασκάλα του KRAV MAGA Ιουλία Γκεντσίδου στην συνέχεια επισημαίνει πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος των γονιών οι οποίοι πρέπει να οριοθετούν τα παιδιά και να ελέγχουν τι βλέπουν μέσα από τα τάμπλετ και τα κινητά. «Όταν το παιδάκι είναι απομονωμένο, μπροστά από μία οθόνη και το μόνο που κοιτάει είναι βιντεάκια τα οποία μπορεί και να μην είναι της ηλικίας του επηρεάζεται. Τα παιδιά είναι μιμητές, ό,τι βλέπουν θέλουν να τα δοκιμάζουν σε βάρος κάποιου άλλου (πιο αδύναμου) για να νιώσουν την αποδοχή. Αν υπήρχε ο γονικός έλεγχος τότε μπορεί να μην είχαμε τόσα πολλά κρούσματα βίας. Ποτέ δεν φταίει το παιδί, φταίνε πάντα οι μεγάλοι, το παιδί περιμένει από κάποιον να τον βοηθήσει να μάθει, να το καθοδηγήσει. Αν τα παιδιά «τραυματιστούν» στιγματίζεται η ψυχή τους και αυτή η πληγή είναι δύσκολο να επουλωθεί. Τα παιδιά μέσα από το KRAV MAGA μαθαίνουν να μιλάνε, χτίζουν την συμπεριφορά τους.
Χριστίνα Καμενίτσα – Πρωταθλήτρια ΜΜΑ, Προπονήτρια πολεμικών τεχνών
«Στο παρελθόν είχα μαθητή ο οποίος είχε πέσει θύμα ενδοσχολικής βίας όμως αυτό αντιμετωπίστηκε σωστά. Οι γονείς ήταν συνεννοήσιμοι και είχαμε συνεργασία σε όλα τα επίπεδα. Δυστυχώς υπάρχουν πολλά κρούσματα βίας στα σχολεία. Οι γονείς θα πρέπει να βρουν τρόπους να το αντιμετωπίσουν αυτό το βίαιο φαινόμενο», λέει χαρακτηριστικά στην Ζούγκλα και συνεχίζει, «Ο αθλητισμός ωριμάζει πολύ πιο εύκολα ένα παιδί. Η προπόνηση απαιτεί και ταυτόχρονα «σφυρηλατεί» τη σκέψη και τα αντανακλαστικά. Είναι μια μικρογραφία της ζωής ο αθλητισμός και δίνει στο παιδί τα κίνητρα εκείνα που είναι απαραίτητα για να βγει έξω στον κόσμο πιο δυνατό και πιο έτοιμο».
Η Χριστίνα Καμενίτσα στέλνει το δικό της μήνυμα κατά της ενδοσχολικής βίας, «Οι γονείς πρέπει να ενημερώνονται, να νοιάζονται για τα παιδιά τους να τα ακούνε… Πολλοί γονείς δεν αφήνουν τα παιδιά τους να κάνουν πολεμικές τέχνες, ας το δοκιμάσουν όμως. Και εγώ ήμουν ένα παιδί που εξελίχθηκα μέσα από τις πολεμικές τέχνες, που άλλαξα, που με βοήθησαν πολύ ψυχικά, δυνάμωσα σε σώμα και ψυχή, ήμουν ένα παιδί χωρίς καθόλου αυτοπεποίθηση. Οπότε ένα παιδί είναι καλό να ασκείται στις πολεμικές τέχνες κυρίως για την πειθαρχία και τον σεβασμό που θα εκπέμπει σε όλη του τη ζωή».
Η Χριστίνα Καμενίτσα
«Η κόρη μου απέκτησε αυτοπεποίθηση»
Ο Γιώργος έχει μια κόρη 16 χρονών η οποία ασχολείται με τις πολεμικές τέχνες. Από τα 9 της χρόνια συγκεκριμένα, απ’ ότι λέει στην Ζούγκλα η μικρή είναι χαρούμενη καθώς υπό την καθοδήγηση της Χριστίνας Καμενίτσα «σφυρηλατεί» τον χαρακτήρα της και νιώθει σιγουριά και αυτοπεποίθηση. Συγκεκριμένα λέει, «Φέρνω το παιδί μου στις πολεμικές τέχνες ως δραστηριότητα αρχικά για να «χτίσει» τον χαρακτήρα του, έτυχε από τα 9 της χρόνια να γνωρίσει την Χριστίνα Καμενίτσα, «δεθήκανε». Αυτό ήταν… το παιδί έχει καλλιεργήσει έναν χαρακτήρα πολύ καλό, έχει τονώσει την αυτοπεποίθηση της».
Στην συνέχεια προτείνει στους γονείς να γράψουν τα παιδιά τους, σε πολεμικές τέχνες, «Προτείνω στους γονείς που έχουν κορίτσια να τα πάνε στις πολεμικές τέχνες ειδικά στις εποχές που διανύουμε όπου βλέπουμε κρούσματα βίας εντός και εκτός σχολικών χώρων. Μέσα από τις πολεμικές τέχνες δεν θα μαθαίνουν τα παιδιά μόνο αυτοάμυνα αλλά να προστατεύουν τον εαυτό τους».
Άγρια παιδιά – Περιστατικά τρόμου
Τα περιστατικά ενδοσχολικής βίας και σχολικού εκφοβισμού αποτελούν πλέον καθημερινότητα στη ζωή παιδιών, σε όλη την Ελλάδα. Περιστατικά συνεχή και εκθετικά βίαια που απειλούν ακόμη και τη ζωή τους. Κάθε περιστατικό είναι πιο σοβαρό και πιο ανησυχητικό από το προηγούμενο:
- 15χρονη βασανίζει 13χρονο και το βιντεοσκοπούν έξω από σχολείο
- Συμμορίες 15χρονων επιτίθενται σε συνομηλίκους που οδηγούνται στο νοσοκομείο
- Άγριος ξυλοδαρμός 13χρονου από συμμαθητές του που φώναζαν «Σκοτώστε τον»
- Ανήλικοι ξυλοκόπησαν 12χρονο
Αυτά είναι ενδεικτικά γεγονότα το τι συμβαίνει στις σχολικές κοινότητες της χώρας εντός και εκτός σχολικού προαυλίου.
Τα στοιχεία που τρομάζουν – Ένα στα τρία παιδιά θύμα σχολικού εκφοβισμού
Ανησυχητικά στοιχεία αναδεικνύει πρόσφατη έρευνα του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» για τα περιστατικά Ενδοσχολικής Βίας και Εκφοβισμού. Ένα στα τρία παιδιά, σε όλη τη χώρα, σε σύνολο Γεωγραφικών Περιφερειών και Σχολικών Βαθμίδων, δηλώνουν πώς έχουν δεχτεί σχολικό εκφοβισμό.
Ενδεικτικό είναι ακόμη πως ένα στα έξι παιδιά σε όλη την Ελλάδα, δηλώνουν ότι αισθάνονται πώς το σχολείο τους δεν τους μαθαίνει να μην εκφοβίζουν τους συμμαθητές τους. Το 100% των παιδιών που θα προτιμούσε να απευθυνθεί για βοήθεια σε τηλεφωνική γραμμή, σημειώνει την Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή SOS 1056 του Οργανισμού.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Πανελλαδικής Σχολικής Εκστρατείας Ευαισθητοποίησης του, «Μίλα Τώρα», για το φαινόμενο της Ενδοσχολικής Βίας και του Εκφοβισμού. Συγκεκριμένα, συμμετείχαν 2.293 παιδιά σε όλη την Ελλάδα, για το σχολικό έτος 2022-2023.
Διαπιστώθηκαν τα εξής:
Η έρευνα, που συνδέει το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού με την ευημερία των παιδιών, πραγματοποιήθηκε σε 2.293 παιδιά σε όλη την Ελλάδα για το σχολικό έτος 2022-2023, στο πλαίσιο της πανελλαδικής σχολικής εκστρατείας ευαισθητοποίησης του «Μίλα Τώρα».
Συμπερασματικά, τονίζεται πως:
1 στα 3 παιδιά, δηλαδή το 32,4%, σε όλη τη χώρα, σε σύνολο Γεωγραφικών Περιφερειών και Σχολικών Βαθμίδων, δηλώνουν πώς έχουν δεχτεί σχολικό εκφοβισμό.
1 στα 6 παιδιά σε όλη την Ελλάδα, σε σύνολο Γεωγραφικών Περιφερειών και Σχολικών Βαθμίδων, δηλώνουν ότι αισθάνονται πώς το σχολείο τους δεν τους μαθαίνει να μην εκφοβίζουν τους συμμαθητές τους.
Ο σχολικός εκφοβισμός, είναι φυλετικός, ενώ, εκδηλώνεται περισσότερο σε κορίτσια και σε φτωχά παιδιά.
Τα παιδιά που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να καταστούν θύματα εκφοβισμού από συμμαθητές τους είναι κατά κύριο λόγο, παιδιά που έχουν μεταναστεύσει στην Ελλάδα από άλλες χώρες, κορίτσια, παιδιά που βιώνουν υλική στέρηση και παιδιά που διαβιούν σε μονογονεϊκό νοικοκυριό με μητέρα.
Και στα Δημοτικά
Γιατί, όμως, αυξάνονται τα περιστατικά ενδοσχολικής βίας; Σε πρόσφατη ημερίδα της Ομοσπονδία Γονέων Κεντρικής, η ψυχίατρος παιδιών-εφήβων, συντονίστρια διευθύντρια του ΕΣΥ στο τμήμα Παιδιών-Εφήβων του Γ.Ν. Γ. Παπανικολάου, υποστήριξε ότι «η σχολική βία είναι μια μορφή κοινωνικού εγκλήματος, αντανακλά την κοινωνική ισότητα, τον αποκλεισμό και τη ματαίωση των ατομικών προσδοκιών». Η ψυχίατρος ανέφερε ακόμη ότι συσχετίζεται άμεσα με την εγκληματικότητα στην ευρύτερη κοινωνία και ότι δεν περιορίζεται μόνο στους χώρους του σχολείου. Σύμφωνα με την ίδια, τα τελευταία χρόνια η χρήση του διαδικτύου, η κακή διατροφή κυρίως των εφήβων και η χρήση ουσιών καθιστούν συχνά το σχολικό πλαίσιο έναν χώρο ο οποίος δεν είναι ασφαλής. Υποστήριξε ακόμη ότι «η σχολική βία εμφανίζεται με τη μορφή σχολικού εκφοβισμού, αλλά δεν ταυτίζεται με αυτόν».
Ιδιαίτερα ανησυχητικά για τους ειδικούς είναι τα στοιχεία που δείχνουν ότι η σχολική βία δεν περιορίζεται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσια – Λύκεια), αλλά εντοπίζεται όλο και πιο συχνά και στα Δημοτικά Σχολεία.
Οι μορφές της ενδοσχολικής βίας
Οι μορφές που μπορεί να πάρει η ενδοσχολική βία ποικίλουν:
- Λεκτική: η συστηματική χρήση υβριστικών σχολίων, φράσεων, πειράγματα κατ’ επανάληψη, κοροϊδία, εκβιασμός για απόσπαση υλικών αγαθών κ.ά.
- Σωματική: μέσα από την σκόπιμα σπρωξίματα, χτυπήματα, κλωτσιές κ.ά. που οδηγούν σε τραυματισμούς.
- Ηλεκτρονική: με υλικό που διαμοιράζεται στο διαδίκτυο υβριστικού ή ταπεινωτικού περιεχομένου, φωτογραφίες παραποιημένες ή μη, που εκτίθενται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η αποστολή ανήθικων μηνυμάτων, ο αποκλεισμός χρηστών από εφαρμογές, η διάδοση φημών κ.ά.
- Κοινωνική: η απομόνωση και ο αποκλεισμός ατόμου από ομάδες, δράσεις, διάδοση.
- ενοχλητικών φημών, σχόλια που αφορούν την καταγωγή, σεξουαλικό προσανατολισμό και κάθε είδους διαφορετικότητα που μπορεί να εκπροσωπεί κάποιος κ.ά.
- Σεξουαλική: σεξουαλικά υπονοούμενα, ανήθικες χειρονομίες ή πράξεις κυρίως στα γεννητικά όργανα, πειράγματα και εικόνες με σεξουαλικό περιεχόμενο κ.α
Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς
- Να παίρνουν στα σοβαρά αναφορές του παιδιού τους ή και του σχολείου για θέματα βίας.
- Να μη ρίχνουν την ευθύνη για τον εκφοβισμό στα θύματα και να αποφεύγουν τις συμβουλές του τύπου «χτύπα αν σε χτυπήσουν» ή «κορόιδεψε αν σε κοροϊδέψουν».
- Να ενημερώνουν άμεσα το σχολείο και να ζητούν τη λήψη μέτρων.
- Να αποφεύγουν να έρθουν σε επαφή με τους γονείς των θυτών ή και τους ίδιους τους θύτες.
- Να δείχνουν υπομονή καθώς ούτε η επιθετική συμπεριφορά των θυτών, ούτε η παθητική συμπεριφορά των θυμάτων αλλάζουν εύκολα.
- Να ενθαρρύνουν το παιδί τους να ανακαλύψει τα ιδιαίτερα ταλέντα και ικανότητές του, ενισχύοντας έτσι την αυτοεκτίμησή του.
- Να ελέγχουν το θυμό τους και να μην επιβάλλουν σωματικές τιμωρίες.
- Να δείχνουν κατανόηση για τα προβλήματά των παιδιών και να αναζητούν λύσεις από κοινού.
- Εφόσον δεν ξέρουν πως ν΄ αντιμετωπίσουν το πρόβλημα ν΄ αναζητούν έγκαιρα τη βοήθεια ειδικών.
