Του Γιάννη Αγγέλογλου, βιολόγου
Αγαπητή Γεωργία (ανοικτή επιστολή 19.5.2022)
Φαίνεται σαν να σ΄ έχουν εγκαταλείψει οι οψίμως θριαμβεύτριες και πρωταγωνίστριες του κινήματος metoo. Ή αμέσως μετά την αρχειοθέτηση της καταγγελίας και της μήνυσής σου, ως θύματος ομαδικού βιασμού, να σ΄ έχουν απεντάξει από τον κοινό τους αγώνα.
Λέγεται επίσης ότι «ο νικητής έχει τους περισσότερους φίλους, αλλά ο νικημένος -ελπίζω- τους καλύτερους». Κι είναι αρκετός καιρός τώρα που από όλα τα συμβάντα, τις τραγωδίες και τα δράματα που εκτυλίσσονται στον κόσμο των Μέσων της Ενημέρωσης, η ιστορία σου εμπίπτει στον πυρήνα της ζωής και της ύπαρξής μας, που είναι η πίστη ή η αμφιβολία μας στο κράτος Δικαίου, στην ισονομία που προστατεύεται από το Σύνταγμα και στην Δικαιοσύνη. Κι όλα αυτά ανάμεσα σ΄ όσα τεχνηέντως και πυρετωδώς κοινοποιεί η ανάγκη της Επικοινωνίας, άλλοτε εμφορούμενη από την υψηλή αξιακή της υπόσταση κι άλλοτε απ΄ τη χρησιμοθηρική αδηφαγία δημοσιογράφων και εκδοτών που κλιμακώνει και μας κρατά σ’ αγωνιώδη ανησυχία για τις εξελίξεις τους.
Απ΄ όλες αυτές τις τραγωδίες, πιο πολύ η δική σου οδυνηρή περιπέτεια είναι αυτή που με ώθησε να γράψω τις σκέψεις μου. Και το κάνω στον δημόσιο λόγο γιατί είσαι πια ένα δημόσιο πρόσωπο που, ζητώντας βοήθεια και δικαίωση, έφθασες στο κέντρο της Δικαιοσύνης, προσφεύγοντας νόμιμα ως όφειλες και πράττοντας αυτό που έπρεπε να πράξεις. Της Δικαιοσύνης που, όντας η πηγή της ζωής, οφείλει αντιστοίχως να στέκεται και να παραστέκεται ως ανάγκη και νομοτέλεια, στην ανιδιοτέλεια και στην ελευθερία της ψυχής.
Γι΄ αυτή την ανάγκη σου γράφω, όπως θα μιλούσα σε μια φίλη.
Το Δίκιο είναι το υψηλότερο ίσως κοινωνικό αγαθό, Γεωργία. Είναι αγαθό συμπαντικό. Όταν κάποιος χάνει το δίκιο του, το χάνουμε όλοι μας.
Το λέει και η γλώσσα μας, άλλωστε. «Με πνίγει το δίκιο», λέμε συχνά, δεν λέμε «με αποδιοργανώνει», «με αποσυντονίζει», «με στεναχωρεί» απλά, ή «με θλίβει»!
Λέμε «με πνίγει». Φρικτό θάνατο επέλεξε κι «επιφυλάσσει» η γλώσσα μας γι΄ αυτόν που χάνει το Δίκιο του. Θάνατο από πνιγμό!
Κι η Δικαιοσύνη γνωρίζει πολύ καλά -καλύτερα απ’ όλους μας- ότι στους κόλπους της -όπως σ΄ όλα τα λειτουργήματα και σ’ όλα τα επαγγέλματα- «επαγγέλλονται» έντιμοι κι αφοσιωμένοι λειτουργοί, όμως… «πάντα είναι άνθρωποι», με τις αρετές και τις αδυναμίες, τα προτερήματα και τα ελαττώματά του ο καθένας, τους φόβους τους και την παθογένεια των ανθρώπινων πράξεων»… «σαν να μην είχαν τελειωμό τα πάθια κι οι καημοί του κόσμου»*1.
«Νόμος είναι ο άνευ ορέξεως νους» μάς κληροδότησε κάποτε ο Αριστοτέλης και απολύτως ουδείς γνωρίζει καλύτερα «ποιος είναι ο νόμος και ποιο είναι το χρέος του», απ’ τη μετωνυμική έννοια της «Δικαιοσύνης».
Η Δικαίωση είναι ίσως η πρώτη ανάμεσα στις συναισθηματικές ανάγκες του κοινωνικού ανθρώπου και του πολιτισμού του κι είναι ανάγκη κατηγορηματική. Κι εσύ, ως η σύγχρονη Ιφιγένεια εν Αυλίδι, έχεις αναλάβει άθελά σου το υπέρτατο χρέος να φυσήξει ο ούριος άνεμος εκείνος που θα διαλύσει τον δούρειο ίππο της δύναμης του χρήματος που καταρρακώνει ξενοδόχους, αστυνομικούς, ιατροδικαστές λειτουργούς, και μάρτυρες, καθιστώντας τους μίσθαρνους, επίορκους και υποτακτικούς του. Το χρήμα εξουσιάζει και η χειρότερη κατάχρηση για τα ανθρώπινα ήθη και έθη είναι η κατάχρηση της εξουσίας.
Το χρήμα εκμαυλίζει και ισοπεδώνει συχνά τις συνειδήσεις των ανθρώπων, και ουδείς το γνωρίζει αυτό καλύτερα απ’ ό,τι το γνωρίζει η Δικαιοσύνη.
Η Δικαίωση όμως αργεί. Κι αργεί…
«Όπως αργεί τ’ ατσάλι να γίνει κοφτερό
και χρήσιμο μαχαίρι
έτσι αργούν κ’ οι λέξεις ν’ ακονιστούν σε λόγο.
Στο μεταξύ
όσο δουλεύεις στον τροχό
πρόσεχε μην παρασυρθείς
μην ξιππαστείς
απ’ τη λαμπρή αλληλουχία των σπινθήρων.
Σκοπός σου εσένα το μαχαίρι *2.
Το ταπεινό μαχαίρι του λόγου σου και των ματιών, απέναντι στο σπαθί της Δικαιοσύνης, μέχρι τέλους, μέχρι τη Δικαίωσή σου, είναι το χρέος σου που αντιστοιχεί στη γενναιότητά σου -φθάσαμε αλίμονο να θέλει γενναιότητα το αυτονόητο-, μέχρι να κοπούν επιτέλους οι παρωπίδες της εθελοτυφλίας της, εν προκειμένω, να λάμψουν η αλήθεια και το Δίκιο και να επέλθει η Δικαίωσή σου.
Σκαμπανεβάζοντας σ΄ επικίνδυνες περιπέτειες
δεν έμαθες ποτέ την ελεημοσύνη και τα ναρκωτικά,
τόσοι λαοί αμετάφραστοι στη γλώσσα σου
κι εσύ να επιμένεις πάντα στο δικό σου Δίκιο *3.
Σ.σ.: *1 Ακροτελεύτια φράση στο διήγημα του Α. Παπαδιαμάντη «Το μοιρολόι της φώκιας». *2 και *3, στο κείμενο ποιήματα του Άρη Αλεξάνδρου και του Γεράσιμου Λυκιαρδόπουλου.
