«Η Αυτοδιοίκηση δεν σβήνει φωτιές ούτε απομακρύνει προληπτικά χωρίς εισήγηση της Πυροσβεστικής», τονίζει στο πολυσέλιδο υπόμνημα που κατέθεσε δια του δικηγόρου της και περιφερειακού συμβούλου Θ. Σχινά η Περιφερειάρχης Αττικής η οποία εξηγεί που σταματούν οι δικές της αρμοδιότητες στις περιπτώσεις των πυρκαγιών και που ξεκινούν οι ευθύνες της Πυροσβεστικής.
Στο υπόμνημά της η κ. Δούρου εκφράζει αρχικά τη βαθιά της θλίψη για την απώλεια ανθρώπινων ψυχών στην Ανατολική Αττική –ένα γεγονός, μια ανείπωτη τραγωδία που, όπως έχει δημόσια δηλώσει την έχει σημαδέψει και θα της προκαλεί για πάντα οδύνη.
Ωστόσο, όπως αναφέρει η Περιφερειάρχης, οι αρμοδιότητες της Αυτοδιοίκησης είναι συγκεκριμένες και ορίζονται με σαφήνεια από το νόμο. Αυτές είναι, η παροχή μηχανημάτων και υδροφόρων, εάν και εφόσον ζητηθούν από την Πυροσβεστική η οποία όμως όχι μόνο δεν είχε ενημερώσει αλλά έδινε και λάθος κατεύθυνση της πυρκαγιάς. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό πως η κ. Δούρου έμαθε για τη φωτιά από …εθελοντή και όχι από την Πυροσβεστική η οποία έχει την ευθύνη και τον επιχειρησιακό σχεδιασμό για την κατάσβεση αλλά και για τη διάσωση των ανθρώπων και των περιουσιών τους που απειλούνται από αυτή.
Επικαλούμενη το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο η κ. Δούρου εξήγησε μάλιστα γιατί η Περιφέρεια Αττικής δεν μπορούσε να προχωρήσει σε οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών. Όπως χαρακτηριστικά τονίζει η Περιφερειάρχης, απαραίτητη προϋπόθεση για αυτή είναι η προηγούμενη σχετική εισήγηση της Πυροσβεστικής. Τέτοια εισήγηση όμως δεν υπήρξε ποτέ. Άλλωστε, «κατά τον χρόνο που ενημερώθηκε η Περιφέρεια για την κατεύθυνση της πυρκαγιάς προς το Nέο Βουτζά – Μάτι, είχε ήδη παρέλθει προ πολλού ο κρίσιμος χρόνος για την υλοποίηση οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης», αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Δούρου η οποία προσθέτει πως σε κάθε περίπτωση κάτι τέτοιο απαιτεί να έχει καθοριστεί εγκαίρως και με ακρίβεια ο δρόμος διαφυγής των κατοίκων με ασφάλεια.
Αναφερόμενη εκτενώς στο θέμα της οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης των πολιτών, η κ. Δούρου επαναλαμβάνει «δεν υπήρχε δυνατότητα για λήψη σχετικής αποφάσεως, διότι δεν υπήρξε σχετική εισήγηση από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, ούτε άλλωστε, εξ όσων αντιλαμβάνομαι, έγινε αντιληπτή από την ίδια την Πυροσβεστική εγκαίρως η κατεύθυνση της πυρκαγιάς».
Συγκεκριμένα αναφέρει η κ. Δούρου για το θέμα αυτό : «Όταν η εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή μπορεί να επηρεάσει πάνω από ένα δήμο, η απόφαση λαμβάνεται από τον αρμόδιο Περιφερειάρχη, ο οποίος μπορεί να εξουσιοδοτήσει σχετικώς τον οικείο Αντιπεριφερειάρχη. Στις περιπτώσεις του άρθρου 2 παρ. 3 σε συνδυασμό με το άρθρο 8 παρ. 1 περιπτώσεις β`, γ` και δ` του ν. 3013/2002 (Α` 102), όπως ισχύει, η ανωτέρω απόφαση λαμβάνεται από τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας ή από τον Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, κατόπιν σχετικής εξουσιοδότησης, και εκτελείται από τους αρμόδιους Περιφερειάρχες και Δημάρχους. Η λήψη της απόφασης βασίζεται στις εισηγήσεις των φορέων που κατά περίπτωση έχουν την ευθύνη περιορισμού των επιπτώσεων από την εξέλιξη της καταστροφής, δηλ., για τις δασικές πυρκαγιές, στις εισηγήσεις της πυροσβεστικής» (σύμφωνα με το άρθρ. 108 Ν. 4249/2014 που φέρει τον τίτλο Αρμοδιότητες Γενικής Γραμματείας και αντικατέστησε τις παρ. 2, 3 και 4 του άρθρου 6 του ν. 3013/ 2002 [όπως είχε τροποποιηθεί με το άρθρ. 18 Ν 3613/2007]).
Η κ. Δούρου τονίζει ότι: «Τα αυτά αναφέρονται και στο Σχέδιο Δράσεων με τις επισημάνσεις, μεταξύ άλλων, ότι: «Η οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών εξετάζεται ως μέτρο προληπτικής προστασίας τους που πρέπει να δρομολογείται εγκαίρως (ενώ η καταστροφή βρίσκεται σε εξέλιξη) και κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις και περιορισμούς, η εκτίμηση των οποίων μπορεί να γίνει μόνο σε τοπικό επίπεδο. ….Σε αντίθετη περίπτωση, η δράση αυτή εύκολα μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερες συνέπειες –απώλειες και να μετατραπεί σε επιχείρηση διάσωσης, την ευθύνη της οποίας στο χερσαίο χώρο έχει το Πυροσβεστικό Σώμα» (σελ. 62 του Σχεδίου Δράσεων).
Ρόλο συντονιστή στην πυρκαγιά είχε μόνο ο επικεφαλής αξιωματικός της Πυροσβεστικής «ο μόνος αρμόδιος να εισηγηθεί την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση , έχοντας την ευθύνη περιορισμού των επιπτώσεων από την εξέλιξη της καταστροφής σε τοπικό επίπεδο. Στα πλαίσια αυτά, προτείνει εγκαίρως και επακριβώς τα όρια της περιοχής που θα χρειαστεί να υλοποιηθεί η δράση, με βάση την αναμενόμενη συμπεριφορά της πυρκαγιάς».
Η περιφερειάρχης επικαλείται την έκθεση πραγματογνωμοσύνης στην οποία αναφέρεται ότι:
«Η Περιφέρεια Αττικής αναφέρει ότι, ουδέποτε και με κανέναν τρόπο, περιήλθε στα όργανα Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής ή στην Περιφερειάρχη Αττικής απευθείας ή στους Αντιπεριφερειάρχες ή στην Εντεταλμένη Σύμβουλο Πολιτικής Προστασίας εισήγηση από τον επικεφαλής αξιωματικό του Πυροσβεστικού Σώματος για την εφαρμογή του μέτρου προληπτικής απομάκρυνσης πολιτών από την εντοπισμένη ή την μείζονα ή την ευρύτερη περιοχή της πυρκαγιάς σύμφωνα με τα ανωτέρω. Τέτοια εισήγηση για οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση, γραπτή, προφορική, με sms, με φαξ, με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) δεν έγινε ποτέ σε καμία υπηρεσία της Περιφέρειας Αττικής».
Η κ. Δούρου επικαλείται μάλιστα και ι την κατάθεση του Υποστράτηγου Πυροσβεστικής Ράμφου: «Από τη μικρή επιφάνεια της περιοχής και η πύκνωση του πολεοδομικού ιστού που υπάρχει στο σημείο με το συνδυασμό του δάσους δημιουργούσε μια κατάσταση από την οποία για να διαφύγει κόσμος με ασφάλεια αυτό θα έπρεπε να είχε γίνει πολύ νωρίς. Οποιαδήποτε προσπάθεια αργότερα θα μπορούσε να αποβεί ακόμα και μοιραία για την απομάκρυνση του κόσμου με λεωφορεία».
Η κ.Δούρου αναφέρει λεπτό προς λεπτό τις ενέργειές της , κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς, αναφέροντας: «Από το πρωί της 23.7.2018 βρισκόμουν στο κέντρο συντονισμού της Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας, δηλαδή στα γραφεία της Αυτοτελούς Διεύθυνσης πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας, μετέχοντας σε αλλεπάλληλες διαδικασίες/συσκέψεις και φροντίζοντας για την άμεση ικανοποίηση των αιτημάτων του Κέντρου Επιχειρήσεων σε όλα τα μέτωπα (Κινέτα, Καλλιτεχνούπολη προς Διώνη, Ν. Βουτζάς, Κάλαμος). Επισημαίνεται ότι η πυρκαγιά στην Κινέτα ακόμη και μέχρι τις 18:30 δεν είχε ελεγχθεί, τούτο δε προκαλούσε επιπρόσθετη ανησυχία λόγω των διαφόρων βιομηχανικών εγκαταστάσεων που υπάρχουν στην περιοχή. Η πολλαπλότητα των μετώπων και η γρήγορη εξέλιξη των πυρκαγιών επέβαλαν την προσωπική μου παρουσία στο συντονιστικό κέντρο, ώστε να ικανοποιηθούν εγκαίρως και αποτελεσματικώς όλα τα αιτήματα της πυροσβεστικής.
Παράλληλα οι αρμόδιοι της Περιφέρειας μετέβησαν, κατ’ εντολή μου στα τρία σοβαρά μέτωπα φωτιάς, ήτοι ο αντιπεριφερειάρχης Γ. Βασιλείου μετέβη στην Κινέτα ο αντιπεριφερειάρχης Βορείου Τομέα Γεώργιος Καραμέρος στο Νταού Πεντέλης και η εντεταλμένη Περιφερειακή Σύμβουλος για ζητήματα Πολιτικής προστασίας Ι. Τσούπρα στο Ν. Βουτζά.
Αμέσως μετά την ενημέρωση ότι η φωτιά πέρασε τη Λ. Μαραθώνος (18:44!), συγκάλεσα ΣΟΠΠ (στις 19:00) και μάλιστα αυτοβούλως, και όχι με βάση την προβλεπόμενη εκ του Σχεδίου Δράσεων ενημέρωση εκ μέρους της Πυροσβεστικής, η οποία δεν υπήρχε εν προκειμένω. Σε κάθε περίπτωση, η δυνητική σύγκληση του εν λόγω συντονιστικού οργάνου δεν συνδέεται με την κατάσβεση της πυρκαγιάς ή/και την διάσωση των πολιτών, παρά μόνον με την υποβοήθηση του συντονιστικού έργου της περιφέρειας προς διάθεση των αιτούμενων μέσων. Δεδομένου ότι η Περιφέρεια είχε ήδη ανταποκριθεί εγκαίρως και αποτελεσματικώς και ανταποκρινόταν συνεχώς στα αιτήματα της Πυροσβεστικής (ίδετε και από 31.7.2018 ενημερωτικό σημείωμα του Αν. Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής εντός της δικογραφίας), η σύγκληση ή μη του ΣΟΠΠ, είναι ποινικώς αδιάφορη. Στις 19:30 μετέβην στο ΕΣΚΕ της Πυροσβεστικής για να παρευρεθώ στη συνεδρίαση του ΚΣΟΠΠ, προς αναζήτηση εγκυρότερης και συνολικότερης ενημέρωσης, όπου παρέμεινα μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της επομένης».
Όσον αφορά τη σύγκληση του Συντονιστικού Οργάνου (ΣΟΠΠ), εξηγεί ότι είναι δυνητική και βοηθητική του έργου της Πυροσβεστικής , διευκρινίζοντας ότι θα μπορούσε και να μην είχε συγκληθεί. Εξάλλου είναι ενδεικτικό του ρόλου του ότι μόνο τρία μέλη του προσήλθαν. «Αμέσως μετά την ενημέρωση ότι η φωτιά πέρασε τη Λ. Μαραθώνος (18:44!), συγκάλεσα ΣΟΠΠ (στις 19:00) και μάλιστα αυτοβούλως, και όχι με βάση την προβλεπόμενη εκ του Σχεδίου Δράσεων ενημέρωση εκ μέρους της Πυροσβεστικής, η οποία δεν υπήρχε εν προκειμένω. Σε κάθε περίπτωση, η δυνητική σύγκληση του εν λόγω συντονιστικού οργάνου δεν συνδέεται με την κατάσβεση της πυρκαγιάς ή/και την διάσωση των πολιτών, παρά μόνον με την υποβοήθηση του συντονιστικού έργου της περιφέρειας προς διάθεση των αιτούμενων μέσων. Δεδομένου ότι η Περιφέρεια είχε ήδη ανταποκριθεί εγκαίρως και αποτελεσματικώς και ανταποκρινόταν συνεχώς στα αιτήματα της Πυροσβεστικής (ίδετε και από 31.7.2018 ενημερωτικό σημείωμα του Αν. Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής εντός της δικογραφίας), η σύγκληση ή μη του ΣΟΠΠ, είναι ποινικώς αδιάφορη. Στις 19:30 μετέβη στο ΕΣΚΕ της Πυροσβεστικής για να παρευρεθώ στη συνεδρίαση του ΚΣΟΠΠ, προς αναζήτηση εγκυρότερης και συνολικότερης ενημέρωσης, όπου παρέμεινα μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της επομένης».
