Ρεπορτάζ: Παναγιώτης Βλαχουτσάκος
Πίστη στην εταιρεία και υπεράσπιση των συμφερόντων της με κάθε κόστος ήταν η «γραμμή» που είχαν υιοθετήσει και επέβαλλαν στους εργαζομένους οι επικεφαλής της φαρμακοβιομηχανίας Novartis.
Στο επίκεντρο του σημερινού ρεπορτάζ του zougla.gr τίθενται οι σχέσεις μεταξύ των στελεχών της επιχείρησης και των υψηλόβαθμων εργαζομένων. Υπάλληλοι οι οποίοι, ενώ εκ πρώτης όψεως φαίνονταν καλοπληρωμένοι και ευχαριστημένοι από τις εργασιακές σχέσεις, μέσα τους έσερναν μια αλυσίδα μπλεγμένη από πίεση, απειλές και εκβιασμούς.
Καταγγελίες για mobbing
Οι πρακτικές που φέρεται να υιοθετούσε σε σχέση με το προσωπικό η Novartis είναι γνωστές διεθνώς ως mobbing. Πρόκειται για τον όρο που αποδίδει το εργασιακό «μπούλινγκ» και στην περίπτωση της φαρμακοβιομηχανίας έχει να κάνει με την αυστηρή συμμόρφωση των στελεχών με τους ιδιαίτερα υψηλούς στόχους για πωλήσεις των προϊόντων της εταιρείας.
Κάποιοι από τους υπαλλήλους άντεξαν την πίεση και συνέχισαν. Κάποιοι δεν τα κατάφεραν και λύγισαν.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του 44χρονου υψηλόβαθμου υπαλλήλου από τη Θεσσαλονίκη, ο οποίος ανήμερα την Πρωτοχρονιά επιχείρησε να πηδήξει από τον 13ο όροφο του ξενοδοχείου Hilton φωνάζοντας «δεν θα τα φορτώσουν όλα σε εμένα». Κάποιοι, ωστόσο, εξ αυτών αποφάσισαν να καταγγείλουν τα όσα συνέβαιναν πίσω από τις κλειστές πόρτες της επιχείρησης.
Ένα από τα δικηγορικά γραφεία τα οποία πριν από περίπου έναν χρόνο άρχισαν να δέχονται καταγγελίες από εργαζομένους της Novartis είναι αυτό της γνωστής δικηγόρου Κωνσταντίνας Φουντέα.
Όπως αναφέρει η έμπειρη εργατολόγος μιλώντας στο zougla.gr, στελέχη που δεν συναινούσαν στις πρακτικές προώθησης προϊόντων που υιοθετούσε η φαρμακευτική εξωθούνταν σε αποχώρηση και παραίτηση. Σε ορισμένες, δε, περιπτώσεις υποβαθμίζονταν ιεραρχικά και μισθολογικά.
Τα όσα αποκαλύπτει, μέσω του zougla.gr, η Κ. Φουντέα αποτελούν μία από τις -αθέατες σε μεγάλο βαθμό- πτυχές του δικαστικού θρίλερ που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.
Τα δώρα στους ιατρούς και η σιωπή
Παράλληλα, στο ίδιο καθεστώς ήταν χτισμένες και οι σχέσεις της εταιρείας με τους «συνεργαζόμενους» γιατρούς και διευθυντές δημοσίων νοσοκομείων. 
Στην αρχή ξεκινούσαν με παροχές, όπως ταξίδια, συμπόσια, όμορφα και πολυτελή ξενοδοχεία κ.ά. (Ενδεικτικά είναι τα όσα αναφέρονται στο αποκαλούμενο «ξεχασμένο πόρισμα Σαλμά» που έφερε στο φως το zougla.gr).
Εν συνεχεία ερχόταν η εξυπηρέτηση, όπως προώθηση ενός συγκεκριμένου φαρμάκου λόγω τιμής, σιωπή μπροστά σε κάποια κλινική μελέτη που δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα της εταιρείας, διαμόρφωση των τιμών κ.λπ.
*Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με άτομα που έχουν πρόσβαση στην υπόθεση, η Ελλάδα, όσον αφορά στις τιμές των φαρμάκων αποτελεί σημείο αναφοράς για 23 χώρες. Δηλαδή, αν υπάρξει μεταβολή της τιμής ενός φαρμάκου στη χώρα μας, επηρεάζεται και η τιμή του ίδιου σκευάσματος στα υπόλοιπα κράτη.
Η έρευνα
Την ίδια ώρα επί ποδός βρίσκονται οι εισαγγελικές αρχές, οι οποίες, ακολουθώντας το αμερικανικό μότο «follow the money», προέβησαν σε ανοίγματα τραπεζικών λογαριασμών συνολικά 50 στελεχών της φαρμακοβιομηχανίας, αλλά και κρατικών υπαλλήλων. Με τον τρόπο αυτόν σκοπεύουν να εντοπίσουν αποκλίσεις μεταξύ δηλωθέντων εισοδημάτων και καταθέσεων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η έρευνα στρέφεται γύρω από στελέχη της φαρμακοβιομηχανίας, διοικητές νοσοκομείων αλλά και πολιτικά πρόσωπα.
Και ενώ εδώ η έρευνα προχωρά με ρυθμό… ελληνικό, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού βαίνει προς το τέλος της, καθώς στην κατοχή των αμερικανικών αρχών βρίσκεται πληθώρα στοιχείων, όπως video, emails, τραπεζικοί λογαριασμοί, ονόματα και διευθύνσεις.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι η εμπλοκή των αμερικανικών Αρχών προέκυψε έπειτα από προσφυγή-καταγγελία του δικηγορικού γραφείου του Παύλου Σαράκη κατά της Novartis International για αθέμιτες πρακτικές της εταιρείας και παραβίαση του Ομοσπονδιακού Νόμου FCPA στην Ελλάδα.
Ο κ. Σαράκης εκπροσωπεί ενώπιον των αμερικανικών Αρχών τους δύο μάρτυρες-καταγγέλλοντες, οι οποίοι υπήρξαν υψηλόβαθμα στελέχη της επιχείρησης. Τα εν λόγω στελέχη μαζί με τον γνωστό δικηγόρο μετέβησαν τον Δεκέμβριο του 2016 στην Ουάσινγκτον και προέβησαν σε συγκλονιστικές αποκαλύψεις, βοηθώντας τα μέγιστα στη σκιαγράφηση των πρακτικών που χρησιμοποιούσε η φαρμακοβιομηχανία. Είχε προηγηθεί η κατάθεση αναφοράς για την υπόθεση του δικηγορικού γραφείου στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ τον Αύγουστο του 2016.
Όπως λένε νομικοί κύκλοι στο zougla.gr, από τα στοιχεία που έχουν προσκομιστεί είναι πολύ πιθανό να προκύψει ότι η Novartis έδινε κατευθύνσεις σε κρατικούς λειτουργούς και χειραγωγούσε το πολιτικό σύστημα με τέτοιο τρόπο, ώστε να εξασφαλίσει ένα νομοθετικό πλαίσιο το οποίο θα της έδινε τη δυνατότητα να παρακάμψει κάποιους από τους νόμους των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.
Τα χρήματα, δε, που φέρονται να έχουν διακινηθεί την εξαετία 2008-2014, ώστε η εταιρεία να εξασφαλίσει ηγεμονική θέση στον χώρο του φαρμάκου, υπολογίζονται σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές σε 500 εκατ. ευρώ ανά έτος! Δηλαδή ανέρχονται σε 3 δισεκατομμύρια ευρώ!
