Η είσοδος του ιού των κονδυλωμάτων (HPV) στον γυναικείο οργανισμό δεν είναι συνήθως αρκετή για να δημιουργήσει προβλήματα. Άλλωστε, ο μισός περίπου σεξουαλικά ενεργός πληθυσμός έχει τον ιό HPV.
Η συγκέντρωση μεγάλων ιικών φορτίων από μολυσμένο σύντροφο οδηγεί τελικά στην εμφάνιση κονδυλωμάτων, την παρουσία του ιού στον τράχηλο της μήτρας, την εμφάνιση δυσπλασίας τραχήλου, με ενδεχόμενη κατάληξη τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Ο HPV αποτελεί άλλωστε και το μοναδικό γνωστό αίτιο του καρκίνου του τραχήλου.
• Προφυλάξεις κατά τη σεξουαλική επαφή
• Αποφυγή συχνής αλλαγής σεξουαλικών συντρόφων
• Ενημέρωση για τη σχέση καπνίσματος και HPV λοίμωξης
• Τακτικός γυναικολογικός έλεγχος και τεστ Παπανικολάου
• Λεπτομερής ενημέρωση από τον γιατρό σε περίπτωση προσβολής
• Απόλυτη συμμόρφωση στις θεραπευτικές οδηγίες σε περίπτωση μόλυνσης
• Εμβολιασμός σε νεαρή ηλικία, κατά το δυνατόν πριν από την έναρξη σεξουαλικής δραστηριότητας
Ο HPV μπορεί να προκαλέσει έναν σημαντικό αριθμό παθήσεων σε γυναίκες και άνδρες, ανάλογα με τον τύπο του ιού που μεταδίδεται σε κάθε περίπτωση (έχουν απομονωθεί πάνω από 100 τύποι προς το παρόν!). Κάποιοι είναι πιο συχνοί από άλλους. Οι τύποι 16 και 18 είναι υπεύθυνοι για περίπου 70% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας παγκοσμίως. Οι τύποι 6 και 11 ευθύνονται κυρίως για την εκδήλωση κονδυλωμάτων (εξογκώματα του δέρματος σαν κρεατοελιές στην περιοχή των γεννητικών οργάνων) στον άνδρα και τη γυναίκα. Επίσης, ο HPV ευθύνεται για ορισμένες περιπτώσεις καρκίνου των έξω γεννητικών οργάνων και στα δύο φύλα.
Υπάρχουν δύο εμβόλια διαθέσιμα επί του παρόντος (Gardasil και Cervarix). Και τα δύο προστατεύουν απέναντι στην ανάπτυξη ανώμαλων κυττάρων στον τράχηλο της μήτρας και κατ’ επέκταση την εκδήλωση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Είναι αναμενόμενο ότι προσφέρουν κάποια προστασία απέναντι σε άλλους καρκίνους που μπορεί να οφείλονται στον HPV (καρκίνους έξω γεννητικών οργάνων). Επιπλέον, τουλάχιστον το Gardasil ενδέχεται να προστατεύει ενάντια στην εκδήλωση κονδυλωμάτων και στα δύο φύλα, αν και τα εμβόλια αυτά κατασκευάστηκαν, με σκοπό την πρόληψη από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Το εμβόλιο δεν θεραπεύει ήδη εγκατεστημένο HPV, ούτε προλαμβάνει τον καρκίνο του σώματος της μήτρας ή των ωοθηκών οι οποίοι δε σχετίζονται με μόλυνση από τον HPV.
Όλες οι υγιείς γυναίκες μπορεί να ωφεληθούν από τον εμβολιασμό κατά του HPV, ιδιαίτερα αν αυτός γίνει πριν από την έναρξη σεξουαλικών επαφών. Ακόμα και οι γυναίκες μέχρι 26 ετών μπορούν να εμβολιαστούν, αν και η αποτελεσματικότητα του εμβολίου μπορεί να είναι μικρότερη, αν η γυναίκα έχει ήδη μολυνθεί από κάποιους τύπους του ιού. Παρ’ όλα αυτά, το εμβόλιο είναι χρήσιμο, αφού προσφέρει ανοσία απέναντι στους τύπους στους οποίους η γυναίκα δεν έχει ακόμα εκτεθεί. Αν και το κατώτερο συνιστώμενο όριο ηλικίας για εμβολιασμό είναι τα 9 έτη, είναι καλό το εμβόλιο να γίνεται σε ηλικία όπου το κορίτσι έχει αρχίσει να ωριμάζει σεξουαλικά και μπορεί να εκτιμήσει τη σημασία της καλής σεξουαλικής υγείας και αγωγής (που δεν περιορίζονται μόνο σε έναν εμβολιασμό!).
Σε τρεις δόσεις, μέσα σε ένα εξάμηνο και υπό τη μορφή ένεσης στον μυ του χεριού ή του γλουτού.
Φαίνεται ότι διαρκεί τουλάχιστον 5 χρόνια. Είναι άγνωστο προς το παρόν αν θα χρειάζονται αναμνηστικές δόσεις.
Η προστασία και των δύο εμβολίων είναι πολύ υψηλή κατά των τύπων HPV που καλύπτονται από τα εμβόλια (6, 11, 16 και 18 το Gardasil – 16 και 18 το Cervarix). Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν και άλλοι τύποι που οδηγούν (λιγότερο συχνά) σε καρκίνο του τραχήλου. Επίσης, κάποιες σεξουαλικά ενεργές γυναίκες μπορεί να έχουν ήδη εκτεθεί στον HPV πριν από τον εμβολιασμό και συνεπώς διατρέχουν δυνητικά τον κίνδυνο ανάπτυξης βλαβών στον τράχηλο της μήτρας. Για αυτούς τους λόγους, η προληπτική τακτική παρακολούθησης με Παπ τεστ παραμένει προς το παρόν η ίδια, ακόμα και στις γυναίκες που εμβολιάζονται κατά του HPV.
Παρόμοιες με τα άλλα εμβόλια, με πιο συχνές τον πόνο και το πρήξιμο στην περιοχή της ένεσης.
Αν και το εμβόλιο για τον HPV προορίζεται επί του παρόντος μόνο για τις γυναίκες, μπορεί δυνητικά να προστατεύσει τον αντρικό πληθυσμό από την εκδήλωση των ενοχλητικών κονδυλωμάτων και να μειώσει τη μετάδοση ιικών φορτίων μεταξύ των δύο φύλων.
Το άρθρο επιμελήθηκε και υπογράφει
ο Θάνος Παπαθανασίου MD(London) MRCOG FHEA
Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Λονδίνου
www.gynaikologos.net
