Αν και πολλές Ελληνίδες έχουν σκεφτεί κατά καιρούς να χρησιμοποιήσουν αντισύλληψη, λίγες τελικά θα την ξεκινήσουν, προτού να έχουν τουλάχιστο μία ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Πολλοί λόγοι αποτρέπουν τις γυναίκες από το να χρησιμοποιήσουν κάποια έγκυρη αντισυλληπτική μέθοδο, όπως το αντισυλληπτικό χάπι ή το ενδομητρικό σπιράλ:
Εσφαλμένη αντίληψη ότι, αν προσέξουν, δεν θα συμβεί «ατύχημα» στις ίδιες.
Αυτό φυσικά δεν ισχύει, αφού πρακτικές, όπως η διακεκομμένη συνουσία, αποδίδουν μόνο περίπου 60% στο να αποφευχθεί μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Ακόμα και το προφυλακτικό δεν παρέχει την υψηλού βαθμού ασφάλεια που προσφέρει μια έγκυρη αντισυλληπτική μέθοδος. Σε ένα ζευγάρι που έχει τακτικές σεξουαλικές επαφές χωρίς χρήση χαπιού ή σπιράλ, περιμένουμε να συμβεί μια εγκυμοσύνη μέσα σε διάστημα δύο ετών, ακόμα κι αν χρησιμοποιείται τακτικά το προφυλακτικό!
Ο φόβος ότι οι αντισυλληπτικές μέθοδοι έχουν επικίνδυνες παρενέργειες.
Αν και κάθε αντισυλληπτική μέθοδος, ως ιατρική θεραπεία, μπορεί να έχει κάποιες παρενέργειες, αυτές είναι στην πλειονότητά τους αθώες και υποχωρούν με την αλλαγή ή διακοπή της μεθόδου. Ο δε γυναικολόγος θα ελέγξει αν μια γυναίκα μπορεί με ασφάλεια να ξεκινήσει αντισύλληψη ή αν έχει κάποιο ιδιαίτερο ιατρικό λόγο για να μη χρησιμοποιήσει τη συγκεκριμένη μέθοδο. Ακόμα και σε μια τέτοια σχετικά σπάνια περίπτωση, ενδέχεται να υπάρχει μια άλλη αντισυλληπτική μέθοδος που είναι κατάλληλη. Ακόμα και οι υγιείς, καπνίστριες κάτω των 35 ετών, μπορούν με ασφάλεια να πάρουν το αντισυλληπτικό χάπι.
Ο φόβος ότι το αντισυλληπτικό χάπι προκαλεί καρκίνο.
Ο φόβος αυτός είναι υπερεκτιμημένος και υπερβολικός. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στον ιό HPV και όχι στο αντισυλληπτικό χάπι. Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να είναι οριακά πιο συχνός με μακροχρόνια λήψη αντισυλληπτικών, αλλά αυτός ο κίνδυνος καταργείται μετά τη διακοπή της θεραπείας. Υπ’ όψιν ότι ο καρκίνος του μαστού «χτυπά» συνήθως γυναίκες μετά την ηλικία των 50 ετών, ενώ το αντισυλληπτικό χάπι το χρησιμοποιούν πολύ νεαρότερες γυναίκες. Από την άλλη μεριά, το αντισυλληπτικό χάπι αποδεδειγμένα προστατεύει από καρκίνο του σώματος της μήτρας και των ωοθηκών.
Ο αβάσιμος φόβος ότι η αντισύλληψη επηρεάζει αρνητικά τη μελλοντική γονιμότητα της γυναίκας.
Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι το αργότερο 3 μήνες μετά τη διακοπή του αντισυλληπτικού χαπιού, η ορμονική λειτουργία της γυναίκας έχει πλήρως αποκατασταθεί. Στην περίπτωση του σπιράλ, η γονιμότητα επανέρχεται σχεδόν άμεσα μετά την αφαίρεσή του. Επίσης, το σπιράλ δεν προκαλεί γυναικολογικές φλεγμονές, εάν η γυναίκα έχει προηγουμένως ελεγχθεί για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. Αντίθετα, η διακοπή μιας εγκυμοσύνης μπορεί να ελαττώσει μόνιμα τη γονιμότητα της γυναίκας ή να προκαλέσει προβλήματα σε μια μελλοντική εγκυμοσύνη.
Η εσφαλμένη αντίληψη ότι ο θηλασμός μετά τη γέννα είναι καλή αντισυλληπτική μέθοδος.
Αν και ο τακτικός θηλασμός ελαττώνει σημαντικά τη γονιμότητα, δεν αποκλείει την ωορρηξία. Δεν είναι λίγες οι γυναίκες που μένουν έγκυες, ενώ ακόμα θηλάζουν, κάτι που μπορεί να δημιουργήσει ανησυχίες, ιδιαίτερα αν η προηγούμενη γέννα ήταν με καισαρική τομή που δεν έχει προλάβει να επουλωθεί καλά. Υπ’ όψιν ότι το αντισυλληπτικό χάπι δεν σταματά το γάλα στις γυναίκες που έχουν ήδη ξεκινήσει να θηλάζουν συστηματικά.
Δυσκολίες πρόσβασης σε υπηρεσίες που ενημερώνουν και προσφέρουν αντισύλληψη.
Ενώ σε πολλές χώρες του εξωτερικού υπάρχουν δημόσια δημοτικά ιατρεία που συμβουλεύουν περί οικογενειακού προγραμματισμού και αντισύλληψης, αυτή η υπηρεσία στην Ελλάδα προσφέρεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τον γυναικολόγο. Η εύκολη πρόσβαση στην αντισύλληψη είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις έφηβες και πιο νεαρές κοπέλες οι οποίες πρόκειται σύντομα να ξεκινήσουν τη σεξουαλική τους δραστηριότητα. Οι κοπέλες αυτές μπορεί να έχουν δυσκολία να εμπιστευτούν το γυναικολόγο της μητέρας τους ή να μην έχουν την οικονομική άνεση να επισκεφτούν ένα γιατρό ή, τέλος, να μην μπορούν να ταξιδέψουν σημαντική απόσταση προς το κοντινότερο μεγάλο νοσοκομείο με τμήμα οικογενειακού προγραμματισμού.
Περιορισμένες επιλογές αντισυλληπτικής μεθόδου.
Η Ελληνίδα που επιθυμεί αντισύλληψη θα χρειαστεί πρακτικά να επιλέξει μεταξύ του αντισυλληπτικού χαπιού και του ενδομητρικού σπιράλ, αν και τα τελευταία χρόνια έχει κυκλοφορήσει και αντισυλληπτικό έμπλαστρο. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες υπάρχουν επιπλέον διαθέσιμα το αντισυλληπτικό χάπι χαμηλής δόσης (χωρίς οιστρογόνο), η αντισυλληπτική ένεση (κάθε 3 μήνες), το αντισυλληπτικό εμφύτευμα (κάτω από το δέρμα του βραχίονα) και ο αντισυλληπτικός κολπικός δακτύλιος (που περιέχει ορμόνες παρόμοιες με εκείνες του χαπιού). Επιπλέον, είναι δημοφιλείς οι διάφορες μέθοδοι μόνιμης στειροποίησης σε ζευγάρια που έχουν ολοκληρώσει την οικογένειά τους. Όσο περισσότερες οι επιλογές, τόσο ευκολότερο είναι να βρει η κάθε γυναίκα την αντισύλληψη που της ταιριάζει.
Διαβάστε περισσότερα www.gynaikologos.net
Το κείμενο υπογράφει ο Δρ. ΘΑΝΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ MD(London) MRCOG FHEA
Μαιευτήρας Χειρ. Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Λονδίνου
