της Βάσιας Μανίκα Διαιτολόγος Διατροφολόγος
Στο προηγούμενο άρθρο μου, σας σύστησα τον σαμποτέρ ή Εσωτερικό Κριτή. Ο Timothy Gallwey στο βιβλίο του “The inner game of tennis” τον ονομάζει Self 1, αυτό το κομμάτι του εαυτού μας, δηλαδή, που δίνει λεκτικές εντολές «φάε μπρόκολο», «μην φας σοκολάτα», «κάνε αυτό και όχι εκείνο», στον Self 2, που είναι το κομμάτι του εαυτού μας που εκτελεί ή προσπαθεί να εκτελέσει την εντολή. Φανταστείτε τον εξής εσωτερικό διάλογο που, πιθανά, διεξάγεται μέσα στο κεφάλι μας όταν κάποιος έχει γενέθλια στο γραφείο και κερνάει γλυκά:
– Μαρία (εορτάζουσα): Βάσια μου, σήμερα είναι τα γενέθλιά μου! Έφερα σοκολατάκια, ξέρεις, αυτά που λατρεύεις!
– Βάσια: (χαμόγελο) Αχ, Μαρία μου… Και έχω πει να προσέξω από σήμερα…
Εσωτερικός διάλογος- Self 1: Όχι, μην το πάρεις, «τσίμπησες» 2 κιλά από τα Χριστούγεννα και άλλο 1 από την Καθαρά Δευτέρα, συγκρατήσου. Μην το πάρεις σου λέω! Να πω ότι δεν έχεις φάει γλυκά και σοκολάτες… Και σιγά που είναι τα αγαπημένα σου!
– Μαρία: Έλα βρε, τι ανάγκη έχεις εσύ; Άσε που θα με προσβάλλεις αν δεν το πάρεις!
Εσωτερικός διάλογος- Self 1: Μην το πάρεις βρε μοσχάρα, δεν μπορείς να συγκρατηθείς ούτε μια φορά;!
– Βάσια: (χαμόγελο) Ναι, σωστά… Σε ευχαριστώ πολύ, να σε χαιρόμαστε Μαράκι μου!
Εσωτερικός διάλογος- Self 1: Ε καλά, τι περίμενα, ότι θα μπορούσες να αντισταθείς; Το ξέρω ότι δεν μπορείς και δεν θα μπορέσεις. Ναι, μάσα το αργά τώρα, λες και θα λιώσουν και οι θερμίδες μαζί του… Σκέτη απογοήτευση είσαι μια ζωή!
Σηκώστε τα χέρια σας όσοι το έχετε βιώσει αυτό ή κάτι παρόμοιο. Τώρα που το βλέπετε γραμμένο και ξέρετε ότι συμβαίνει και σε άλλους, πώς αισθάνεστε; Θέλετε να κάνετε τον Εσωτερικό Κριτή/ Σαμποτέρ/ Self 1 να σιωπήσει δια παντός;
Αυτός ο εσωτερικός διάλογος (αν και νομίζω ότι στο πρώτο επίπεδο είναι μονόλογος) μπορεί να είναι μια ατελείωτη συζήτηση που καθυστερεί την ανάληψη δράσης. Μπορεί να είναι η αυτό-αμφισβήτησή μας ότι δεν θα τα καταφέρουμε, που σαμποτάρει ένα καλά δομημένο πλάνο (ναι, το πλάνο διατροφής είναι ένα καλά δομημένο πλάνο από έναν επιστήμονα υγείας) και δημιουργείται εξ ολοκλήρου από το δικό μας μυαλό. Πράγμα που σημαίνει ότι ελέγχεται από…; Εμάς! Νιώθετε τώρα τη δύναμη που (μπορούμε να) έχουμε πάνω στο μυαλό μας που διαμορφώνει τις σκέψεις και, κατ’ επέκταση, καθορίζει τις πράξεις μας;
Ήρθε η ώρα να αναλάβουμε δράση και να καταστρώσουμε παρέα το σχέδιο εξόντωσης του σαμποτέρ. Αυτό μπορεί να γίνει σε δυο επίπεδα. Το πρώτο, και το πιο σημαντικό, είναι η παρατήρηση. Η αυτο- παρατήρηση, για να είμαι πιο συγκεκριμένη. Παρατηρώ τις ίδιες μου τις σκέψεις, τις καταγράφω μαζί με το περιβάλλον στο οποίο συμβαίνουν και οι οποίες έρχονται αυτόματα, χωρίς να τις φιλτράρω. Σε αυτό το σημείο χρειάζεται μεγάλη προσοχή: μπορεί να μπείτε στον πειρασμό να θέλετε να ελέγξετε τις σκέψεις σας και να τις μετατρέψετε σε θετικές σκέψεις. Είναι λίγο δύσκολο να αντισταθείτε, αλλά πιστέψτε με: νιώστε, ακούστε και δείτε όλα όσα σας «καταλογίζει» ο σαμποτέρ. Αν μπλοκάρετε σε αυτό το σημείο τις αρνητικές σκέψεις, τότε δεν θα μπορέσετε ποτέ να καταλάβετε από πού προέρχονται. Είναι σαν να καθαρίζετε το πάτωμα του μυαλού σας από τις αρνητικές σκέψεις και αντί να τις συλλέγετε μία προς μία, τις στέλνετε κάτω από τον καναπέ για να μην φαίνονται. Αναλογιστείτε το αυτό για μια στιγμή.
Χρησιμοποιήστε τη συνειδητή εστίαση για να αντιληφθείτε τις σκέψεις σας και αυξήστε την εμπιστοσύνη στον εαυτό σας. Αναρωτηθείτε:
– Πότε ήταν μια φορά που κατάφερα να κάνω αυτό που ήθελα, ώστε να πετύχω το στόχο μου;
– Ποιες ήταν τότε οι συνθήκες, το περιβάλλον, οι άνθρωποι;
– Τι γεύση έχει η επιτυχία; Ποια είναι η εικόνα της; Πώς την αντιλαμβάνομαι;
– Τι όφελος έχω αν συνεχίσω την υπάρχουσα συμπεριφορά;
– Τι κόστος έχω αν συνεχίσω την υπάρχουσα συμπεριφορά; Τι κόστος έχουν οι σημαντικοί μου άνθρωποι;
Πάλι σας εφιστώ την προσοχή σε αυτό το σημείο: παρατηρήστε, χωρίς (επι)κριτική στάση, την υπάρχουσα συμπεριφορά. Όσο απλό ακούγεται, τόσο δύσκολο μπορεί να είναι.
Στη συνέχεια, το δεύτερο επίπεδο: δημιουργήστε έναν «σέξυ» στόχο, ο οποίος να αποτελεί πρόκληση για εσάς. Θα σας το γράψω αρκετές φορές, οι στόχοι «θέλω να χάσω 3-5-10 κιλά», «πρέπει να ξεκινήσω γυμναστήριο» δεν θα πετύχουν, όπως δεν πέτυχαν και τις προηγούμενες φορές που προσπαθήσατε. Ένας στόχος, όμως, που εμπεριέχει μέσα του το αποτέλεσμα της απώλειας βάρους ή της έναρξης της άσκησης, που είναι η εικόνα που θέλετε, στο περιβάλλον που θέλετε και το πώς αισθάνεστε με αυτή την εικόνα, ουσιαστικά μιλάμε για την ιδανική εκδοχή του εαυτού σας, ε, αυτός ο στόχος είναι καταδικασμένος να πετύχει!
Σε αυτό το σημείο έρχεται η εμπιστοσύνη στον εαυτό μας… Αφήστε το να συμβεί! Μην προσπαθείτε τόσο πολύ, μην είστε σκληροί με τον εαυτό σας για να το κάνετε σωστά. Εμπιστευτείτε τον εαυτό σας (και τον coach σας, ενδεχομένως) ότι έχετε όλη την ικανότητα που χρειάζεται για να το κάνετε και, απλά, αφήστε το να γίνει. Ναι, γίνεται!
Και, τέλος, παρατηρήστε ξανά, ήρεμα και χωρίς κριτική στάση, τη συνεχή διαδικασία που χρειάζεται μέχρι να γίνει αυτόματη συμπεριφορά.
Μαντέψτε τι γίνεται μετά! Ο σαμποτέρ μας σιωπά, δεν ακούγεται καθόλου σχεδόν. Είμαστε σε εκείνο το σημείο όπου υπάρχει η απόλυτη ισορροπία μέσα μας, η ηρεμία και όλα τα πράγματα/ καταστάσεις/ άνθρωποι έρχονται σε εμάς σε ροή και όλα έχουν νόημα, ζούμε την κάθε στιγμή με όλες μας τις αισθήσεις και έχουμε τον απόλυτο έλεγχο. Πόσο ωραίο συναίσθημα είναι αυτό, πείτε μου ειλικρινά. Μάλλον όχι, μη το πείτε σε εμένα, να το πείτε στον εαυτό σας που επιτρέπετε σε ένα πολύ μικρό κομμάτι του μυαλού σας να σας εξουσιάζει και να μην μπορείτε να απολαύσετε τη ζωή σας στο μέγιστο.
«Αν δεν αλλάξουμε κατεύθυνση, είναι πιθανό να καταλήξουμε εκεί που οδηγούμαστε»- sir J. Whitmore.
