του Δημήτρη Γρηγοράκη Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, ΜSc
Ένα από τα πιο «καυτά» ερωτήματα που τίθενται σε ένα διαιτολόγο – διατροφολόγο είναι «το πόσο συχνά θα πρέπει να ζυγίζεται κάποιος;». Εύλογα πολλοί αναρωτιούνται εάν το καθημερινό ζύγισμα αποτελεί μία επωφελή πρακτική για τη ρύθμιση του σωματικού βάρους. Σε μία αδρή αναζήτηση των απόψεων που επικρατούν στο διαδίκτυο διαπιστώνει κανείς ότι οι γνώμες διίστανται. Πολλές είναι εκείνες που αποτρέπουν από τη συνήθεια του συχνού ή καθημερινού ζυγίσματος διατυπώνοντας μία συγκεκριμένη επιχειρηματολογία…
Οι συμπεριφορές που χαρακτηρίζονται από αυξημένη προσοχή στο σωματικό βάρος, έχουν κατηγορηθεί ότι μπορεί να συντελέσουν στην ανάπτυξη ψυχοπαθολογικών καταστάσεων -ιδιαιτέρως στις γυναίκες- με σοβαρά παραδείγματα τις διαταραχές λήψης τροφής (πχ νευρική ανορεξία) και την κατάθλιψη. Σε αυτό το πεδίο κινούνται και οι ενστάσεις των διατροφολόγων σχετικά με τον ψυχολογικό αντίκτυπο του τακτικού ζυγίσματος, προτείνοντας την άποψη ότι το συνεχές ζύγισμα συνδέεται με ιδιαίτερο άγχος και μειωμένη αυτοπεποίθηση. Πράγματι, κάποιες έρευνες δείχνουν πως μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιζήμιο στην ψυχολογία του ατόμου, ιδίως όταν ο στόχος του βάρους δεν επιτυγχάνεται. Επιπλέον, είναι πιθανό να συνδέεται με τον κίνδυνο ανάπτυξης μη υγιών μεθόδων ρύθμισης του βάρους.
Τα επιχειρήματα εκείνων που αποτρέπουν από την καθημερινή διαδικασία του ζυγίσματος και ειδικά στη φάση που το άτομο ακολουθεί μία δίαιτα αδυνατίσματος, περιλαμβάνουν και την άποψη ότι η ένδειξη της ζυγαριάς δεν αποτυπώνει πάντα σωστά τις μεταβολές στο σωματικό βάρος. Είναι δεδομένο ότι η κατάσταση της υδάτωσης του οργανισμού αλλάζει από ώρα σε ώρα, γεγονός που μπορεί να επιφέρει ως συνέπεια ταχύτατες και απρόβλεπτες αυξομειώσεις. Επίσης, η κατανάλωση αλατιού, η προεµµηνορυσιακή φάση στις γυναίκες, η λήψη μεγάλης ποσότητας φαγητού σε ένα γεύμα, η αφυδάτωση κ.ά. μεταβάλλουν (φαινομενικά) το σωματικό βάρος και συχνά δημιουργούν λανθασμένη εικόνα για την πορεία της προσπάθειας. Ως επακόλουθο επικρατεί η απογοήτευση και τελικά η πρόωρη εγκατάλειψη…
Ειδικότερα στην εφηβεία το καθημερινό ζύγισμα φαίνεται να είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικό, δεδομένου πως η συμπεριφορά αυτή έχει συνδεθεί ισχυρά με τσιμπολόγημα ή/και ανορθόδοξες μεθόδους ελέγχου του βάρους. Η υπερβάλλουσα ενασχόληση με το σώμα, που αναπόφευκτα συμβαίνει όταν υπάρχει τακτική επαφή με τα νούμερα της ζυγαριάς, αποτελεί ανησυχητικό φαινόμενο και σε πολλές περιπτώσεις ισχυρή αντένδειξη για τη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα.
Από την άλλη πλευρά όμως υπάρχουν και διαφορετικές απόψεις… Δεν είναι και λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι το τακτικό ζύγισμα μπορεί να αποτελεί μια σωστή πρακτική για την απώλεια και τη διατήρηση του βάρους. Ο λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό είναι το γεγονός ότι η παρακολούθηση του σωματικού βάρους ενός ατόμου του παρέχει τη δυνατότητα να αξιολογεί καθημερινά την πρόοδό του και να πραγματοποιεί προσαρμογές στη διατροφή και τη φυσική του δραστηριότητα, προκειμένου να επιτύχει το στόχο του. Το πρωινό ζύγισμα, σύμφωνα με κάποιους ερευνητές, αντιπροσωπεύει έναν ουσιαστικό καθημερινό έλεγχο που μπορεί να πραγματοποιεί ο καθένας που ενδιαφέρεται για τη σωστή ρύθμιση του σωματικού του βάρους και την πορεία της υγείας του. Με το καθημερινό ζύγισμα εξάγονται ενδιαφέροντα και χρήσιμα συμπεράσματα, τα οποία σε γενικές γραμμές μπορούν να απεικονίζουν σε κάποιο βαθμό τα «αποτελέσματα» στο σωματικό βάρος όλων εκείνων που καταναλώθηκαν (υγρών και στερεών τροφίμων) τις τελευταίες εικοσιτέσσερις ώρες.
Ποιο είναι τελικά το συμπέρασμα;
Συμπερασματικά, το τακτικό ζύγισμα ενδεχομένως να αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο εργαλείο διαχείρισης του βάρους που θα πρέπει να χειρίζεται με προσοχή. Το σημαντικό όμως που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι ο αριθμός της ζυγαριάς απεικονίζει το σωματικό βάρος σε μία δεδομένη χρονική στιγμή και σε καμία περίπτωση δεν καθορίζει την έκβαση του στόχου. Με την κατάλληλη αντιμετώπιση μπορεί να αποτελεί ένα απόλυτα βοηθητικό μέσο προς την κατεύθυνση της απόκτησης υγιούς σχέσης με το φαγητό, αγάπης και σεβασμού προς το ανθρώπινο σώμα. Άλλωστε, η μοναδικότητα κάθε ανθρώπου και τα θετικά του στοιχεία είναι ανεξάρτητα από τις στιγμιαίες ενδείξεις της ζυγαριάς.
Σε συνεργασία με το logodiatrofis.gr
