Του Γιώργου Χαραλαμπίδη: Κλινικoύ Διαιτολόγου -Διατροφολόγου
Αlexander Woolcott 1874
Τα πιο όμορφα πράγματα στην ζωή, είναι ή ανήθικα, η παράνομα ή παχαίνουν. Ενδεχομένως, η ερώτηση, που θα όφειλε να κάνει ο καθένας στον εαυτό του, πριν καταναλώσει το οποιοδήποτε μεγάλο και πλούσιο σε θερμίδες γεύμα, αλλά δεν την κάνει ποτέ. Δεν αποτελούν διόλου σπάνιο φαινόμενο, οι φορές που ο μέσος άνθρωπος, για πολυποίκιλλες αιτίες οδηγείται σε “υπερφαγίες” δηλαδή στο να υπερβαίνει κατά πολύ ή ακόμα και πάρα πολύ τις ημερησίως υπολογιζόμενες βάσει των προβλεπόμενων διαδικασιών θερμίδες.
Στο άρθρο αυτό, θα κάνουμε μια απόπειρα, λοιπόν, να εντοπίσουμε τις βασικές αιτίες που οδηγούν στην κατανάλωση τροφής, όταν αυτή υπερβαίνει, το αμιγώς βιολογικό όριο της πείνας, οδηγώντας έτσι τον καθένα σε υπερπρόσληψη θερμίδων.
1. Συνύπαρξη με παρέα η οποία καταναλώνει φαγητό.
Όταν ο κοινωνικός περίγυρος του ατόμου, οδηγείται σε κατανάλωση φαγητού, για λόγους κοινωνικής αληλλεπίδρασης, στο πιο μεγάλο ποσοστό χαμηλώνουν οι ενδογενείς άμυνες του οργανισμού και ο καθένας καθίσταται λιγότερο ισχυρός ή τουλάχιστον πιο “ευάλωτος”, απέναντι σε ένα “υπετροφικό ολίσθημα” και το οποίο φυσικά στην περίπτωση, του “εν δίαιτα” ασθενούς, μεγιστοποιεί σημαντικά την αποτυχία του προσδοκώμενου αποτελέσματος και κατ επέκταση του διαιτητικού πλάνου.
2. Ύπαρξη τροφής για μεγάλη χρονικότητα στο οπτικό πεδίο του ατόμου.
Η αντίσταση σε ένα τρόφιμο, που εντάσσεται έτσι κι αλλιώς στις τροφικές επιθυμίες του ατόμου ενώ το εν λόγω τρόφιμο δεν έχει παρασκευαστεί απο το ίδιο το άτομο, αυτόματα ελαχιστοποιείται σημαντικά και πλέον είναι απο πολύ πιθανό εως βέβαιο ότι θα είναι καθαρά θέμα χρόνου η κατανάλωσή του. Εάν δε, συνυπάρχει, στο άτομο και κάποια άσχημη ψυχολογική κατάσταση, επιτείνεται το όλο φαινόμενο, γιατί όπως θα δούμε και παρακάτω, η απλή επιθυμία πρόσληψης τροφής, γίνεται ανάγκη.
3. Γιατί παρουσιάζεται εκνευρισμός και κατάσταση έντονου ψυχολογικού stress.
Βάσει ερευνών, η νευρικότητα λόγω της επίδρασης που παρουσιάζει σε κάποιες απο τις ορμόνες του οργανισμού σχετίζεται απολύτως, όχι μόνο με έντονη γενική επιθυμία πρόσληψης τροφής, αλλά με επιθυμία πρόσληψης συγκεκριμένης τροφής, ιδιαίτερα για τροφές, που ανεβάζουν τον γλυκαιμικό δείκτη κάνοντας το άτομο να αισθάνεται καλύτερα και πιο όμορφα. Γλυκαντικές ουσίες, σύνθετοι υδατάνθρακες και προπαρασκευασμένα γεύματα εμπορίου συντελούν στην επίτευξη του παραπάνω αποτελέσματος, και κατά συνέπεια οι εύκολες και πολλές θερμίδες που περιέχουν οι παραπάνω κατηγορίες τροφίμων, οδηγούν σε σημαντική υπέρβαση του ημερήσιου θερμιδικού ορίου.
4. Γιατί η τροφή έχει θετική επίδραση στην καθημερινότητα
Επιστημονικά τεκμηριωμένα δεδομένα από πολυετείς έρευνες, σε μεγάλο πληθυσμιακό δείγμα (U.C.L.A. ,& London Metropolitan Hospital, clinical researches) , καταδεικνύουν πως η παλαιότερη εμπειρική ρύση, σχετικά με την ευεργετική επίδραση της τροφής στην διάθεση του καταναλωτή είναι απολύτως βάσιμη και αληθινή.
Ένα πλούσιο, λοιπόν, σε θερμίδες και θρεπτικά συστατικά, γεύμα κατα τις ενδείξεις, δύναται να τροποποιήσει απολύτως την ψυχολογία και την ψυχική διάθεση του ατόμου καθώς τροποποιούνται και οι 2 προς το θετικότερο.
Δευτερευόντως όμως, η θετική επίδραση της τροφής δύναται να επηρρεάσει και την σωματική κατάσταση του ατόμου, μέσω του εξής μηχανισμού: Αποδεικνύεται απο επίσημα δεδομένα πλέον, ότι η άνοδος της γλυκόζης, μετά απο ένα πλούσιο γεύμα, επιφέρει σε αρκετές περιπτώσεις, την επιθυμία για έντονη καύση και δαπάνη θερμίδων απο τον οργανισμό λόγω της υπερπροσφοράς προσλαμβανόμενης ενέργειας.
5. Απουσία συγκέντρωσης-πρόσληψη τροφής
Με έναν απλούστατο συνειρμό οδηγούμαστε στο συμπέρασμα, ότι, η απουσία συγκέντρωσης απο την αμιγή ανάγκη ικανοποίησης του αισθήματος της πείνας κατά τη διάρκεια των γευμάτων, και περιορισμός της σκέψης σε άλλα προβλήματα πάσης φύσεως της καθημερινότητας είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα χαθεί ο ενδογενής έλεγχος του αντανακλαστικού από τα κέντρα πείνας του εγκεφάλου και θα οδηγηθεί το άτομο, σε διατροφικές υπερβολές.
Δεν είναι λίγες οι φορές, άλλωστε, που όλοι μας λιγότερο η περισσότερο, πιάνουμε ανά στιγμές τον εαυτό μας, να “μασάει” διαρκώς προσπαθώντας με αυτόν τον τρόπο, να οδηγήσει σε μια καλύτερη αιμάτωση τον εγκέφαλο. Η προσωρινή ικανοποίηση που χαρίζει η κατανάλωση μιας έντονης και αρεστής γεύσης, έχει την ικανότητα να απομακρύνει λίγο τις αρνητικές και φορτικές σκέψεις που προυπήρχαν στο μυαλό του ατόμου, κάνοντας τον καθένα να επιλέγει διαρκώς αυτήν την επιθυμητή
κατάσταση και άρα να μεγαλώνει τη διάρκεια του γεύματος και των καταναλισκόμενων ποσοτήτων.
6. Γιατί διακόπηκε το κάπνισμα
Με βάση έρευνες, του Πνευμονολογικού τμήματος του Πανεπιστημίου του Μονπελιέ, της Γαλλίας, εξάγεται η θέση πως η πρόσληψη νικοτίνης μέσω του καπνίσματος, σχετίζεται με υποέκκριση της γλυκόζης του αίματος στον οργανισμό. Αύξηση της γλυκόζης του αίματος, ισοδυναμεί με διόγκωση και ένταση του αισθήματος της πείνας στον οργανισμό και κατά συνέπεια πρόσληψη βάρους. Η νικοτίνη, εν μέρει, λοιπόν, ελέγχει την εκκρινόμενη γλυκόζη του αίματος, μόλις συνηθιστεί η ύπαρξή της από τον οργανισμό, γι αυτό και μόλις σταματήσει η παροχή της από τον οργανισμό, η διακοπή ελέγχου της γλυκόζης, οδηγεί σε υπερφαγία, με απολύτως αναμενόμενη, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, την πρόσληψη βάρους και η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί παραγωγικά και ουσιαστικά μέσω διατροφής η δίαιτας μόλις παρέλθει ένα διάστημα 3 ή 4 μηνών από την ημέρα της διακοπής, με στόχο στο διάστημα αυτό, την ομαλοποίηση και προσαρμογή του οργανισμού, στις νέες συνθήκες απουσίας νικοτίνης.
7. Γιατί ήρθε η ώρα!!!
Για πολλά άτομα, το φαγητό, έχει να κάνει καθαρά με την ώρα που έχουν “εκπαιδεύσει” τον οργανισμό τους να δέχεται τροφή. Κατάσταση, που συναντάται βάσει στατιστικών, κατά κύριο λόγο στους οικογενειάρχες, με σταθερό ωράριο εργασίας, στους εργαζόμενους σε πολυεθνικές εταιρείες και όχι τόσο σε ελεύθερους επαγγελματίες. Στην ανάλυση αυτή θα μας βοηθήσουν όροι που έχουν αναφερθεί στη διεθνή βιβλιογραφία, όπως “βιολογικό ρολόι” και “εξαρτημένα αντανακλαστικά”. Μελετώντας λοιπόν το δέσιμο, ανάμεσα στην χρονικότητα και την πρόσληψης τροφής και ουσιαστικά προσπαθώντας να “διδάξεις” μεταβολισμό , να ξεκινάει να δουλεύει, σε κάποια δεδομένη χρονική στιγμή της ημέρας και να αντιδράει όταν η ώρα που έχει προγραμματιστεί να λάβουν χώρα όλες αυτές οι ζωτικής σημασίας διαδικασίες, καθυστερούν.
Είναι γνωστό σε όλους, το πείραμα του ρώσου επιστήμονα Παβλόφ, και των σκυλιών, που τα είχε εκπαιδεύσει για ενα μεγάλο χρονικό διάστημα να τρώνε σε συγκεκριμένη ώρα με απόκλιση απο αυτή +/- 12 λεπτά. Όταν ο επιστήμονας, σε ανύποπτη στιγμή, άρχισε να καθυστερεί επίτηδες την χορήγηση του γεύματος, από την συνηθισμένη ώρα, για 1 ή και παραπάνω ώρες, παρατήρησε σημαντικότατες αλλαγές στην συμπεριφορά των σκυλιών (νευρικότητα, επιθετικότητα).
Κάτι αντίστοιχο, αλλά με αρκετά πιο εύκολη, συμβαίνει και με τον ανθρώπινο οργανισμό. Όταν εκπαιδεύει το βιολογικό του ρολόι να προγραμματίζει την έναρξη των βιολογικών και βιοχημικών του διαδικασιών για καιρό, κάποια συγκεκριμένη στιγμή και την διάρκεια της ημέρας και για τους οποιουσδήποτε λόγους, χαλάει αυτή η αληλλουχία, αντιδρά, και την πιο συνηθισμένη εκδήλωση της αντίδρασης αυτής, αποτελεί η υπερκατανάλωση τροφής.
