του Δημήτρη Μπερτζελέτου Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος
Πρώτα-πρώτα οφείλεις να γνωρίζεις αν πρέπει να χάσεις βάρος. Η βοήθεια ενός επιστήμονα διαιτολόγου είναι σημαντική να σε κάνει να ξεχωρίσεις αν πρέπει ή δεν πρέπει να ακολουθήσεις ένα πρόγραμμα απώλειας βάρους. Κάθε άθλημα έχει τις δικές του απαιτήσεις όσον αφορά την ανάγκη σε θερμίδες, αλλά και όσον αφορά τη σωματική κατάσταση που πρέπει να έχεις. Λέγοντας σωματική κατάσταση εννοούμε εδώ κυρίως το σωματικό βάρος, το ποσοστό λίπους και το ποσοστό μυϊκής μάζας που πρέπει να έχεις. Για παράδειγμα, ένας παλαιστής που ασκείται συστηματικά πρέπει να γνωρίζει το βάρος που έχει και ποιο βάρος πρέπει να έχει προκειμένου να αγωνίζεται στην επιθυμητή κατηγορία, καθώς οι κατηγορίες χωρίζονται ανάλογα με το βάρος. Από την άλλη πλευρά, ένας αθλητής ενόργανης γυμναστικής οφείλει να βελτιστοποιείται κυρίως με το ποσοστό λίπους που έχει, ένα αυξημένο λίπος μπορεί να επηρεάσει τις επιδόσεις του.
Άρα, με αυτό το σκεπτικό, και με τη βοήθεια ενός επιστήμονα μπορείς να καθορίσεις τις θερμίδες που χρειάζεται να παίρνεις για να χάνεις βάρος, έχοντας ασφαλώς υπολογίσει την ενέργεια που καταναλώνει και τις ιδιαίτερες απαιτήσεις του αθλήματος που ακολουθείς.
Αν είσαι νέος σε ηλικία ασφαλώς και πρέπει να συνυπολογίσεις το γεγονός ότι αναπτύσσεσαι. Για κανέναν λόγο δεν πρέπει η απώλεια βάρους να επηρεάσει το ρυθμό ανάπτυξής σου, καθώς η ίδια η ανάπτυξη αποτελεί από μόνη της μέσο βελτίωσης επιδόσεων και ανάδειξης!
Τώρα, όσον αφορά το ρυθμό απώλειας, οι περισσότεροι επιστημονικοί οργανισμοί εκδίδουν συχνά οδηγίες προκειμένου να προληφθούν προβλήματα και κακοί χειρισμοί.
Ο ρυθμός απώλειας, μετά τις δύο πρώτες εβδομάδες που χάνονται πολλά υγρά δεν πρέπει με τίποτα να ξεπερνά το ένα κιλό την εβδομάδα.
Μια δίαιτα από 1500-2400 θερμίδες, ανάλογα με το επίπεδο και το είδος της δραστηριότητας αποδίδει τον επιθυμητό ρυθμό απώλειας βάρους.
Αυτό που πρέπει καταρχάς να ξεχωρίσεις είναι αν βρίσκεσαι στην προαγωνιστική ή την αγωνιστική περίοδο. Ασφαλώς μια προσπάθεια απώλειας βάρους είναι προτιμότερο να γίνει κατά την προαγωνιστική περίοδο. Αν δε φτάνει να γίνει την προαγωνιστική περίοδο, γιατί είναι πολλά τα κιλά που πρέπει να χαθούν, τότε ενδεχομένως χρειάζεται να συνεχίσεις την απώλεια και στην αγωνιστική περίοδο με άλλο ρυθμό όμως ώστε να μην επηρεάζει την απόδοση- ιδιαίτερα όταν μιλάμε για υψηλού επιπέδου αθλητές που κάνουν πρωταθλητισμό.
Η απώλεια βάρους οφείλει να γίνει σταδιακά. Είτε σε προαγωνιστική είτε σε αγωνιστική περίοδο:
· πρέπει να εξασφαλίζονται οι κατάλληλες ποσότητες υδατανθράκων- που βρίσκουμε στα αμυλώδη προϊόντα, τα φρούτα κυρίως. Δεν πρέπει με τίποτα οι υδατάνθρακες να είναι λιγότεροι από 100γρ/ ημέρα,
· πρέπει να εξασφαλίζονται οι κατάλληλες ποσότητες πρωτεΐνης- που βρίσκουμε στο κρέας, το ψάρι, τα αυγά, τα γαλακτοκομικά. Δεν πρέπει να είναι λιγότερες από 1,2γρ/κιλό βάρους,
· πρέπει να εξασφαλίζονται οι κατάλληλες ποσότητες μετάλλων, ιχνοστοιχείων και βιταμινών- που βρίσκονται σε ποικιλία τροφίμων φρούτα, λαχανικά, κρέατα, γαλακτοκομικά, όσπρια, έλαια και άλλα.
Μιλάμε λοιπόν για ισορροπημένη και μεσογειακή διατροφή! Ασφαλώς οι ανάγκες του κάθε αθλητή είναι εξατομικευμένες, ανάλογα με το άθλημα, τις ώρες, τη διάρκεια και την ένταση της προπόνησης.
Μην παίρνεις έτοιμα προγράμματα που σου έδωσε κάποιος φίλος στο γυμναστήριο ή στην καφετέρια γιατί δεν υπολογίζουν τις ανάγκες σου, αλλά ούτε και τις επιθυμίες σου. Μπορεί να έχεις κάποιες επιθυμίες στα τρόφιμα και αυτό δεν πρέπει να το παραγνωρίσεις. Αν δεν τρως αυτά που κατά κάποιο τρόπο επιθυμείς, δεν θα είναι καθόλου ευχάριστη η προσπάθεια απώλειας βάρους.
Βέβαια, οι επιθυμίες σου στο φαγητό οφείλουν να διαγνωστούν και να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα που λέγονται «χάνω βάρος και πρέπει να το διατηρήσω». Έχει φανεί ότι όσοι αθλητές χάνουν και παίρνουν βάρος συνεχώς (τέτοιοι αθλητές συμμετέχουν σε αθλήματα πάλης), από ένα σημείο και έπειτα συναντούν δυσκολίες στο να χάσουν βάρος, διότι ο μεταβολισμός τους έχει πλέον επιβραδυνθεί.
Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να χρησιμοποιούνται και τεχνικές τροποποίησης διατροφικής συμπεριφοράς. Οι ειδικοί μπορούν να σου δώσουν αρκετές πληροφορίες στο πώς να μετράς τις προσλαμβανόμενες θερμίδες, ποια τρόφιμα περιέχουν υψηλά λιπαρά και αλάτι, πώς να διαβάζεις τις ετικέτες τροφίμων.
Κλείνοντας είναι καλό να θυμάσαι:
ούτε καθαρτικά, ούτε διουρητικά, ούτε τεχνικές αφυδάτωσης όπως νάυλον στολές και ρούχα, ούτε μονοφαγίες, ούτε εξαντλητικές δίαιτες συστήνονται για την απώλεια βάρους. Η απώλεια βάρους- όταν χρειάζεται- είναι μέρος της βελτίωσης των επιδόσεών σου και έτσι πρέπει να την αντιμετωπίζεις. Δεν είναι «εξαίρεση» είναι μέρος της ζωής σου, είναι κάτι που πρέπει να έχει συνέχεια και όχι «α-συνέχεια».
Σε συνεργασία με το mednutrition.gr
