Πολύ συχνά οι ασθενείς μου με ρωτούν τι σημαίνει η λέξη BIRADS στα αποτελέσματα της μαστογραφίας. Με απλά λόγια, πρόκειται για μία κλίμακα αξιολόγησης, ένα σύστημα ταξινόμησης που
δείχνει την πιθανότητα κακοήθειας στα ευρήματα που εντοπίστηκαν κατά την απεικονιστική εξέταση (μαστογραφία, μαγνητική τομογραφία μαστών και υπερηχογράφημα μαστών).
Η ταξινόμηση BI-RADS είναι μία κλίμακα από το 1 έως το 6, που δημιούργησε το Αμερικάνικο Κολλέγιο Ακτινολογίας και το οποίο αποτελεί ουσιαστικά έναν κώδικα επικοινωνίας μεταξύ ιατρών και ακτινολόγων για τις απεικονιστικές μεθόδους που σχετίζονται με τον μαστό.
Τι δείχνει το BIRADS πρακτικά;
Στο σύστημα BIRADS ή BI-RADS (Breast Imaging Reporting and Data System) τα ευρήματα ταξινομούνται σε 6 κατηγορίες:
Κάθε εύρημα σε μία απεικονιστική εξέταση του μαστού έχει καλοήθη ή κακοήθη χαρακτηριστικά. Ο ακτινοδιαγνώστης δίνει έναν συνολικό «βαθμό» για όλα τα ευρήματα. Κάθε αριθμός στο σύστημα BIRADS δείχνει τι είδους βλάβη εντοπίστηκε στον μαστό και τι θα πρέπει να γίνει στη συνέχεια.
Τι είναι τα 6 BIRADS με απλά λόγια;
BIRADS 0: Ελλιπής Έλεγχος – Ατελής γνωμάτευση
- Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να αξιολογηθούν τα ευρήματα (χρειάζεται συμπληρωματικός απεικονιστικός έλεγχος είτε με μαστογραφικές λήψεις είτε και με υπέρηχο μαστού)
- Χρειάζεται να γίνει σύγκριση με προηγούμενη μαστογραφία (η οποία μπορεί να μην έχει προσκομιστεί)
- Η ασθενής δεν συνεργάστηκε την ώρα της λήψης
BIRADS 1: Φυσιολογικά ευρήματα
- Δεν υπήρχαν ευρήματα (συμμετρικοί μαστοί, χωρίς μάζες, αρχιτεκτονικές διαταραχές, μικροαποτιτανώσεις ή ασβεστώσεις)
- Σύσταση ακτινοδιαγνώστη για προληπτικό επανέλεγχο ανάλογα με την ηλικία και το ιστορικό της γυναίκας
BIRADS 2: Καλοήθη ευρήματα (πιθανότητα κακοήθειας 0%)
- Τα ευρήματα έχουν σαφώς καλοήθη χαρακτηριστικά στην απεικόνιση, τα οποία δεν χρειάζονται περαιτέρω διερεύνηση
- Ευρήματα στα οποία έχει γίνει βιοψία και έχει αποδειχθεί η καλοήθεια
- Ευρήματα που χαρακτηρίζονται BIRADS 2 είναι: κύστεις μαστού, καλοήθεις αποτιτανώσεις, ινοαδένωμα
- Ο ακτινοδιαγνώστης συστήνει προληπτικό επανέλεγχο ανάλογα με την ηλικία και το ιστορικό της γυναίκας
BIRADS 3: Πιθανώς καλοήθη ευρήματα (πιθανότητα κακοήθειας έως 2%)
- Ευρήματα που φαίνεται πως είναι καλοήθη, αλλά είναι απαραίτητος απεικονιστικός επανέλεγχος 6 μήνες αργότερα. Υπάρχει πολύ μικρή πιθανότητα (έως 2%) να αλλάξουν τα χαρακτηριστικά των ευρημάτων.
- Ο ακτινοδιαγνώστης συστήνει επανέλεγχο με υπερηχογράφημα ή και εντοπιστική μαστογραφία σε 6 μήνες.
- Σε περιπτώσεις επιβαρυμένου ιστορικού ή υποψίας μετά από κλινική εξέταση, συστήνεται βιοψία
- Επανέλεγχος μπορεί να γίνει μέχρι 3 φορές και στη συνέχεια το εύρημα είτε χαρακτηρίζεται καλόηθες (BIRADS 2) ή ύποπτο για κακοήθεια (BIRADS 4) και τότε συστήνεται βιοψία.
BIRADS 4a: Εύρημα ύποπτο για κακοήθεια (πιθανότητα κακοήθειας 2%-9%)
- Ευρήματα που εντοπίστηκαν συνδυαστικά στη μαστογραφία, το υπερηχογράφημα ή και τη μαγνητική μαστογραφία, για τα οποία υπάρχει υποψία κακοήθειας (2%-9% πιθανότητες)
- Είναι απαραίτητο να γίνει άμεσα ιστολογική ταυτοποίηση της βλάβης με βιοψία
- Ο ακτινοδιαγνώστης συστήνει βιοψία κατευθυνόμενη με ακτινολογική μέθοδο
BIRADS 4b: Εύρημα ύποπτο για κακοήθεια (πιθανότητα κακοήθειας 10%-49%)
- Ευρήματα που εντοπίστηκαν συνδυαστικά στη μαστογραφία, το υπερηχογράφημα ή και τη μαγνητική μαστογραφία για τα οποία υπάρχει υποψία κακοήθειας (10%-49% πιθανότητες)
- Είναι απαραίτητο να γίνει άμεσα ιστολογική ταυτοποίηση της βλάβης με βιοψία
- Ο ακτινοδιαγνώστης συστήνει βιοψία κατευθυνόμενη με ακτινολογική μέθοδο
BIRADS 4c: Εύρημα ύποπτο για κακοήθεια (πιθανότητα κακοήθειας 50%-94%)
- Ευρήματα που εντοπίστηκαν συνδυαστικά στη μαστογραφία, το υπερηχογράφημα ή και τη μαγνητική μαστογραφία για τα οποία υπάρχει υποψία κακοήθειας (50%-94% πιθανότητες)
- Είναι απαραίτητο να γίνει άμεσα ιστολογική ταυτοποίηση της βλάβης με βιοψία
- Ο ακτινοδιαγνώστης συστήνει βιοψία κατευθυνόμενη με ακτινολογική μέθοδο
BIRADS 5: Ευρήματα ενδεικτικά κακοήθειας (πιθανότητα κακοήθειας μεγαλύτερη από 95%)
- Ευρήματα που εντοπίστηκαν συνδυαστικά στη μαστογραφία, το υπερηχογράφημα ή και τη μαγνητική μαστογραφία για τα οποία υπάρχει υποψία κακοήθειας (πιθανότητα άνω του 95%)
- Είναι απαραίτητο να γίνει άμεσα ιστολογική ταυτοποίηση της βλάβης με βιοψία και ενδεδειγμένη αντιμετώπιση
- Ο ακτινοδιαγνώστης συστήνει βιοψία κατευθυνόμενη με ακτινολογική μέθοδο
BIRADS 6: Εύρημα γνωστής κακοήθειας
- Έχει επιβεβαιωθεί ήδη με βιοψία ότι το εύρημα είναι κακοήθες
Το BIRADS 6 χρησιμοποιείται διαγνωστικά σε περιπτώσεις όπως:
- Μαγνητική τομογραφία που γίνεται πριν τη χειρουργική επέμβαση για να αποκλειστεί η πιθανότητα να υπάρχουν κι άλλες βλάβες στον ίδιο ή τον άλλο μαστό
- Ατελής χειρουργική εκτομή και ύπαρξη υπολειπόμενης νόσου
- Έλεγχος για την ανταπόκριση της ασθενούς στις χημειοθεραπείες που έκανε πριν το χειρουργείο
Στη συντριπτική πλειοψηφία των μαστογραφιών προσυμπτωματικού ελέγχου οι ενδείξεις είναι BI-RADS 1 ή 2. Στις μαστογραφίες με ασαφή ευρήματα, συνήθως υπάρχει η ένδειξη BI- RADS 0 για να τονίζεται η ανάγκη συμπληρωματικών απεικονιστικών εξετάσεων ώστε να αξιολογηθεί περαιτέρω το εύρημα.
