Στα τέλη του 2008 έσκασε η φούσκα της αμερικάνικης κτηματαγοράς. Οι τιμές των σπιτιών, που είχαν εκτιναχθεί σε δυσθεώρητα ύψη, κατέρρευσαν μέσα σε ελάχιστους μήνες. Μαζί τους συμπαρέσυραν και την παγκόσμια οικονομία, οδηγώντας στη χειρότερη κρίση των τελευταίων 80 ετών που παρέσυρε στο διάβα της, κυβερνήσεις και υπόγειες διασυνδέσεις.
Τέσσερις outsiders μικροεπενδυτές (ένας αθυρόστομος αναλυτής, ένας αντικοινωνικός γιατρός με ταλέντο στα μακροοικονομικά, δυο πιτσιρικάδες μικροεπενδυτές που έστησαν επενδυτικό κεφάλαιο στο γκαράζ του σπιτιού τους κι ένας τραπεζίτης που απλά αξιοποίησε προς ίδιον όφελος μια πληροφορία), διαπιστώνουν αυτό που οι τράπεζες, τα ΜΜΕ και η αμερικανική κυβέρνηση αρνούνταν να δουν, δηλαδή… την επικείμενη κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομίας. Έτσι, στο γενικευμένο αυτό, παγκόσμιο «κραχ» υπήρχαν και άτομα που ωφελήθηκαν από αυτό και θησαύρισαν.
Ο Κρίστιαν Μπέιλ, ο Στιβ Καρέλ, o Μπραντ Πιτ κι ο Ράιαν Γκόσλινγκ υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Άνταμ ΜακΚέι (σκηνοθέτη της ταινίας Anchorman), συμπράττουν σε μια σπονδυλωτή ταινία που γυρίζει πίσω στις αρχές της οικονομικής κρίσης στα τέλη του 2008, και με πολύ χιούμορ, αναπτύσσει τους ιδιόμορφους αυτούς χαρακτήρες που, ενώ όλοι αγόραζαν σαν τρελοί, εκείνοι σόρταραν – πόνταραν δηλαδή στην πτώση της αξίας συγκεκριμένων τίτλων.
INFO
• Όταν ο σκηνοθέτης Άνταμ ΜακΚέι διάβασε το βιβλίο του Μάικλ Λιούις «Το Μεγάλο Σορτάρισμα» (στην Ελλάδα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος) ενθουσιάστηκε τόσο πολύ που ενδιαφέρθηκε να το σκηνοθετήσει αν ποτέ γυριζόταν ταινία, κι ας έχει καθιερωθεί ως σκηνοθέτης κωμωδιών. Άλλωστε το βιβλίο, όπως και η ταινία –τελικά- είναι ένα ενδιαφέρον μείγμα κωμωδίας και κοινωνικής καταγραφής ενός ιστορικού συμβάντος όπως το αφηγούνται, παράλληλα, οι βασικοί χαρακτήρες. Για τη διασαφήνιση, μάλιστα, όρων, πολλοί celebrities (η ηθοποιός Μάργκο Ρόμπι από την ταινία Ο Λύκος της Γουόλ Στριτ, ο σεφ και τηλεπαρουσιαστής Άντονι Μπουρντέν, η τραγουδίστρια Σελίνα Γκόμεζ και ο συμπεριφορικός οικονομολόγος Δρ. Ρίτσαρντ Θέιλερ) κάνουν την εμφάνισή τους και «μας κάνουν λιανά τα ακαταλαβίστικα». Σημειώνει ο σκηνοθέτης «Ξεκίνησα να το διαβάζω στις 22.30 με το σκεπτικό πως θα διαβάσω το πολύ καμιά σαρανταριά σελίδες. Δεν μπορούσα να το αφήσω. Το διάβασα ολόκληρο και το τελείωσα στις 6 το πρωί. Την επομένη μίλησα στη γυναίκα μου για τους χαρακτήρες και τον τρόπο που το βιβλίο «κεντάει» τις διαφορετικές ιστορίες καταγράφοντας την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος και τη γενικότερη διαφθορά, που προκαλεί γέλιο και κλάμα μαζί. Και μου λέει «πρέπει να την γυρίσεις αυτήν την ταινία. Εγώ αρχικά, όσο κι αν το ήθελα δεν το πίστευα, λόγω της θητείας μου στην κωμωδία… Αλλά το διεκδίκησα. […] Άλλωστε, ως πολίτης, ανεξαρτήτως του επαγγέλματός σου, καλείσαι να ψηφίσεις, οπότε όλοι πρέπει να ξέρουμε τι συμβαίνει γύρω μας.»»
• Η εταιρεία Plan B του Μπραντ Πιτ είχε αγοράσει τα δικαιώματα του βιβλίου του Μάικλ Λιούις ώστε να γυριστεί η ταινία σε συνεργασία με την Paramount Pictures. Ο Λιούις, έχοντας εργαστεί στη Γουόλ Στριτ, τη δεκαετία του ‘80, έγραψε το μπεστ σέλερ Liar’s Poker που αφορούσε στο θαυμαστό, αλλά ψεύτικο κόσμο των ομολογιακών συναλλαγών. Μέχρι το 2008 ο συγγραφέας δεν είχε σκοπό να γράψει κάτι ανάλογο, αλλά με την οικονομική κατάρρευση «Άρχισα να διαβάζω πώς μεγάλες τράπεζες, όπως εκείνη όπου εργαζόμουν, είχαν χάσει δισεκατομμύρια λόγω των τιτλοποιημένων ενυπόθηκων ομολόγων. Κι αναρωτήθηκα γιατί συνέβαινε…» Συνομιλώντας, μάλιστα, με τέως τραπεζικούς που είχαν μείνει άνεργοι, συνειδητοποίησε πως με το προαναφερθέν του βιβλίο είχε παρασυρθεί κόσμος και είχε επενδύσει στο χρηματιστήριο, με αποτέλεσμα τώρα να έχει χάσει τα πάντα. Νιώθοντας, εν μέρει, «υπεύθυνος» άρχισε να διερευνά πώς οι οργανισμοί αυτοί που συνιστούν την καρδιά του καπιταλισμού παίρνοντας, ουσιαστικά, ηλίθιες αποφάσεις, αυτοκτόνησαν. Μάλιστα, για πρωταγωνιστές του επέλεξε μικροεπενδυτές που πόνταραν τα πάντα στην κατάρρευση της κτηματομεσιτικής αγοράς. Ειδικότερα, ο Δρ Μάικλ Μπέρι, ο ιδιόρρυθμος, αντικοινωνικός νευρολόγος που έγινε επενδυτής και ο οποίος πάντα διέφερε αφενός γιατί είχε ένα γυάλινο μάτι και αφετέρου γιατί πάντα κυκλοφορούσε ξυπόλυτος. Ο βραβευμένος με Όσκαρ ηθοποιός Κρίστιαν Μπέιλ αμέσως συνέλαβε το χαρακτήρα του Μπέρι μετά από εννιά ώρες «αναγνωριστικού» καφέ. Αναφέρει ο ηθοποιός «Ο Μάικ δεν έχει πολλά – πολλά με τους άλλους ανθρώπους, αλλά είναι ένας από τους πιο ευφυείς, ουσιαστικούς και ειλικρινείς ανθρώπους που έχω γνωρίσει. Ο Μάικ μελέτησε χιλιάδες στεγαστικά για να καταλήξει σε ένα μοντέλο. Κανείς άλλος δεν είχε τέτοια ενέργεια και θέληση. Οι υπόλοιποι καλοπερνούσαν, βγάζοντας πολλά λεφτά. Ο Μάικλ ανακάλυψε πως όλα ήταν σκουπίδια.» Κοινό, άλλωστε, σημείο μεταξύ του Μπέρι και του Μπέιλ είναι η εμμονή τους στην τελειότητα και η απόλυτη αφοσίωσή τους στη δουλειά δίχως να υπάρχει κόπωση… Ο Μπέιλ από την πρώτη στιγμή ήταν ο Μπέρι. Τον χαρακτήρα του Μαρκ Μπάουμ, του οξύθυμου αναλυτή, ενσαρκώνει, μετά από μελέτη πολλών ανάλογων χαρακτήρων, ο υποψήφιος για Όσκαρ Στιβ Καρέλ. Σχολιάζει «Ο Μαρκ έχει μια πολύ έντονη ηθική πυξίδα και ισχυρή περί δικαίου αίσθηση. Ταυτόχρονα είναι μέσα στην καρδιά της Γουόλ Στριτ. Μαρτυρικό… Το να σορτάρει την αγορά κατοικίας ισοδυναμεί με την απόδειξη πως όλο το τραπεζικό σύστημα είχε λάθος εκτιμήσεις κι έτσι συμβάλλει στην κατάρρευσή του… Αλλά τι συνέπειες έχει αυτή του η νίκη σε επίπεδο ανθρώπινων ζωών; Ποιος είναι αυτός που, στην ουσία, την πατάει; Ο Μαρκ δεν αντέχει να ξέρει πως εκείνος πλουτίζει από τις τράπεζες που κατακλέβουν τον κοσμάκη.» Τον Τζέρεντ Βένετ, τον άνθρωπο που σερβίρει την ιδέα για το σορτάρισμα στον Μπάουμ, ενσαρκώνει ο υποψήφιος για Όσκαρ Ράιαν Γκόσλινγκ, ο οποίος γνώρισε τον τραπεζίτη πάνω στον οποίο βασίστηκε ο χαρακτήρας του. Μάλιστα, ο Τζέρεντ είναι και ο αφηγητής και συνδετικός κρίκος της όλης ιστορίας, που με αλαζονεία, αλλά και χιούμορ περιγράφει τα επί οθόνης τεκταινόμενα και παρεμβαίνει για να διασαφηνίσει όρους και καταστάσεις. Τέλος, οι Φιν Γουίτροκ και Τζον Μαγκάρο υποδύονται τους αυτοδημιούργητους μικροεπενδυτές, οι οποίοι με τη βοήθεια του πρώην τραπεζικού Μπεν Ρίκερτ (Μπραντ Πιτ) και των επαφών του καταφέρνουν να βγουν κερδισμένοι.
• Τι περιμένει ο σκηνοθέτης από την ταινία; «Ελπίζω η ταινία να εξαγριώσει τον κόσμο και να βγουν από την αίθουσα με τη διάθεση να εξετάσουν την ψήφο του κυβερνήτη τους στην τραπεζική αναδιάρθρωση. Πρόκειται για μια απολαυστική, αλλά, συνάμα, κι αποκαλυπτική ταινία που αφορά σε ένα πολύ σοβαρό ζήτημα που άλλαξε τις ζωές όλων μας.».
Πρωταγωνιστούν
Κρίστιαν Μπέιλ, Στιβ Καρέλ, Ράιαν Γκόσλινγκ, Μπραντ Πιτ
Σκηνοθεσία
Άνταμ ΜακΚέι
Ημερομηνία Προβολής: Πέμπτη 7 Ιανουαρίου 2016
διάρκεια: 131’
Επιμέλεια Νικόλας Αρώνης
