Επιμέλεια: Νικόλας Αρώνης
Συνέντευξη Τύπου παραχώρησε την Τετάρτη 7 Νοεμβρίου 2012, στο πλαίσιο του 53ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ο Φινλανδός δημιουργός Άκι Καουρισμάκι, παρουσία του διευθυντή του Φεστιβάλ κ. Δημήτρη Εϊπίδη. Η φετινή διοργάνωση πραγματοποιεί αφιέρωμα στο έργο του σκηνοθέτη, προβάλλοντας τις πιο αντιπροσωπευτικές στιγμές της φιλμογραφίας του.
Αντισυμβατικός και με μαύρο χιούμορ, ο Άκι Καουρισμάκι χαιρέτησε αρχικά το ακροατήριο και συστήθηκε ως δόκτορας Καουρισμάκι, ο οποίος μπορεί να θεραπεύσει τους παρευρισκόμενους σε περίπτωση που κάποιος από αυτούς εξακολουθεί να έχει συναισθήματα, όπως χαρακτηριστικά σημείωσε.
Στον χαιρετισμό του, ο κ. Εϊπίδης καλωσόρισε τον δημιουργό λέγοντας: «Είναι χαρά και τιμή μας να έχουμε μαζί μας έναν κορυφαίο ευρωπαίο σκηνοθέτη, με πάνω από 30 ταινίες στο ενεργητικό του, οι περισσότερες εκ των οποίων έχουν γίνει μεγάλες επιτυχίες στη συνείδηση του κοινού και των κριτικών. Οι ταινίες του Άκι Καουρισμάκι έχουν προσθέσει θετικά στοιχεία στην εξέλιξη του ευρωπαϊκού σινεμά». Ο κ. Εϊπίδης, κάνοντας μια αναφορά στην τρέχουσα επικαιρότητα, συμπλήρωσε: «Υπάρχουν δύο χαρμόσυνα γεγονότα σήμερα: η παρουσία του κ. Καουρισμάκι στο φεστιβάλ μας και η εκλογή του Μ. Ομπάμα στη θέση του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών».
Στο ξεκίνημα της συνέντευξης Τύπου, ο Άκι Καουρισμάκι ρωτήθηκε για το ποια ήταν η στιγμή που αποφάσισε να γίνει σκηνοθέτης. «Αυτή είναι μια πολύ εύκολη ερώτηση. Ήταν σε μια κινηματογραφική λέσχη, όπου παρακολούθησα μια διπλή προβολή. Πριν από τότε, δεν ήξερα ότι υπήρχε ο κινηματογράφος. Για την ακρίβεια, δεν αποφάσισα τότε ότι θα γίνω κινηματογραφιστής, αλλά ότι θα είμαι σινεφίλ. Αυτές οι ταινίες έφεραν επανάσταση στο μυαλό μου. Ήμουν ένας συνηθισμένος νεαρός δεκαπέντε, δεκαέξι χρονών τότε και είχα δει μόνο ταινίες του Χόλιγουντ. Δεν ήξερα ότι ο κινηματογράφος μπορεί να αποτελεί και μια μορφή Τέχνης. Επρόκειτο για το ντοκιμαντέρ Ο Νανούκ του Βορρά του Ρόμπερτ Φλάερτι και την ταινία Η χρυσή εποχή του Λουίς Μπουνιουέλ, οι οποίες δημιούργησαν μια έκρηξη στο μυαλό μου. Τότε άρχισα το κάπνισμα», σημείωσε ο σκηνοθέτης. Ως προς την αιτία της αντιπάθειάς του προς το σινεμά του Χόλιγουντ, ο ίδιος απάντησε χαρακτηριστικά: «Σας μοιάζω να είμαι ηλίθιος; Πρόκειται για ταινίες παντελώς άχρηστες».
Σχετικά με τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στην πρώτη του ταινία Έγκλημα και τιμωρία και την πιο πρόσφατη Το λιμάνι της Χάβρης, ο Άκι Καουρισμάκι υπογράμμισε: «Ίσως έπρεπε να μείνω στην πρώτη μου δουλειά, τη λάντζα. Αν καθόμουν να αναλογιστώ όλα τα λάθη μου, θα ήμουν ακόμη στη δεύτερη ταινία. Το πρόβλημά μου τώρα είναι ότι δεν μπορώ να συγκεντρωθώ, όπως όταν ήμουν νεότερος». Ο δημιουργός ρωτήθηκε επίσης για τη συχνή δήλωσή του ότι θα σταματήσει να κάνει ταινίες, σχολιάζοντας χιουμοριστικά: «Είναι δικό σας το φταίξιμο. Φθονώ τους νέους που έχουν κάνει μόνο ένα φιλμ και πρέπει να απολογηθούν μόνο για αυτό το ένα, ενώ εγώ πρέπει να απολογούμαι για είκοσι ταινίες. Έχω αρχίσει να στερεύω από ψέματα», ενώ δεν αποκάλυψε την ιδέα του για τυχόν επόμενη ταινία.
Μιλώντας αναφορικά με τον Τύπο, ο κ. Καουρισμάκι δήλωσε: «Μετά τη λάντζα, μπήκα στη δημοσιογραφία. Θαύμαζα τους δημοσιογράφους γιατί νόμιζα ότι κάποιος θα μπορεί να αλλάξει τον κόσμο λέγοντας την αλήθεια. Δυστυχώς, μετά δούλεψα στο χειρότερο περιοδικό που υπήρχε και έχασα κάθε τέτοια ψευδαίσθηση. Αργότερα έμαθα ότι υπάρχουν διαφορετικά είδη δημοσιογράφων, τα οποία δεν πρέπει να συγχέονται, ωστόσο ήδη μέχρι τότε είχα πλέον κάνει μια χειρότερη επιλογή επαγγέλματος, αυτή του κινηματογραφιστή».
Στη συνέχεια της συνέντευξης Τύπου, ο Άκι Καουρισμάκι αναφέρθηκε στην οικονομική κρίση της Φινλανδίας, που προέκυψε στα μέσα της δεκαετίας του 1990: «Δεν ξέρω πώς ξεπεράστηκε, γιατί ήταν ακόμη πιο βαθιά από την ελληνική. Το φινλανδικό μάρκο έπαψε να γίνεται δεκτό στο εξωτερικό, ο πληθωρισμός κάλπαζε. Η Φινλανδία βούλιαξε, έφτασε στον πάτο. Χρειάστηκαν χρόνια. Τα μπαρ τότε ήταν γεμάτα γιατί οι άνεργοι δεν άντεχαν πια να μένουν σπίτι τους. Στη αρχή οι ιδιοκτήτες χάρηκαν με την προσέλευση του κόσμου, αλλά σύντομα κατάλαβαν ότι οι άνθρωποι δεν είχαν χρήματα για ξόδεμα. Ο καπιταλισμός έχει σκαμπανεβάσματα. Όταν ο κόσμος δεν έχει αγοραστική δύναμη, οι επιχειρήσεις πάσχουν. Δε γίνεται να σου παίρνουν όλο το εισόδημα, πρέπει να σου αφήσουν και κάτι να ξοδέψεις».
Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν βλέπει σύγχρονες ταινίες εκτός από παλιές, ο κ. Καουρισμάκι απάντησε ότι έχει δει τις πιο πρόσφατες ταινίες του Τζιμ Τζάρμους, ενώ ως προς το μέλλον του κινηματογράφου και του κόσμου γενικότερα, ο δημιουργός δήλωσε ρεαλιστής και όχι πεσιμιστής, λέγοντας: «Είμαι απαισιόδοξος για την οικονομική κατάσταση της Ευρώπης, για το μέλλον της ανθρωπότητας που είναι ανύπαρκτο. Πρέπει να αντιδράσουμε ταχύτατα. Εάν δεν υπάρχουν ψάρια στις θάλασσες, δε θα επιβιώσουμε και εμείς».
Ανταποκρινόμενος στην προτροπή να σχολιάσει την εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα, ο κ. Καουρισμάκι υπογράμμισε, με μια δόση σαρκασμού: «Θα έλεγα ότι αυτό είναι καλό νέο για την Ευρώπη. Θα μπορούσαν να είναι χειρότερα τα πράγματα. Κανένας από τους προέδρους των Ηνωμένων Πολιτειών δεν έχει ροζ φτερά ούτε χέρια καθαρά, όμως ανάμεσα στις δύο επιλογές ο Ομπάμα ήταν η καλύτερη. Τώρα θα έχουμε τέσσερα χρόνια για να επαναλάβουμε τα ίδια λάθη».
Όσον αφορά στον ψηφιακό κινηματογράφο, ο κ. Καουρισμάκι τοποθετήθηκε ως εξής: «Καλή τύχη σε αυτούς που τον κάνουν, αλλά εγώ το βλέπω σαν να κάνεις βουτιά φορώντας μπότες. Ο κινηματογράφος βασίζεται στο φως, στον ηλεκτρισμό. Για μένα ο κινηματογράφος είναι φως. Είμαι πια μεγάλος για να βουτάω φορώντας μπότες. Οι νέοι είναι νέοι και έχουν την ενέργεια για να το κάνουν».
Στο τέλος της συνέντευξης Τύπου, ο σκηνοθέτης ρωτήθηκε αναφορικά με την επιλογή του φύλου των ηρώων του, καθώς και την παρουσία δυναμικών γυναικών στις ταινίες του. Ο κ. Καουρισμάκι σχολίασε: «Ίσως αυτό γίνεται επειδή κι εγώ ο ίδιος σώθηκα από μια ισχυρή γυναίκα. Οι γυναίκες συνήθως είναι πιο δυνατές, διαθέτουν λογική και ζουν στη στιγμή. Να τονίσω όμως ότι σεναριακά δε με απασχολεί το φύλο των ηρώων, αλλά σκέφτομαι τον ίδιο τον χαρακτήρα».
